هفته نامه «نماینده» ؛ مهرداد بذرپاش*/ برای ارزیابی پسابرجام باید به «آثار و نشانه‌ها» توجه کنیم؛ همچنین درباره برخی آثاری که انتظار می‌رفت با اجرای برجام فوراً محقق شود بایستی مداقه کنیم. به نظر من نه‌تنها آثار بهبود وضعیت مردم ملموس نیست، بلکه حتی ما نشانه‌ای هم از آینده‌ای بهتر در حوزه معیشت مشاهده نمی‌کنیم؛ یعنی یک زمانی شما اثر وضعی یک موضوع مثل برجام را لمس می‌کنید و یک زمانی نشانه‌های بهبود آن در آینده‌ای نزدیک را مشاهده می‌کنید. هیچ‌کدام از این‌ها محقق نشده است؛ اگر بخواهم ساده‌تر بگویم، معنایش این است "نه‌تنها وضعیت معیشت مردم بهتر نشده"، بلکه حتی مردم نشانه‌ای ندیده‌اند که نسبت به بهبود وضعیت معیشت خود امیدوار بشوند.
حال این نکات مطرح می شود "برجام فایده‌ای برای کشور ندارد؟ و یا اینکه در زمان تبلیغات ریاست جمهوری به گونه ای سخن گفته شد که با توافق مشکلات حل می شود" به اعتقاد بنده آقایان درباره واقعیات مربوط به کشور با مردم صادقانه حرف نزدند و اکنون در معرض سؤالات جدی مردم قرار گرفته‌اند. عملکرد این آقایان چه در دوران تحریم در دولت قبل، چه در جریان تبلیغات انتخاباتی سال ۱۳۹۲ و چه پس از آن که بر سر کار آمدند و مذاکرات به سبک خودشان را آغاز کردند؛ مبتنی بر آگاهی بخشی و احترام به راست‌گویی نبود.
آنها درباره ماهیت تحریم‌ها به مردم راست نگفتند. آنها درباره دامنه اثرگذاری تحریم‌ها به مردم راست نگفتند. آنها درباره راهکار عاقلانه و عالمانه برای عبور از تحریم‌ها به مردم راست نگفتند. آنها درباره توان خود برای مقابله با این شرایط به مردم راست نگفتند. آنها درباره ماهیت مذاکرات هسته‌ای به مردم راست نگفتند. آنها درباره توافقات و تعهدات راست نگفتند؛ و مهم‌تر از همه اینکه آنها درباره میزان اثرگذاری برجام بر وضعیت معیشتی مردم هم راست نگفتند. حال که زمان پاسخگویی و عمل به وعده‌ها است؛ دچار تناقض شده‌اند! به همین خاطر است که پنهان‌کاری می‌کنند!
پیرامون نکته دوم باید اذعان داشت آنها حرف‌هایی بود که برای گرفتن رأی مردم گفته شد. هم در آن زمان(انتخابات) و هم در دوره مذاکرات برای آنکه ضعف‌هایشان و امتیازهای غیرقانونی که در مذاکرات داده‌اند را توجیه کنند؛ اظهارنظرها و وعده‌های غیرعاقلانه دادند. حتی وضعیت منابع آبی کشور را هم به توافق هسته‌ای گره زدند.
متأسفانه بخش مهمی از کارکرد مجلس در مذاکرات هسته‌ای از بین رفت. اجازه داده نشد مجلس وظیفه قانونی خود درباره مذاکرات هسته‌ای را انجام دهد. مجلس تکلیف خود را درباره حقوق هسته‌ای ملت انجام نداد؛ و این یکی از بزرگ‌ترین نقاط ضعف مجلس نهم بود. البته دوستان ما تلاش زیادی در مجلس انجام دادند تا با این بلیه مقابله کنند. تشکیل کمیسیون ویژه برجام در شفاف‌سازی مذاکرات هسته‌ای بسیار مؤثر بود.
امیدواریم مجلس آینده وظیفه خود را درباره این موضوع به نحو احسن انجام دهد؛ مجلس آینده باید به تاریکخانه قراردادهای اقتصادی دولت نگاه بیندازد.
در مقطع فعلی هم شاهدیم قیمت دلار کاهش نمی‌یابد، چرا؟ چون دولت نمی‌خواهد! چون دولت یک کاسبی هنگفت با قیمت فعلی دلار راه‌اندازی کرده است و قطعاً حاضر نمی‌شود این دکان بسته شود! چرا باید اجازه بدهد قیمت دلار کاهش یابد. جالب این است که همین آقایان قبلاً از ضرورت کاهش قیمت دلار می‌گفتند ولی الآن دائماً دارند درباره اثرات و فواید قیمت فعلی دلار و ثابت نگه داشتن این قیمت حرف می‌زنند! دودش به چشم مردم می‌رود و سودش به جیب دولت و جریان دولتی در حوزه صنعت.
آنچه مسلم است اینکه می‌دانیم آنها به مردم راست نگفتند. می‌دانیم که آنها درباره اثرگذاری تحریم‌ها اغراق کردند. می‌دانیم که وعده‌های غیرممکن دادند تا رأی بیاورند. می‌دانیم که در مذاکرات اهداف حزبی و جناحی را دنبال می‌کردند. می‌دانیم که عده‌ای دنبال وارد کردن امریکا به مناسبات سیاسی داخلی ایران بودند. می‌دانیم که برجام، ضمایم پنهان و نانوشته‌ای دارد که به‌مرور دارد گوشه‌های پرده آن بالا می‌رود. می‌دانیم که قراردادهای محرمانه قطعاً مرتبط به ضمایم نانوشته برجام دارد. می‌دانیم قراردادهای ipc در نفت بی‌ارتباط با همین ضمایم نیست. می‌دانیم که در ۳ کشور اروپایی در مذاکرات هسته‌ای قطعاً دنبال گرفتن سهمشان در دوران پسابرجام بودند. می‌دانیم دلال‌های بزرگ انگلیسی از همان ابتدا در مذاکرات هسته‌ای پرسه می‌زدند. می‌دانیم جلسات بسیار مهمی در داخل و خارج درباره این دلال‌ها برگزارشده است و برخی تصمیمات مهم اقتصادی در سفر پاریس، نتیجه همین دلالی‌ها بوده است. ما این‌ها را می‌دانیم اما نمی‌دانیم که در این قراردادها به‌صورت دقیق و جزئی چه اتفاقی قرار است بر سر منابع کشور بیفتد.
* نماینده فعلی مردم تهران . عضو فهرست ائتلاف اصولگرایان