به گزارش «نماینده» علی اکبر صالحی وزیر امور خارجه دولت دهم و رئیس فعلی سازمان انرژی اتمی طی مصاحبه ای با ایرنا به بیان آن چه در دوره وزارتش گذشت پرداخت. در ادامه محورهای مهم صحبت های وی را خواهیم خواند:

تاریخ درباره اینکه چه کردیم قضاوت میکند

روزی که تصدی وزارت امور خارجه را عهده دار شدم، چنین مشکلاتی وجود نداشت. تحولات کنونی منطقه در آن زمان روی نداده بود، نه در تونس و نه در مصر و لیبی و بحرین با مشکلاتی که امروز روبه رو هستیم، مواجه نبودیم؛ مهم ترین پرونده از دیدگاه ما در تعاملات بین المللی، پرونده هسته ای بود. درباره اینکه چه کردیم تا آتش تحریم آنگونه که می خواستند دامن ما را نگیرد، تاریخ قضاوت خواهد کرد.

دو سال و نیم پیش تحریمها را پیش بینی کردم
قریب دو سال و اندی پیش، نامه ای درباره تحریم ها نوشتم. در این نامه پیش بینی شده بود که روند تحریم های جدید چه سمت و سویی خواهد رفت و چه مواردی (نفت و بانک مرکزی) را در برخواهد گرفت. متاسفانه برخی دوستان در آن زمان به اینگونه تحلیل ها ایراد می گرفتند.


حضرت آقا در زمان قضیه سفارت انگلیس به کمک ما آمدند
در جلسه اجلاس سازمان همکاری اسلامی یکدفعه به صورت تلفنی به من اطلاع دادند که چه نشسته ای؟ سفارت انگلیس در تهران را گرفته اند. همان جا به صورت تلفنی با ویلیام هیگ صحبت کردم و تلاش کردم قضیه را جمع کنم.
متاسفانه برخی رسانه ها به جای حمایت از وزارت امور خارجه مقالاتی نوشتند که برخی از این مقالات را به عنوان نمونه نگه داشته ام. نوشته بودند «ما باید قبل از سفارت انگلیس، وزارت امور خارجه را اشغال می کردیم» و «قبل از سفیر انگلیس باید تکلیف وزیر امور خارجه را روشن می کردیم». در چنین شرایطی ما ایستادیم و چیزی نگفتیم تا اینکه حضرت آقا به کمک ما آمدند.
صالحی تصریح کرد: سیاست وزارت امور خارجه برای کنترل موضوع سفارت انگلیس «شاهکار» بود و توانستیم در برابر هجمه های عظیم و این چنینی بایستیم و هیچ کس به میدان نیامد تا از وزارت امور خارجه دفاع کند.



علم سیاست نخوانده ام اما شعور سیاسی دارم
زمانی که تصدی دستگاه سیاست خارجی را به عهده گرفتم دارای مشکلات فراوانی بود. در آن زمان می خواستند دانشکده وزارت خارجه را بگیرند؛ وزارتخانه چارت تشکیلات مناسبی نداشت و شیوه استخدام ها نیز همه از طریق توصیه فامیل، دوست، آشنا و رابطه بود.

صالحی گفت: من علم سیاست نخوانده ام ولی شعور سیاسی دارم؛ شعور در برخی کارها بیش از علم آن کار مهم است. در مسائل اجتماعی و انسانی، علم خوب است اما شعور بیشتر کارایی دارد؛ علم خوب است ولی کافی نیست.

اخیرا مقاله ای از دکتر سریع القلم دیدم که نوشته بودند در این چند سال ما غفلت کردیم و اولویت سیاست خارجی ما باید عربستان و ترکیه و اتحادیه اروپا می بود. در صورتی که ما این حرف را سه سال پیش مطرح کرده بودیم.



پشتوانه سیاست خارجی، سیاست داخلی است
سیاست خارجی یک کشور زمانی درست جلو می رود که انسجام داخلی وجود داشته باشد؛ پشتوانه سیاست خارجی، سیاست داخلی است و وزیر خارجه که نمی تواند بدون پشتوانه داخلی رابطه با عربستان، ترکیه و اتحادیه اروپا را درست کند؛ وزیر امور خارجه که عصای موسی در دست ندارد.
اگر بخواهیم برای اهداف سیاسی به پر و پای هم بپیچیم، اصلا به نفع ملت نیست و باید بگویم هیچ کس برای خدا به پر و پای دیگری نمی پیچد و این موضوع برای خدا نیست و چون برای خدا نیست عاقبتش نیز خیر نیست.



تحریم ها نتوانست فلج کننده باشد ولی تاثیر گذار بود
در حال حاضر، منطقه خاورمیانه در بحران و کشور ما نیز تحت فشار اقتصادی و تحریم است. تحریم ها البته الحمدلله نتوانست که فلج کننده باشد ولی به هر حال تاثیر گذار بود.
وزیر سابق امور خارجه تصریح کرد: اگر مدیریت نظام ناکارآمد بود، تحریم ها فلج کننده می شد؛ ایران راه دور زدن تحریم ها را می داند، تحریم ها که خود به خود دور نخوردند بلکه سفرا و نمایندگی های ما در خارج از کشور با همکاری بانک مرکزی و وزارت نفت بارها جلسه گذاشتند تا چگونه رفتار کنیم تا تحریم ها را دور بزنیم.



