به گزارش "نماینده"، عبارت‌های فریبنده و جملات اغواگرانه، مضمون روزانه صدها آگهی در جراید و بروشورهای تبلیغاتی است که عواملش با استفاده از ظرفیت‌های مغفول جامعه و نیاز جوانان درصدد فریب جامعه و سوءاستفاده از مشکلات و بیکاری‌های نسل جوان هستند.
استفاده ناصواب از ترفندهای بازاریابی
«یک سرمایه‌گذاری استثنایی و بی‌همتا برای جوانان جویای کار»/ «با سرمایه ۳۰۰ هزار تومان صاحب‌کار پردرآمد شوید»/«تولید فیلتر اتومبیل فقط با ۳۰۰ هزار تومان سرمایه»/«کار تولیدی دائم با ضمانت‌نامه خرید»/«با سرمایه اندک و در داخل منزل صاحب کارگاه تولیدی با درآمد بالا شوید»/ «با سه میلیون سرمایه‌گذاری روزی ۷۰ هزار تومان درآمد داشته باشید!»
این جملات فقط تعدادی از تبلیغات دروغین و فریبنده این شرکت‌های واسطه‌گری را تشکیل می‌دهد که در کاتالوگ‌ها و نشریات و نیازمندی‌های مختلف دام پرجاذبه‌ای را برای جوانان جویای کار پهن کردند.
استفاده از تبلیغات دروغین و مصاحبه‌های استخدامی فریبنده و نیز استفاده از برخی بازاریابان خوش‌صحبت و منشی‌های فریبکار، روش و ترفندی است که در سال‌های اخیر بسیار مورد استفاده شرکت‌های نوپدید و اصولاً صوری قرار گرفته و مدیران این شرکت‌ها نه تنها این اقدام را ناصواب نمی‌دانند بلکه معتقدند از روش‌های علمی و روانشناسی برای بازاریابی و فروش استفاده می‌کنند و کارشان غیراخلاقی نیست.
در یک سال گذشته در اصفهان ۲ شرکتی که البته چند سال است فعالیت می‌کنند بر حجم تبلیغات خود افزودند و باعث نارضایتی و شکایت تعدادی از شهروندان و جوانان جویای کار شدند، این شرکت‌ها در تبلیغات خود با عناوینی که ذکر شد، مدعی ساخت و فروش دستگاه‌های تولید فیلتر هوا و روغن انواع اتومبیل و نیز دستگاه‌های تولید دستمال‌کاغذی، نایلون، اسکاچ و برخی دیگر از مصنوعات کاغذ و پلاستیک هستند.
کارگاه تولیدی در اتاق‌خواب!
با توجه به تماس‌های مکرر شهروندان و ابراز نارضایتی و شکایت تعدادی از جوانان اصفهانی، به‌صورت نامحسوس به یکی از این شرکت‌ها رفتیم تا به کشف واقعیت امر بپردازیم، به شرکت که وارد می‌شویم، درب و دیوار و امکانات شرکت نشان می‌دهد که مدیران آن سعی در حفظ ظاهر امر و موجه جلوه کردن دارند؛ از آرایش و لباس کارمندان تا رنگ درب و دیوار هم حساب‌شده و دقیق است، مدام تلفن شرکت زنگ می‌خورد و چند نفر تنها موظف هستند که با جملات از پیش تعیین‌شده و فریبنده، جوانان را به شرکت بکشانند، منشی در پشت تلفن به یکی از افراد جویای کار که آگهی را خوانده، می‌گوید: «شما تشریف بیاورید حضوری قانع خواهید شد، با کمترین سرمایه و حتی در گوشه اتاق‌خواب می‌توانید با سه میلیون روزی هفتاد هزار تومان درآمد داشته باشید! افرادی زیادی دستگاه‌های ما را خریدند و در مدت کوتاهی اصل سرمایه‌شان برگشته و سود بالا هم بردند!...».
ما هم مطابق معمول همه مراجعین از یکی از منشی‌ها توضیحات می‌خواهیم و سئوالاتی مطرح می‌کنیم، منشی خوش‌صدا و خوش‌صحبتی است که با چند جمله می‌تواند بسیاری از جوانان کم‌تجربه را به سمت شرکت کشانده و سریعاً اعتمادشان را جلب کند، جملات حساب‌شده و مثال‌های باورپذیر این منشی، برای افراد ساده کم‌تر جای شک و شبهه می‌گذارد.
