شناسهٔ خبر: 78881 - سرویس تاریخ
نسخه قابل چاپ منبع: فارس

روزشمار تاریخ

شهادت پیشوای یازدهم مسلمانان حضرت امام حسن عسکری(ع)

شهادت امام حسن عسکری/1 شهادت پیشوای یازدهم مسلمانان حضرت امام حسن عسکری(ع) (۲۶۰ ق)،تصرف شهر تفلیس توسط سلطان جلال الدین خوارزمشاه و اختراع کبریت از رویداد‌های تاریخی است که در امروز روی داده است.

به گزارش نماینده به نقل ازخبرگزاری فارس، امروز ۱۰ دی ۱۳۹۳ خورشیدی برابر با ۸ ربیع الاول ۱۴۳۶ هجری و ۳۱ دسامبر ۲۰۱۴ میلادی است وقایع ذیل روی داده است.

شهادت "ثقةالاسلام میرزا علی آقا تبریزی" توسط قوای متجاوز روس در تبریز (۱۲۹۰ش)

میرزا علی آقا تبریزی معروف به ثقةالاسلام، در سال ۱۲۳۹ ش (رجب ۱۲۷۷ ق) در تبریز به دنیا آمد. وی در ۲۳ سالگی راهی عتبات عالیات گردید و در محضر شیخ محمد حسین فاضل اردکانی، میرزا حبیب ‏اللَّه رشتی و شیخ زین‏ العابدین مازندرانی در تکمیل معارف اسلامی خود کوشید تا به مقام اجتهاد نائل آمد.

ثقةالاسلام تبریزی پس از هشت سال به تبریز مراجعت کرد و با نطق و موعظه، در هدایت افکار مردم می‏‌کوشید. پس از استقرار نظام مشروطه و پایان یافتن دوره استبداد صغیر در ایران، روسیه که حامی استبداد بود، در صدد اعاده استبداد در کشور برآمد و به دنبال بهانه بود. استخدام مورگان شوستر آمریکایی توسط مجلس شورای ملی برای خزانه‏داری کل کشور، بهانه را به دست آنها داد. روس‏ها از این عمل برآشفته شدند و طی اولتیماتوم شدیدی، خواهان اخراج شوستر شدند. در این زمان بین مجلس و دولت بر سر این اولتیماتوم، بحث‏‌های زیادی درگرفت که در این حال، نیروهای روسیه نیز بخشی از مناطق غرب و شمال ایران را به اشغال خود درآوردند. با ورود سپاهیان روس به تبریز، بسیاری از مردم به دست آنان قتل عام شدند و ثقة الاسلام تبریزی نیز سعی می‏‌کرد باگفت‌وگو مانع از کشتار مردم گردد. در نهایت، روس‏‌ها ثقة الاسلام را در روز نهم محرم ۱۳۳۰ ق برابر با نهم دی ماه ۱۲۹۰ ش دستگیر کردند. آن‏ها از ثقة الاسلام خواستند که برای حفظ جان و مقام خود، مجاهدان تبریزی را آغازگر جنگ و کشتار معرفی کند ولی وی این تقاضا را به شدت رد کرد. بنابراین قوای جنایت پیشه روس، این عالم مجاهد را پس از اهانت و هتک حرمت، به دار کشیده و در دهم دی ماه ۱۳۳۰ ش برابر با عاشورای سال ۱۳۳۰ ق به شهادت رساندند. میرزا علی آقا ثقةالاسلام مردی فاضل، قانع، فروتن و بردبار و در عین حال جسور و بی‏باک بود. به ایران و ایرانی عشق می‏‌ورزید و از بیگانگان نفرت داشت. در روزهایی که تبریز عرصه کشاکش اختلافات داخلی بود، وی سعی می‌‏کرد تا آن‏ها را به هم نزدیک کند و نیروهایشان را در مبارزه با اشغالگران روس و انگلیس به کار گیرد. ثقة الاسلام در عرصه ادب نیز دستی توانا داشت و به هر دو زبان فارسی و عربی مسلط بود. مِرآةُ الکُتُب و مقتل سید الشُّهدا از جمله آثار این مجاهد انقلابی می‏‌باشند.

تظاهرات خونین مردم مشهد و دیگر شهرها در اعتراض به رژیم پهلوی (۱۳۵۷ش)

در روز دهم دی ماه ۱۳۵۷، مردم مشهد در حین تظاهرات ضد رژیم، به چند کلانتری، انجمن ایران و آمریکا و نیز به منزل چند مستشار آمریکایی حمله کردند. به دستور فرماندار نظامی مشهد، با تانک به مردم حمله شد و در نتیجه، طبق آماری که روزنامه‏‌ها منتشر کردند، دویست نفرشهید و دو هزار نفرزخمی بر جای ماند. در همان روز، در کرمانشاه، در زد و خورد مردم و مأموران انتظامی، یکصد نفر کشته و چهار صد تن دیگر زخمی شدند. در شهرهای ملایر، همدان، لنگرود، اردبیل، رشت، شیراز، گرگان، لار، خرم‏آباد، قم، بروجرد، ورامین، بابل و پل دختر نیز تظاهرات قهرآمیز مردم، صدها شهید و کشته داد. همچنین در تهران مانند روزهای گذشته، بین مردم و مأموران درگیری روی داد و چندین ساختمان دولتی به آتش کشیده شد.

