اهمیت مشاوره روانشناسی در درمان اختلالات شخصیتی بویژه افسردگی

ذات و روان انسان امروزی، متاثر از عوامل شناخته و ناشناخته بیرونی و درونی، همواره درگیر با تناقضاتی مهلک است، که عدم رسیدگی درست و به موقع به آنها، باعث بروز اختلالات شخصیتی می شود. افسردگی؛ به عنوان یکی از اختلال شخصیتی زمینه ای، همواره مورد بررسی متخصصان و مشاورین روانشناسی قرار دارد.

آمار منتشر شده در بسیاری از مجلات علمی و معتبر، نشان از وقوع یک فاجعه در حوزه سلامت روان دارد. افزایش آمار مبتلایان به بیماری های روانی در دو سال اخیر و به دنبال آن، پاندمی کرونا نیز این آمار را سریعتر از پیش، به سمت بد تر شدن برده است. علی رغم تمام این موارد، متاسفانه تاکید بر آمار، بدون در نظر گرفتن واقعیت های نهفته در آنها، باعث شده تا ابعاد بیماری های روانی به درستی مورد توجه واقع نشوند.

آمار اختلالات شخصیتی در یک تحقیق علمی با جمعیت 7866 نفر

معمولا در آمار بیماران روانی، مصرف یا عدم مصرف دارو و میزان مصرف آنها در نظر گرفته می شود. اما این نکته که فرآیند مراجعه و تشخیص بیماری در بسیاری از کشورها، حتی در کشور های پیشرفته با نقص روبروست، همیشه در پنهان مانده است. به هشدار سازمان جهانی بهداشت، عدم تمرکز بر ریشه های ایجاد اختلالات شخصیتی و نداشتن برنامه برای پیشگیری یا درمان بیماری های روانی می تواند صدمات جبران ناپذیری را برای جوامع و کشورها به دنبال داشته باشد.

طور مشخص و در یک مطالعه آماری در ایران، رئیس دفتر سلامت روان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: حدود ۲۳ درصد جمعیت کشور به نوعی دچار اختلالات روانی هستند و حدود ۶۶ تا ۷۵ درصد این افراد برای درمان به روانپزشکان، روانشناسان و متخصصان سلامت روان مراجعه نمی‌کنند.

علل و عوامل بروز اختلالات شخصیتی

در یک جامعه یا یک فرهنگ، انسان و عملکرد وی در چارچوب، عرف و هنجارهای اخلاقی و رفتاری قرار دارد. هرگونه خروج از این چارچوب، هم برای خود شخص و هم اطرافیان وی ایجاد مشکل می کند. اما قاعدتا به این شخص هنجار شکن نمی گویند. شخص خاطی، تنها در صورتی هنجار شکن و بد اخلاق یا کج رفتار محسوب می شود که بر عمل خارج از چارچوب خود اصرار بورزد.

در مورد شخص مبتلا به اختلال شخصیت نیز این الگو صدق کرده و شخصی بیمار روانی نامیده می شود که رویکردها خارج از عرف رفتاری یک انسان در وی پایدار شده باشد و به دفعات تکرار شود.

عوامل زیادی هستند که می توانند مستقیم یا غیر مستقیم باعث بروز اختلالات شخصیتی شوند. اما در یک نگاه کلی، نوع نگرش اشتباه انسان به زندگی، آموزه های نادرست یا نا متناسب، سبک زندگی عموما نادرست، اولویت ندادن به سلامت روح و روان و در نهایت عدم قبول و شناخت اختلالات شخصیتی، باعث بروز و یا تشدید این اختلالات می شود.

اختلالات شخصیتی می تواند حاصل بسیاری از عوامل داخل و خارج از انسان باشد.

در یک تعریف دقیقتر؛ اختلال شخصیت (Personality Disorder) از جمله بیماری‌های اختلال روانی است که در آن فرد دچار الگوی فکری، عملکردی و رفتاری ناسالمی می‌شود و در درک و ارتباط با موقعیت‌ها و افراد مختلف دچار مشکل می‌شود؛ در نتیجه این بیماری باعث می‌شود فرد مشکلات و محدودیت‌های زیادی را در روابط عاطفی، روزمره، محل کار، محل تحصیل و سایر مکان‌ها و فعالیت‌ها تجربه‌کند.

شاید پرداختن به مقوله تخصصی و سنگین روانشناسی مانند اختلال شخصیت در این مطلب نگنجد. از آنجا که بیماری های روانی مانند بیماری های دیگر به راحتی قابل پیشگیری با چیزی شبیه واکسن نیستند و درمان آنها نیز تبعات زیادی را دارد، لزون افزایش سطح دانش جامعه به این نو از بیماری ها یک ضرورت است. اما به عنوان یه گام اولیه،  توصیه می کنیم برای شناخت بهتر و ریشه ای تر، حتما به صورت تخصصی مطالب علمی مربوط به اختلال شخصیت را مطالعه کنید.

افسردگی؛ عامل یا نتیجه دیگر اختلالات شخصیتی؟

یکی از بزرگ‌ترین علت‌های سردرگرمی، تفاوت میان «افسردگی داشتن» با «احساس افسردگی داشتن» است. اکثر انسان‌ها در طول زندگی گاهی احساس ناراحتی و غمگین بودن دارند؛ برای مثال زمانی که نمره بدی می‌گیرند، یا شغل خوبی را از دست می‌دهند و یا حتی روز بارانی، احساس ناخوشایندی به آن‌ها دست می‌دهد. البته گاهی هم پیش می‌آید که هیچ عامل بیرونی و محرکی وجود نداشته باشد و باز هم فرد دچار بی‌حوصلگی و ناراحتی شود؛ اما این حالات گذرا هستند و فرد دوباره به زندگی پرتحرک و پویا خود برمی‌گردد.

