هفته نامه «نماینده»/یکی از جوان‌ترین اعضای پارلمان دهم، حجت‌الاسلام «سیدصادق طباطبایی‌نژاد» است. وی که نمایندگی مردم اردستان را برعهده دارد در مجمع نمایندگان استان اصفهان نیز عهده‌دار مسئولیت نایب‌رئیسی است. این عضو فراکسیون روحانیون مجلس که حافظ کل قرآن کریم نیز هست، به عضویت کمیسیون فرهنگی مجلس دهم درآمده و یکی از اعضای فعال کمیتۀ تخصصی «فرهنگ، هنر و رسانه» به‌شمار می‌رود.

آنچه در ادامه می‌خوانید، مشروح گفت‌وگویی است که با «حجت‌الاسلام طباطبایی‌نژاد» در حاشیۀ بازدیدش از تحریریۀ وب‌سایت و هفته‌نامۀ «نماینده» صورت گرفت:

*مقام معظم رهبری سال ۹۳ گفته بودند «در برنامۀ ششم که در پیش است، روی اقتصاد و روی فرهنگ و روی علم باید تکیه کنید.» به نظر شما دولت در لایحۀ فعلی چقدر در راستای این تأکید عمل کرده است؟

متأسفانه لایحه‌ای که نوشته شده ـ حداقل در حیطۀ کمیسیون فرهنگی که کمیسیون تخصصی من است ـ اصلاً تناسبی با سیاست‌های کلی که رهبری فرموده‌اند، ندارد، بلکه اصلاً برنامه نیست. به نظر می‌آید نویسندۀ این متن دغدغه‌هایی داشته که خواسته است آن را تأمین کند و اصلاً به فکر برنامه نوشتن و اجرای سیاست‌های رهبری نبوده است. هر مقدار هم ما این را در کمیسیون اصلاح کنیم، چون ساختارش غلط است، درست نمی‌شود. متأسفم از اینکه دولت این مواد را پیشنهاد کرده است.

با وجود همۀ توجهی که باید به مسائل فرهنگی ۵ سال آینده بشود، بخش اصلی قسمت فرهنگی ۲ مادۀ اصلی دارد که یکی از بخش‌های مادۀ نخستش به تعیین تکلیف حق پخش تلویزیونی مسابقات اختصاص دارد، دیگری هم به حفظ امنیت کنسرت‌ها توسط نیروی انتظامی برمی‌گردد که هیچ‌کدام با ساختاری که رهبری برای ۵ سال آینده در خصوص بنیان‌های فرهنگی و تعالی خانواده مشخص کرده‌اند، ارتباطی ندارد.

احساس می‌شود به سیاست‌های کلی رهبری نگاه نشده است، فقط دولت چند دغدغه داشته که اذیتش می‌کرده، خواسته است به‌نحوی این را تأمین کند. حتماً رئیس‌جمهور این را دیده و امضا کرده است و اگر ندیده بود، نباید امضا می‌کرد.

*نمایندگان در کمیسیون، تغییری در آن ایجاد نکردند؟

تاحدی پیشنهاداتی که آمد را تنظیم و تصحیح کردیم. اشکالات زیادی در کمیسیون مطرح شد، اما از این جهت که موجب اطاله می‌شد، امکان رد لایحه وجود نداشت. نمایندگان نسبت به تنظیم کنندۀ متن این لایحه معترض هستند؛ قطعاً شخص رئیس‌جمهور و وزرا که نمی‌نویسند، در سازمان برنامه نوشته می‌شود و کسانی که متصدی این کار بودند، واقعاً مناسب این کار انتخاب نشدند.

*یک نماینده اخیراً در تذکرش گفت: «این روزها مجلس نسبت به مسائل کشور در حالت انفعال است و منزلت و جایگاه مجلس که باید رعایت شود، نمی‌شود.» چقدر با آن نماینده هم‌نظر هستید و این مسئله را ناشی از نوع هدایت و مدیریت مجلس می‌دانید؟

به‌هرحال ما در مجلس بین نماینده‌ها مدیریتی قوی‌تر از آقای لاریجانی نداشتیم؛ بر همین اساس هم ایشان رأی بالایی گرفتند. مسئله این است که در برخی موضوعات مورد اختلاف وقتی نظرشان به یک سمت خاص است، ایشان قدرتش در جمع‌کردن موضوع قوی است.

تذکری که آقای حاجی‌دلیگانی گفتند ناظر به بحث قراردادهای نفتی بود. به‌هرحال اطلاعاتی که در اختیار آقای لاریجانی هست بیش از سایر نماینده‌هاست. اسناد این موضوع را به رهبر انقلاب و رؤسای قوا داده‌اند و ایشان نیز دیده است، لذا چون گفتند بخش‌هایی از آن محرمانه است، نماینده‌ها دسترسی ندارند.

در جلسه‌ای هم که آقای زنگنه به مجلس آمد و توضیحاتی داد، ایشان هم چون نظرش مثبت بود سمت‌وسوی مجلس به آن سمت رفت. فکر می‌کنم این موضوع نشان‌دهندۀ تأثیرگذاری آقای لاریجانی است و حاکی از این است که اگر در موضوعی نظر داشته باشد، تأثیرگذار است.