تأسیس مجمع جهانی اهل بیت(ع) به دستور مقام معظم رهبری حضرت آیت ‏اللَّه "خامنه‌‏ای" (۱۳۶۹ش)

مجمع جهانی اهل بیت(ع) در دهم دی ماه ۱۳۶۹، با هدف تجمّع شیعه، ایجاد رابطه بین جهان تشیع، رونق بخشیدن به حوزه‌‏های علمیه شیعه، حل مشکلات شیعیان با سایر فِرَق اسلامی و استفاده از امکانات حقیقی و حقوقی اهل تشیع به وجود آمد. شکل‏ گیری این مجمع پس از حکم حضرت آیت‏‌اللَّه خامنه‌‏ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در چهارم دی ماه آن سال، با هدف آشنا کردن شیعیان سراسر جهان به مبانی انقلابی و تفکر حاکم بر نظام اسلامی ایران انجام شد. ایشان تأکید کردند که اولاً سیاست، سر لوحه اقدامات قرار نگیرد و ثانیاً بر اساس مصلحت، اگر نیاز نبود، در کارها تصریح به نام ایران نشود.

در ساعت ۱۰/۵۰، تظاهراتی در تهران در اعتراض به سفر کارتر به ایران، از سوی جمعیتی حدود ۷۰۰ نفر از دانشجویان در خیابان تخت جمشید برپا گردید. (۱۳۵۶ش) تظاهر کنندگان پلاکارد هایی به زبان انگلیسی و با مضمون آزادی زندانیان سیاسی و بازگشت امام به وطن با خود حمل می کردند. این عده با دخالت مأموران متفرق و دو نفر دستگیر شدند.

*رویدادهای مهم این روز در تقویم هجری ( ۸ ربیع الاول ۱۴۳۶ )

*شهادت پیشوای یازدهم مسلمانان حضرت امام حسن عسکری(ع) (۲۶۰ ق)

حضرت امام حسن عسکری(ع) پس از بیست و هشت سال زندگی و شش سال امامت در هشتم ربیع الاول سال ۲۶۰ هجری در شهر سامرا و به دست معتمد عباسی به شهادت رسید و در کنار مرقد مطهر پدر بزرگوار خویش مدفون گردید. آن حضرت، همواره تحت نظر و در زندان‏‌های طاغوت‏‌های عصر خود بود و سرانجام با زهر جفا، شهید شد. امام حسن عسکری(ع) با همه‏ اختناق و محدودیت‏ های زمان توانست به بهترین وجه و در حد امکان، فشردگی مبارزه درمقابل ستمگران و حکام جور را حفظ کرده و این نهضت نهفته را هدایت نماید. آن حضرت، قطب دایره‏ مبارزه بود و دیگران بر اطراف او دور می‏‌زدند. دوست و دشمن می‌‏دانستند که امام و پیروانِ او، خلافت ناحقِّ عباسی را قبول ندارند و طرفدار حکومت واقعی و نجات دهنده‏ اسلامند. امام حسن عسکری، با وجود همه‏ فشارهای دستگاهِ جور عباسی و کنترل‏‌ها و مراقبت‏‌های بی‏‌وقفه‏ دولت مرکزی، یک سلسله فعالیت‏‌های سیاسی و اجتماعی و علمی در جهت حفظ اسلام و مبارزه با افکار ضداسلامی انجام داد که بدین‏‌گونه قابل ذکرند: کوشش‌‏های علمی در دفاع از آیین اسلام و ردّ اشکال‌‏ها و شُبهاتِ مخالفان و نیز تبیینِ اندیشه‏ صحیح اسلامی؛ ایجاد شبکه‏ ارتباطی با شیعیانِ مناطق مختلف از طریق تعیین نمایندگان و اعزام پیک‏‌ها و ارسال پیام‏‌ها؛ فعالیت‏‌های سِرّی سیاسی به رغم کنترل‏‌های حکومت عباسی؛ حمایت و پشتیبانی مالی از شیعیان، به ویژه یارانِ خاصِّ خود؛ تقویت و توجیه سیاسیِ رجال و عناصرِ مهمّ شیعه در برابر مشکلات؛ استفاده‏ی گسترده از آگاهی غیبی برای جلب منکران امامت و دلگرم کردن شیعیان؛ آماده سازی شیعیان برای دوران غیبت فرزند خود، امام مهدی (عج).

