شناسهٔ خبر: 76033 - سرویس فرهنگ
نسخه قابل چاپ منبع: باشگاه خبرنگاران جوان

یک مستند ساز در رادیو گفت‌وگو:

سینمای مستند توجیه اقتصادی ندارد/ این سینما تبدیل به حرفه نشده است

سینمای مستند/1 "نگاه نقره ای" رادیو گفت‌وگو شنبه شب با حضور معین کرم الدینی و هوشنگ میرزایی دو مستند ساز کشورمان، به ییان مشکلات سینمای مستند و راهکارهای خروج از این مشکلات اختصاص داشت.

به گزارش نماینده به نقل از باشگاه خبرنگاران، به نقل از معین کرم الدینی مستند ساز با اشاره به جایزه جشنواره شهید آوینی، اظهار داشت: سال های گذشته فیلم های این جشنواره مقداری عمومی تر بود و فیلم هایی که جزو سینمای انقلاب هم نبودند می توانستند در این رقابت شرکت کنند. اما امسال این جشنواره تخصصی تر می شود و فیلم هایی با هم رقابت می کنند که موضوع شان مشخص است. 

کارگردان فیلم وقتی ابرها پایین می آیند، در خصوص این فیلم گفت: در یکی از روستاهای هندوستان به نام محمود آباد فرد بسیار متولی بنام راجا زندگی می کند. این فرد در دهه نخست محرم، آیین های بسیار ویژه ای تاکید می کنم - آیین- به مناسبت شهادت امام حسین، برگزار می کند.

وی ادامه داد: این آیین ها با آیین های قدیمی هندوییزم تلفیق شده است و این تلفیق فرهنگی باعث شده که هندوها، سنی ها و شیعه ها که در اقلیت هستند، با هم آیین باشکوهی را برای امام حسین برگزار کنند.

وی افزود: این فیلم که سه سال پیش در جشنواره سینما حقیقت جایزه بهترین کارگردانی را گرفته بود، در محرم از شبکه دو سیما پخش شد چون این مستند از آن تلویزیون است.

شهاب شهرزاد به حضور سه فیلم مستند ایرانی در میان پنجاه فیلم مستند اشاره کرد و گفت: در این لیست که توسط چندین کارشناس حوزه فیلم تهیه شده است، خانه سیاه است و کلوزآپ کیارستمی و یک فیلم هم محصول مشترک ایران و فرانسه بود، بنام ت مثل تقلبی که به دزدی آثار هنری می پرداخت، وجود دارد.

کرم الدینی در ادامه به شرح شرایط سینمای مستند ایران در داخل و جشنواره های خارجی پرداخت و گفت: هنوز بسیاری از منتقدین و کارشناسان، سینمای مستند ایران را با فیلم "اون شب که بارون اومد" ساخته کامران شیردل می شناسند.

این فیلم ساز مستند به بیان مشکلات سینمای ایران پرداخت و گفت: مشکل سینمای ایران از چرخه اقتصادی آغاز می شود. این نوع سینما در ایران تبدیل با حرفه نشده است، یعنی شغلی که برای تهیه کننده و عوامل چرخه اقتصادی ایجاد کند.

شهاب شهرزاد اظهار داشت: هفته پیش با یک مستند ساز صحبت می کردم که می گفت از او برای ساخت یک برنامه در تلویزیون درخواست شده است ولی خیلی راضی نیست زیرا توجیه اقتصادی ندارد، ولی اگر مستند بسازد می تواند آن را به قیمت ۱۰۰ میلیون بفروشد.

معین کرم الدینی با بیان اینکه از شنیدن چنین چیزی تعجب می کنم، گفت: من هم برنامه سازی کرده ام و هم مستند ساخته ام و در چرخه اقتصادی، برنامه سازی خیلی بهتر است.

وی افزود: مشکل سینمای مستند ایران این است که برای نمایش آنها بلبط فروشی انجام نمی شود و این بحث من نیست، یعنی من فیلمساز نمی توانم برای آن سیاست گذاری کنم.

وی اظهار داشت: سالهاست سیاست گذاران و حتی فیلمسازان می گویند، سینمای مستند جایگاهی برای فروش ندارد، چون گیشه ندارد و مخاطب آن را نمی بیند که البته در گروه هنر و تجربه این موضوع تا حدودی برطرف شده است.

