به گزارش «نماینده»، 21 فروردین 1371 چهارمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی در شرایطی برگزار گردید که جنگ تحمیلی 8 ساله به پایان رسیده و دولت سازندگی با سیاست‌های اقتصادی و فرهنگی خاص خود بر سر کار بود. این سیاست‌های اقتصادی ذائقه فرهنگی و اجتماعی مردم و کشور را نیز به‌تدریج تغییر و در یک سراشیبی خطرناک و تأمل برانگیز قرار داده بود که برخی انتقادها را در پی داشت.
جریان چپ که در انتخابات مجلس سوم شورای اسلامی بر یک اسب سرکش سوار شده و منتقدین را با اتهاماتی چون اسلام آمریکایی از صحنه خارج ساخته بود، در این برهه با کم‌اقبالی عمومی مواجه و در عمل از به‌دست آوردن کرسی‌های مجلس به آن صورتی که انتظار داشت، محروم شد.
در این گزارش به تحولات سیاسی کشور پیش از برگزاری انتخابات چهارمین دوره مجلس شورای اسلامی خواهیم پرداخت. تحولاتی که آثار آن هنوز باقی است و برخی شخصیت‌ها و از جمله سران فتنه در نامه‌های خود که هرازگاهی منتشر می‌شود به آن روزها اشاره کرده و ادعاهایی را با تکیه بر تحریف تاریخ مطرح می‌کنند.
پیامی که از انتخابات میان دوره‌ای به چپ‌ها ارسال شد!
به‌دنبال وفات امام‌خمینی(ره) در خرداد 1368 و ریاست‌جمهوری «هاشمی رفسنجانی»، وی برخی از نمایندگان مجلس از جمله «حسین کمالی، مصطفی معین و محسن نوربخش» را با خود به دولت برد و در انتخابات میان دوره‌ای مجلس رقابتی بین دو جریان راست و چپ برای جانشینی این نمایندگان درگرفت.
«بهزاد نبوی» که در روزهای پایانی فعالیت دولت «میرحسین موسوی» توسط مجلس سوم به‌دلیل فساد گسترده در شرکت سایپا استیضاح و همچنین از راهیابی به دولت هاشمی رفسنجانی محروم مانده بود تلاش داشت که با شرکت در انتخابات میان دوره‌ای جای یکی از نماینده‌هایی که با هاشمی به دولت رفته بودند را بگیرد، آنها انتظار داشتند تا بهزاد نبوی رد صلاحیت شده و بر سر این رد صلاحیت تقابل شدیدی را ایجاد و بر سر آن مانور دهند ولی نبوی تأیید صلاحیت شد و پس از برگزاری انتخابات در 24 آذر 1368 نتوانست رأی قابل توجهی را کسب کرده و به مجلس برود و این‌گونه بود که جریان چپ به‌خوبی فضای تغییر یافته جامعه و آن هم پیش از برگزاری انتخابات مجلس چهارم را احساس کرد.
در این انتخابات آقایان «محتشمی و سرحدی‌زاده» که از وابستگان جناح چپ به حساب می‌آمدند و همچنین آقای «موحدی کرمانی» و خانم «بهروزی» که مورد حمایت جناح راست بودند، به‌عنوان نمایندگان مردم تهران در انتخابات میان دوره‌ای به مجلس راه یافتند.