این خانم خوش‌صحبت می‌گوید: دستگاه را با کمترین سرمایه‌گذاری می‌خرید و مواد اولیه هم خودمان به شما می‌دهیم، تعمیرات و پشتیبانی کار را هم شرکت تقبل می‌کند، حتی خرید تولیدات شما را هم شرکت تضمین می‌کند، دیگر چه می‌خواهید؟ فقط با آرامش و اطمینان به کار بپردازید.
با ۳ میلیون سرمایه‌گذاری روزی ۷۰ هزار تومان درآمد!
تمام حرف‌ها و وعده‌های این شرکت‌ها به یک‌طرف و درد دل‌های جوانانی که احساس می‌کنند مورد سوءاستفاده و فریب قرار گرفتند هم یک‌طرف، «جابر» یکی از این جوانان است که علی‌رغم دریافت مدرک لیسانس، حالا ۲ سالی است پس از گذراندن خدمت سربازی بیکار است و فشارهای مالی و روحی و روانی سبب شده که تحت تاثیر تبلیغات این شرکت قرار بگیرد.
جابر درحالیکه سرش را تکان می‌دهد با حالت افسوس می‌گوید: با دربه‌دری و قرض توانستم پنج میلیون جور کنم که این شرکت سه میلیون و نیم بابت یک دستگاه تولید فیلتر و مابقی را برای مواد اولیه از من گرفت و با برخورد خوب و رفاقتی که ایجاد کرد مرا فریب داد، حتی قرارداد خرید دستگاه را هم به من ندادند، دستگاهی که نه اتیکت و مارک دارد و نه پلاکی رویش نصب‌شده، یک دستگاه ساده تولید داخل که می‌توان به سادگی در هر زیرزمینی ساخت!
جابر ما را به کارگاه محقرش در زیرزمین خانه می‌برد، محیطی نمور و کم‌هوا که امکان ماندن زیاد با توجه به بوی مواد شیمیایی در آن نیست ولی جابر مجبور است، سنش بالا رفته و خانواده مدام به او غر می‌زنند و نگران زن گرفتن و شغل و آینده‌اش هستند.
او خودش را روی صندلی می‌اندازد و برای ما این دستگاه ساده را تشریح می‌کند و می‌گوید: تازه این نمونه از دستگاه‌های خوب تولید فیلتری است که این شرکت‌های به‌صورت غیرمجاز عرضه می‌کنند، برخی از این ماشین‌ها فقط یک اجاق‌گاز ساده است که به ۲ ظرف استوانه‌ای وصل شده، او توضیح می‌دهد که این دستگاه ۲ موتور مکش ساده دارد و یک سیستم حرارتی و یک تابلوی برق که باید مواد اولیه به نام «پلی اورتان» و «ایزوسیانات» را به نسبت‌های خاص در این استوانه‌ها وارد کرده و به داخل قالبی که کاغذ فیلتر در آن قرار دارد تزریق کنی و پس از چند دقیقه فیلتر ساخته می‌شود.
این تمام زحمتی است که با یک ماشین ساده برای تولید فیلترهای هوا و روغن غیراستاندارد در کارگاه‌های زیرزمینی کشیده می‌شود، فیلترهایی که بدون جعبه و مارک و علامت استاندارد و یا با برچسب‌های تقلبی و جعل علائم از توسط همین شرکت‌های متخلف تولیدکننده این دستگاه از کارگاه‌های غیرمجاز زیرزمینی و زیرپله‌ای جمع‌آوری می‌شود و توسط شبکه‌های قاچاق و دوره‌گردی با روش‌های غیرقانونی به بازار لوازم‌یدکی تزریق می‌شود و یا در کشورهای همسایه مثل افغانستان و عراق به فروش می‌رسد.
جابر می‌گوید: از اینکه محصول غیراستانداردی تولید می‌کنم که از نظر شرعی درآمدش حلال و خداپسند نیست ناراحتم، می‌پرسم: شرکت به تعهداتش عمل کرد: او با نیشخندی جواب می‌دهد: کدام تعهد اصلاً برگ قراردادی به ما نداد، این‌ها همه کلک بوده که دستگاهی که ۳۰۰ هزار تومان می‌ارزد را چند میلیون بفروشند و ضمانت خرید تولیدات هم فریب بود، سه هفته طول می‌کشد که بیایند تولیدات را ببرند و یک هفته برای رساندن مواد اولیه بیکارت می‌کنند و تازه چک می‌دهند، دستگاه هم درست‌کار نمی‌کند، هر روز خراب است و شرکت پاسخگوی بدقولی‌هایش نیست.
