به گزارش نماینده، برنامه متن ـ حاشیه همانند هفته های گذشته سه شنبه شب ها از شبکه سه به آنتن رفت.
در این برنامه در بخش متن به بررسی وضعیت نقد و نقادی در کشور و با حضور دو تن از فعالان دانشجویی پرداخت. بخش حاشیه این هفته نیز به بررسی حاشیه بازگشایی سفارت انگلیس پرداخته شد.
ایمان ملکا دبیر اسبق انجمن اسلامی دانشگاه تهران درباره کیفیت برگزاری مراسم روز دانشجوی امسال گفت: مراسم امسال در اصول و ریشه ها تفاوتی با مراسم سالهای قبل نداشت. البته کسب تجربه دانشجویان در برگزاری مشهود بود و مراسم از توازن نسبی بهتری برخوردار بود اما با وضعیت آرمانی هنوز فاصله دارد.
محمد زعیم‌زاده قائم مقام سیاسی سابق انجمن مستقل، نیز د همین رابطه گفت: می توان این مراسم را به دو بخش "رفتار و واکنش دانشجویان به این مراسم "و بخش " نگاه و واکنش دولت به این روز" تقسیم کرد. از طرفی فارغ از نوع بازتاب حضور رئیس جمهور در دانشگاه، صرف شرکت ایشان در مراسم روز دانشجو فی‌نفسه حرکتی مثبت است که جای تقدیر دارد. اما نکته مورد نقد به تشکل ها این است که در این مراسم کمتر به فلسفه وجودی روز دانشجو یعنی استکبارستیزی پرداخته شد.
وی با انتقاد از نوع نگاه دولت با روز دانشجو ادامه داد: رفتار دولت در مواجهه با این روز آدمی را به یاد روز دولت می انداخت که در هر روزی می توانست برگزار شود و نیازی به طرح آن در روز دانشجو نبود و حال و هوای دانشجویی مراسم را تحت الشعاع نگاه خویش قرار داد.
در ادامه برنامه، ایمان ملکا در تبیین حدود و ثغور نقد اظهار داشت: به نظر بنده بیش از اینکه نیاز به تعیین حدود و ثغور نقد باشد باید ماهیت نقد مشخص شود. نقد نوعی ارتباط با روشنفکری دارد لذا با توجه به تقسیم روشنفکری به روشنفکری سنتی و ارگانیک، منتقدان را هم می توان به این دو دسته تقسیم کرد و منتقدان سنتی را جزو افراد آرمان گرا و منتقدین ارگانیک را جزو افراد واقع گرا دانست. بنابراین تعریف نقد را نمی توان بدون پایگاه ارائه داد.
وی با تایید نقادی ارگانیک اضافه کرد: ماهیت نقد از نظر بنده نقد ارگانیک است که در پیوند با عمل اجتماعی جریانات تعریف می شود. بنابراین دیدگاه، نقد جریانات فکری و اجتماعی افراد در چهارچوب علقه منتقدین و یا جریاناتی که درآن تعریف شده اند قرار می گیرد و با این دید نقد پارادایمی انکار می شود.
این فعال دانشجویی با تعریف خاص خود از محدویت نقد در کشور افزود: به نظر من ایجاد شکاف و فاصله بین دیدگاه های مختلف به علت عدم شناخت هر دو طرف از یکدیگر است و باید بین دو دیدگاه مطرح کشور به دنبال حیطه مشترک بود لذا حدود و ثغور نقد در چارچوب پایبندی‌های دیدگاه‌های مختلف می‌گنجد.
محمد زعیم زاده دوری از قدرت را عامل ایجاد موقعیت نقادی دانست و گفت: افراد دولتی هم اغلب پیش از مسئولیت در جایگاه نقد بوده اند و بعد از تحویل قدرت در ظاهر از نقد استقبال می کنند اما در عمل با انتقاد برخورد می‌کنند. به عنوان مثال در همین برنامه روز دانشجو از منتقدین واقعی دولت استفاده نشد و ضمن غفلت از پرداختن به فلسفه وجودی روز دانشجو، به منتقدین لقب تازه به دوران رسیده داده شد و فضای جلسه به سمت گلخانه ای بودن پیش رفت.