این نتیجه نشان داد که کفه ترازوی مقبولیت عمومی که به‌خصوص در دوران انتخابات مجلس سوم بر اثر عملکرد طیفی از جناح راست و همچنین تبلیغات جناح چپ شدیداً به سود جناح چپ سنگین شده بود، در حال متعادل شدن و حتی سنگین شدن به سود گروه‌های وابسته به جناح راست است. 1
جریانی که توسط مردم حذف شد نه شورای نگهبان
در انتخابات چهارمین دوره مجلس شورای اسلامی نیز با همه ادعاها و تهدیدهای جریان چپ، آنها برای تهران لیستی عریض و طویل ارائه کردند که اسامی زیر در آن دیده می‌شد: «مهدی کروبی، سیدمحمد موسوی‌خوئینی‌ها، محمدرضا توسلی، سیدعلی‌اکبر محتشمی‌پور، سیدعبدالواحد موسوی لاری، عیسی ولایی، محمدعلی صدوقی، فخرالدین حجازی، محمود دعایی، مرتضی الویری، حسین مظفری‌نژاد، سیدعلی‌اکبر ابوترابی، سعید حجاریان، محمدحسن رحیمیان، عباس دوزدوزانی، مرتضی کتیرایی، ابوالقاسم سرحدی‌زاده، محمد سلامتی، نجف‌قلی حبیبی، محمدسعید تسلیمی، سیدمحمد صدر، شمس‌الدین وهابی، محسن رهامی، سیدمحمد اصغری، سیدمحسن یحیوی، علیرضا محجوب، گوهرالشریعه دستغیب، فاطمه کروبی، مرضیه حدیدچی و سهیلا جلودارزاده.»
اما با برگزاری انتخابات نتیجه شگفت‌انگیزی برای جریان چپ رقم خورد و آن اینکه از مجموع 30 نفر اول تهران در دورة اول، 29 نفر از نامزدهای جامعه روحانیت مبارز بودند و نفر سی‌ام «محمدرضا توسلی» نامزد مجمع روحانیون مبارز بود. انتخابات مجلس چهارم در حوزه انتخابیه تهران و برخی شهرهای دیگر به مرحلة دوم می‌رود و این بار نیز در تهران هیچ یک از نامزدهای معرفی شده جریان چپ موفق نشدند به مجلس چهارم راه پیدا کنند.
حربه‌ای که کند شد!
امام‌خمینی(ره) قبل از وفات، مؤلفة اصلی تبلیغات جناح چپ را ناکارآمد کرده و وجهه جناح راست را از برچسب طرفداری از از اسلام آمریکایی پاک کردند و حتی جدا شدن فرزندان انقلابی‌شان از جامعه مدرسین حوزه علمیه قم را یکی از عوامل گرفتار شدن آنان به دام اسلام آمریکایی نامیدند.
گفتنی است برچسب «اسلام آمریکایی» حربه‌ای بود که جریان چپ در برهه برگزاری انتخابات مجلس سوم نهایت استفاده را از آن برده و رقیب را از صحنه حذف کرد. این حربه به گفته «ابراهیم اصغرزاده» چون ارابه‌ای بعدها ارابه‌ران را زیر گرفته و آنان که دهة 60 رقیب را آمریکایی می‌خواندند، خود گرفتار مروجین اسلام آمریکایی شدند؛ همان‌گونه که امام‌خمینی(ره) در یکی از نامه‌های خود یک ماه مانده به وفات، پیش‌بینی کردند.
بنیان‌گذار جمهوری اسلامی، 7 اردیبهشت 1368 در نامه‌ای به آیت‌الله «مشکینی» رئیس وقت مجلس خبرگان رهبری تصریح کردند: «نامه جناب‌عالی در مورد انتخابات حوزه علمیه قم رسید. از جناب‌عالی و سایر دست‌اندرکاران تشکر می‌نمایم. شما از قول من به فرزندان انقلابی‌ام بفرمایید که تندروی عاقبت خوبی ندارد. اگر آنان جذب حضرات آقایان جامعه محترم مدرسین نشوند، در آینده گرفتار کسانی خواهند شد که مروّج اسلام آمریکایی‌اند.» 2
یک ادعای دروغ دیگر!