مذاکره با آمریکا
با آمریکا در خصوص موضوعات خاص از جمله افغانستان در بُن آلمان و عراق در گذشته گفت و گو کردیم. اما تاکنون هیچ مذاکره ای درباره سوریه با آمریکایی ها نداشته ایم. 
بارها اعلام کرده ایم که در خصوص مذاکرات موضوعی، مشکلی برای صحبت با آمریکایی ها نداریم؛ رهبری هم فرمودند که مخالفتی برای مذاکره موضوعی در مسائل خاص ندارند اما این کشور را قابل اعتماد نمی دانند و به نتیجه مذاکرات خوش بین نیستند.
آمریکایی ها وقتی در مورد افغانستان کارشان انجام شد، ما را جزء محورت شرارت قرار دادند؛ حضرت آقا می فرمایند که ما این گونه مذاکره را دیگر نمی خواهیم که وقتی می آیند و نتیجه مورد نظر خود را می گیرند، بعد ما را جزء محور شرارت قرار می دهند، این گونه مذاکره، مذاکره مناسبی نیست.


به آمریکایی درباره ارسال سلاح شیمیایی به سوریه نامه نوشتیم
ما نامه ای در خصوص ورود گازهای شیمیایی از جمله سارین از طریق سفارت سوئیس به آمریکا ارسال کردیم اما اینکه آمریکایی ها پاسخ این نامه را دادند یا نه، نمی دانم. ولی ما از طریق سفارت سوئیس نامه را برای آنها فرستادیم.


موازی کاری در کار نبود
آقای دکتر احمدی نژاد در مسائل سیاست خارجی مرا «مبسوط الید» گذاشتند؛ ایشان تنها یک جا دخالت کرد و آن هم بحث آقای ملک زاده بود.
من به آقای احمدی نژاد گفتم آقای ملک زاده مرد شریفی است اما اگر ایشان را به معاونت مالی و اداری منصوب کنیم، توفان سیاسی می شود؛ ایشان گفت نگران نباش، گفتم نگران نیستم و آقای ملک زاده را منصوب کردیم و توفان سیاسی شد و پیش بینی من درست از آب درآمد.
می خواهم بگویم تا این حد ایشان دست مرا باز گذاشته بود و به نظر من اینکه می گویند موازی کاری شده، بحث سیاسی است.


سفرهای مشایی ارتباطی با وزارت امور خارجه نداشت/ سعیدلو دخالت نمی کرد
مسافرت های آقای مشایی ارتباطی به وزارت امور خارجه نداشت؛ ایشان یا با رییس جمهوری می رفت یا به عنوان رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری.

بعد ازاعمال تحریم ها، آنقدر مسائل پیچیده شد و با وزارت خانه های دیگر سر و کار داشتیم که نمی شد همه کارهای اقتصادی جزیی را وزارت امور خارجه به تنهایی ورود کند آقای (علی) سعیدلو با همکاری وزارت امور خارجه جلو آمد. ایشان نه تنها دخالتی در کار وزارت امور خارجه نداشت بلکه به ما کمک هم می کرد.
گاهی نظرات من و آقای احمدی نژاد متفاوت بود ولی دکتر احمدی نژاد بزرگواری می کردند.



 انتصاب افخم در ارائه تصویر واقعی از زن مسلمان ایرانی موثر است
این انتصاب اقدام شایسته ای بود. انتصاب وی در بین کشورهای جهان سوم به خصوص کشورهای اسلامی حرکت زیبایی بود زیرا سخنگوی وزارت امور خارجه در معرض دید بسیاری از جهانیان است.
پیشانی وزارت امور خارجه سخنگویی است و در جهانی که تلاش بسیاری می شود از جهات مختلف، تصویری غیرواقعی از جمهوری اسلامی به افکار عمومی بدهند، این انتصاب می تواند در ارائه تصویر واقعی بسیار موثر باشد.
با توجه به اقداماتی که تکفیری ها و افراط گراها انجام می دهند، انتصاب خانم افخم می تواند به جهانیان نشان دهد که دیدگاه های دیگری نیز در اسلام وجود دارد که این مساله بسیار مهم است.



منصفم و وارد درگیری های حزبی نمی شوم
هیچ گاه نیز در درگیری های سیاسی و حزبی وارد نشده ام و برای همین است که فقط خدا را دارم و نه داماد کسی هستم و نه عروس کسی در خانه ماست.
تقدیر خدا بود که بنده رییس سازمان انرژی اتمی و وزیر امور خارجه شوم و فراموش نمی کنم که آقای دکتر احمدی نژاد بدون اینکه با من از قبل دوستی داشته باشد و تنها بر اساس برداشت خودش از توانایی های این حقیر، مرا انتخاب کرد.
آقای احمدی نژاد واقعا مرا نمی شناخت اما آقای روحانی بنده را می شناخت و با هم سلام علیکی داشتیم.