مقدمه

نزدیک چهار دهه از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی می گذرد و با گذشت زمان و جابجایی نسل ها این سوال برای بسیاری از جوانانی که آن روزها را ندیده اند پیش آمده که اولا چرا انقلاب شد و از سویی دیگر این انقلاب چه کرد و چگونه به راه خود ادامه داد . از اختصار غیرقابل توجیه کتاب های درسی تاریخ مدارس که تنها و تنها به پیروزی انقلاب اسلامی و نیز گذرا به آغاز و پایان جنگ تحمیلی و نیز برخی حوادث ریز و درشت انقلاب و آن هم تیتر وار پرداخته اند بگذریم در این نوشتار که به صورت سلسله وار از امروز در «نماینده» منتشر خواهد شد تلاش خواهیم کرد به سوال دومی که در ابتدای مقدمه به آن اشاره کردیم بپردازیم .

از روز ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ و دقیقا از اولین روز پیروزی انقلاب نظام نوپا که در روز ۱۲ فروردین ۱۳۵۸ با نام زیبای «جمهوری اسلامی» مزین شد با حوادث و روی دادهای بی شماری روبرو بوده است ، تحلیل این حوادث جوابگوی روشنفکر نمایانی است که از توهمی به نام «توهم توطئه » سخن می گویند و می پندارند که حوادث پس از انقلاب همه طبیعی بوده و قدرت های جهانی از آمریکا گرفته تا شوروی در آن نقشی نداشته اند و یا نقش آنان طبیعی و در راستای نظامات پذیرفته شده بین المللی بوده است .

توطئه های گروه ها و احزاب برای دزدیدن انقلاب اسلامی ملت ایران نیز بخش دیگری از این سلسله نوشته ها را تشکیل خواهد داد ، گروه ها و احزابی مانند مجاهدین خلق و یا همان منافقین ، چریک های فدایی خلق ، توده و نیز لیبرال مآبانی چون نهضت آزادی و جبهه ملی و ...در این راستا مورد ارزیابی قرار خواهند گرفت .

در این نوشته ها نیم نگاهی نیز به حوادث روز جهان که به انقلاب اسلامی ملت ایران مرتبط بوده اند خواهیم پرداخت .

ناگفته نماند گزارش روزانه تاریخ ایران پس از انقلاب بخشی از  نوشتار حاضر را به خود اختصاص خواهد داد  و در این روزشمار از نوشته هایی از نگارنده این سطور که به صورت روزانه و در ستون دیدگاه خبرگزاری فارس منتشر می شود بهره گرفته و از توضیح چرایی و پشت پرده های این حوادث نیز غفلت نخواهد شد .

از دوستان و پژوهشگران گرانقدر خواستاریم در صورت هر گونه انتقاد و یا پیشنهاد ما را از نظرات خود آگاه سازند.

«نماینده»

۲۵ بهمن ۱۳۵۷

چکیده

تهران شب گذشته آرام بود ولی تبریز روزهای ناآرامی را پشت سر می گذارد تا آنجا که امام پیامی را خطاب به مردم تبریز صادر می کند . ضدانقلاب و به ویژه ساواکی ها در مقابل سربازان انقلاب مقاومت می کنند . امام امروز پایان اعتصاب ها را نیز اعلام کرد و از مردم خواست روز شنبه به سر کارهای خود برگردند .

بازرگان امروز کابینه خود را تکمیل کرد ، هجوم به سفارت آمریکا و تسخیر آن نیز از اخبار مهم دیگر امروز بود .

حوادث خونین تبریز ادامه دارد

به رغم این که تهران دیشب آرام بود ولی  تبریز شاهد درگیری های خونینی است . تبریز از اوایل شب گذشته صحنه خونین زد و خورد ساواکی ها و عناصر ضد انقلاب با نیروهای انقلابی است .

عناصر ضد انقلاب و ساواکی ها که در نقاط مختلف شهر موضع گرفته اند با تیراندازی های گسترده عده زیادی را به خاک و خون کشانده اند . نیروهای انقلابی مرکب از سربازان پادگان تبریز ، نیروی هوایی و  مجاهدین انقلاب به نبرد با ضد انقلاب پرداخته اند .  از میزان دقیق کشته های طرفین هنوز اطلاع دقیقی در دست نیست . رادیو تلویزیون آذربایجان با عنوان صدای انقلاب مردم را لحظه به لحظه در مسیر تیراندازی های ضد انقلاب قرار می دهد .