دنبال نان حلال بودم/گیر آدم‌های سوءاستفاده‌گر افتادم
جابر (با صدای گرفته و بغضی در گلو) این جمله‌ها را تکرار می‌کند: گول خوردم برادر من، کلاه سرم رفت، گیر آدم‌های سوءاستفاده‌گر افتادم. او یکی دیگر از شاکیان این شرکت‌ها را به ما معرفی می‌کند، «محمدعلی» با ۲ فرزند، نان‌آور خانواده‌ای چهار نفر است که حالا با بدقولی‌ها و بدعهدی‌های یک شرکت زندگی‌اش تا مرز جدایی کشیده شده است و می‌گوید: این شرکت‌ها فریبمان دادند، اصلاً این دستگاه به درد تولید دائم نمی‌خورد، فیلترهای تولیدی این دستگاه استاندارد نیست و من خودم جرات نمی‌کنم استفاده کنم، اگر با تولید این فیلترها باعث تصادف و خرابی ماشین مردم شویم، حق‌الناس است و ما به دنبال مال حلال هستیم.
با اشاره ۲ کودک ادامه می‌دهد: این‌ها چه گناهی دارند، من فکر می‌کردم مطابق قول شرکت روزی حداقل ۵۰ تا ۷۰ هزار تومان پول زحمتکشی درمی‌آورم ولی حالا دستگاهی روی دستم مانده که محصولش را نمی‌خرند و غیرمجاز است و شرکت هم به تعهداتش عمل نمی‌کند.
محمدعلی درباره میزان سرمایه‌گذاری‌اش و نحوه کارش می‌گوید: از من بابت این دستگاه ۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان پول گرفتند، قیمت مواد اولیه که می‌آورند و هم قیمت پایه دستگاه بسیار گران‌تر از واقعیت‌های موجود در بازار است و من اغفال شدم، این شرکت‌ها فقط قصد فریب مردم و به جیب زدن پول‌های بادآورده دارند و اینکه خرید تولید و مواد اولیه را ضمانت می‌کنیم برای جلب نظر و فریب بوده است.
محمدعلی با صدای غم‌آلودی اظهار می‌کند: از مشکلات بیکاری قشر جوان و صداقت ما سوءاستفاده شده، قیمت واقعی این دستگاه‌ها این نیست و قابلیت تولیدی که شرکت ادعا کرده را ندارد، دستگاه غیراستاندارد فروختند و محصولاتش مطمئن نیست، قاچاق است غیرقانونی است و کسی نمی‌خرد، شرکت مدعی بود تولیدات این دستگاه از استانداردها هم بهتر است ولی نفس کار این شرکت یعنی دعوت ما به کار تولیدی در کارگاه غیرمجاز و غیرقانونی خانگی جرم است و ما مدام در ترس هستیم که نیایند دستگاه را ببرند یا کارگاه خانگی را پلمپ کنند و جریمه و دادگاهی شویم.
متاسفانه در تحقیقات به عمل آمده، متوجه شدیم این دستگاه‌های نامرغوب دست‌ساز و خانگی توان و قابلیت تولید فیلتر مرغوب یا به تعداد زیاد را ندارد، همچنین یک کارشناس ساخت ماشین‌آلات صنعتی در این خصوص عنوان کرد: این دستگاه‌های ارائه شده ساخت فیلتر در خانه با استانداردهای روز جهان فاصله داشته و فاقد سیستم‌های حرارتی و سردکن تنظیم دما است و خطراتی را هم برای افرادی که با آن کار می‌کنند ایجاد می‌کند و استاندارد زیست‌محیطی هم ندارد.
محمد ارادتمند می‌گوید: راه‌اندازی یک کارگاه مجاز و قانونمند تولید فیلتر به مجوزهای مختلف خط تولید و ماشین‌های مختلف استاندارد روز دنیا نیاز دارد و این زیرساخت‌ها و تامین فضای کارگاه استاندارد چند صد میلیون هزینه در بردارد و انتخاب روش میان‌بر تولید فیلتر خانگی با چند میلیون سرمایه‌گذاری، نامعقول و غیرمنطقی و نادرست بوده و فیلتر تولیدی فاقد ارزش و اعتبار لازم است.
وی معتقد است: نظارت خوب و دقیقی بر تولید ماشین‌آلات صنعتی نیست و این ماشین‌های دست‌ساز در شرایط غیراستاندارد و در کارگاه‌های زیرزمینی با امکانات محقر و مواد اولیه نامرغوب ساخته می‌شود ولی برخورد جدی با سازندگان و یا تلاشی برای کشف این کارگاه‌های زیرزمینی صورت نگرفته است.
