منطقه فارس یکی از قدیمی‌ترین مراکز تمدن ایران است. استان فارس با مساحتی نزدیک به یک هشتم مساحت کل کشور، از نظر جمعیت و مساحت، چهارمین استان کشور به‌شمار مي‌آيد. از ویژگی‌های جالب این استان، تنوع در آب‌وهوا، اقوام مختلف و نیز تنوع در جاذبه‌های متعدد تاریخی، طبیعی و مذهبی است که همین امر موجب شده تا این استان به‌عنوان یکی از مراکز مهم گردشگری در ایران و جهان شناخته شود. برای آشنایی با مسائل روز این خطه از کشورمان سراغ نماینده نام آشنا و فرهیخته این دیار رفتیم. با وجود مشغله‌های فراوان ایشان که بخشی از آن مربوط به عضویت در هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی بود، توانستیم مکالمه مفصلی با هم داشته باشیم. در ادامه، گپ‌وگفت هفته‌نامه «نماینده» با دکتر «ضرغام صادقی» را می‌خوانید:

*یکی از مشکلاتی که مردم در تمامی استان‌ها با آن روبه‌رو هستند، اشتغال است. این مسئله در استان فارس به چه صورت است؟

براساس آماری که وزیر تعاون هفته قبل ارائه کردند، در سال گذشته حدود ۲۷۰۰۰ شغل در استان فارس ایجاد شده ولی از طرف دیگر حدود ۱۳۰۰۰ نفر از کار بیکار شدند. معنای این ارقام این است که ما نتوانسته‌ایم ثبات اشتغال‌زایی ایجاد کنیم. علت بیکاری این شاغلین هم این است که بر اساس آمار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، ۱۵۸ واحد تولیدی در استان فارس تعطیل شده است. اگر حمایت‌های دولت از بخش خصوصی و تعاونی وجود داشته باشد، طبیعتاً شرکت‌ها، بنگاه‌ها و کارخانه‌هايي که تلاش زیادی شده تا سرپا بمانند با تعطیلی مواجه نخواهند شد و بر همین اساس کارکنان آنها نیز بیکار نخواهند شد. نقش کلیدی و محوری که دولت در این زمینه می‌تواند ایفا کند این است که از ظرفیت‌ها به‌نوعی استفاده نماید تا مانع از تعطیلی واحدهای تولیدی شود. دستگاه‌های اجرایی دیگر هم می‌توانند در این زمینه فعالیت کنند. بانک‌ها در شرایط کنونی باید سرمایه در گردش این واحدها را به نوعی تأمین کنند و اگر واحدهای تولیدی معوقه‌هاي بانکی دارند، استمهالاتی در نظر بگیرند تا قوام و ثباتی برای اینها ایجاد شود و بعداً پیگیر مطالبات خود باشند. برخی دستگاه‌های اجرایی مثل تأمین اجتماعی به‌نوعی عمل کنند که این واحدهای تولیدی در مرحله اول با یک تنفسی که ایجاد می‌شود هم بتوانند ادامه حیات دهند و هم اشتغالی که ایجاد شده پایدار باشد و زمینه اشتغال مستمر فراهم شود تا از این شرایط سخت عبور کنیم. حتی اگر این هم برایشان امکان ندارد، تقسیط و استمهال را در نظر بگیرند و در شرایط گشایش اقتصادی، مطالبات را پیگیری نمایند.

مطالبه جدّی ما هم این است که دولت در شرایط کنونی علاوه بر حمایت از واحدهای تولیدی که منجر به رونق اقتصادی خواهد شد، زمینه‌ای را فراهم کند تا افرادی که تمایل دارند در این حوزه سرمایه‌گذاری کنند هم تشویق شده و احساس کنند که چتر حمایتی دولت بر سرمایه‌گذاری حاکم است. اگر واحدهای تولیدی ما سرپا باشند، رونق اقصادی شکل می‌گیرد، تورم کاهش می‌یابد، از حال رکود خارج می‌شویم و مهمترین خروجی بحث اشتغال است که موجب ایجاد روحیه کار در فعالان این عرصه می‌شود.