صبح امروز اطلاع رسید که ماموران ساواک بیمارستان های خمینی ، دانشگاه تبریز ، شیر و خورشید سرخ و خانه های سازمانی ماشین سازی در قراملک را در محاصره گرفته اند و تیراندازی شدید ادامه دارد . به درخواست آیت الله طباطبایی و موافقت فرمانده پادگان تبریز از دیشب چندین تانک در نقاط مختلف شهر مستقر شده است . سحرگاه امروز یک هواپیمای جنگنده شکاری اف – ۵ نیز برای کمک به نیروهای انقلابی در آسمان تبریز به پرواز درآمد . (۱)

ساعت ۱۰ امروز دژ مستحکم ضد انقلاب در کوچه باغ تبریز که ۱۶ساعت در مقابل نیروهای انقلابی مقاومت میکرد سقوط کرد . در این ناحیه گروهی از عناصر ضد انقلاب سنگر گرفته بودند . (۲)

سحرگاه امروز ستاد عملیاتی تبریز طی پیامی از مردم خواست که از خانه های خود خارج نشوند و به حیاط و پشت بام ها نیز نروند . در حال حاضر تیراندازی ضد انقلاب بطور کلی سرکوب نشده  اما آرامش نسبی به شهر بازگشته است . (۳)

امروز همچنین خبر رسید بدنبال گفت و گوی تلفنی بین آیت الله قاضی طباطبایی نماینده امام خمینی در تبریز با مهندس بازرگان نخست وزیر و تیمسار قرنی رئیس ستاد ارتش ستاد مرکزی ارتش خلق در تبریز تشکیل شد . این ستاد مقدمات توزیع اسلحه بین جوانان مبارز را فراهم می کند . (۴)

پیام مهم امام به مردم تبریز

امام خمینی درباره وقایع دیشب و امروز تبریز پیام مهمی خطاب به مردم تبریز صادر می کنند.

در بخشی از بیانیه امام می خوانیم «از قرار مسموع، در تبریز بعضي وابستگان به رژیم فاسد دست به اخلال نظم زده‎اند. بر اهالي محترم آذربایجان و خصوصاً تبریز است كه با تمام قوا براي سركوبي آنان قیام كنند و همانند تهران به این حركات مذبوحانه خاتمه دهند. البته ارتش و سایر نیروهاي انتظامي با ملت است و بر همه است كه دست به دست داده این زباله‎ها را كه پس‎ماندۀ رژیم پهلوي است دفع نمایند.»(۵)

امام پایان اعتصاب ها را اعلام کرد

امام خمینی امروز با انتشار بیانیه ای پایان تمامی اعتصابات را اعلام کرد . امام در این بیانیه از عموم مردم خواست تا از روز شنبه ۲۸بهمن به اعتصابات خود پایان داده و فعالیت ها و کارهای خود را آغاز کنند .

در بخشی از بیانیه امام خمینی می خوانیم « وضع مملكت در اثر وسعت بي‎سابقۀ فساد گردانندگان رژیم محمدرضا پهلوي، خیانتها و غارتگریها و همچنین به دلیل ضرورت استمرار اعتصابات همگاني، به عنوان حربه‎اي در دست ملت براي درهم شكستن قدرت مقاومت رژیم سابق، به جایي رسیده است كه باید بلافاصله دست به كار سازندگیهاي اساسي زد. ادامۀ اعتصابات و تأخیر در انجام یك سلسله اقدامات سیاسي و اقتصادي ضروري و فوري، احتمالاً شرایطي را ممكن است به وجود بیاورد كه دشمنان داخلي انقلاب اسلامي و اجانبي كه با از بین رفتن رژیم سابقْ منافع خود را از دست رفته مي‎یابند، دست به تحریكات زده و احیاناً بهره‎برداریهاي ضد اسلامي و ضد ملي بنمایند. لذا مملكت باید از دوران اعتصاب و سرسختي و محرومیتهایي كه به منظور سرنگوني نظام استبدادي بر خود تحمیل كرده بود بیرون آمده، چرخهاي حیاتي و اقتصادي و انتظامي خود را با قدرت و سرعت و بازدهي چندین برابر در جهت تولید و اصلاح به راه اندازد و به ترمیم خرابیها و احیاي بركات و تولیدات بپردازد»(۶)