تداخل صنفی دست ما را بسته/جلوی قاچاق فروشان دوره‌گرد را بگیرید
اتحادیه صنف فیلتر و روغن اصفهان نیز ایستگاه دیگری بود که به ما برای واکاوی موضوع و نحوه برخورد با شرکت‌ها و کارگاه‌های متخلف در زمینه تولیدات غیرمجاز کمک کرد.
عضو هیئت رئیسه این اتحادیه در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس تاکید کرد: موازی‌کاری صنفی و تداخل‌های به وجود آمده سبب بروز این مشکلات است ولی صنف روغن و فیلتر با بازرسی‌های مکرر از عرضه و استفاده و تولید این‌گونه محصولات غیرمجاز جلوگیری می‌کند.
رضا تمیزی یادآور می‌شود که تولید و عرضه فیلترهای غیراستاندارد هوا و روغن در اصناف عضو اتحادیه صورت نمی‌گیرد و این اعضا خود را موظف به رعایت قوانین و ضوابط می‌دانند و زیر ذره‌بین رصد و بازرسی قرار دارند.
وی معتقد است: تولید و عرضه این فیلترهای نامرغوب توسط شبکه‌های قاچاق تشکیل شده توسط سازندگان دستگاه‌ها و مالکان کارگاه‌های غیرمجاز صورت می‌گیرد و مشتری این اقلام نیز اصناف غیرعضو اتحادیه یا مغازه‌های بدون جواز هستند که اقدام به فروش اجناس نامربوط می‌کنند، مثلاً برخی فروشندگان لوازم یدکی یا پیچ و مهره‌فروش‌ها، این فیلترها و محصولات غیرمجاز را می‌فروشند.
تمیزی می‌گوید: نظارت بر تولید دستگاه‌های فیلترسازی وظیفه ما نیست و ما تنها بر فروش محصولات غیرمجاز در بین اعضای صنف خود می‌توانیم نظارت داشته باشیم.
وی همچنین خواستار حمایت شهروندان برای شناسایی اماکن مخفی تولید فیلتر و روغن غیرمجاز و تقلبی شد.
تمیزی بر این باور است که متاسفانه قوانین صنفی و تداخل صنفی موجود مسیر نظارت دقیق را بسته و اتحادیه بدون کمک اتاق اصناف و سایر اتحادیه‌ها و ادارات دولتی و بدون پشتوانه و حمایت نمی‌تواند کاری از پیش ببرد ولی اگر حمایت این نهادها باشد مصرانه با این تخلف‌ها برخورد می‌کند.
تمیزی به شهروندان توصیه کرد: از خرید محصولات غیراستاندارد از افراد دوره‌گرد و فاقد هویت صنفی خودداری کنند و اظهار امیدواری می‌کند در صورت حمایت سازمان بازرگانی و صنایع و معادن و نیز اتاق اصناف، بتوان با تداخل صنفی مقابله کرد و از رشد تولیدات غیراستاندارد و کارهای غیرمجاز به بهانه کاهش بیکاری جلوگیری کرد.
درحالیکه یک عدد فیلتر هوای پژو یا پراید حدود چهار تا پنج هزار تومان در بازار به فروش می‌رسد، نوع مجازش به فروشنده به صورت عمده به قیمت حدود سه هزار تومان از سمت تولیدکننده داده می‌شود که برخی کسبه نیز از شبکه‌های غیرمجاز اقدام به خرید فیلترهای غیراستاندارد به قیمت حدود یک‌هزار تا یک‌هزار و ۵۰۰ تومان ارزان‌تر می‌کنند تا بتوانند سود بیشتری کسب کنند البته این فیلترهای غیراستاندارد را حدود یک‌هزار تومان ارزان‌تر از نوع استاندارد هم در بازار پیدا می‌شود.
همچنین سازندگان و فروشندگان ذکر شده دستگاه‌های فیلترساز خانگی تولیدات کارگاه‌های خانگی را هر عدد تنها یک‌هزار تا یک‌هزار و ۵۰۰ تومان خریداری می‌کنند که گاهی با جعبه‌های تقلبی و مهر جعلی هم به جای محصولات استاندارد به فروش می‌رود و با نصف قیمت محصول اصلی و حاشیه سود بیشتر، روانه بازارهای سیاه تقلب و تزویر می‌کنند.