اما بهتر است بدانید که احساس افسردگی با اختلال شخصیتی افسردگی تفاوت دارد. تکرار و تداومِ حس و حالات افسردگی، به نحوی که باعث بروز اختلال در زندگی روزمره شخص مبتلا شود را بیماری یا اختلال شخصیتی افسردگی یا به اختصار افسردگی می خوانند.

افسردگی، فراتر از حس غم و احساسات زودگذر است.

برخی از متخصصین بر این باورند که افسردگی علت برخی دیگر از اختلالات شخصیتی بوده و با درمان آن می توان بیماریه ثانویه را نیز درمان کرد. برخی دیگر نیز به این مطلب اعتقاد دارند که برخی اختلالات شخصیتی باعث بروز یا تشدید افسردگی می شوند و در واقع افسردگی معلول برخی دیگر از اختلالات شخصیتی است.

اما دیدگاه معتبرتری وجود دارد که هر چند بروز افسردگی در کنار دیگر بیماری های روانی را تایید می کنند، اما معتقدند که به افسردگی باید به عنوان یک بیماری مجزا و البته فرآیند درمانی مجزا نگریست.

در کنار نوع نگرش متخصصین به افسردگی، روشهای درمانی بسیاری برای شناخت، پیشگیری و احیانا درمان افسردگی وجود دارد. این روشها به لطف تحقیقات کاربردی و نگاه آماری به نتایج تحقیقات روز به روز رویکردهای درمانی بهتری را به متخصصین ارائه می دهد. اما رسیدن به بهترین نتیجه در هر نوع بیماری، از جمله بیماری های روانی، مستلزم شناخت صحیح و دقیق بیماری و ابعاد آن در شخص مبتلاست. این گام مطمئنا اساسی ترین گام در انتخاب روش درست درمان و پیشگیری از تشدید یا تکرار افسردگی یا هر اختلال شخصیتی دیگر در بیماران است.

مشاوره روانشناسی؛ اولین گام یا آخرین گزینه

همانطور که در ابتدای مطلب اشاره شد، فرهنگ، نظام و فرآیند تشخیص و درمان بیمار و بیمارهای روانی در تمام جوامع ناقص و غیر کاربردیست. عدم دانش کافی از بیماری های روانی، نبود فرهنگ مراجعه به مشاوره روانشناسی و مقاومت شخص مبتلا در برابر اعتراف به یک اختلال شخصیتی، از مهمترین عوامل اولیه در فرآیند تشخیص و درمان این نوع بیماری هاست.

هر چند کرونا به عنوان یک اپیدمی مشکلات زیادی را به وجود آورد، اما همه گیر شدن فرهنگ دورکاری و یا خدمات از راه دور یکی از بزرگترین فرصتهای تقویت شده در این دوره بود.

اگر تجربه مشاوره حضوری را داشته اید، احتمالاً می دانید برای وقت گرفتن و حضور در کلینیک روانشناس با مسائلی رو به رو هستید. صرف نظر از هزینه و زمان صرف شده برای رفت و آمد تا کلینیک، و همچنین معطلی و نشستن در اتاق انتظار تا رسیدن نوبت به شما.

اما به لطف تکنولوژی و همگام شدن متخصصین روانشناسی با آن، هم این مشکل و هم موارد دیگری همچون محدودیت زمانی مراجعه کنندگان نیز حل شد. امکان استفاده از روانشناسان خبره بدون محدودیت جغرافیایی و شاید از همه مهمتر، حل مشکل احساس ناخوشایند روبرو شدن و صحبت کردن رو در رو با روانشناس نیز از مزایای مشاوره آنلاین روانشناسی است.

یک توصیه

هرچند زحمات و تحقیقات برای جمع آوری مطالب اینترنتی را تکذیب نمی‌کنیم. اما عمیقا معتقدیم که تشخیص و درمان تمام بیماری ها از جمله بیماری های روانی تنها در حوزه تخصص متخصصین و مشاورین روانشناسی قابل انجام است. بنابراین اکیدا توصیه می کنیم مطالب منتشر شده در اینترنت را صرفا به منظور آگاهی بخشی یا شناخت اولیه بدانید و برای تشخیص حتما با یک مشاور مجرب مشورت کنید.

تشخیص اشتباه در بیماری های روانی می تواند خسارت های جبران ناپذیری داشته باشد.

فارغ از مشکلات موجود برای بهبود فرآیندها در تشخیص و درمان بیماری های روانی، مطمئنا کم حاشیه ترین و مطمئن ترین راه کمک گرفتن از متخصصین این حوزه است. افسردگی یا هر اختلال شخصیتی دیگر هر چند در نگاه اول با چند توصیه قابل درمان هستند، اما این نگاه ساده لوحانه می تواند عواقب بدی را به دنبال داشته باشد. پس با یک تصمیم درست، تشخیص و درمان را با یک مشاوره حضوری یا آنلاین روانشناسی در کنار کلینیک تراپیا(Therapia.institute) تجربه کنید.