کابینه بازرگان تکمیل می شود

امروز از طرف مهندس بازرگان نخست وزیر موقت اسدالله مبشری به سمت وزیر دادگستری و علی اردلان به سمت وزیر دارایی منصوب شدند. (۷)

پسر بختیار : پدرم و بازرگان از دوستان نزدیک یکدیگرند   

پسر بختیار بامداد امروز ضمن یک مصاحبه با رادیو فرانسوی اروپا اعلام کرد که پدرش زنده است و در امنیت بسر می برد . وی خاطرنشان کرد شب گذشته با پدرش یک گفتگوی تلفنی انجام داده است . پسر بختیار ادامه داد : چون خطوط تلفنی کنترل می شوند وی مجبور شده است بوسیله یک خط ویژه با با پدرش صحبت کند . وی افزود : فکر نمی کنم پدرم زندانی شده باشد ، شاید بطور ساده و به دلایل امنیتی تحت مراقبت قرار گرفته باشد . پسر بختیار گفت : پدرم و بازرگان از دوستان نزدیک یکدیگرند و نزدیک ۳۰سال است که با هم آشنایی دارند و امیدوارم بازرگان پدرم را حفظ کند .(۸)

دستگیری محمود جعفریان

محمود جعفریان معاون سابق رادیو و تلویزیون ایران که دیروز توانسته بود از چنگ ماموران فرار کند (۹)امروز دستگیر شد . ناصر یگانه رئیس سابق دیوانعالی کشور نیز در میان بازداشتی های امروز است . (۱۰)

تکذیب یک دستگیری

سپهبد بیوک امینی افشار رئیس ستاد ژاندارمری کل کشور که دیروز اعلام شده بود به کمیته انقلاب احضار و بازداشت شده است امروز اطلاع داد چنین خبری صحت نداشته و وی کماکان در دولت اسلامی مهندس بازرگان به رهبری امام خمینی در پست خود مشغول انجام وظیفه است . (۱۱)

امروز ایرج داورپناه فرمانده گارد محافظ دولت دکتر مصدق نیز به سمت فرمانده گارد ملی نخست وزیری منصوب شد . (۱۲)

رامسی کلارک سفیرآمریکا در ایران می شود

خبرگزاری فرانسه بنقل از روزنامه کویتی القبس گزارش داد که آمریکا رامسی کلارک دادستان پیشین این کشور را به سمت سفیر آمریکا در ایران برخواهد گزید . کلارک که اخیرا از ایران بازدید کرده به جیمی کارتر پیشنهاد کرده است حکومت ایران به رهبری آیت الله خمینی را به رسمیت بشناسد . (۱۳)

تصرف سفارت امریکا

ساعت ده و سی دقیقه امروز یک گروه به سفارت آمریکا حمله کرده و بعد از مدت کوتاهی زد و خورد با تفنگداران حاضر در محل ، سفارت آمریکا در ساعت ۱۰و ۴۵دقیقه به تسخیر افراد مسلح درآمد و یک آمبولانس که ۵ آمریکایی و دو نفر دیگر سرنشین آن بودند به کمیته منتقل شدند . ماموران سفارت آمریکا و تفنگداران دریایی که از داخل سفارت تیراندازی می کردند در این دقایق تسلیم شده و افراد مسلح به داخل سفارت رفتند . کلیه کارکنان و افراد مستقر در سفارت آمریکا در ساعت ۱۲امروز در ساختمان مرکزی سفارت اجتماع کرده و اعلام نمودند با نمایندگان مذاکره می کنند . در پی این تقاضا نمایندگان کمیته انقلاب به ساختمان مرکزی سفارت رفتند . این نمایندگان به مردم اطلاع دادند که حمله به سفارت آمریکا توطئه عمال پس مانده ساواک و دست نشاندگان فاسد رژیم پهلوی است . (۱۴)

همه نگرانی های آمریکا به روایت نیویورک تایمز

روزنامه نیویورک تایمز درباره ایران نوشت : کارتر در سیاست خود نسبت به ایران دست به عقب نشینی زده و در کنفرانس مطبوعاتی خود اوضاع ایران را یک مسئله داخلی خوانده و گفته است که اراده  مردم ایران را محترم می شمارد و با حکومت جدید ایران همکاری خواهد کرد اما این گفته معنای آن را نمی دهد که منافع آمریکا در ایران محفوظ خواهد ماند .