تولید و پخش و عرضه فیلترها و مصنوعات غیراستاندارد جرم است
مدیرکل استاندارد استان اصفهان در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس در مورد ماشین‌های دست‌ساز و خانگی ساخت فیلتر، اظهار کرد: بر مصداق اینکه هر نوع کار تولیدی بدون مجوز شغلی و صنفی در فضای غیراستاندارد کارگاه خانگی غیرقانونی است، نفس تولید فیلتر توسط دستگاه‌های خانگی هم غیرقابل‌قبول و غیرمجاز است.
غلامحسین شفیعی معتقد است که خود دستگاه‌های تولید فیلتر مشمول استاندارد اجباری نیست ولی اگر اثبات شود محصول خروجی آن‌ها فاقد صلاحیت‌های استانداردی است، کار با آن دستگاه هم غیرقانونی بوده و دستگاه باید از گردونه تولید حذف شود و با سازندگان نیز برخورد شود، همچنین کارگاه‌های تولیدی باید دارای فضای استاندارد و تحت نظر آزمایشگاه کنترل کیفی و استاندارد باشد.
وی اذعان می‌کند که ساخت فیلترهای هوا و روغن خانگی و سایر محصولاتی که با دستگاه‌های دست‌ساز در کارگاه‌های بی‌مجوز ساخته می‌شود و علامت استاندارد ندارد ممنوع است و تولید دستگاه‌های غیراستاندارد و نیز تولید و توزیع و عرضه این فیلترها یا سایر مصنوعات غیراستاندارد ساخت این کارگاه‌های غیرمجاز، جرم محسوب شده و قابل پیگرد قانونی است.
شفیعی به افرادی که اقدام به ساخت دستگاه‌ها و ماشین‌های غیرمجازی می‌کنند که منجر به تولیدات غیراستاندارد می‌شود، هشدار داد: در صورت اثبات اینکه محصول خروجی دستگاه صلاحیت استاندارد ندارد با سازندگان برخورد شده و افراد خریدار دستگاه نیز می‌توانند علیه سازندگان و فروشندگان دستگاه با ارائه نامه عدم استاندارد محصول خروجی که توسط اداره استاندارد قابل صدور است در دادگستری اعلام جرم کنند.
شفیعی تاکید کرد: جوانان جویای کار برای شروع هر کار یا خرید هر دستگاه یا شروع هر تولیدی باید با ادارات استاندارد و نیز صنعت و معدن و تجارت در خصوص صلاحیت قانونی، کار را مشاوره کرده و از قوانین و مجوزهای لازم آگاه شوند تا مورد اغفال قرار نگرفته و متضرر نشوند.
مدیرکل استاندارد استان اصفهان خاطرنشان می‌کند: واحدهای بازرسی اداره استاندارد در صورت اطلاع از مراکز غیرقانونی تولیدات غیراستاندارد و یا انبارها و کارگاه‌های زیرزمینی وارد عمل شده و اقدام قانونی می‌کند و در این خصوص اکیپ‌های شناسایی و رصد در اداره استاندارد تشکیل شده است.
وی همچنین خواستار همکاری شهروندان برای صیانت از حقوق خود با این اداره برای شناسایی مراکز و افرادی شد که در خصوص تولیدات غیراستاندارد فعالیت می‌کنند.
به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان، گزارشی که از نظرتان گذشت داستان یک بی‌نظمی و کمبود قوانین و نظارت برای مقابله با متخلفینی است که در سایه این خلأ موجود در قوانین و نظارت و با تمسک به بیکاری جوانان با روش‌های فریب‌کارانه و غیراخلاقی اقدام به اغفال جوانان و ضرر و زیان به شهروندان شده و مسیر تولید محصولات زیان‌بخش غیراستاندارد در جامعه را فراهم می‌کنند و هم مشاغل کاذب و غیرمجاز را گسترش می‌دهند و از این راه سودهای کلان نیز کسب می‌کنند و اکثر افراد نیز این خسارت و فریب را دنبال نمی‌کنند.
امید است با این اطلاع‌رسانی اولاً جوانان با چشم‌باز به انتخاب شغل و سرمایه‌گذاری بپردازند و ثانیاً دستگاه‌های دولتی و نظارتی هم کنترل بیشتری برافزایش این شرکت‌های سودجو و اقدامات مخرب آن‌ها داشته باشند و نیز مطبوعات و رسانه‌ها هم نباید برای چند هزار تومان سود آگهی اقدام به چاپ تبلیغات اغواگر و منحرف‌کننده این سودجویان بپردازند تا حاشیه تبلیغی این گروه ناصواب و سوءاستفاده‌گر از بین برود.
منبع:فارس
