به گزارش «نماینده»، شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی، روز سهشنبه با رأی به اتفاق آراء به قطعنامه پیشنهادی گروه ۱+۵، پرونده «ابعاد نظامی احتمالی» برنامه هستهای ایران را مختومه اعلام کرد.
با تصویب این قطعنامه مسایل گذشته و حال پی ام دی ایران برای همیشه مختومه شد و راه برای اجرای برجام باز می شود.
به موجب این قطعنامه پرونده موسوم به پی. ام. دی یا همان مطالعات ادعایی بسته می شود و دستور کار آژانس از بررسی مسائل گذشته و حال ایران معطوف به آینده خواهد شد.
آژانس بین المللی انرژی اتمی ۱۶۷ عضو و شورای حکام ۳۵ عضو دارد که هر کدام یک حق رای دارند. آرژانتین، استرالیا، بلاروس، برزیل، کانادا، شیلی، چین، مصر، فنلاند، فرانسه، آلمان، غنا، هندوستان، ایرلند، ژاپن، کره جنوبی، لاتویا(لتونی)، مالزی، مکزیک، نامیبیا، نیوزلند، نیجریه، پاکستان، پاراگوئه، فیلیپین، روسیه، عربستان سعودی، آفریقای جنوبی، اسپانیا، سوییس، مقدونیه، ترکیه، انگلیس، آمریکا و اروگوئه، ۳۵ عضو شورای حکام برای دوره سال ۱۶-۲۰۱۵ میلادی هستند.
گزارش دفتر نمایندگی ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی
به دنبال انتشار گزارش مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در موضوع پی. ام. دی، کشورهای ۱+۵ پیشنویس پیشنهادی خود برای قطعنامه جدید شورای حکام در موضوع برنامه هستهای ایران را پس از مشورت با ایران به رئیس برزیلی شورای حکام رسما ارائه و ثبت کردند. این پیش نویس امروز سه شنبه ۲۴ آذر در جلسه فوق العاده شورای حکام به تصویب رسید.
به گزارش دفتر نمایندگی ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی، لازم به توجه است که این قطعنامه نه فقط برای بستن پی ام دی، بلکه از آن مهم تر به منظور تدوین فصل نوینی برای پرونده هستهای ایران در شورای حکام، در پرتو برجام و قطعنامه جدید شورای امنیت، طراحی شده و به همین دلیل است که تمامی قطعنامههای گذشته خود را لغو می نماید.
مهمترین محورهای این قطعنامه عبارتند از:
- استقبال از انعقاد برجام و نیز «نقشه راه» بین ایران و آژانس برای حل و فصل موضوعات باقیمانده گذشته و حال (پی ام دی)،
- همراهی با شورای امنیت سازمان ملل متحد مبنی بر اینکه «انعقاد برجام نشانگر یک تغییر بنیادین در رسیدگی به این موضوع است»،
- توجه به گزارش اخیر مدیرکل به شورای حکام در خصوص موضوعات باقیمانده گذشته و حال (پی ام دی) به عنوان مبنایی برای بستن پرونده و اعلام خاتمه رسیدگی به این موضوعات،
- ابراز رضایت از اینکه نقشه راه طبق برنامه زمانی توافق شده انجام گردیده است،
- ملحوظ داشتن صریح بسته شدن پرونده پی ام دی با عنایت به تکمیل نقشه راه،
- لغو ۱۲ قطعنامه شورای حکام که طی سالهای ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۲ در رابطه با موضوع اجرای پادمان با ایران و از جمله مطالعات ادعایی علیه ایران تصویب شده اند،
- لغو تصمیم های قبلی شورای حکام در مورد منع ارائه مساعدت های فنی به ایران،
- ختم رسیدگی به دستورکار جاری شورا: «اجرای موافقتنامه پادمان ان پی تی و مفاد ذیربط قطعنامه های شورای امنیت در جمهوری اسلامی ایران» که نگاه به گذشته داشت،
- ایجاد یک دستور کار جدید تحت عنوان: «اجرای برجام و راستی آزمایی و نظارت در ایران در پرتو قطعنامه شماره ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) شورای امنیت» که نگاه به آینده دارد،
- مشخص کردن دوره زمانی ۱۰ ساله برای عادی سازی پرونده ایران در شورای حکام.
علاوه بر موارد فوق:
- در این قطعنامه برای اولین بار با لحنی مثبت در مورد همکاری ایران به منظور حل و فصل موضوعات هسته ای صحبت شده است، و هیچ نکته یا عبارت پردازی منفی همچون ابراز نگرانی و ... در آن وجود ندارد.
- قطعنامه هیچ درخواستی از مدیرکل برای ادامه کار روی موضوعات گذشته ندارد. حتی قطعنامه های گذشته شورای حکام که در آنها از مدیرکل خواسته شده بود در مورد پی ام دی گزارش بدهد هم لغو شده اند. بدین ترتیب از نظر شورای حکام به عنوان رکن تصمیم گیری آژانس، مدیرکل دیگر در مورد پی ام دی وظیفه ای ندارد.