 این روزنامه ادامه می دهد آیا ایران تولید و صدور نفت را بزودی از سر خواهد گرفت ؟...ایران یک تنها یک صادرکننده ساده نفت نبود بلکه از گذرگاه عبور نفت به غرب یعنی جریان آن در خلیج فارس حفاظت کامل می کرد .

 نیویورک تایمز در ادامه تحلیل خود به یکی از دلایل مهم دیگر نگرانی آمریکا در مورد تحولات ایران اشاره کرد و نوشت : آمریکا تجهیزات نظامی بسیار پیچیده و پیشرفته ای در ایران دارد از جمله اینها تاسیسات الکترونیک است که مراقب موشک های روسی بوده اند ، آمریکا به جبران از دست دادن این پایگاه های حساس در ایران در کجای دنیا می تواند پایگاه هایی نظیر آنها را به دست آورد ، از همه مهمتر آن که آمریکا یکی از صدیق ترین یاران خود را در منطقه خلیج فارس از دست داده است . (۱۵)

سفارت ایران در مغرب به انقلاب پیوست

با گذشت ۳ روز از پیروزی انقلاب اعضای سفارت ایران در مغرب به انقلاب ملت ایران پیوستند . شاه در مغرب به سر می برد . (۱۶)

اعتراض شدید یک شاعر به نو مسلمانانی که یک شبه کیش عوض کردند !

دکتر محمد علی اسلامی ندوشن از شعرا و ادیبان برجسته ایران طی مقاله ای که در صفحه ۴ روزنامه اطلاعات امروز منتشر شد به شدت از نو مسلمانان پس از انقلاب انتقاد کرد .

وی با مقدمه ای که نشان از نگرانی او داشت نوشت : دو تفاوت عمده همه ما را بسیار امیدوار می دارد : یکی ژرفی و گستردگی انقلاب ایران است ، که کمتر نظیری می توان برایش یافت . و باید قاعدتا نتیجه ای که از آن حاصل گردد یک تغییر بنیادین در جامعه ایران باشد و دوم رهبری شخصیتی چون آیت الله خمینی است که نمونه تقوا و استواری و فرزانگی و ایمان است و با سیطره ای که به حق بر روح ایرانیان یافته است خواهد توانست کشور را به سوی یک رستاخیز اخلاقی سوق دهد.

ندوشن با طرح این سوال که چه کسانی بعد از انقلاب به کرسی خواهند نشست نوشت : مشکل که مشکل کوچکی نیست آن است که در طی همین یک سال اخیر ایرانیان صاحب داعیه ، در رنگ عوض کردن ، استعداد خارق العاده ای از خود بروز داده اند و ما امروز با عده کثیری نو مسلمان و نو آزادیخواه و نو مبارز و نوپارسا روبرو هستیم ، بدانگونه که در دوران سیاه ۲۵ ساله اگر یک دهم اینان می بودند هرگز کشور به روزی که افتاده است نمی افتاد . بعضی از آنان چنان در ابراز دلسوزی نسبت به وطن و حق و عدالت و دین ، حرارت به خرج می دهند که آدم مثل سگ اصحاب کهف چشم های خود را می مالد که آیا در قرن دیگری بیدار نشده است ؟

وی در ادامه پیشنهاد می کند : من جز این راهی نمی بینم که از هم اکنون ضابطه ای در کار گذارده شود و معیارهایی برای انتخاب اداره کنندگان کشور تعیین گردد . این معیارها که می تواند عبارت باشد از : پارسایی ، کاردانی ، پاک بودن از آلایش های گذشته ، تقدم در مبارزه ، حسن شهرت و حسن اعتقاد ...آنگاه ممکن است هیئتی از جانب حضرت آیت الله خمینی مرکب از افراد ژرف بین و با صلاحیت انتخاب گردند و اهلیت افراد را با توجه به معیارها به محک بزنند و هیچ شغل مهمی در دستگاه کشور به کسی واگذار نشود مگر آن که از تائید این هیئت بگذرد.(۱۷)

هوشیار باش سانسورچی سابق رژیم شاه و آزادیخواه امروز !!

رضا مرزبان از اعضای سابق حزب توده که بعد از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ به رژیم پیوسته و از گذشته خود اعلام برائت کرد در مقاله ای که در روزنامه آیندگان منتشر شد به مردم هشدار داد .

