مصر دومین کشوری بود که در امواج بیداری اسلامی قرار گرفت و توانست دیکتاتور سرزمینش را بیرون کند. اما هنوز مصر روی آرامش و ثبات را ندیده است. علت اصلی این موضوع را شاید بتوان نیرنگ ها و فریب های کشورهای استعماری در آن دانست. «نماینده» با فواد ایزدی مدیر گروه مطالعات آمریکای دانشگاه تهران درباره اوضاع مصر و دخالت های آمریکا در آن به گفت و گو نشسته است:

آیا می توان اتفاقات مصر را نقشه ی آمریکایی دانست؟

زمانی که در مصر حکومت جدید روی کار آمد متوجه شدند نباید حداقل در ظاهر خیلی برخورد تندی داشته باشند و ظاهرا حفظ آبرو کردند و ژست همراه مردم بودن را ادامه دادند که البته ما الان متوجه شدیم که این برخوردشان فقط یک ژست سیاسی بوده چرا که  زمانی که در مصر کودتا شد قدمی علیه کودتاچیان برنداشتند وحتی زمانی که کودتاچیان در خیابان های مصر هزاران نفر را به خاک و خون کشیدند حاضر نشدند حتی یک ریال از کمکی که به ارتش مصر میکنند را کم کنند در نهایت متوجه شدیم که ارتش مصر ارتش متعلق به آمریکاست به این معنا که هزینه اش را آمریکایی ها می دهند اسلحه هایش را آمریکا تامین می کند افسرانش توسط آمریکا تعلیم می بینند. این آقای السیسی که رئیس کودتای مصر است کسی ست که در آمریکا و انگلیس آموزش دیده است و درجات نظامی را در آنجا طی کرده است. در واشنگتن آمریکا خیابانی وجود دارد به نام Tدر آن خیابان ساختمان بزرگی وجود دارد که سالهاست در اختیار افسران ارتش مصر قرار داده اند که سالیانه حدود ۵۰۰ نفر از افسران و درجه داران ارتش مصر در این محیط آموزش نظامی و سیاسی می بینند مشکلات اخلاقی هم در این محیط بسیار زیاد است. در نهایت ارتش مصر را آمریکایی ها به این شکل مدیریت می کنند و قطعا در رابطه با کودتای مصر می توان این نکته را گفت که اگر خود آمریکایی ها بانی کودتا در مصر نباشند قطعا اطلاع داشتند و انجام کودتا را تایید کردند.

اگر از کودتا حمایت کردند چطور زمانی نیز از اخوان حمایت کردند؟

حرف زدن که راحت است اینها تقسیم کار کردند یعنی سفیر آمریکا در مصر یا وزارت امور خارجه آمریکا حرف هایی می زدند که شما فکر می کنید که از مرسی حمایت می کنند اما در عمل ارتش مرسی را برکنار کرد که این ارتش آمریکایی بود بودجه ای که استفاده کرد بودجه آمریکا بود . آمریکا متوجه شد زمانی که بحث انتخابات در مصر در جریان بود اگر آن زمان میخواستند دخالت های جدی در تغییر مسیر انتخابات داشته باشند موفق نمی شدند و نگاه ضد آمریکایی نیز در مصر شدت پیدا میکرد و اینها در دراز مدت با مردم مصر مشکل پیدا می کردند.

یعنی پیش بینی می کردند که چنین کودتایی اتفاق بیافتد؟

آمریکایی ها برای خودشان وقت خریدند به این معنا که فهمیدند نمی توانند کاری در مقابل خیل عظیم مردمی که توانستند حکومت مبارک را ساقط کنند انجام دهند و قرار نیست حکومت دیگری شبیه مبارک را بپذیرند با درسی که از انقلاب اسلامی گرفتند با حرکت مردم خودشان را همراه نشان دادند و این به این معنا نبود که به حکومت اخوان علاقه داشتند. در میان نخبگان سیاست خارجه آمریکا دو طیف وجود دارد یک طیف معتقدند که با اخوان نمی توان بلند مدت کار کرد و باید با اخوان برخورد کرد حال اگر مجبور شدیم مدتی باآنها همکاری کنیم منتظر فرصت هستیم که آنها را از عرصه حکومت بیرون کنیم. طیف دومی نیز وجود دارد که اینها معتقد هستند که ما در خاورمیانه سه جناح اصلی داریم یک جناح ایران و شیعیان و حزب الله و مقاومت هستند جناح دیگری القاعده است از القاعده می توان استفاده ابزاری در بعضی مواقع مثل سوریه کرد ولی در درازمدت هم نمیتوان با اینها کار کرد چراکه افراد عجیب و مشکل داری هستند جناح سوم اخوان است. نتیجه ای که می گیرند این است که باید به گونه ای با اخوان کار کرد. میان نخبگان سیاست خارجه آمریکا گروه دوم معتقدند باید به شیوه ای با اخوان همکاری کرد چرا که به جز اینها گروه دیگری وجود ندارد که بتوان با آنها همکاری کرد. در میان این دو گروه اختلاف نظر در سیاست گذاری وجود دارد.

در مصر کدام طیف موثرتر بودند؟

در عمل اتفاقی که افتاد این بود که گروه اول پیروز شدند. زمانی که فرصتی برای بیرون کردن اخوان از صحنه سیاسی ایجاد شد اینها از فرصت برای برگرداندن سیستم قبلی به حکومت استفاده کردند. همان طور که می بینید ارتش زمان مبارک همان ارتش است نهادهای دیگر هم در حکومت دارد به همان سیستم زمان مبارک نزدیک می شود مبارک را هم آزاد کردند و کسی را به زندان انداختند که منتخب مردم مصر بوده و هیچ کس در آزادی انتخابات مصر شک نکرد. این اتفاقی بود که در این چند سال اخیر در این منطقه افتاده حرکتی به نام بیداری اسلامی که موفق بوده ولی به علت اشتباهاتی که خود مسئولین اخوان داشتند و نفهمیدند که اگر در منطقه غرب آسیا یا شمال آفریقا با ایران بودند می مانند و اگر نباشند معلوم نیست چه اتفاقی برایشان می افتد. متاسفانه اخوانی ها بداخلاقی هایی نسبت به ایران و سوریه داشتند و رهبران اخوان خیلی خودشان را جدی گرفتند؛ فکر کردند حکومت به دستشان افتاده و جایگاهشان تثبیت شده است و متوجه بازی امریکا نشدند. هم چنین تفکیک بازی سیاسی دوجناح سیاست گذار در آمریکا را متوجه نشدند از این جهت شکست بدی خوردند و معلوم نیست اخوان چه زمانی میتواند به عرصه سیاسی برگردد.