به گزار هفته نامه «نماینده» ، «نواز شریف»، نخست وزیر پاکستان، هفته گذشته در سفر به ریاض و تهران سعی کرد همان طور که از قبل نیز اعلام کرده بود، نقش میانجی را در روابط ایران و عربستان بازی کند. بعد از اعدام شیخ «نمر» در عربستان و تیره شدن روابط ایران و عربستان، کشورهای زیادی اعلام کرده بودند که حاضرند برای ایجاد ارتباط و بر طرف شدن کدورتها بین دو کشور، میانجیگری کنند. از روسیه، ژاپن و چین گرفته تا عراق و پاکستان، اعلام کردند میخواهند برای ثبات منطقه هم که شده، گامی در این راستا بردارند. با وجود اینکه ایران چنین میانجیگریای را به صورت رسمی نپذیرفته بود، با این حال سفر نواز شریف به ایران نشان داد، این عربستان سعودی است که عجله بیشتری برای از سرگیری روابط با تهران دارد. با این حال رسانههای کشورهای حوزه منطقه خلیج فارس اهداف دیگری از این سفر را نیز مطرح کردند. «گلف نیوز» در این زمینه نوشت: «نواز شریف قبل از سفر به تهران، با مقامات عربستانی دیدار داشت و با ملک سلمان درباره مسائل ایجاد شده بین دو کشور به گفتوگو نشسته بود. او در این سفر شروط عربستان برای از سرگیری روابط با تهران را به مقامات ایرانی اعلام کرد.»
با وجود اینکه انتشار خبرهای دیدار و ملاقاتهای مختلف مقامات سعودی با کشورهای منطقه نشان دهنده نگرانی و عجله آنها برای برقراری مجدد رابطه با ایران است، این رسانه عنوان کرده است که میانجیگیری میان تهران و ریاض به پیشنهاد نواز شریف صورت گرفته و عربستان اشتیاقی به اجرایی شدن این مسئله نداشته است!
اما شروط عربستان برای از سرگیری رابطه با ایران چه بوده است؟ گلف نیوز در این باره نوشته است: «عربستان به نواز شریف گفته است اگر ایران نشانههایی از تغییر رفتار مثبت از خود نشان دهد، ممکن است روابط دیپلماتیک دوباره برقرار شوند.» گلف نیز این مسئله را به نقل از یکی از دیپلماتهای سعودی بیان کرده و نوشته است: «در این باره لیستی از انتظارات عربستان از ایران تهیه شده و توسط نخست وزیر پاکستان به مقامات ایرانی ارائه شده است!»
یکی از انتظاراتی که مسئولان سعودی از ایران داشته و در این لیست نیز به آن اشاره شده است، دست کشیدن ایران از صدور انقلاب خود به کشورهای منطقه است! آنها همچنین بر این عقیدهاند که ایران باید به لشگرکشیهای خود به کشورهای عرب منطقه پایان دهد. این در حالی است که ایران لشگری در کشورهای عرب منطقه ندارد و این عربستان است که با آغاز شدن اعتراضها در بحرین، با لشگری از خودروهای زرهی راهی بحرین شد و اعتراضهاي مردم بحرین را در هم کوبید. از سوی دیگر در یمن نیز این عربستان بود که با تشکیل ائتلاف عربی به این کشور حمله برده و شروع به تخریب زیرساختهای این کشور و کشتن کودکان و از بین بردن بیمارستانها کرده است.
این توقعات در حالی بیان شده است که گمان میرود دولت ایران تا حدودی میانجیگری پاکستان در روابط خود با ریاض را پذیرفته است. به گزارش روزنامه «پاکستان»، «نواز شریف» نخست وزیر اين كشور بعد از سفر خود به ایران، گفته است: «عربستان سعودی گفته است که با ایران هیچگونه دشمنی ندارد و خواهان برقراری روابط دوستانه با این کشور است. در مقابل مقامات ایران نیز خواستار پایان دادن به تنش موجود هستند.
وی در ادامه افزود: «ایران و عربستان سعودی همدیگر را دشمن نمیدانند. وقتی دشمنی وجود ندارد، تنش موجود به آسانی حل خواهد شد. ایران و عربستان سعودی برادران ما هستند. نتایج سفر به این دو کشور مثبت و سازنده بود.»
وی در ادامه تصریح کرد: «ایران برای پایان دادن به تنش موجود، خواهان تعیین نماینده ویژه برای انجام گفتوگو است. عربستان سعودی و پاکستان نیز نمایندگان ویژه خود را برای گفتوگو معرفی خواهند کرد. دو کشور نگرانیهایی دارند که برای دور کردن این نگرانیها اسلام آباد آماده قبول میزبانی مذاکرات بین نمایندگان دو کشور است.»
رئیسجمهور چین هم به دنبال میانجیگری
به نظر میرسد غیر از نخست وزیر پاکستان که به گفته گلف نیوز به صورت خودجوش تصمیم به میانجیگری بین ایران و عربستان گرفته، کشورهای دیگری هم هستند که سعی دارند با اقدامات بدیع و نوآورانه به دنبال بهبود رابطه ایران و عربستان باشند و نباید در این میان نقش رئیسجمهور چین را هم نادیده گرفت.
«شی جین پینگ» که قرار است در صدر هیئتی بلند پایه به ایران سفر کند، قبل از ورود به تهران در ریاض مهمان ملک سلمان بوده است و با وجود اینکه رسانهها خبری از مسائل ایران در این دیدار و گفتوگو ندادهاند، به نظر میرسد یکی از محورهای این ملاقات همین مسئله باشد. به گزارش «واس» خبرگزاری رسمی عربستان، دو طرف در این دیدار در مورد مبارزه با تروریسم صحبت کردهاند و ملک سلمان نیز اشارهای به این مسئله داشته که کشورهای همسایه نباید در امور داخلی کشورهای دیگر دخالت داشته باشند. خبرگزاری واس همچنین اعلام کرده است چین نقشی مؤثر در گفتوگوهای هستهای ایران با غرب داشته است و به نظر میرسد در این زمینه نیز میخواهد در راستای نزدیک کردن روابط تهران – ریاض نیز فعال باشد.
نظر شما