- از این به بعد طبق بند ۴ قطعنامه، مدیرکل تنها در خصوص اجرای برجام و یا بروز مشکلی خاص در اجرای برجام گزارش خواهد داد. در حقیقت مدیرکل منبعد فقط نگاه به آینده دارد.
به طور خلاصه این قطعنامه واجد کلیه مؤلفه های لازم برای مختومه شدن موضوع پی. ام. دی می باشد. این مولفه ها عبارتند از:
- اذعان به تکمیل نقشه راه بین ایران و آژانس،
- لغو ۱۲ قطعنامه پیشین شورای حکام در خصوص ایران،
- خاتمه دادن به موضوع «اجرای پادمان در ایران» در دستورکار آژانس و ایجاد موضوع جدیدی تحت عنوان «اجرای برجام»،
- اذعان صریح به بسته شدن پرونده و استفاده از کلمه close در بند ۹.
پیام وزیر خارجه کشورمان درباره به تاریخ پیوستن پی ام دی
دکتر محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه از صدور قطعنامه جدید شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی که با خاتمه دادن به بررسی موضوعات باقیمانده گذشته (موسوم به پی ام دی)، فصل نوینی را در رابطه با پرونده هسته ای ایران و همکاری های کشورمان با آژانس می گشاید، استقبال کرد.
وی اظهار داشت: سرانجام شورای حکام پس از ۱۲ سال، با اذعان به تکمیل نقشه راه بین ایران و آژانس، بسته شدن پرونده موسوم به پی ام دی را با استفاده از عبارت صریح close consideration در بند ۹ قطعنامه خود اعلام کرد.
ظریف افزود: این قطعنامه بسیار فراتر از بستن موضوع موسوم به پی ام دی رفته و رسماً ۱۲ قطعنامه پیشین شورای حکام در خصوص برنامه هسته ای ایران که حاوی اتهامات و محدودیت های جدی برای برنامه هسته ای کشور بود را لغو کرده است. همچنین شورا دستورکار ناظر به اقدامات گذشته را رسماً خاتمه داده و دستور کار جدیدی تحت عنوان «اجرای برجام» که نگاه به آینده دارد، برای مدت مشخصی ایجاد کرده است.
وزیر امور خارجه تاکید کرد: بر اساس این قطعنامه می توان به صراحت گفت موضوع جعلی ابعاد به اصطلاح نظامی برنامه هسته ای ایران، موسوم به پی ام دی، به تاریخ پیوسته است. اکنون بر اساس نص صریح گزارش اخیر آقای آمانو، با همه نقاط ضعف آن، عدم انحراف مواد هسته ای به سوی فعالیت های غیر صلح آمیز رسماً تأئید و در نتیجه نداشتن هرگونه تخلف ایران در هیچ بازه زمانی از معاهده اشاعه (ان پی تی) احراز گردیده و ماهیت منحصراً صلح آمیز برنامه هستهای ایران یک بار دیگر به اثبات رسیده است. جمهوری اسلامی ایران با تاکید مجدد بر سیاست همیشگی خود در زمینه حرمت سلاح های کشتار جمعی و پایبندی به مفاد معاهده عدم اشاعه (ان پی تی) برای اجرای کامل و با حسن نیت تعهدات خود در برجام، به شرط پایبندی کامل طرف های ۱+۵ به تعهدات متقابل خود، اعلام آمادگی می کند.
بیانیه آمانو
یوکیا آمانو مدیرکل آژانس بین الملل انرژی اتمی در بیانیه مقدماتی خود خطاب به شورای حکام این نهاد بین المللی اعلام کرد: آژانس مدرکی دال بر اقدام ایران برای ساخت وسیله انفجاری هسته ای پس از سال ۲۰۰۹ نیافته است. در این بیانیه که متن آن در سایت آژانس بین المللی انرژی اتمی منتشر شده آمده است: آژانس هیچ مدرک معتبری دال بر فعالیت های مربوط به ساخت وسیله هسته ای انفجاری در ایران پس از سال ۲۰۰۹ در دست ندارد.
متن کامل بیانیه آمانو مدیرکل آژانس انرژی اتمی خطاب به اعضای شورای حکام به شرح ذیل است :
آقای رئیس،
درخواست کردم که جلسه شورای حکام تشکیل گردد تا گزارش من تحت عنوان برآورد نهایی در مورد گذشته و حال موضوعات باقیمانده در مورد برنامه هسته ای ایران بررسی گردد. همانطور که به خاطر می آورید من ۱۲ حوزه مورد نگرانی در مورد ابعاد نظامی برنامه هسته ای ایران را در پیوست گزارش خود به شورا در نوامبر ۲۰۱۱ ارائه کردم.
بیان کردم که اطلاعات در دسترس آژانس نشان می دهد که ایران فعالیتهایی در ارتباط با ساخت وسیله انفجاری هسته ای انجام داده بود. آژانس آن اطلاعات را در مجموع موثق ارزیابی کرده بود.