هرچند جریان چپ با استناد به عملکرد شورای نگهبان در رسیدگی به صلاحیت نامزدهای مجلس خبرگان رهبری و مجلس چهارم مدعی است که پس از وفات امام‌خمینی(ره) این جریان به‌تدریج از سوی رقیب حذف شده است ولی بررسی‌ها نشان‌دهنده خلاف این ادعاست. حضرت آیت‌الله‌العظمی «خامنه‌ای» پس از رهبری در نیمه خرداد 1368، انتصابات متعددی را با توجه به مسئولیت خود داشتند. ازجمله مهم‌ترین این انتصابات، انتصاب اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام بود که نقش بسیار مهم بازوی مشورتی رهبری را در تدوین سیاست‌های کلان کشور برعهده داشت. اعضای منتخب از سوی آیت‌الله خامنه‌ای برای عضویت در مجمع طبق حکم مورخه 12 مهر 1368 ایشان بدین قرار است: «حضرات آیات و حجج اسلام آقای مهدوی‌کنی، آقای حاج شیخ یوسف صانعی، آقای حاج سیداحمد خمینی، آقای حاج سیدمحمد موسوی‌خوئینی‌ها، آقای حاج شیخ محمدعلی موحدی‌کرمانی، آقای حاج شیخ حسن صانعی، آقای حاج شیخ محمدرضا توسلی، آقای حاج شیخ عبدالله نوری و جناب آقای میرحسین موسوی.»
در روز 15 دی ماه 1368 نیز دو حکم از سوی آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای صادر شد. یکی برای انتصاب موسوی‌خوئینی‌ها به «مشاورت سیاسی» رهبری و دیگری برای ناطق نوری به‌عنوان «مسئول بازرسی دفتر رهبری.»
ائمه جمعه منصوب امام‌خمینی(ره) نیز فارغ از خط و خطوط سیاسی آنها، همگی توسط آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای تأیید و تثبیت شدند. همچنین مکانی نیز از سوی دفتر رهبری در اختیار مجمع روحانیون مبارز برای برگزاری جلسات آن قرار گرفت و البته کمک هزینه مختصر و مستمری نیز به‌صورت مساوی به مجمع و جامعه داده شد. 3
این همه نشان می‌دهد که علی‌رغم برخی ادعاها نظام اسلامی پس از وفات امام‌خمینی(ره) نه‌تنها تصمیم به حذف یک جریان را نداشت که نهایت تلاش خود را مصروف این نمود که افراد وابسته به جریان چپ علی‌رغم روحیه شدیداً استبدادزده خود که در دهة 60 نشان داده و رقبای خود را با انواع برچسب‌ها حذف نموده بودند، در بدنه نظام باقی‌مانده و به مردم خدمت کنند هر چند برخی افراد وابسته به این جریان از لطف نظام نهایت سوءاستفاده را برده و در برهه‌های گوناگون چون دوره اصلاحات و فتنه 88 منویات درونی خود را نشان دادند.
در انتخابات مجلس چهارم شورای اسلامی نیز علی‌رغم ادعای سنگین حذف یک جریان از سوی نظام اسلامی چنانچه گفته شد، این جریان یک لیست عریض و طویل برای تهران ارائه کرده بود که نام برخی شخصیت‌ها از جمله مهدی کروبی و موسوی‌خوئینی‌ها در آن دیده می‌شد ولی این لیست از سوی مردم در انتخابات حذف شد نه شورای نگهبان و نظام اسلامی. از سوی دیگر حضور تعدادی از نمایندگان عضو جریان چپ در مجلس چهارم که از شهرهای دیگر موفق به راهیابی به پارلمان شده بودند نشان دهنده ادعای دروغین مدعیان اصلاحات در سال‌های متمادی گذشته است.
در مجلس چهارم افرادی چون «الیاس حضرتی، احمد حکیمی‌پور، محمدرضا خباز، سیدمحمود دعایی، محمدرضا راه‌چمنی، عباسعلی زالی، سیدجلال ساداتیان، حسن قشقاوی، اسدالله کیان‌ارثی، علی‌محمد غریبانی، محمدباقر نوبخت، سیدحسین هاشمی و حسین هاشمیان» حضور داشتند که یا عضو رسمی جریان چپ بودند یا به این جریان قرابت فکری شدیدی داشتند.
پی‌نوشت‌ها:
1. رک. هادی سجادی‌پور، دوره چهارم مجلس شورای اسلامی، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1388،ص39ـ 38؛
2. صحیفه امام، جلد 21، صفحه 367؛
3. نامه مهم مسعود رضایی: پاسخی برای آقای کروبی، تسنیم، 12 اسفند 1396.
نظر شما