مرزبان نوشته است : دشمن در اوضاع و احوال حاضر ، شیوه استتار پیش گرفته است و ماهرانه و بی رحمانه دست به خرابکاری و ترور خواهد زد اما از پا در نیامده ، خطر ماری که سرش را نکوبیده اید و تنها قسمتی از تنش را در دست دارید ، بسیار بیش از ماری است که هنوز آسیب ندیده است . آقایان کمیته رهبری انقلاب ، هشیار باشید ، هشیارتر باشید . خاصه در ارتش ، و قوای انتظامی ، و بازگردید و به انتصابات خود نیز بار دیگر نظر بیندازید . امروز می توان گفت ، تا زود است ، تا به موقع است ، اما فردا ، نه .

وی همچنین با انتقاد از برخی انتصابات نوشته است : آمریکایی ها قسمت عمده جنایات نو استعماری و استراتژیک خود را از طریق همین سازمان ها و تشکیلات زیر سرپوش نام ایران مرتکب می شدند . این جا ، پل و پایگاهی بود که با وجود شرایط بسیار پیچیده سیاسی منطقه ای ایران ، آمریکایی ها آسان از آن دست نخواهند کشید ، و تا چنان زخمدار نشوند که طردشان با یاس کامل همراه باشد ، دست از توطئه در ایران نخواهند شست . (۱۸)

شخصیت شناسی ؛ رضا مرزبان کیست ؟!

رضا مرزبان از نيمه دوم دهه ۲۰ فعاليت روزنامه نگاري را آغاز كرد.

وي از اعضاي حزب توده بود. همانند اكثر اعضا و سركردگان اين حزب پس از كودتاي ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ به خدمت رژيم درآمد.

وي پس از مدتي همكاري با روزنامه كيهان، سردبيري روزنامه پيغام امروز را برعهده گرفت.

عملكرد اين نشريه كه در سال هاي قبل از پيروزي انقلاب در خدمت رژيم پهلوي بود، در آستانه پيروزي انقلاب با چرخشي از موضع چپ هاي ماركسيستي راديكال انقلاب اسلامي را آماج تهمت و تهاجم قرار داد.

 با تعطيلي روزنامه پيغام امروز در سال ۱۳۵۸ مرزبان به خارج كشور فرار كرد و در آنجا همكاري با نشريات ماركسيستي افراطي را پي گرفت.(۱۹)

پی نوشت

۱- اطلاعات ، ۲۵بهمن ۱۳۵۷، صفحه ۲

۲-کیهان ، ۲۵بهمن ۱۳۵۷، صفحه ۲

۳-اطلاعات ، ۲۵بهمن ۱۳۵۷، صفحه ۲

۴-کیهان ، ۲۵بهمن ۱۳۵۷، صفحه ۲

۵-صحیفه امام ، جلد ۶ ، صفحه ۱۳۹

۶-صحیفه امام ، جلد ۶ ، صفحه ۱۴۱

۷-اطلاعات ، ۲۵بهمن ۱۳۵۷، صفحه ۲

۸-کیهان ، ۲۵بهمن ۱۳۵۷، صفحه ۲

۹-اطلاعات ، ۲۴بهمن ۱۳۵۷، صفحه ۱ و ۲

۱۰-کیهان ، ۲۵بهمن ۱۳۵۷، صفحه ۲

۱۱-کیهان ، ۲۵بهمن ۱۳۵۷، صفحه ۲

۱۲-کیهان ، ۲۵بهمن ۱۳۵۷، صفحه ۲

۱۳-اطلاعات ، ۲۵بهمن ۱۳۵۷، صفحه ۲

۱۴-اطلاعات ، ۲۵بهمن ۱۳۵۷، صفحه ۲

۱۵-اطلاعات ، ۲۵بهمن ۱۳۵۷، صفحه ۴

۱۶-اطلاعات ، ۲۵بهمن ۱۳۵۷، صفحه ۴

۱۷-اطلاعات ، ۲۵ بهمن ۱۳۵۷ ، صفحه ۴

۱۸-آیندگان ، ۲۵ بهمن ۱۳۵۷ ، صفحه ۱۲

۱۹-  سفر با مرکب ملوکانه ، کیهان ، ۱۲ اسفند ۸۸ ، صفحه ۸