به گزارش «نماینده» به نقل از خراسان، نمونه بارز اخلاق اسلامي در امر حکومتداري را مي توان در نحوه بدرقه دولت ها از سوي حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب به عينه مشاهده کرد. علي القاعده در جامعه ما پس از پايان عمر ۸ ساله هر دولت، يک موج منفي عليه رييس جمهور و کابينه وجود دارد که نکات مثبت دولت را تحت الشعاع قرار مي دهد. در ميان يکه تازي اين موج منفي در رسانه ها و ذهنيت جامعه، رهبر انقلاب همواره شرط انصاف را لحاظ مي کنند و در پايان عمر دولت ها در جلسه خداحافظي با روساي جمهور وقت از خدمات و ويژگي هاي مثبت آنها تقدير مي‌کنند تا فضاي اجتماعي به سمت تلطيف شدن حرکت کند.

براي فهم دقيق اين موضوع، گوشه هايي از بيانات رهبر انقلاب در جلسه تقدير از روساي جمهور وقت ، آقايان هاشمي و خاتمي و احمدي‌نژاد تقديم مي شود؛

بيانات رهبر انقلاب در آخرين ديدار با کابينه هاشمی (1376.05.09)

کشورى که قبل از ويراني هاى جنگ هم، حقيقتاً هيچ ميراث زيربنايىِ قابل توجه و قابل قبولى از رژيم گذشته - که استقلال اين ملت را نشان دهد - نداشت. بسيارى از آن چه را هم که بود و در طول سال هاى متمادى به دست آمده بود، جنگ از دست ما گرفت. بعد از جنگ، ساختن و راه انداختن کشور، راه انداختن مردم و مشتعل کردن احساسِ کار و تلاش و ابتکار و نوسازى و بازسازى، همتِ بلند و کار پرمرارتى را مى طلبيد، که اين دولت، اين وظيفه را بر عهده گرفت و با موفقيت انجام داد.

من به شما به خاطر اين زحمت ۸ ساله، «خسته نباشيد» عرض مى کنم. هم چنين به همه برادرانى که در دولت شما هستند و بودند - بعضى هم بودند و در خلال اين مدت رفته اند - «خسته نباشيد» عرض مى کنم. در همه زمينه ها خيلى زحمت کشيديد، خيلى کار کرديد و حقيقتاً کشور را پيش آورديد.

من نمى خواهم بگويم که همه آرزوهاى ما برآورده شده است. از قبيل مسائل مربوط به عدالت اجتماعى و مسائل مربوط به قشرهاى گوناگون، کارهاى زيادى وجود دارد که بايستى به مرور انجام گيرد و ان شاءا... دولت هاى بعدى آنها را انجام خواهند داد؛ ولى آنچه که بر عهده اين دولت بود و در طول ۸ سال در زمينه بازسازى مى توانست انجام گيرد، بحمدا... به بهترين وجهى انجام گرفته است. خداوند ان شاءا... به همه شما اجر دهد و از شما راضى باشد و به اين تلاشى که کرديد و به نتايج کارتان، برکت دهد، که بتواند زمينه خوبى براى کارهاى بعدى باشد.

لازم مى دانم - به خصوص - نظر خودم را درباره بخشى از علل موفقيت اين دولت ذکر کنم. هم اينها براى مردم نافع است، هم براى مسئولينى که در طول زمان - در آينده - حضور خواهند داشت، بلاشک نافع است.

بخش قابل توجهى از اين، به خصوصيات شخصِ آقاى هاشمى برمى گردد؛ يعنى واقعاً برخى از خصوصيات در ايشان هست که تأثير تام و تمامى در اين موفقيت ها داشته؛ از قبيل برخوردارى ايشان از روحيه کار - پرکارى - روحيه ابتکار و نوآورى و ورود در ميدان هاى جديد و ناپيموده، همت بلند در امر سازندگى و نترسيدن از طرح هاى بزرگ و اقدام کردن شجاعانه در مورد کارهاى بزرگ، شيوه مديريت باز که در ايشان وجود داشت و اين به همکاران ايشان امکان مى داد که ابتکار و تلاش خودشان را به کار بيندازند و از آن استفاده کنند.