در واکنش به گزارش من، شورا قطعنامه ای تصویب کرد که ایران و آژانس را ترغیب می کرد تا گفتگوهای خود را شدت بخشند تا موضوعات باقیمانده روشن شوند. در پی مذاکرات طولانی با ایران، سرانجام بر سر یک نقشه راه برای روشن ساختن این موضوعات توافق کردیم.
این گزارش نتیجه بیشترین تلاش های آژانس و در انطباق با روشهای راستی آزمایی مسبوق ما برای روشن ساختن موضوعات مربوط به ابعاد احتمالی نظامی می باشد. در حالیکه ممکن نبود که آژانس تمام جزئیات فعالیت های انجام شده ایران در گذشته را بازسازی کند، توانستیم که عناصر کافی برای ارائه برآوردی از کل موضوع را روشن سازیم.
جناب رئیس،
برآورد نهایی من پاسخ های روشنی به دو سوال بسیار مهم می دهد: آیا ایران مشغول فعالیت های مرتبط با ساخت وسیله انفجاری هسته ای بوده است؟ اگر اینطور بوده آیا هنوز مشغول به این فعالیت ها است؟ اجزاء اصلی گزارش من به شرح ذیل است:
آژانس برآورد می کند که بخشی از فعالیتهای مربوط به ساخت وسیله انفجاری هسته ای به صورت اقداماتی هماهنگ پیش از پایان سال ۲۰۰۳ در ایران انجام شده بود و برخی فعالیت ها نیز پس از ۲۰۰۳ انجام گرفته است.
آژانس همچنین برآورد می کند که این اقدامات فراتر از مطالعات علمی و امکان سنجی و تهیه قابلیتها و توانمندیهای مشخص فنی مربوطه پیش نرفته است. آژانس نشانه موثقی از فعالیتهای مربوط به ساخت وسیله انفجاری هسته ای در ایران پس از سال ۲۰۰۹ نیافته است.
آژانس همچنین نشانه معتبری از انحراف مواد هسته ای در ارتباط با ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته ای ایران نیافته است.
همانند سایر گزارش هایم، این برآورد نیز بر مبنای حقیقت و از لحاظ فنی دقیق و متوازن می باشد. روش شناسی و اطلاعاتی که بر مبنای آن برآوردهای من شکل گرفته اند مشخص شده است.
امیدوارم که این گزارش بتواند شورا را قادر سازد تا در مورد اقدامات آتی تصمیم گیری نماید.
آقای رئیس،
باید فوراً به دو موضوع مهم رسیدگی کرد. نخست، ایران باید گامهای مقدماتی لازم برای آغاز انجام تعهدات خود در برجام را انجام دهد. روز اجرای برجام زمانی خواهد بود که آژانس تائید نماید ایران اقدامات مشخص شده در توافق را اجرا نموده است. زمانی که آژانس تائید نماید که گامهای مقدماتی برداشته شده است شورا را آگاه خواهم کرد.
دوم، چگونگی تامین مالی فعالیتهای اضافی مربوط به برجام آژانس در ایران
اجرای پروتکل الحاقی و تائید و نظارت بر تعهدات هسته ای ایران ذیل برجام شامل فعالیتهایی می شود که تامین مالی قابل تخمینی نیاز دارند. مطابق روشهای مسبوق تامین مالی، تخمین هزینه های اضافی سال ۲۰۱۷ را در پیش نویس بودجه ژانویه سال ۲۰۱۶ درج خواهم کرد.
در سالهای اخیر این تخمین های اولیه شامل هیچ افزایشی به جز تعدیل قیمت در سال دوم دوساله نشده است. اما در این مورد لازم خواهد شد که تامین مالی اضافی را برای عمل به مسئولیتهایمان ذیل برجام درخواست کنم.
حال که مشغول آماده سازی تخمین های اولیه برای سال ۲۰۱۷ هستم و در این مورد تصمیم گیری می کنم که آیا تمام هزینه ها در یک سال در بودجه عادی گنجانده شود یا در چند سال تقسیم شوند، محتاطانه و همانند گذشته ظرفیت کشورهای عضو را برای مشارکت مالی در نظر می گیرم.
آقای رئیس،
پیشرفت زیادی در موضوع هسته ای ایران به دست آمده است اما اکنون زمان استراحت نیست. این موضوع سابقه ای طولانی و پیچیده دارد و میراث بی اعتمادی بین ایران و جامعه جهانی باید برطرف شود. کار فراوانی پیش روی ما است. تمام طرف ها باید تعهدات خود را ذیل برجام تمام و کمال انجام دهند. نیل به این توافق مستلزم تلاش فراوانی بود. اجرای آن نیز مستلزم تلاش مشابه و مداومی است. آژانس در رسیدگی به موضوع هسته ای ایران همچون گذشته حرفه ای عمل خواهد کرد. در آینده نیز گزارش های خود را به شورا ارائه خواهم داد.
از خیل همکاران آژانس در گذشته و حال به خصوص معاونت پادمانها که در این موضوع بیش از یک دهه به سختی فعالیت کردند سپاسگزاری می کنم. همچنین از حمایت مداوم شورای حکام نیز قدردانی می نمایم.