شناسهٔ خبر: 95059 - سرویس فرهنگ
نسخه قابل چاپ منبع: جهان نیوز

«شمعدونی» به جان خانواده‌ ایرانی افتاده است/ به حاشیه کشاندن«درحاشیه»وسکوت دربرابرشمعدونی!

شمعدونی 43 منتقد نام آشنای سینما گفت: «شمعدونی» اساس و پایه خنداندن مخاطب را بر تحقیر فیزیكی افراد گذاشته و این در حالی است كه در فیلم‌فارسی‌های پیش از انقلاب برای خنداندن مخاطب از این شیوه استفاده می‌شد.

به گزارش نماینده ازجهان، محمدتقی فهیم منتقد سینما درگفت‌وگو با جوان درباره سریال شمعدانی گفت: متأسفانه یكی از معضلاتی كه در جامعه و به تبع در رسانه ملی نهادینه شده، این است كه وقتی یك اثر معترض صنفی داشته باشد موج‌هایی برای آن در جامعه ایجاد شده و به دنبال آن عكس‌العمل‌های مدیران را به همراه خواهد داشت، ولی زمانی كه یك اثر توده مردم را نشانه می‌رود این خود مدیران و ناظران رسانه ملی هستند كه باید در مقام نمایندگان مردم مدافع ارزش‌ها باشند.
ولی متأسفانه برخی آثار چون معترض صنفی ندارد برای مدیران از اهمیتی برخوردار نیست؛ در حالی كه ممكن است اثری كه معترض صنفی نیز داشته باشد برحق‌تر از اثری كه معترض صنفی ندارد، باشد. در این سریال مسائلی چون خانواده، نحوه تربیت گروه سنی كودك و نوجوان، تاریخ، بی‌احترامی اعضای خانواده به یكدیگر و... مطرح است ولی می‌بینیم كه چون صنف خاصی به آن اعتراض نكرده است، مدیران توجهی به آن نمی‌كنند. به عبارت دیگر همیشه اینگونه بوده كه اگر اثری از بیرون معترضی نداشته باشد، كسی با آن برخورد نمی‌كند و این مسئله باعث رشد ذائقه‌های سطحی در جامعه شده است. با اثری كه مستقیم با فرد یا صنفی چالش داشته باشد، برخورد می‌شود، ولی در این زمینه چون به صورت زیرپوستی به فرهنگ سنتی خانواده حمله می‌شود، كسی با آن برخورد نمی‌كند. به عبارت دیگر «شمعدونی» اساس و پایه خنداندن مخاطب را بر تحقیر فیزیكی افراد گذاشته و این در حالی است كه در فیلم‌فارسی‌های پیش از انقلاب برای خنداندن مخاطب از این شیوه استفاده می‌شد.
البته بعد از انقلاب نیز برخی آثار كه سطح نازل و ضعیفی داشتند هم از این ترفند برای خنداندن مخاطب استفاده می‌كردند، ولی در آن آثار نیز كاراكترها بیشتر به صورت خاكستری بوده‌اند، در حالی كه در «شمعدونی» ظاهر افراد دستمایه‌ای برای خنداندن مخاطب است.
در این سریال موقعیت‌های تأثیرگذار منفی مدام تكرار می‌شود كه این مسئله‌ای خطرناك است؛ در حقیقت سریال هر قسمت پیرامون چند موقعیت است كه در نتیجه تأثیر نامطلوبی در جامعه خواهد گذاشت چراكه تكرار موقعیت‌های منفی در سریال همانند پیام‌های تبلیغاتی رسانه ملی هستند كه به مرور در ناخودآگاه ذهن مخاطبان نهادینه می‌شود.
اینكه قرار است در پایان سریال «شمعدونی» چه اتفاقی بیفتد هنوز زود است كه درباره آن صحبت كنیم ولی قطعاً تا قسمت‌های آخر سریال مسائلی چون توهین به شخصیت افراد، عدم احترام اعضای خانواده به یكدیگر، تربیت كودك و... تكرار می‌شود و این اصلاً مسئله خوبی نیست.
وی نشان می‌دهد كه می‌تواند كارهای طنز را به خوبی تولید كند، ولی متأسفانه تمام خلاقیت خود را در استفاده از عناصری به كار برده كه مستقیم یا غیرمستقیم به كانون خانواده تعرض می‌كنند. قطعاً هیچ كس منكر وجود مسائلی كه در «شمعدونی» به تصویر كشیده شده در جامعه نیست، ولی هنوز سنت‌های بالنده‌ای در جامعه‌مان وجود دارد و قطعاً صحت باید در سطح كلان‌تر و با محتوای موردنیاز جامعه به ساخت سریال طنز بپردازد.
طبیعتاً مفاسد اخلاقی و اختلاس‌های كلان مدیریتی از جمله مواردی است كه یك طنزپرداز هوشمند باید به آن بپردازد؛ در حالی كه «شمعدونی» باعث شده افراد در سطح خانواده به یكدیگر بدبین شوند.
باید برای بخشی از مدیران میانی رسانه ملی تأسف خورد كه نمی‌توانند در مقابل برخی آثار وظیفه دادستانی خود را انجام دهند، البته درست است كه رسانه ملی نیاز به سرگرمی دارد ولی این سرگرمی نباید به هر قیمتی ایجاد شود.
سروش صحت مسیر را اشتباه طی كرده است؛ چراكه اینگونه طنزها همانند اعتیاد هستند و اگر مسیر ساخت آنها باز بماند هر بار برای خنداندن مخاطب باید شوخی‌های تندتر و شدیدتری را در آنها شاهد باشیم.
«شمعدونی» مخاطب زیادی ندارد و به عبارت دیگر مخاطبی كه پایبند این سریال باشد، وجود ندارد. حتی می‌توان گفت كه این سریال از پوپولیسم نیز گذشته و در ورطه كلیشه‌ها و تیپ‌سازی‌های زننده قرار گرفته است. این سریال نه تنها اعتباری برای صحت و تیم وی ایجاد نمی‌كند، بلكه جنبه‌هایی از بی‌اعتباری را نیز در كارنامه وی خواهد داشت؛ البته شاید برای برخی از بازیگران این سریال جدا از محتوای آن كارنامه خوبی باشد.
چطور مدیران رسانه ملی در مقابل موجی كه برای سریال «درحاشیه» ایجاد شد، با اینكه این سریال باعث تخریب فرهنگ كهن و باورهای تاریخی كشورمان نبود، واكنش نشان دادند ولی در مقابل «شمعدونی» كه در حال تخریب باورها و فرهنگ‌مان است، عكس‌العمل نشان نمی‌دهند.

نظر شما