*تصرف شهر تفلیس توسط سلطان جلال الدین خوارزمشاه (۶۲۳ ق)

به نوشته احمدبن اسحاق یعقوبی (ص ۳۶۳ـ ۳۶۴) در قرن سوم تفلیس شهری در ارمنستان و فاصله میان آن و قالیقلا سی فرسخ بود. رودخانه بزرگ یعنی رودخانه کبیر (کر) که از شهر قالیقلا سرچشمه می‌گیرد از میان این شهر می‌گذشت.

اصطخری در قرن چهارم اهمیت تفلیس را از دربند  (باب الابواب) کمتر دانسته و از دو دیوار آن یاد کرده‌است. وی تفلیس را شهری پرنعمت با میوه‌های بسیار و کشاورزی پر رونق ذکر کرده که آب گرمابه‌های آن بدون نیاز به آتش همانند حمام‌های طبریه گرم بوده‌است. وی یادآوری می‌کند که در همه اران شهری بزرگتر از بردعه * و دربند و تفلیس نیست و رود کر که آبی خوش دارد از میان تفلیس می‌گذرد (ص ۱۸۵ـ ۱۸۹). ابن حوقل (قرن چهارم) اطلاعات نسبتا جامعی در بارة تفلیس ارائه داده‌است. وی می‌نویسد که تفلیس در وسعت به باب الابواب نمی‌رسد و دو حصار گلی و سه دروازه دارد و دارای مسجدجامع و شهری «فراخ نعمت و استوار و پر برکت و ارزان کالا» ست و بر سایر بلاد مشابه برتری دارد. در تفلیس علاوه بر حمام‌های طبیعی آسیاهایی ساخته‌اند که با استفاده از آب رود کر گندم را آرد می‌کند (مانند آسیاهای موصل و رقه). در آنجا شعائر اسلام برپاست و مسجدجامع آن از هر پلیدی محافظت و از طرف سلطان با شمع و قندیل و جز آن روشن می‌گردد. اذان در همة مساجد به بانگ بلند خوانده می‌شود و کسی مانع نیست. مسلمانان با گرجیان آمیخته‌اند و مذهب مسلمانان شهر تسنن محض بر پایة مذاهب قدیم است و علم حدیث و نیز محدثان را بزرگ می‌شمارند و مردم آنجا سالم و غریب نوازند (ص ۳۴۰). مؤلف کتاب حدودالعالم (ص ۱۶۲) نیز از بزرگی آبادی و نعمت بسیار شهر و دو باروی آن یاد می‌کند و آن را «ثغر می‌داند بر روی کافران». در قرن چهارم ابودلف (ص ۴۶) از شهر تفلیس و از حمام‌های گرم آن بدون نیاز به آتش از آسیاها و از دیوار عظیمی که دور شهر کشیده‌اند یاد می‌کند. خاقانی شروانی نیز بارها به تفلیس سفر و در آنجا اقامت کرده و در وصف تفلیس شعر سروده‌است (ص ۷۵۹).

*رویدادهای مهم این روز در تقویم میلادی ( ۳۱ دسامبر ۲۰۱۴ )

اختراع کبریت (۱۸۲۷م)

اولین کبریت شیمیایی در سال ۱۸۲۷ میلادی توسط «جان واکر» اختراع شد. این کبریت‌ها چوب‌های باریکی بودند که سرهای آن‌ها نخست گوگردی شده و سپش در کلرات پتاسیم و رصن و گوگرد اکسیژنه آغشته می‌شد و در آخر در محلول اسید سولفوریک فرو برده می‌شد. در سال ۱۸۳۰ میلادی شارل سوریای فرانسوی کبریت فسفری را اختراع کرد که با فسفر سفید ساخته می‌شد. بعدها این کبریت به کبریتی تبدیل شد که بر اثر مالش با کاغذ شیشه‌ای آتش می‌گرفت. خمیر این کبریت‌ها از کلرات پتاسیم، سولفور آنتیمون و آب صمغ بود. به دلیل خطر استفاده از فسفر سفید کارل رانس و لوندسترم فسفر بی‌شکل، را که مخلوطی از فسفر سفید و قرمز بود را به کار بردند. با این حال آلمانی‌ها افتخار این اختراع را برای کامرر می‌دانند و اتریشی‌ها و مجارها نیز آن را به اتین رومر و پرشل نسبت می‌دهند. نخستین کارخانهٔ کبریت‌سازی جهان توسط کامرر آلمانی در سال ۱۸۳۲ میلادی ساخته شد. نخستین کارخانه کبریت در ایران کبریت توکلی است.

نظر شما