ايمان عميق به توانايى خود نيز نقش زيادى داشت. هم چنين هوشمندى در شناخت مسائل و مضايق و پيدا کردن راه حل ها، بخشى از خصوصياتى است که بلاشک مؤثر بود.يک مقدار هم به کابينه برمى گردد که آن هم کاملاً قابل توجه است. بخشى از آن، مربوط به لياقت هاى آقايانى است که در مجموعه دولت حضور داشتند - اعم از وزرا، معاونين و مسئولان سازمان هاى مختلف و وابسته به رياست جمهورى - که آنها در حدودِ متفاوتى است.

در ضمن، يک نکته مهم در راز موفقيت ها اين بود که اين کابينه، يک کابينه کارى بود، نه يک کابينه سياسى. معناى کابينه کارى اين نيست که اشخاصى که در اين کابينه اند، اهل سياست نيستند، يا در سياست دخالت نمى کنند؛ بلکه معنايش اين است که نقطه مشترک و کارى و التقاي آن ها - دور آن ميزى که اسمش هيئت دولت است - اهتمام به انجام کارِ کشور است. اين، نقش زيادى داشت و خيلى خوب بود. خدا را شکر مى کنيم.

جناب آقاى هاشمى، به عنوان يک روحانى انقلابى، کارآمد، متدين و متعبد، براى مردم ما مطرح هستند و اين خصوصياتى است که در ايشان هست.من در تمام طول مدت ۸ سال، در جريان کارهاى شما آقايان قرار داشتم؛ هم به وسيله گزارش هاى مستقيم، هم از طرقى که براى اطلاع گيرى، در دسترس من بوده است. علاوه بر اين که به طور مستمر - اقلاً هفته اى يک بار - جناب آقاى هاشمى با من ملاقات مى کردند. در اين ملاقات ها و جلسات، گزارش کارها، طرح مسائل، طرح مشکلات، نظرخواهى و مشاوره در امور گوناگون نيز بوده است. اين جلسات، جلساتِ پربرکتى بود.

بنده دائماً شما را در طول اين سال هاى متمادى دعا مى کردم؛ شخص آقاى هاشمى را به نام و حداقل در هر شبانه روزى يک مرتبه - و بيش از اين - و شما را نيز همين طور، معمولاً دعا مى کردم. باز هم دعا خواهم کرد. اميدوارم ان شاءا... خداوند به شما توفيق دهد، بتوانيد کارهايى را که در آينده بر عهده تان است، به بهترين وجهى انجام دهيد و کسانى هم که خواهند آمد، بتوانند دنباله اين کارها را بگيرند.

چنان چه ملاحظه شده است، بعضى اوقات افرادى از بعضى از مسئولين انتقاد مى کنند - نسبت به بعضى از چيزها - انتقادها نبايد به معناى نفى خدمت ها و کارهاى انجام شده، باشد. انتقاد به جاى خود محفوظ است؛ بايد خدماتِ اشخاصى که خدمت و تلاش خالصانه کرده اند، مورد نظر باشد. هيچ گاه انتقاد، به معناى ناديده گرفتن خدمات و کارهاى بزرگ نيست.

بيانات رهبر انقلاب در آخرين ديدار با کابينه خاتمی (1384.05.10)

همان طور که اشاره کردند، خوشبختانه دولت شما در ماه هاى آخر دچار رکود نشد - ما اين را شاهد هستيم - تا روزهاى آخر کار کرديد؛ و اين جاى تشکر و قدردانى دارد. علاوه بر اين که لازم است از زحمات شما در طول سال هاى متمادى تشکر و قدردانى کنم، اين را هم به خصوص لازم است بگويم و ذکر کنم که شما کار را ادامه داديد و پيش برديد. در روزهاى آخر و هفته هاى آخر، کارهاى خوبى در بخش هاى مختلف انجام گرفت،که نشان دهنده زنده بودن دولت بود. اميدواريم هميشه همين طور باشد.

اگر ما از قدرتى که در اختيار يک مسئول قرار مى گيرد، براى خدا و خدمت به مردم استفاده کنيم، اين قدرت مى شود نعمت؛ اما اگر براى اهداف شخصى از آن استفاده کنيم، همين قدرت مى شود نقمت و مايه انحطاط و سقوط ارزش هاى انسانى در درون خود انسان؛ انعکاس اش هم در جامعه و در ميان مردم ظاهر خواهد شد. قدرت، هدف نيست؛ وسيله اى است براى اين که انسان بتواند به اهداف والا برسد. هر قدمى در راه خدمت، ما را به اين اهداف نزديک مى کند.

لازم است از شخص جناب آقاى خاتمى هم صميمانه تشکر کنم. اين را به شما دوستان بگويم، به خود ايشان هم شايد بارها گفته ام؛ در طول هشت سالى که ما با ايشان به طور مستمر و مداوم در ارتباط بوديم، رفاقت و صميميت ما با ايشان روزافزون بوده؛ خدا را شکر. الان پيوند عاطفى و محبت آميزى که بين بنده و آقاى خاتمى هست، از آنچه در ۸ سال پيش بوده، به مراتب مستحکم تر است؛ و اين ناشى از خصوصياتى است که من در اين مدت در ايشان حس کردم. تدين و پايبندى و نجابت و روحيه نجيب ذاتىِ ايشان واقعاً جزو امتيازات و خصال برجسته در ايشان است.ايشان در اين مدت تلاش متراکمى انجام دادند؛ ما شاهد بوديم و مى ديديم. در مقاطع زمانى مختلف، کشور و دولت و مسئولان با حوادثى مواجه شدند و ايشان در يکى از حساس ترين مراکز اين مواجهه قرار داشتند و صبر و تحمل کردند؛ ان شاءا... خداى متعال اجر اين صبر و تحمل را خواهد داد.

در ميان خصوصيات ايشان، اگر من بخواهم روى يکى از آنها تکيه کنم، اين است که ايشان در همه اين مدت، دشمنانى را که کمين کرده و خيز برداشته بودند، نااميد کردند. خيلى ها از سال 76 - از اول تشکيل اين دولت - مى خواستند آقاى خاتمى را در موضع مقابله و مواجهه با نظام قرار دهند؛ خيلى هم تلاش کردند؛ ما شاهد بوديم. البته ريشه و مبنا و سلسله جنبان اين تلاش ها در بيرون از اين مرزهاست؛ منتها کسانى هم متأسفانه همان انگيزه هاى فاسد و پليد را در داخل انعکاس مى دادند. خيلى تلاش کردند، اما آقاى خاتمى حقيقتاً مقاومت کردند. آن روزى که ايشان اعلام کردند وقتى مى گويم «جامعه مدنى»، مراد من مدينةالنبى است - که اتفاقاً ديروز يا پريروز در يکى از صحبت هاى ايشان من اين را خواندم - خيلى خلاف انتظار بعضى ها شد؛ لذا به ايشان حمله کردند و فشار آوردند.

اين ها مواضعِ خيلى باارزشى است. ما که قصور داريم و ديدمان اين قدر کوتاه است، مى فهميم و مى بينيم؛ کاتبانِ نامه اعمال ما - که مأموران الهى هستند - به طريق اولى  مى بينند؛ و خداى متعال هم که «من ورائهم محيط» است، همه چيز را مى بيند. اينها پيش خداى متعال اجر دارد. ان شاءا... در آينده هم بايد همين طور باشد.

از تجربه و توان شماها بايد استفاده شود. مسئولان و کسانى که مأموريت هايى را بر عهده مى گيرند، بايد از محصول کار و از نظرات شما بهره ببرند و استفاده کنند. شما هم حقيقتاً خود را به معناى واقعى کلمه در اختيار نظام و متعلق به نظام بدانيد. يک روز انسان در اين نقطه مأموريتى را انجام مى دهد؛ يک روز در اين نقطه نيست و يک جاى ديگر است. همان طور که عرض کرديم، مسئوليت هاى دينى و انقلابىِ من و شما تمام نمى شود. ما هر جا باشيم، بالاخره يک عنصر مسلمانِ انقلابى هستيم و مسئوليت هايى بر عهده داريم. اميدواريم ان شاءا... بتوانيد اين مسئوليت را به بهترين وجه انجام دهيد.من هميشه در اين مدت شماها را دعا کرده ام. آقاى خاتمى را حداقل در هر شبانه روز يک بار دعا کرده ام؛ يعنى در تمام اين مدت شايد هيچ شب و روزى نبوده که من شخص ايشان را دعا نکنم. بقيه مسئولان و ديگران را هم هميشه دعا کرده ام و باز هم دعا خواهم کرد. دعا کنيم که خداى متعال اين کشور و اين ملت و اين نظام را روزبه روز به اهداف خودش نزديکتر کند و اقتدارى را که شايسته اين کشور و اين ملت است، به او ارزانى دارد؛ و همين طور هم خواهد شد؛ اين را من ترديد ندارم.