این فعال دانشجویی با رد ادعای ایمان ملکا مبنی بر خط کشی منتقدین به گروه های خاص افزود: فضای دانشجویی قابل خط کشی به اصولگرا و اصلاح طلب نیست چرا که همواره مساله محوری و آرمان گرایی دو مولفه جریانات دانشجویی است.
وی با انتقاد از لغو سخنرانی منتقدین جدی دولت در مراسم روز دانشجو گفت: این برخورد با منتقدین دولت بسیار ناشیانه صورت گرفته و باعث ایجاد شک و شبهه در اذهان شد.
ایمان ملکا نیز در واکنش به تحلیل زعیم زاده، اظهار داشت: اساسا تاریخ روز دانشجو به درستی جا نیفتاده است؛ چرا که ۱۶ آذر در اعتراض به ورود نیکسون شکل نگرفت و استکبارستیزی کانون این روز نیست. بلکه ۱۶ آذر کودتایی علیه نخست وزیر وقت بود که ورود نیکسون با شبهه حمایتش از دیکتاتوری پهلوی زمینه ای برای تقویت این اعتراض بود.
وی با اشاره به طرح انتقادات تند و تیز در مراسم افطاری رهبرانقلاب با دانشجویان توضیح داد: بعضا حتی افراد اصولگرا در این جلسه نسبت به دولت همگرا با اندیشه های خود نیز انتقادات تندی مطرح کرده اند لذا این ذهنیت باید اصلاح شود. منتقدین در هر دو جریان وجود دارند و باید نظراتشان را بازتولید کنند.
ملکا با پذیرش مساله محور بودن دانشگاه گفت: این مساله همواره در بستر تحولات اجتماعی رخ می دهد.
در ادامه ابین برنامه محمد زعیم زاده با رد تحلیل ملکا درباره حزب‌گزایی دانشجویان گفت: جنبش دانشجویی به عقلانیت در نقد رسیده و از دوره کارگزاران به این سو، جریان دانشجویی دچار برخی تغییرات در دیدگاه شد. یکی از این تغییرات تغییر در بخش نگاه منتقدانه به حکومت بود. بخشی در صدد توجیه دولت بر می‌آمدند و با شعار "دشمن فلانی؛ دشمن پیغمبر است" اجازه نقد دولت را نمی دادند. بخشی دیگر دچار افراط شدند و در دوره اصلاحات ظهور کردند و نقد به دولت را چنان پیش می گرفتند تا به نقد اعتقادات دینی و خدا برسند!
وی با لزوم تفکیک حکومت و حاکمیت در انتقادات ادامه داد: بخشی از جریانات دانشجویی که منافع خود را به منافع احزاب گره نزده بودند در انتقادات خود به تفکیک حکومت (اشخاص، روندها، تصمیمات مسئولان) و حاکمیت (اصل قانون اساسی، اصل ولای فقیه) پرداختند و منادی شعار "نقد حکومت آری؛ نقد حاکمیت هرگز" رسیدند.
قائم مقام سابق سیاسی انحمن مستقل، با برشمردن سوءاستفاده احزاب و دولت ها از جریان دانشجویی به عنوان وجه مشترک ایشان گفت: همه دولت‌ها به دنبال تشکل های دولت ساخته بوده اند و ما طبق تجربه و مطالعه به این مطلب رسیده ایم.
ملکا با رد ادعای نداشتن تریبون از سوی منتقدین دولت و با توجه به گریزی که زعیم زاده به فضای بسته نقد در دوره ریاست جمهوری هاشمی زد، گفت: "شعار مخالف هاشمی دشمن پیغمبر است" را در نماز جمعه سر می‌دادند که خود نماز جمعه یک تریبون است. اکنون نیز تریبون های زیادی است که خرد و کلان در اختیار منتقدین می باشد. در دوره احمدی نژاد نیز جریانات دانشجویی به قدرت متصل شدند و با قدرت عجین شدند لذا نباید انتقاد را محصور در زمان واگذاری قدرت کرد.
