هفته نامه «نماینده»؛ سیدمهدی هاشمی*/ درمورد تفاوت واژه امنیت و ایمنی لازم است توضیحی داده شود؛ کلمه امنیت در مقابل تهدیدات حفاظتی و Security قرار می گیرد اما بحثی که می تواند در شهر تهران مورد بررسی قرار بگیرد موضوع ایمنی است.

شهر تهران امن است اما ایمن نیست. درمورد مسائل امنیتی حداقل مشکلات در کشور و به تبع آن در تهران وجود دارد. اما در خصوص مقوله ایمنی، کشور ما دچار مخاطرات جدی است. ایران از ۴۳ نوع بلیه طبیعی موجود، ۳۴ نوع آن را تجربه کرده است. ۹۰ درصد از سکونت گاه های ما در معرض خطر بلایای طبیعی قرار دارد که ۷۰ درصد از این رقم مربوط به زلزله می باشد. تهران یکی از پرتهدیدترین و پرمخاطره ترین شهرهای کشور محسوب می گردد. هر صد سال یک زلزله بزرگ در تهران رخ می دهد. جالب است بدانید روز و هفته ای نیست که زلزله ای در تهران واقع نشود اما با توجه به اینکه انسان ها زلزله های بالای ۴ ریشتر را حس می کنند، به دلیل قدرت پایین این زلزله های روزانه کسی متوجه وقوع آنها نمی شود.

امروز بیش از ۵۰ سال از دوره یکصد ساله  زلزله بزرگ تهران گذشته و به لطف خدا، برکت خون شهدا و دعای مومنین این زلزله دوره ای تهران به تاخیر افتاده است. البته امیدواریم که این زلزله هیچگاه رخ ندهد اما اگر این اتفاق حادث شود شهر تهران به هیچ عنوان شهر ایمنی در مقابل زلزله نخواهد بود. قطعا اتخاذ تمهیدات لازم موجب پیشگیری از بروز خسارت‌های سنگین جانی و مالی در صورت وقوع زلزله خواهد شد.

با توجه به اهمیت نوسازی بافت های فرسوده و تجارب تلخی که ما در گذشته درباره زلزله داشتیم این ضرورت احساس می شود که مدیران و مسئولان ذی ربط نسبت به بهسازی بناها جدیت بیشتری به خرج دهند. مسئولیت مستقیم رسیدگی به بافت های فرسوده و اقدام در راستای بهسازی و نوسازی آن ها به عهده وزارت راه و شهرسازی است. نوسازی و بهسازی بافت های فرسوده باید در اولویت اقدامات این وزارت خانه قرار داشته باشد. البته لازم است وزارت راه پا را فراتر نهاده و با مطالبه این مهم از سایر دستگاه های مسئول نظیر شهرداری به بهبود شرایط کمک نماید.

در حال حاضر یکسری مشوق هایی از جمله معافیت‌ از پرداخت عوارض و مالیات برای این مهم وجود دارد اما کافی نیست. از جمله اقداماتی که می تواند به ترغیب مردم نسبت به نوسازی و بهسازی بافت‌های فرسوده منجر شود، در اختیار قرار دادن تسهیلات و وام هایی با بهره کم می باشد. نوسازی بافت های فرسوده می تواند موجب اجرای طرح های جامع و تفصیلی، تعریض معابر و تقویت استحکام ساختمان ها و ابنیه گردد. شهرداری ها می توانند با نوسازی بافت های فرسوده تاثیر بسزایی در زیباسازی چهره شهر و نیز بهبود معماری شهر داشته باشند.

می توان گفت حداقل اقداماتی که باید برای ایمن سازی، مقاوم سازی و نوسازی شهر تهران انجام شود صورت نگرفته است. مسائل ذکر شده گویای این مطلب است که باید این تهدید و حادثه بزرگ را بطور جدی مورد توجه قرار دهیم. قطعا باید برنامه ای درخصوص این موضوع داشته باشیم؛ هم در سطح پیشگیری و مقابله و نیز کسب آمادگی لازم برای مواجه با زلزله احتمالی. در ابعاد وسیعتر بعد از وقوع حادثه هم باید بتوانیم برای امدادرسانی و نوسازی شهر اقدامات لازم را به انجام برسانیم.

برخی از حوادث مانند سیل و طوفان قابل پیش بینی است اما امکانات موجود در کشور ما سبب شده تا در موضوع زلزله به شکل بسیار ضعیفی توان پیش بینی آن را داشته باشیم. حتی با فرض پیش بینی زلزله باز هم آنقدر سرعت اقدام پایین است که امکان عکس العمل، حداقلی خواهد بود. لذا مسئولین باید تلاش کنند که از این فرصت ایجاد شده استفاده حداکثری را ببرند. لازم است دستگاه های ذی ربط در راستای ایمن سازی و مقاوم سازی فعالیت بیشتری از خود نشان دهند. این اقدامات باید در قالب یک برنامه مدون در بازه زمانی مشخص انجام شود.

علیرغم آنچه در برنامه های ۵ ساله کشور بنا بود در طی ۱۰ سال بافت های فرسوده در سطح کشور نوسازی شود متاسفانه این اقدام صورت نگرفته است. ما حتی در سقف ۱۰ درصد اولیه هم نتوانستیم در برنامه پنج ساله گذشته عمل کنیم. امیدوارم در برنامه ششم این موضوع بصورت جدی مورد توجه دستگاه های اجرایی، مدیریتی و نظارتی قرار بگیرد. مسئولین امر بدانند حادثه فریاد می زند ولی متاسفانه ما گوشهایمان را گرفته ایم و به حادثه توجه نداریم. امیدوارم این گوش شنوا برای همه مسئولین اعم از دولتی و غیردولتی و نمایندگان و خصوصا مردم پیدا شود.

*نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس