دکتر علی بیت‌اللهی با بیان این که گسل‌های متعددی تهران را در بر گرفته‌اند، افزود: برای برآورد خطرات ناشی از زلزله علاوه بر گسل‌های موجود در محدوده تهران، باید گسل‌هایی که در ۱۰۰ تا ۱۵۰ کیلومتری تهران قرار دارند نیز مد نظر قرار گیرند؛ چرا که فعال شدن این گسل‌ها بر شهر تهران موثر است.

وی با تاکید بر این که برای برآورد خطر زلزله باید شعاعی به اندازه ۱۰۰ تا ۱۵۰ کیلومتری در نظر گرفته شود، اظهار داشت: مهمترین گسل‌های تهران شامل گسل مشا، گسل شمال تهران، گسل جنوب ری، گسل امامزاده داوود، گسل تلویزیون، گسل عباس آباد و گسل کهریزک در جنوب تهران است.

بیت اللهی با تاکید بر این که این گسل‌ها جزو گسل‌های شناخته شده هستند، ادامه داد: گسل‌هایی در زیر آبرفت‌ها مدفون هستند و کسی از وجود آنها مطلع نیست مانند گسل بم که دقیقا از وسط شهر عبور کرده بود و پس از زلزله متوجه وجود این گسل شدیم.

وی با اشاره به مطالعات تحلیلی انجام شده بر روی گسل‌های تهران، خاطرنشان کرد: نتایج این مطالعات نشان داد که در اطراف تهران بیش از ۳۰ چشمه لرزه‌ای و گسل‌های متعددی وجود دارد که تهدیدی برای تهران هستند. همه این ۳۰ گسل فعال و دارای سابقه لرزه‌خیزی بوده و به عبارت دیگر فعال هستند.

میزان بافت فرسوده در کنار گسل‌های فعال

مدیر بخش زلزله‌شناسی، مهندسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی گفت: از مجموع ۴۶ هزار و ۹۶۹ زلزله‌ای که طی ۱۰ سال گذشته در کشور به وقوع پیوسته ۴۵ زلزله با بزرگی ۵.۵ و بالاتر بوده است.

وی به میزان بافت‌های فرسوده در کشور اشاره کرد و ادامه داد: از یک میلیون پلاک رسمی که در پایتخت قرار دارد، ۲۰۰ هزار پلاک در بافت فرسوده هستند.

اطلاعات اندک از زلزله‌های تاریخی شهر تهران

وی مطالعات سن‌سنجی را برای برآورد تقریبی زمان وقوع زلزله موثر دانست و توضیح داد: با مطالعات سن‌سنجی بر روی نمونه‌های گرفته شده از گسل‌ها، می‌توان تعیین کرد که آخرین حرکت گسل چه زمانی و جا به جایی گسل به چه میزان بوده است.

مدیر بخش زلزله‌شناسی، مهندسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با تاکید بر این که بر اساس این اطلاعات نرخ فعالیت‌ گسل‌ها مشخص می‌شود، اضافه کرد: تاریخ زلزله‌نگاری کشور ۱۰۰ سال است؛ چرا که تا قبل از این زمان دستگاهی در کشور برای ثبت زلزله‌ها وجود نداشته است.

بیت‌اللهی با بیان این که در حال حاضر با ایجاد ترانشه‌، اقدام به نمونه‌برداری برای سن‌یابی گسل‌های تهران شده، آخرین زلزله بزرگ شهر تهران را که اتفاقا منجر به تخریب امارت سفارت بریتانیا شده بود مربوط به سال ۱۸۳۰ میلادی دانست و افزود: این زلزله مربوط به شهر تهران نبوده بلکه در حوالی شرق شمیرانات به سمت دماوند رخ داده و کانون زلزله در فاصله ۴۰ تا ۵۰ کیلومتری از تهران بوده است.

متفاوت بودن لرزه‌های فعالیت آتشفشانی با فعالیت گسل‌ها

بیت اللهی در پایان در خصوص ارتباط زلزله و فعالیت گسلها با رخداد آتشفشان گفت: یکی از علائم فعال شدن آتشفشان‌ها، فعالیت گسل‌هاست و اگر گسیختگی‌های سطح زمین عمیق باشد می‌تواند بر فعال شدن آتشفشان‌ها و خروج ماده مذاب موثر باشد.

وی در عین حال تاکید کرد که رکوردهای فعالیت گسل‌ها با رکوردهای فعالیت کوه‌های آتشفشانی کاملا متفاوت و قابل تمایز است.