حمیدرضا آصفی، سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه در گفتگو با «نماینده» ضمن اشاره به مذاکرات هسته‌ای و پایان ضرب العجل تمدید مذاکرات در ۳۰ ژوئن (۱۰ تیر) اظهار داشت: اراده طرفین مذاکرات بر این است که به توافق برسند. البته رسیدن به یک توافق خوب برای جمهوری اسلامی ایران مهم است. توافق خوبی که منافع کشور را تعریف کند و در جهت حقوقمان باشد، مورد پذیرش جمهوری اسلامی ایران خواهد بود. تا پایان زمانی که تعیین شده، چند روز بیشتر باقی نمانده است؛ اما آنچه اهمیت بیشتری دارد، کیفیت توافق است و زمان ضرب العجل توافق نهایی اهمیت چندانی ندارد؛ بنابراین ما باید تمرکزمان را روی کیفیت توافق ببریم و اینکه توافق احتمالی منافع کشورمان را تأمین کند.
آصفی افزود: خوشبختانه اظهارات بسیار روشن مقام معظم رهبری در جلسه با مسئولین نظام، خطوط واضحی از بایدها و نبایدها را برای طرف مقابل ترسیم کرد. بیانات رهبری مبنی بر حمایت قاطعانه از تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای موجب اعتمادبه‌نفس آنها شد. از طرف دیگر پیام روشن ایشان به طرف مقابل و شفاف‌سازی خطوط قرمز در مذاکرات حتماً در جهت موفقیت‌آمیز شدن این مذاکرات تأثیر بسزایی خواهد داشت.
وی در ادامه پیش‌بینی منتهی شدن چند روز آینده به توافق جامع را پیش‌بینی دشواری دانست و تصریح کرد: قرائن و شواهد حاکی از آن است این مذاکرات تا بعد از پایان ضرب العجل تعیین شده نیز ادامه خواهد داشت. حال اینکه تمدید مذاکرات تا چند روز بعد از ۱۰ تیر ادامه پیدا کند به میزان پیشرفت مذاکرات بستگی دارد. چراکه خود اعضای ۱+۵ نیز در موضوعات کلیدی توافق و اتفاق‌نظر ندارند؛ همین موضوع نیز باعث طولانی شدن روند مذاکرات خواهد شد.
** توافقی خوب است که دستاوردهای هسته‌ای را ذبح نکند
سخنگوی وزارت امور خارجه دولت اصلاحات با اشاره به قانون اخیر کنگره آمریکا مبنی بر اینکه اگر متن توافق نهایی تا ۹ جولای به کنگره برسد، این نهاد تا ۳۰ روز فرصت بررسی خواهد داشت و اگر این زمان از ۹ جولای بگذرد، کنگره فرصتی ۶۰ روزه خواهد داشت، تأکید کرد: به نظرم به‌هیچ‌وجه برای ما اهمیتی ندارد که کنگره توافق نهایی را در ۳۰ روز و یا ۶۰ روز و حتی ۹۰ روز بخواهد بررسی کند. آنچه برای ما اهمیت و اولویت دارد دستیابی به یک توافق خوب است تا منافع کشور را تأمین و دستاوردهای هسته‌ای را ذبح نکند. ما باید روی احقاق حقوق هسته‌ای و منافع کشور تمرکز کنیم. اگر آمریکایی‌ها انعطاف نشان دهند و با واقعیت جمهوری اسلامی ایران آنچنان که هست روبرو شوند شاید بشود تا ۹ جولای و ۱۹ تیر به توافق رسید؛ اما اگر آنها باز بخواهند روی مسائل کلیدی زیاده‌خواهی کنند، ممکن است تا بیش از ۹ جولای نیز مذاکرات ادامه پیدا کند.
** هزینه عدم توافق برای آمریکایی‌ها بسیار سنگین است/ اگر سرسختانه روی مواضعمان ایستادگی کنیم، آمریکایی‌ها ناگزیر به انعطاف می‌شوند
حمیدرضا آصفی در خصوص احتمال عدم توافق نیز اظهار داشت: در دنیای دیپلماسی هر چیزی می‌تواند اتفاق بیفتد؛ اما با نگاه به روند مذاکرات و شرایطی که دو طرف دارند، هزینه عدم توافق بخصوص برای آمریکایی‌ها بسیار سنگین است. آمریکایی‌ها اگر در این مذاکرات به توافق نرسند، کاخ سفید در داخل کشورشان از جنبه‌های مختلف شکست خواهد خورد؛ بنابراین من اعتقاد دارم اگر سرسختانه روی مواضع به‌حق خودمان ایستادگی کنیم، آمریکایی‌ها ناگزیر به انعطاف می‌شوند و توافق دور از دسترس نیست. ازاین‌رو شکست مذاکرات را بسیار دور از دسترس می‌دانم مگر اینکه آمریکایی‌ها واقعاً بخواهند دست به یک خودکشی سیاسی بزنند. اگر آمریکایی‌ها واقعیات را ببینند، توافق صورت می‌گیرد، حالا دیر یا زودِ زمان توافق بحث دیگری است.