*باتوجه به مشکلات موجود در کشور، چه ظرفیت‌هایی در استان فارس وجود دارد که لازم است در آن بخش‌ها سرمایه‌گذاری صورت پذیرد؟

یکی از ظرفیت‌های ارزشمندی که در استان فارس و شهر شیراز وجود دارد، میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی است. این ظرفیت در استان وجود دارد و فقط کافی است ریل‌گزاری‌ها و زیرساخت‌ها را با اندک اعتباراتی که نیاز دارد، تقویت کنیم. البته باید در تمامي قسمت‌ها اعم از حمل‌ونقل، آموزش، هتل‌سازی، زیباسازی و سایر موضوعاتی که می‌تواند کمک کننده باشد، اقدام شود. امروز حدود ۸۰۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی در کشور داریم؛ اگر تلاش کنیم که رغبت افراد سرمایه‌گذار را در حوزه گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی تقویت کنیم، زمینه رفع بسیاری از مشکلات ایجاد خواهد شد.

در استان فارس و شهر شیراز، گردشگری طبیعی، مذهبی، تاریخی و همچنین گردشگری در حوزه سلامت فراهم است. برای شهرک سلامت ۸۰۰ هکتار در نظر گرفته شده است، اگر دولت زیرساخت‌های اولیه را با اندک اعتباراتی فراهم کند و به سرمایه‌گذار کمک کند تا به این پروژه وارد شود نه تنها از درون کشور بلکه از برخی کشورهای منطقه و فرامنطقه‌ای هم افراد راغب می‌شوند تا در این زمینه سرمایه‌گذاری کنند.

وقتی در جایی سرمایه‌گذاری انجام شود، رونق اقتصادی شکل می‌گیرد، به دنبال رونق، امنیت به وجود می‌آید و هرجا امنیت ایجاد شود، فضای فرهنگی - اجتماعی تلطیف می‌شود و شادابی و نشاط در جامعه حکم‌فرما می‌گردد. این نوع تشویق‌ها و انگیزه‌ها موجب می‌شود روزبه‌روز بر رونق اقتصادی استان افزوده شود و شهر شیراز به‌عنوان شهر جذاب، پرطرفدار و در عین حال صاحب پیشینه قوی، زمینه‌های تقویت بیشتری را شاهد خواهیم بود.

* اقتصاد استان فارس بیشتر بر چه پایه‌ای استوار است؟

در بخش اشتغال که یکی از نمادهای اقتصادی محسوب می‌شود، بیشترین شاغلین در زمینه کشاورزی فعالیت داشتند. علی‌رغم اینکه در استان فارس ۱۰ محصول وجود دارد که در کشور و حتی در دنیا رتبه‌های اول تا سوم را دارد ولی به دلیل استفاده‌های بی‌رویه از منابع آبی، امروز فقط می‌توانیم به اندازه گشایش اولیه به فعالیت خود ادامه بدهند. این درحالی است که می‌توانستیم هم از منابع آبی خود استفاده بهتری داشته باشیم و هم علاوه بر حفظ سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی، می‌توانستیم در بخش صنعت و معدن هم سرمایه‌گذاری را فعال نماییم.

