پس از تقدیم لوایح بودجه کل کشور و برنامه ششم توسعه به مجلس، سراغ یکی از اعضای شناخته‌شده کمیسیون برنامه بودجه محاسبات مجلس رفتیم تا ببینیم سخنان رئیس‌جمهور و سخنگوی دولت در مورد زمان مورد نیاز برای بررسی این لوایح چقدر دقیق و کارشناسی است. به همین بهانه از موسی‌الرضا ثروتی برخی اعداد و ارقام بودجه جدید را نیز پرسیدیم. نماینده مردم بجنورد معتقد است اظهارات دولتی‌ها مبنی بر کاهش اتکا به نفت در بودجه، یا کم شدن هزینه‌های جاری ادعایی بیش نیست و با ارقام بودجه همخوانی ندارد. مشروح گفتگو را در ادامه بخوانید:
*دولت اصرار دارد که مجلس بودجه سالانه را تا پایان امسال تصویب کند، آیا این امکان‌پذیر هست؟
دولت الان سه لایحه در مجلس دارد، ۱. لایحه احکام دائمی شدن، ۲. لایحه برنامه ششم توسعه، ۳. لایحه بودجه سالانه. به همین دلیل بررسی همزمان سه لایحه در فرصت حدود ۴۵ روز، امکان‌پذیر نیست.
* پس تکلیف بودجه چه می‌شود؟
با این وضعیت حتماً بودجه برای آن طرف سال می‌ماند و دولت مجبور است یک بودجه چند دوازدهم بیاورد.
*اگر دولت به تقدیم لایحه چند دوازدهم تن نداد، چه اتفاقی می‌افتد؟
دولت اگر اصرار داشته باشد که چنددوازدهم نیاورد، خب ندهد. فقط مملکت بدون بودجه می‌ماند. دولت الان می‌گوید نمی‌آورم، اما مجبور می‌شود همان روزهای آخر لایحه چنددوازدهم را بیاورد.
*نمایندگان نمی‌توانند به نحوی عمل کنند که بودجه زودتر تصویب شود؟
البته یک هفته‌ای هم می‌شود لایحه را به صحن علنی بیاورند و همه رأی بدهند تا تصویب شود. اما اگر قرار است آئین‌نامه داخلی مجلس اجرا شود، هر کدام از لوایحی که تقدیم مجلس شد، حداقل دو ماه زمان می‌برد.
*دولت چرا می‌گوید بودجه چنددوازدهم نمی‌آورد؟
هر یک از دولت‌ها وقتی سر کار هستند، دلشان نمی‌خواهد نقطه ضعف دست مجلس بدهند. بالاخره مسئولان این دولت به دولت قبل ایراد می‌گرفتند که بودجه را به‌موقع نمی‌آورد، اما خودشان هم نتوانستند این کار را به‌درستی انجام بدهند.
*تصویب بودجه چنددوازدهم به لحاظ اقتصادی و تخصصی چه ایرادی دارد؟
معلوم است که تصویب چنددوازدهم چیز خوبی نیست، اما از روی بی‌علاجی است. البته منظور این است که این کار از جانب دولت خوب نیست. دولت باید بودجه را به‌موقع می‌داد که فرآیند کار را در کمیسیون‌ها و اخذ پیشنهادهاي نمایندگان طی می‌کردیم و پیشنهادهايشان بررسی می‌شد، اما سقف بودجه را باز می‌گذاشتیم. دولت چون منتظر نتیجه برجام ماند، این مسائل پیش آمد.
* تکلیف لایحه برنامه چه می‌شود؟ موضوع تقدیم بررسی برنامه توسعه بر بودجه سالانه چقدر مهم است؟
دولت باید برنامه را مردادماه به مجلس می‌آورد تا تمام می‌کردیم و بودجه را بر مبنای برنامه می‌نوشت. الان سؤال این است که بودجه بر چه مبنایی است؟ الان باید بنویسیم طبق کدام ماده برنامه توسعه؟ برنامه توسعه مصوب برای این بودجه نداریم. این یک ایراد بزرگ است و به هیچ عنوان قابل قبول نیست.
*راه‌حل چیست؟
معتقدم برنامه پنجم باید یک‌سال تمدید شود و تمام احکام بودجه براساس برنامه پنجم نوشته شود. اگر هم در تصویب بودجه بگویند براساس برنامه ششم، الکی گفته‌اند، چون برنامه ششمی در کار نیست که به استناد آن بودجه را بنویسند. ما هر وقت بودجه می‌نویسیم، می‌گوییم در راستای ماده فلان برنامه، فلان کار انجام شود. الان برنامه‌ای نداریم و هر چه هست مربوط به برنامه پنجم است.
*از شکل تصویب قوانین بودجه که بگذریم، به لحاظ اعداد و ارقام چه تغییراتی در بودجه سال ۹۵ به‌وجود آمده است؟
رقم کل بودجه امسال ۲۲۴ هزار میلیارد تومان بود و دولت بودجه سال آینده را ۲۶۷ هزار میلیارد تومان پیش‌بینی کرده است. به لحاظ منابع، سه نوع منبع وجود دارد: «نفت، مالیات و عوارض و واگذاری دارایی‌های مالی».
می‌شود گفت رقم ۴۰ هزار میلیارد تومان که به کل بودجه اضافه شده است، ۱۰ هزار میلیارد تومان آن از نفت است، ۱۰ هزار میلیارد تومان از محل واگذاری دارایی‌های مالی ـ یعنی شرکت‌های دولتی ـ است. ۲۰ هزار میلیارد تومان نیز از افزایش مالیات و عوارض هست.
در بخش هزینه‌ها نیز ۳۷ هزار میلیارد تومان بودجه عمرانی بوده است که به رقم ۴۹ هزار میلیارد تومان افزایش یافته است.
*چه مقدار از بودجه عمرانی که اشاره کردید، محقق شده است؟
بودجه عمرانی سال ۹۴ تاکنون فقط ۵۰ درصد محقق شده است و ممکن است در سال آینده نیز حداکثر ۶۰ درصد محقق شود. در مجموع بودجه سال ۹۴ نیز پیش‌بینی می‌شود حداکثر ۶۰ تا ۷۰ درصد بودجه محقق شود. طبق اطلاعات موجود و متن لوایح به نظر می‌رسد در بودجه سال ۹۵ نیز حدود همان ۳۰ درصد عدم تحقق وجود داشته باشد.
*چرا این همه عدم تحقق در بودجه وجود دارد؟
دولت به آنچه مصوب می‌کنیم کاری ندارد و آنچه را که خودش تشخیص می‌دهد، عمل می‌کند. در دولت‌های قبل هم همین‌طور بوده است. رویکرد این دولت نیز مانند دولت‌های گذشته است.
*مثلاً در بحث هدفمندی یارانه‌ها چه مقدار مصوبات مجلس محقق شده است؟
در هدفمندسازی یارانه‌ها مقرر کرده بودیم دولت ۶ میلیون یارانه‌بگیر را حذف کند که فقط ۱.۵ میلیون حذف شده‌اند. در این خصوص دولت سلیقه‌ای عمل می‌کند. نگاه نمی‌کند که قانون چه چیزی را تصویب کرده است. هر چه قانون تصویب کنیم دولت کار خودش را انجام می‌دهد؛ چه این دولت و چه دولت قبل.
نظر شما