** مسائل فعلی حاکم بر مذاکرات، سیاسی است و نیازی به ملحق شدن فرد دیگری به تیم هسته‌ای نیست
وی در خصوص احتمال ملحق شدن افراد دیگری همچون حسین فریدون به تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای نیز عنوان داشت: در شرایط فعلی تصور می‌کنم نیازی نباشد که کسی به تیم هسته‌ای اضافه شود. به دلیل اینکه در حال حاضر مسائل حاکم بر مذاکرات بیشتر سیاسی است، طرف آمریکایی باید اراده سیاسی خود را نشان دهد و روی خطوط قرمز ما از زیاده‌خواهی پرهیز کند. مواردی مانند بازرسی‌ها، مدت قرارداد، چگونگی برداشت تحریم‌ها و ... بیش از آنکه تکنیکی و فنی باشد، سیاسی است؛ بنابراین نیازی نیست که کسی به تیم اضافه شود مگر اینکه آقای رئیس‌جمهور و رئیس تیم مذاکره‌کننده (آقای دکتر ظریف) بخواهند که کسی را اضافه کنند.
** تنها ۲۵ تا ۳۰ درصد از مشکلات اقتصادی ما متأثر از تحریم‌هاست/ عمده مشکلات اقتصادی ناشی از سوء مدیریت‌ها و عدم توجه به توان داخلی است
آصفی در خصوص میزان اثرگذاری توافق نهایی و همچنین لغو تحریم‌ها نیز تصریح کرد: اگر به تفاهم برسیم قطعاً یک گرهی از گره‌های کشور باز خواهد شد. البته این‌طور نیست که توافق نهایی صد درصد مشکلات را رفع کند، مشکلات اقتصادی ما در جاهای مختلف است و تنها یک بخش از آن به تحریم‌ها برمی‌گردد. تنها ۲۵ تا ۳۰ درصد از مشکلات اقتصادی ما متأثر از تحریم‌هاست. توافق نهایی و برداشته شدن تحریم‌ها به همان میزان می‌تواند گرهی از مشکلات اقتصادی را باز کند. با توافق نهایی دادوستد با دنیای خارج را روان‌تر می‌کند و کمک می‌کند کالاها ارزان‌تر خریداری شود و مردم برای تأمین نیازهای خود حق انتخاب داشته و تنها منحصر به یک یا چند کشور نباشند. بدین ترتیب طبیعی است که توافق هسته‌ای در برخی زمینه‌ها راهگشاست. البته این میزان به اندازه خود این موضوع است، نه اینکه فکر کنیم با حل‌وفصل این مسئله تمام مشکلات اقتصادی کشور حل خواهد شد. مشکلات اقتصادی ما ناشی از چند زمینه است که برای رفع هرکدام باید تلاش کرد.
سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه، بخشی از مشکلات اقتصادی را ناشی از سوء مدیریت دانست که بخشی از آن از گذشته به ارث رسیده است و همچنین ادامه داد: بخش دیگر مشکلات اقتصادی ناشی از ساختار غلط اقتصادی، فساد و رانت و سوءاستفاده‌هایی است که برخی با در دست داشتن اطلاعات از این رانت‌ها استفاده می‌کنند. نگاه نکردن به داخل و متکی شدن به خارج به این معنی که ما به توان داخلی آن‌چنان‌که هست توجه نکرده‌ایم، نیز از دیگر مشکلات عمده اقتصادی است. درحالی‌که با بکار بستن اقتصاد مقاومتی و تسری آن در تمام شاخه‌ها و به‌کارگیری توان داخلی مشکلات اقتصادی ما به حداقل خواهد رسید.
وی تصریح کرد: اینکه کشوری تنها به نفت و به یکسری کالاهای محدود متکی باشد و از ظرفیت‌های داخلی استفاده نکند، نه‌تنها تحریم بلکه در آینده هر مسئله جزئی دیگری هم می‌تواند منافع کشور را به خطر بیندازد.
** متأسفانه در زمینه تولید ضعف جدی داریم
سخنگوی وزارت خارجه دولت اصلاحات در نهایت مهم‌ترین نقطه ضعف و قوت دولت در طول دو سال گذشته را این‌گونه شرح داد: به نظرم نقطه قوت دولت در مهار تورم بوده است و اینکه توانسته تورم را به نحو چشمگیری کاهش بدهد و نقطه‌ضعف دولت را نیز می‌توان در زمینه تولید و اشتغال دانست. من تصور می‌کنم در زمینه تولید همچنان عقب هستیم و متأسفانه ضعف جدی در این زمینه داریم.