وی با اشاره ادعای جریانات مختلف مبنی بر اثرگذاری بر رای‌آوری روحانی افزود: بعد از مدتی این جریانات در حال مطالبات از دولت هستند و با توجه به اتفاقات انتخاباتی در سال ۸۸ و ۹۲ باید اقناع صورت بگیرد تا درستی یا اشتباهی برخی اتفاقات مشخص شود. از سویی هم منتقدین دولت هم تریبون دارند و هم با قدرت در حال کوبیدن دولت هستند.
زعیم زاده در تبیین میزان سعه صدر در پذیرش نقد در کشور گفت: آنچه که امروز دیده می شود لزوم ایجاد سعه صدر بیشتر از سوی دیگر و سایر بخش هاست. در جریانت انتقاد کردن به دولت علاوه بر اینکه سعه صدر وجود ندارد بلکه جریانی در اطراف رئیس جمهور در حال ایجاد تشکل های دولت ساخته هستند که این برخلاف امنیت ملی است.
در میانه صحبت زعیم زاده، ملکا با رد امکان ایجاد تشکل های دولت ساخته و انکار وجود آنها به دلیل عدم موفقیتشان، واکنش نشان داد که زعیم زاده با تفکیک تلاش برای ساخت تشکل های دولت ساخته با میزان موفقیت آنها، نظر ملکا را مردود دانست.
زعیم زاده در ادامه سخنانش مدیریت کردن تشکل ها را از سوی دولت ناکارآمد دانست و گفت: باید اجازه داد تشکل های واقعی عرض اندام کنند نه اینکه دولت تعیین کند چه کسی نماینده کدام بخش از دانشجویان باشد و چه کسی نباشد.
در پایان ملکا با اشاره به پیام معنادار رهبر انقلاب درباره فساد گفت: بهتر است جریانات در حوزه مسائل اجتماعی مثل فساد و یا مسائل مشترک و یا عدالت اجتماعی و غیره در کنار مسائل سیاسی و صنفی فعالیت کنیم نتیجه بهتری حاصل شود.
بررسی روند بازگشایی سفارت انگلیس در تهران
این بخش با انتقاد وحید ایمانی مجری برنامه از استنکاف مسئولان وزارت خارجه برای ادای توضیحات درباره این موضوع آغاز شد و با گفتگوی تلفنی با عباسعلی منصوری رئیس گروه دوستی پارلمانی ایران و انگلیس ادامه یافت.
رئیس گروه دوستی پارلمانی ایران و انگلیس درباره روند پیشرفت بازگشایی سفارت انگلیس گفت: طبق پروتکل هایی که در کشور وجود دارد و علیرغم پیشینه مکدر روابط تاریخی ایران و انگلیس، روند پیشرفت کار خوب بوده است و دو کاردار غیر مقیم در دو کشور منصوب شده اند و جلساتی هم با هم داشته ایم. اما وزارت خارجه باید در این باره پاسخگو باشد چرا که بحث مربوط به حقوق بین الملل است.
عباسعلی منصوری، با اظهار بی اطلاعی از جزئیات ماجرای عدم مجوز برای ورود بارهای انگلیس به ایران بدون بازرسی گفت: به طور کلی در حوزه سیاسی دو نوع بار تعریف شده است، یکی بار همراه دیپلمات ها و یک سری بارهای گمرکی.
نماینده مردم کاشان در مجلس افزود: بر مبنای کنوانسیون وین باید پروتکل ها رعایت شوند و رفتار ما طبق پروتکل خواهد بود. اما درباره ماهیت وسایل از سوی انگلیس توضیحی داده نشده و فقط خواسته اند تا این وسایل بدون بازرسی گمرکی وارد شوند که این با منافع ما در تضاد است و پذیرفتنی نیست.
منصوری با طفره رفتن بر اذعان به زیاده خواهی انگلیس در این باره ادامه داد: این شاید بر اساس یک سوءتفاهم باشد که انگلیسی ها برداشتی دیگر از کنوانسیون درباره این دو نوع بار داشته اند. اما بر اساس کنوانسیون باید این نوع بارها باید توسط کشور میزبان و با حضور نماینده مهمان بررسی شود.
وی با توجه به مصوبه مجلس درباب کاهش روابط با انگلیس گفت: مصوبه مربوط به کاهش روابط بود و برای بازگشایی نیازی به مصوبه نیست.