*اینکه تحت عنوان محرمانه بودن، اطلاعات را از نمایندگان دریغ می‌کنند، صحیح است؟

اینکه در موضوعات اساسی کشور همچون قراردادهای نفتی و FATF مجلس باید بیشتر مطلع بشود، حرف درستی است. واقعاً قراردادهای نفتی چیزی نیست که بگویند ارتباط به مجلس ندارد.

*ظاهراً طبق مکاتبۀ رسمی کمیسیون با وزارت ارشاد قرار بود سازمان سینمایی فیلم «فروشنده» را قبل از اکران عمومی برای اعضای کمیسیون نمایش دهند، اما آقای ایوبی دستور وزیر را اجرا نکرد.

مطلبی که در رسانه‌ها منتشر شد، کامل نبود. در واقع این فیلم را آقای «پژمان‌فر» که رئیس کمیسیون هستند، دیده و سپس خواسته بودند قبل از اکران عمومی برای اعضای کمیسیون هم پخش شود؛ اما علی‌رغم اینکه وزیر موافق این درخواست بوده، ظاهراً به خاطر مخالفت کارگردان فیلم، آقای ایوبی نتوانسته بود برای سایر اعضای کمیسیون فیلم را پخش کند.

*درمجموع نظرتان دربارۀ رویکرد کلی وزارتخانه و معاونت‌ها نسبت به مجلس چیست؟

من ساختار کلی این وزارتخانه را متناسب با اسمش نمی‌دانم. فکر می‌کنم بیشتر «وزارت فرهنگ و هنر» است تا اینکه «وزارت ارشاد اسلامی» باشد و این صحیح نیست. از ابتدای انقلاب هم وزارت ارشاد اسلامی نبوده و گرچه خواستند مثل دانشگاه آزاد آن را اسلامی کنند، اما این تصمیم منجر به تغییر ساختار در آن مجموعه نشده است. البته تعامل دوستانی که الآن در وزارتخانه هستند با مجلس بد نیست، اما اینکه بگوییم آنها مسئولیتشان را به‌عنوان «وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی» انجام می‌دهند، غلط است.

مثلاً یک امام‌جمعه از روی دلسوزی مانع برگزاری یک مراسم در شهرش شده است. به فرمودۀ رهبری، وظیفۀ حکومت اسلامی ترویج موسیقی نیست، افرادی تمایل دارند که این کار را انجام بدهند، خب اشکالی ندارد؛ اما اینکه دولت و وزارتخانه تمام‌قد پشت سر کسانی که در یک شهر مقدس می‌خواهند ترویج موسیقی کنند، درست نیست. اگر اشتباهی هم هست باید بگویند با چه روشی می‌توان آن را حل کرد، باید از حرف حق ـ حتی اگر شکل و قالبش درست نباشد ـ حمایت کرد، نه اینکه در حمایت از یک شکل و قالب، روبروی حرف حق بایستیم. به نظرم ساختار کلی این وزارتخانه بر مبنای وظیفۀ محوله‌اش به‌عنوان وزارت فرهنگ و ارشاد در نظام اسلامی تعریف نشده است.

*سال آینده انتخابات ریاست‌جمهوری را در پیش داریم. نحوۀ ورود اصول‌گرایان چطور باید باشد؟

مشکل اصول‌گرایان این است که متحد نیستند. اصلاح‌طلبان بیش از اینکه از قدرت اجتماعی خودشان استفاده کنند، از اختلافی که بین اصول‌گرایان هست، استفاده می‌کنند. تا این اتحاد برقرار نشود، این ضعف وجود دارد.

*نظرتان دربارۀ فراکسیون‌های سیاسی مجلس و چینش فعلی نمایندگان چیست؟

کلاً اعضای اصلی فراکسیون‌های مجلس خیلی افراد سیاسی تند نیستند. بیشتر اهل تعامل هستند و اهل تنش نیستند. غالب مجلس در هر دو فراکسیون رویکرد تنش‌زدایی دارند. ضمن اینکه به‌نظر می‌رسد کارکرد اینها هم همانند احزاب است، زمان انتخابات‌ها تشکیل می‌شود و بعد هم رها می‌شود. مثل دیگر کارهای سیاسی ماست که دم انتخابات فعال می‌شوند.

*با وجود ۲ فراکسیون اصول‌گرا و اصلاح‌طلب، تحلیلتان از دلیل تشکیل فراکسیون اعتدال چیست؟

معتدل‌ها اول از من هم دعوت کردند، من گفتم فراکسیون شما پا نمی‌گیرد. به دوستانی که دنبال می‌کردند گفتم شما به‌عنوان معتدل هم بخواهید باشید، بالاخره باید در تصمیم‌گیری‌های حساس به یک سمت بروید! ممکن است ابتدا بتوانید برای خودتان تشخص ایجاد کنید، اما تجربه نشان داده است که باید یک جهت را انتخاب کرد و روش فعلی‌شان خیلی عملی نیست.