هفته نامه «نماینده»؛ ناصر سودانی*/ در کنار آلودگی هوا، مردم خوزستان با مشکلی به نام باران اسیدی مواجه هستند. پس از بارش اولین باران پاییزی در سال ۱۳۹۲ بیش از ۳۰ هزار نفر در شهرستان اهواز و حومه دچار مسمویت‌های گوناگون شدند. این مسمومیت‌ها حتی منجر به بستری شدن تعدادی از همشهریان در بخش مراقبت‌های ویژه و «ICU» شد.

هرچند در سال گذشته وضعیت کمی بهتر شده بود ولی مجدداً پاییز امسال حدود ۵۰ هزار نفر در سطح استان خوزستان با شروع اولین بارش‌ها دچار مسمومیت شدند. آنچه باعث نگرانی شده، عدم شفافیت در اعلام علت اصلی ایجاد این پدپده زیان‌بار است. این عدم شفافیت باعث شده گمانه‌زنی‌ها و اظهارنظرهای متعددی صورت بگیرد که بعضاً غیرکارشناسی است.

هرچند كه اغلب مسمومیت‌ها در افرادی که دچار بیماری‌های تنفسی، آسم و آلرژی هستند شدیدتر بوده است، اما آمار بالای تلفات باعث ایجاد نگرانی در بین مردم شده است.

مشابه اتفاقی که در خوزستان رخ می‌دهد در سایر استان‌های کشور سابقه نداشته است. بارها به رئیس‌جمهور، وزرای کشور، نیرو، جهاد کشاورزی، نفت، صنعت و معدن،‌ بهداشت و درمان و سازمان هواشناسی و مركز حوادث غیرمترقبه و ستاد بحران نامه و تذکر داده شده اما تا امروز هیچ جواب شفاف و دقیقی به ما داده نشده است. هیچ دستگاهی از اقدامات احتمالی انجام شده در این زمینه گزارشی اعلام نمی‌کند.

اما در خصوص اسباب و علل آلودگی در استان مواردی محتمل است که در ادامه بیان خواهد شد:

اولین مورد فعالیت‌های صنعتی، نفتی، گازی و مجموعه‌ای از سوزاندن‌های بی‌رویه در پیرامون اهواز است. میادین نفتی و گازی به‌ویژه گازهای پیرامون اهواز بنا بود تحت عنوان طرح آماج مهار شود اما تاکنون اقدامی در این رابطه انجام نگرفته است و یکی از دلایل اصلی آلودگی به شمار می‌رود.

مورد دوم، فعالیت کارخانه‌های متعدد در اهواز است. از جمله این کارخانه‌ها می‌توان به صنایع فولاد اکسین، کاویان، لوله‌سازی اهواز و خوزستان، گروه ملی و ده‌ها کارخانه دیگر اشاره کرد. مشاهده شده بعضی از این کارخانه‌ها از فیلترهای چینی یا فیلترهای از رده خارج استفاده می‌کنند. برخی از اینها در شب هنگام که دود متصاعد قابل رؤیت نباشد به فعالیت می‌پردازند.

موضوع سوم، نیروگاه رامین اهواز است که برای تولید برق از مازوت استفاده می‌کند. این مازوت در حقیقت از عوامل اصلی آلودگی اطراف اهواز است. این نیروگاه به‌جای اینکه از گاز استفاده کند، از این مایع خطرناک استفاده می‌نمايد که هم برای تجهیزات خطرناک است و هم از نظر قیمت مقرون به صرفه نیست و بالاتر از همه اینکه باعث آلودگی شدید محیط زیست می‌شود.

در کنار این علل، سوزاندن محصولات نیشکر و بعضی از زباله‌های بیمارستانی و یا مثلاً لاستیک‌های بعضی دستگاه‌های دولتی نیز وجود دارد. سوزاندن پسماندها به‌ویژه پسماندهای خطرناک در پیرامون اهواز از دیگر عوامل آلودگی محسوب می‌گردد.

مشکل دیگری که وجود دارد، ورود فاضلاب به رودخانه‌های خوزستان از جمله کارون است. این فاضلاب‌ها با بارش باران و تبخیری که همزمان صورت می‌گیرد، سبب آلودگی‌هایی می‌شوند.

از دیگر عللی که در موضوع آلودگی هوای اهواز می‌توان به آنها اشاره کرد، گازهای متصاعد شده از قارچ‌های سمی خودرو در اطراف شهر و نیز گرده افشانی برخی گونه‌های گیاهی کاشته شده در سطح شهر اهواز مثل کناکارپوس است که مزید بر علت آلودگی گردیده است.

ذراتی که همراه با ریزگردها در فضای اهواز از جاهای مختلف می‌آید و به دلیل عدم جریان باد در اینجا ساکن می‌شود سبب می‌گردد که این ذرات محبوس شده و با ریزش باران وارد فضای تنفسی مردم شود.

نکته دیگری که قابل ذکر است، کاهش رطوبت زمین است. کشت برنج و ذرت سبب ایجاد تعادل در فضا می‌شود و ممنوعیت این کشت اعتدال هوا را برهم می‌زند و سبب ماندگاری ذرات مضر در هوا می‌گردد.

اینها مجموعه‌ای از گمانه‌زنی‌ها در خصوص آلودگی هوای خوزستان است. اما متأسفانه سازمان حفاظت از محیط زیست علل اصلی آلودگی استان را اعلام نمی‌کند و دستگاه‌های مربوط هم همراهی لازم را انجام نمی‌دهند.

باران اسیدی علاوه بر آسیب رساندن به گیاهان و محصولات کشاورزی باعث آلودگی آب نیز می‌شود. همچنین این باران موجب آسیب‌پذیری هرچه بیشتر سلامت مردم می‌گردد. بر همین اساس ما شاهد بیماری‌های تنفسی، قلبی و خونی جدیدی در سطح استان خوزستان هستیم.

مشخص نیست که دلیل عدم پاسخگویی مسئولان از رئیس‌جمهور تا وزرا و سازمان محیط‌ زیست چيست؟ آيا نتوانسته‌اند علت این پدیده را کشف کنند و یا اینکه علت مشخص شده و مخفی‌کاری می‌کنند.

*نماینده مردم اهواز، باوی، حمیدیه و کارون در مجلس شورای اسلامی