استان فارس از نظر معادن هم غنی است. انتظار ما از دولت‌های قبلی این بود که در حوزه صنعت و معدن کارهای بیشتری انجام می‌دادند تا اشتغال‌زایی در کنار کار کشاورزی تکمیل می‌شد. اگر این اتفاق می‌افتاد، در شرایطی که امروز خشکسالی طبیعی را شاهد هستیم و بیشترین صدمات به بخش کشاورزی وارد شده است، بخش صنعت می‌توانست جبران خسارات بخش کشاورزی را بنماید. بنابراین علاوه بر بخش کشاورزی که می‌تواند ظرفیت خوبی برای اشتغال و تولید در استان فارس باشد، باید ظرفیت صنایع و معادن هم بیش از پیش فعال می‌شد. بر اساس آمار اعلام شده توسط وزیر صنعت، تنها ۱۶ درصد از معادن کشور و به تبع آن استان فارس در حال فعالیت است. نتیجه اینکه ظرفیت استفاده از ۸۴ درصد از معادن باقی است که اگر دولتمردان و مسئولان اجرایی در این زمینه فعالیت بیشتری داشته باشند، این زمینه جای شکوفایی دارد.

استان فارس به لحاظ نیروی انسانی و تولید علم در کل کشور و در برخی حوزه‌ها در دنیا، سرآمد بوده است. این موضوع را می‌توان به‌عنوان چهارمین ظرفیت استان در نظر گرفت. با کمترین اعتبارات می‌توان از این موضوع حمایت کرد و از تولیدات علمی استفاده نمود تا از شرایط فعلی رکود رهایی پیدا کنیم.

*برای جلوگیری از لطماتی که کم آبی بر اقتصاد کشور گذاشته، چه اقداماتی لازم است؟

برای اینکه حوادث طبیعی نتواند آثار زیانباری بر روی اقتصاد و معیشت مردم جامعه ما داشته باشد، باید در حوزه‌هایی غیر از کشاورزی، یعنی صنعت و معدن، میراث فرهنگی و گردشگری نیز به یک پیشرفتی دست پیدا کنیم. الحمدلله این چند هفته بارندگی خوبی داشتیم و امید است در بحث کشاورزی مشکلات کمتر شود. اما به هر حال نیازمند توسعه در سایر بخش‌ها هستیم. خلاصه مطلب اینکه مثلث کشاورزی، گردشگری و معادن از ظرفیت‌های استان فارس است که در زمینه اشتغال هرچه بیشتر بیکاران مخصوصاً جوانان می‌تواند پاسخگوی نیازهای موجود باشد.

*بیشترین مراجعه‌هاي مردم به دفاتر نماینده‌ها درخصوص چه مسائلی است؟

اولین موضوع مورد مراجعه مردم به دفتر نماینده مرتبط با موضوع اشتغال است. بیش از ۶۰ درصد مراجعه‌ها مربوط به حوزه اشتغال است. مورد دوم، تسهیلات بانکی و به‌خصوص تسهیلات قرض‌الحسنه‌ در زمینه‌های مختلف اشتغال، ازدواج و ... است. سومین موضوع هم کمک‌های بلاعوض است که مورد مطالبه مردم قرار دارد. موارد دیگر نیز به درخواست‌ها مختلف اختصاص می‌یابد، اعم از: «انتقال کارمندان، دانشجویان، مطالبات کارگران و ...»

ریشه مراجعه‌هاي مردمی مشکلات اقتصادی است. لازم است جهت‌گیری‌های دولت و مجلس در این زمینه باشد و به‌صورت عملیاتی اقداماتی انجام دهند. باید در زمینه اقتصاد گام‌های اساسی برداشته شود. محور گام‌های اساسی در حال حاظر نگاه به بیرون نیست. تجربه دو سال اخیر ما نشان داد که نمی‌توانیم برای برون‌رفت از شرایط اقتصادی کنونی به بیرون نگاه کنیم بلکه باید نگاهمان به درون باشد.

انتظار این است که بازنشستگان کشوری، لشگری و کارمندان دولت را به نوعی در شرایط کنونی درک کنیم که این افراد احساس نکنند که از مسائل اقتصادی مجزا هستند. اگر انگیزه لازم در این افراد وجود داشته باشد، می‌توانند زمینه همکاری سایر بخش‌ها را فراهم کنند تا اقتصاد رونق بیشتری پیدا کند.