بيانات رهبر انقلاب در آخرين ديدار با کابينه احمدی نژاد (1392.04.23)

آنچه که من امروز بايد به دوستان عرض کنم، در درجه اول خداقوتى است؛ ان شاءا... که خسته نباشيد. ۸ سال کار کرديد، تلاش کرديد، کارهاى خوبى انجام گرفت، تحمل زحمات کار شبانه روزى را شماها نشان داديد؛ يعنى ديده شد، احساس شد، همه فهميدند که رئيس جمهور محترم و همکاران شان در دولت حجم کارشان بسيار بالا و پرشتاب نسبت به همه دوره هاى ديگر بود و هست؛ اين نقطه برجسته اى است که نبايد اين را ناديده گرفت. همه کسانى که مي خواهند درباره دولت ها، درباره کابينه ها، درباره رؤساى جمهور قضاوت کنند - چه پيش خودشان، چه در منظر عموم - و نظرى بدهند، خوب است به اين نکته هم توجه کنند:

حجم کار بالا و تلاش خستگى ناپذير و اعراض از آسايش ها و آسودگى ها و امتيازاتى که معمولاً مسئولان کشورها در دنيا دارند؛ استراحت مي کنند، تفريح مي روند، امتياز مي گيرند؛ اينها را نخواستن، نديدن، طلب نکردن، امتياز بزرگى است که اين دولت بحمدا... از اين امتياز برخوردار بود.

يک نکته ديگر هم که در مورد اين دولت در طول اين ۸ سال مورد نظرم بود و بارها هم به آن اشاره کردم، اين است که اين دولت بحمدا... توانست شعارهاى انقلاب را سر دست بگيرد و به آنها افتخار کند و آنها را در جامعه مطرح کند....

اين دولت اين شعارها را مطرح کرد، برجسته کرد، سر دست گرفت، به آن ها افتخار کرد؛ در مجامع جهانى، احساس شرم از انگيزه هاى انقلابى و از اهداف انقلابى و از شيوه هاى انقلابى نکرد؛ اين خيلى کار بزرگى بود. آنچه براى خدا کرديد، خداى متعال آن ها را در نامه عمل شما ثبت کرده و کرام الکاتبين آنها را نگه داشته اند و بلاشک به درد شما خواهد خورد. آنچه را که شما عمل کرديد، چه حالا بنده و امثال بنده ببينيم، بدانيم و تشکر کنيم، چه نبينيم، ندانيم و تشکر نکنيم، «انّ ا... شاکر عليم»؛(۱) خدا، هم مي داند - عليم است - هم سپاسگزار است. اميدواريم ان شاءا... خداى متعال به شماها توفيق دهد.

کارى که بايد بر آن همت بگماريد، اين است که رشته خدمت را رها نکنيد. همه تلاش ها منحصر نيست در فلان وزارتخانه يا فلان مسئوليت در دولت؛ نه، صحنه کشور صحنه تلاش است، صحنه کار است، صحنه فعاليت است؛ و اين کار، دو جور مي تواند انجام بگيرد: متوجه اهداف انقلابى، و غيرمتوجه به اهداف انقلابى. شما چه در دولت آينده و در دولت هاى آينده حضور داشته باشيد، چه نداشته باشيد، کارى که انجام مي دهيد و مسئوليتى که برعهده مي گيريد - که طبعاً امثال شماها، مديران شايسته و کارآمد، در هر بخشى از بخش ها خالى از مسئوليت نمي مانند - سعى کنيد آن را با توجه به اهداف انقلاب و با رويکرد هدف هاى انقلاب ان شاءا... انجام دهيد. خداى متعال شماها را مأجور خواهد داشت، ما هم در حد خودمان و به قدر خودمان تشکر مي کنيم.