شناسهٔ خبر: 72807 - سرویس فرهنگ
منبع: فارس

نگاهی به کتاب «لحظه‌ها جا می‌مانند»

پیشخوان/ افت‌ و خیزهای انقلاب اسلامی به روایت شخصیت‌های خاکستری یک رمان

کتاب کتاب «لحظه‌ها جا می‌مانند» داستانی با موضوع آزادی‌خواهی و ظلم ستیزی مردم گرگان قبل از پیروزی انقلاب اسلامی و به قلم یوسف قوجق است.

به گزارش نماینده به نقل از فارس، کتاب «لحظه‌ها جا می‌مانند» داستانی با موضوع آزادی‌خواهی و ظلم ستیزی مردم گرگان قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، به قلم یوسف قوجق است و این کتاب توسط انتشارات شهرستان ادب به چاپ رسیده است.

«لحظه‌ها جا می‌مانند» در پنجمین دوره جشنواره داستان انقلاب با عنوان «سیاه، سفید، خاکستری» مورد تقدیر قرار گرفت و در بیست و ششمین دوره کتاب فصل جمهوری اسلامی‌ایران (در سال ۱۳۹۲) شایسته تقدیر شناخته شد.

خلاصه این داستان به شرح زیر است:

شاهین پس از دستبرد به گاوصندوق ویلای تیمسار مزین در رامسر، راهی گرگان می‌شود. سروان احمدی از آگاهیِ تهران، مأمور بازداشت اوست. شاهین که چندان از اوضاع مملکت باخبر نیست، با انقلابی‌ها گرگان آشنا شده و چون تحت تعقیب است، ناخواسته در خانه تیمی‌ آنها مستقر و وارد فعالیتهای مخفی‌شان می‌شود. و...

قوجق برای خلق این رمان پای صحبت بیش از ۲۵۰ نفر نشسته و کتاب‌های متعددی را هم با موضوع تاریخ انقلاب در گرگان مطالعه کرده است.

داستان «لحظه‌ها جا می‌مانند» سه خاستگاه مشخص دارد. در این کتاب وجهه مذهبی انقلاب در قالب نمادهای مسجد و روحانیت وجه مردمی‌ در قالب قهوه‌خانه‌ها و وجه روشنفکرهای انقلابی در قالب خانه‌های تیمی‌ قرار دارد.

رمان قوجق با ظرفیت‌های تصویر بالا و نثر روان، مخاطب را تا پایان با خود همراه می‌کند و اگر چه رمان با زاویه دید سوم شخص و دانای نا محدود روایت می‌شود اما وجه رمانتیک و احساسی به خوبی در آن شکل گرفته است. همچنین باید به شخصیت پردازی‌های روان‌شناسانه او اشاره کرد که علاوه بر توصیف‌های به جای نویسنده به انتخاب مناسب دیالوگ‌ها کمک زیادی کرده است. درباره داستان باید گفت روایتی مرد سالارانه است و ما تصاویر چندان واضحی از شخصیت‌های اندک و تا حدودی فرعیِ زن در داستان نمی‌بینیم. چرا زنان جوانی که گاه گداری در جریان داستان دیده می‌شوند و فعالیتهایشان خیلی هم بی ربط به جریانهای انقلابی شهر نیست اینقدر زود محو می‌شوند؟ تنها دختری به نام «ستاره» در داستان حضوری کم رنگ و سایه وار دارد. او عشق مشترک چهار تن از مردهای رمان است  و در مورد او این علامت سوال در ذهن خواننده باقی می‌ماند که کدام ویژگی ستاره، توجه چهار مرد دو تن دو انقلابی، یک ساواکی و یک دزد عیار را به خود جلب کرده است؟

از دیگر ویژگی‌های رمان قوجق، انتقال اطلاعات تاریخی مختلف درباره گرگان است. او به جای ارائه خشک و اخباری جریان‌های انقلابی در گرگان و شهرهای دیگر، برای روایت این داستان دست به تحقیق میدانی زده است.

_ « پسرم اونجا بوده. اونجوری که می‌گفت ساعت چهار بعد از ظهر همه جمع شده بودند تو خیابان مازندران. مأمورها نگذاشته بودن وارد دانش سرا بشن. بعضی از بچه‌ها زده بودن و شیشه‌های دبیرستان بازرگانی رو آورده بودن پایین. پسرم وقتی اومد خانه، دیدم چشمهاش قرمز شده بود... ص ۵۰۳».

به این ترتیب، ما وقایع انقلاب نه به صورت اخبار، که کاملا ملموس و در جریان زندگی روزمره مردم روایت می‌شود.

در شخصیت پردازی این رمان آدمها تصویری خاکستری دارند و تمام شخصیت‌ها اعم از انقلابی، دزد، یا ساواکی، نه مطلقا خوب و بی تقصیر، و نه مطلقا گناهکار و بی رحم نشان داده شده اند. او به گونه ای هنرمندانه، در بخش‌هایی که مناسب دیده است، بازی‌های زیبایی هم با واژه‌های سفید و سیاه داشته است.

_ شاهین فکر کرد که اگر سفیدِ سفید نمی‌شد، سیاهِ سیاه هم نمی‌شد. شاید یک چیزی مثل رنگ سقف اتاق می‌شد. ....یاد دستمال ستاره افتاد. آن را از جیبش درآورد و نگاهش کرد....فکر کرد اگر دستمالی مثل آن دستمال به سقف می‌خورد که معلوم بود سالهاست دست کسی به آن نرسیده و رنگش به سیاهی می‌زد قطعا رنگش به سفیدی بر می‌گشت... ص ۱۱۴».

 

رﻣﺎن درﻗﺎﻟﺐ رﺋﺎل ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ، قوجق در پردازش ﺑﺮﺧﯽ ﺷﺨﺼﯿﺖ‌ها روﺷﯽ درونﮔﺮاﯾﺎﻧﻪ دارد و ﻣﺒﻨﺎ را ﺑﺮاﯾﻦ گذاشته ﮐه همه اﻓﺮاد ﺑﺸﺮ ذاﺗﺎ خوب هستند.

نکته جالب توجه این است که "لحظه‌ها جا می‌مانند" از معدود رمان‌هایی است که به جریانهای انقلابی در سایر شهرستان‌ها پرداخته است.

از دیگر آثار قوجق می‌توان به «نبرد در قلعه گوک تپه» (برگزیده جشنواره شهید غنی پور۱۳۷۷)، «مردان فردا» (تقدیر شده در نخستین جشنواره ملی انتخاب کتاب سال کودک و نوجوان ۱۳۹۰)، «یاد یوسف» (تقدیر شده در پانزدهمین جشنواره کتاب سال دفاع مقدس)، «سنجاقک‌ها روی آب»، «کوه زیر پای من است»، «موج اول» (تقدیر شده در نخستین دوره بهترین کتاب دفاع مقدس ۱۳۷۲) و «لالو» اشاره کرد. او مترجم، صاحب امتیاز و مدیرمسئول هفته‌نامه‌ای  «یاپراق»  و مشاور فرهنگی سفیر جمهوری اسلامی‌ایران در ترکمنستان است.

انتشارات شهرستان ادب این کتاب را در ۵۹۷ صفحه با قیمت ۲۲هزار تومان منتشر کرده است. علاقه مندان برای تهیه این کتاب می‌توانند با شماره ۷۷۵۳۲۷۰۲ تماس بگیرند.