این فیلم ساز اکران گروه هنر و تجربه را دروازه ای برای رسیدن به شرایط بهتر دانست و اظهار داشت: آخرین فیلمی که سالها پیش برای آن بلیط فروخته شد، فیلم تهران انار ندارد بود که فروش خیلی خوبی هم داشت. بنابراین این پتانسیل وجود دارد و مردم ما سینمای مستند و مستندسازی را دوست دارند. این موضوع را نظر سنجی های صدا و سیما تایید می کند.

کرم الدینی گفت: هزینه یک فیلم سینمایی داستانی به طور متوسط یک میلیارد است. اگر من بخواهم یک فیلم مستند بسازم، دستمزد فیلم بردار و صدابردار و تدوین گر یک دهم دستمزدی است که در سینمای داستانی می گیرد؛ به چه دلیل آنها باید بیایند با من کار کنند؟ و این باعث می شود که عوامل حرفه ای وارد سینما نشوند.

وی اظهار داشت: در چرخه تولید یک فیلم مستند، بودجه اش بالاتر از هفتاد میلیون تومان نمی شود.

شهاب شهرزاد مجری برنامه با بیان اینکه فیلم برداری بسیاری از آثار مستند قابل مقایسه با سینمای حرفه ای نیست، اظهار داشت: ما باید کادر خودمان را در سینمای جوان یا مرکز گسترش سینمای تجربی پرورش دهیم.

کرم الدینی اظهار داشت: حرف شما درست است اما در مرحله تولید. این موضوع پست پروداکشن را شامل نمی شود. اصلا داستان آنها با هم فرق می کند؛ صدا گذاری در سینمای مستند با حرفه ای از زمین تا آسمان فرق می کنند ولی بحث من این است که اگر می خواهید نیرو بسازید باید شرایط اقتصادی را برای آنها فراهم کنید.

در ادامه هوشنگ میرزایی مستند ساز مستقل، با اشاره به فیلم تفتان، اظهار داشت: این فیلم درباره پیرمردی است که از سنگ ریزه ها استفاده مى کند و در بیابانی دورافتاده مسجدی می سازد. این فیلم خوشبختانه بسیار موفق بود و در جشنواره مستند تهران موفق به دریافت جایزه شد.

وی به بیان مشکلات سینمای مستتد ایران اشاره کرد و اظهار داشت: مشکل اصلی اینجاست که اصلا نگاه جدی به سینمای مستند در ایران وجود ندارد. البته خوشبختانه از وقتی که مدیریت مرکز سینمای گسترش تغییر کرده است و آقای طباطبایی نژاد آمده است، تحولات خوبی را می بینیم.

وی افزود: امسال هم در جشنواره سینما حقیقت، چه در کارگاه های آموزشی و چه در بحث تولید شاهد تغییر بزرگ هستیم.

میرزایی اظهار داشت: واقعیت این است که در کارهای مستند به ویژه کسلنی که می خواهند نگاه مستقل داشته باشند، مشکل بودجه داریم. در ایران تهیه کننده خصوصی به مفهومی که در خارج وجود دارد، نداریم.

وی وجود علاقه را برای ساخت مستند کافی ندانست و گفت: درست است که مستند سازی با عشق و علاقه است اما این شیوه اش نیست. یعنی ما نمی توانیم پخش کننده ها را مجاب کنیم که خارج از کشور فیلم های ما را به لحاظ کیفیت تصویر بپذیرند. 

وی در عین حال افزود: البته همیشه وجود تجهیزات به معنی فیلم بهتر نیست، بلکه این نگاه کارگردان است که می تواند فیلم را زیبا کند.

معین کرم الدینی با تاکید بر اینکه باید برای یک فیلم چرخه اقتصادی تعریف شود، اظهار داشت: اگر یک فیلم از ایران بخواهد برود اسکار، باید پخش کننده داشته باشد و قبل از آن پخش کننده باید مجاب شود که این فیلم را بخرد و لازمه اش این است که کیفیت داشته باشد.

وی با بیان اینکه نگاه دولتی به سینما داشتن، سینما را نابود می کند، تصریح کرد: در این صورت سینما از پس خودش بر نمی آید. دولت قرار است بیاید به من کمک کند نه اینکه وابسته دولت شوم. دولت باید این چرخ را بچرخواند و سیاست گذاری کند.

نظر شما