هفته نامه «نماینده»؛ حجت‌الاسلام موسوی‌لارگانی*/  در مجلس هشتم وقتی موضوع هدفمندی یارانه‌ها مطرح شد توجیه دولت وقت برای آوردن لایحه به مجلس و اصرار بر تصویب آن، این بود که تعدادی از افراد جامعه هستند که در مصرف منابع انرژی بهینه مصرف نمی‌کنند. مثلاً به خاطر داشتن استخر و جکوزی در خانه‌هایشان مصرف آب بالا دارند. در هر خانواده‌ای از این طبقه از جامعه چند دستگاه خودرو وجود دارد و مصرف سوختشان نیز قابل‌مقایسه با اغلب خانواده‌های کشور یا افراد فاقد خودرو نیست.

این تحلیل که ما نباید حق افراد کمتر برخوردار را در اختیار افراد ثروتمند قرار دهیم، کاملاً صحیح و درست بوده و هست. بنا بر همین در قانون مقرر شده بود از ۳۰ درصد افراد جامعه که ۷۰ درصد انرژی را مصرف می‌کنند پولی بگیریم و در اختیار آن ۷۰ درصد که ۳۰ درصد انرژی را مصرف می‌کنند قرار دهیم. موضوع این سه دهک که اکنون مطرح شده است همان چیزی است که از ابتدای تصویب قانون هدفمندی یارانه‌ها مطرح بوده است.

البته از همان ابتدای تصویب قانون هم قرار نبود به همه افراد یارانه پرداخت شود. مثلاً برخی از ساکنان خارج کشور در مقابل نظام ایستاده‌اند و عنادورزی می‌کنند اما دولت برای آنان هم یارانه نقدی در نظر گرفته است. البته تعداد دیگری از ساکنان خارج از کشور هم هستند که برای تحصیل یا درمان موقتاً از ایران خارج شده‌اند.

بحث دیگری نیز هست مبنی بر اینکه افراد تحت پوشش سازمان‌های مددکار واقعاً به سختی امرار معاش می‌کنند. آیا انصاف است که من و همکارانم که نماینده مجلس هستیم یارانه بگیریم، قاضی دادگستری یارانه بگیرد، افراد تحت حمایت کمیته امداد نیز هم‌اندازه با من یارانه دریافت کنند؟ این ظلم به مردم است و باید به کسانی که مشکلات بیشتری دارند یارانه بیشتری پرداخت شود، به افرادی که بضاعت بیشتری دارند نیز رقم کمتری پرداخت شود یا کلاً یارانه‌شان قطع شود.

البته پیش‌بینی که در کمیسیون تلفیق مجلس شده، این است که مقداری از رقم به دست آمده از حذف این سه دهک به یارانه سایر افراد آسیب‌پذیر اضافه شود و بخش اعظم آن نیز صرف زیرساخت‌ها شود و برای اشتغال هزینه گردد. امروزه واقعاً رکود کشور را فلج کرده است، عده‌ای حتی به نان شبشان محتاج هستند چون بیکار شده‌اند. قرار است این رقم برای اشتغال جوانان بهره‌گیری شود.

اما در باب آنچه اخیراً در جلسه علنی مجلس مطرح شد؛ به‌هرحال هنگامی‌که کمیسیون تلفیق بودجه مجلس تشکیل می‌شود، هم نمایندگان دولت و هم نمایندگانی از بخش خصوصی، مرکز پژوهش‌های مجلس و دیوان محاسبات حضور دارند و هر یک در کرسی مستقل در موقع ضرورت نظرات خود را در خصوص مسائل مطروحه و پیشنهاد‌ها مطرح می‌کنند.

البته من در کمیسیون تلفیق بودجه ۹۵ حضور ندارم، اما دوستان من از کمیسیون برایم نقل کرده‌اند که روز مطرح شدن تبصره ۱۴ لایحه بودجه ۹۵ که درباره حذف سه دهک بالای درآمدی یارانه بگیران است، نمایندگان دولت موافقتشان را با این بند اعلام کرده‌اند، اما در روز جلسه علنی طور دیگری وانمود کردند؛ به نظر می‌رسد این واکنش دولت، سیاسی است. بالاخره سال آینده همین دولت می‌خواهد از این مردم برای دوره دوازدهم ریاست جمهوری رأی بگیرد. با توجه به حذف بخش زیادی از افراد مرفه نارضایتی ایجاد خواهد شد.

به نظر می‌رسد برنامه‌ریزی توسط دولت این‌طور پیش رفته است که در کمیسیون تلفیق که خیلی رسانه‌ای نمی‌شود و از رادیو به گوش مردم نمی‌رسد و مردم خیلی اطلاع دقیق پیدا نمی‌کنند، موافقتشان را با این طرح اعلام کردند، الآن که مردم از رسانه ملی مشروح مذاکرات را می‌شنوند دولت می‌گوید «من نمی‌خواستم قطع کنم» تا بار سنگین آن به دوش مجلس بیفتد؛ اما بالاخره یک نفر باید وسط بیاید و این مشکل را حل کند تا وزیر اقتصاد مجبور نباشد آن‌قدر با صراحت بگوید «شب پرداخت یارانه‌ها برای پرداخت این رقم سر تا پای ما را عذاب و ماتم می‌گیرد و خیلی مضطرب و ناراحتیم».

درآمد این دولت از افزایش قیمت حامل‌های انرژی نسبت به دولت قبل خیلی بیشتر شده است. به این دلیل که در این چند ساله مصرف گاز و برق خانگی و صنعتی تعرفه‌اش چند برابر شده است، بنزین نیز از ۴۰۰ تومان در دو مرحله به ۱۰۰۰ تومان رسید و الآن نیز تک‌نرخی است و سهمیه‌بندی را حذف کرده‌اند. علیرغم اینکه درآمد بیشتر شده است اما دولت همیشه گلایه می‌کند که نمی‌توانیم پرداخت کنیم.

به گفته وزیر رفاه یارانه ۳ میلیون نفر قطع شده است، البته شنیده‌ها حاکی از آن است که تا ۵ میلیون نفر یارانه‌شان قطع شده است؛ بااین‌وجود و در کنار افزایش درآمد دولت، زمان احمدی‌نژاد می‌گفتند برای پرداخت یارانه‌ها ۱۸ هزار میلیارد کسری داریم، این دولت می‌گوید ۲۲ هزار میلیارد کم دارد. درحالی‌که منطقی و عقلی نیست.

تناقض دیگر نیز اینجا مطرح می‌شود؛ اگر به عقب برگردیم و به یاد آوریم که وزیر اقتصاد چندی قبل در جلسه علنی مجلس گفت «۱۰ میلیون نفر را شناسایی کردیم که یارانه‌شان را قطع کنیم!» نکته دیگر نیز اینکه خود دولت فرصتی را برای انصراف داوطلبانه از دریافت یارانه نیز ایجاد کرد، البته استقبال نشد؛ نباید فراموش کنیم که دولت به دنبال حذف یارانه همه اقشار بود، اما حال این‌گونه در تریبون رسمی مجلس نسبت به حذف سه دهک پردرآمد واکنش نشان می‌دهد.

*نماینده مردم فلاورجان و عضو کمیسیون اقتصادی مجلس