در روزهای پس از پایان مذاکرات هسته‌ای که زمزمه‌های افتتاح بانک توسط برخی کشورها از جمله هند و آلمان در ایران شنیده می شود، در گفتگو با محسن صرامی‌فروشانی محاسن و معایب، پیامدها و الزامات این کار را بررسی کردیم. نماینده خمینی‌شهر اصفهان و عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با اینکه معتقد به شکل‌گیری سرمایه‌گذاری خارجی در ایران است اما پیش‌شرط‌های زیادی را بر سر راه این کار می‌بیند.

مشروح گفتگوی محسن صرامی‌فروشانی با سایت «نماینده» را در ادامه بخوانید:

پس از جمع‌بندی مذاکرات وین فضایی برای گسترش روابط اقتصادی با کشورهای خارجی آغاز شده است. به نظر شما تأسیس بانک خارجی در ایران که یکی از نمودهای این توسعه روابط است چه محاسن و معایبی می‌تواند داشته باشد؟

یکی از مطالب مهمی که ما باید در سرمایه‌گذاری‌های پولی کشور مد نظر داشته باشیم این است که باید در تسهیل ورود سرمایه، حفظ منابع مالی کشور در اولویت اهدافمان قرار داشته باشد. باید شرایط را طوری مدیریت کنیم که منابع مالی و سیستم پولی و بانکی ما تحت‌الشعاع عملکرد سایر کشورها قرار نگیرد؛ چرا که اگر آنها تصمیم گرفتند جایگاه را خالی کرده و صحنه را ترک کنند ـ مانند همیشه که در برهه‌های حساس با نامردی صحنه‌های اقتصادی ما را ترک کردند ـ مجبور نباشیم برای برگرداندن جایگاه اسمی خودمان بین مردم و اعتمادسازی دوباره، از جایگاه پایین‌تری آغاز کنیم.

مطلب بعدی این است که باید آنها را طوری مدیریت کنیم که ارزش پول ملی ما را خراب نکنند. الآن که آنها وارد ایران نشدند و پول پرقدرت خودشان را به رخ ما نکشیدند برای پول ملی ما ارزش قائل نیستند. اگر وارد شوند و ما مدیریت جامع و کامل نداشته باشیم احتمالاً می‌توانند ارزش پول ما را تحت‌الشعاع قرار دهند.

نکته سوم این است که باید ببینیم اصلاً چه نیازی به ورود اینها هست. اگر می‌خواهیم در صحنه‌های بین‌المللی اعتمادسازی کنیم باید میزان نیاز به ایجاد این اعتماد را بسنجیم و بر اساس نیاز به آن اعتماد ورودها را تسهیل کنیم؛ نه افسارگسیخته و بر اساس هیجانات و شتاب‌زدگی. متأسفانه معمولاً در موضوعات اقتصادی کشور ما برای این ورود سرمایه‌ها دچار شتاب‌زدگی می‌شود.

نکته بعدی این که چارچوب‌های امنیت ملی خودمان را نیز باید مد نظر قرار دهیم. برای ما مهم است که اینها نخواهند با این سرمایه‌گذاری، تبدیل به یک بنگاه‌دار بزرگ شوند و وقتی صاحب پول و سرمایه و ملک شدند، نهایتاً ما را دچار مشکلات امنیتی کنند.

پس با توجه به همه این الزامات و بی‌اعتمادی‌های گذشته ممکن است اصلاً سرمایه‌گذاری توسط کشورهای خارجی صورت نگیرد.

من معتقدم باید سرمایه‌گذاری خارجی در کشور شکل بگیرد؛ اما با سمت‌وسوی بومی‌سازی کردن علوم، با سمت‌وسوی اشتغال ایرانی که در آن حتماً از کارگر ایرانی استفاده شده باشد و بتواند از عهده آن فنّاوری برآید. کم‌کم باید آموزش‌های لازم به کارگران ایرانی داده شود تا نهایتاً با قراردادهایی که منعقد می‌شود، تکنولوژی و علوم جدید نیز در اختیار ایرانیان قرار بگیرد؛ نه اینکه طوری وارد شوند که اگر تصمیم به خروج یا عدم ادامه سرمایه‌گذاری گرفتند، چیزی که برای ما می‌ماند نخاله‌های ساختمانی و آهن‌قراضه‌هایی باشد که به درد ما نمی‌خورد. ما حتی اگر در بعضی موارد ورودها را تسهیل می‌کنیم به خاطر این است که بتوانیم علمی را در آن محدوده بومی‌سازی کنیم.

آقای سیف چند روز قبل گفته بود دولت قصد آوردن لایحه به مجلس برای افزایش سهم کشورهای خارجی در بانک‌ها را دارد. به نظر شما این رقم که الآن ۴۰ درصد است تا چه میزان می‌تواند افزایش یابد؟

من معتقد به افزایش ناگهانی درصد سهام بانک‌های خارجی در کشور نیستم، دلیلش هم این است که ما شاکله نهایی کردن توافق‌ها را نمی‌دانیم. هنوز مشت استکبار جهانی و کشورهای خارجی مخصوصاً اروپایی‌ها و حتی برخی کشورهای همسایه آسیایی برای ما باز نشده است که بدانیم سیاستشان در شرایط پساتحریم چیست. ما نباید بگذاریم بخش زیاد و عمده‌ای از اقتصاد ما در منابع پولی را تحت سیطره خودشان بگیرند. مطمئناً اگر با این هجوم وارد شوند می‌توانند بانک‌های دولتی و خصوصی ما را هم برای ادامه سرمایه‌گذاری و اعتمادسازی تحت‌الشعاع قرار دهند.

چند وقتی است فضای کشور در حال انتخاباتی شدن است. توصیه شما به همه کاندیداهایی که قصد دارند از سراسر کشور فعالیت انتخاباتی کنند چیست؟

از همه گروه‌هایی که با شکل و شمایل دینی در فضای سیاسی کشور هستند خواهش می‌کنیم که در انتخابات با سعه‌صدر وارد شوند. حذف مخالف همیشه نباید بر اساس غیبت و تهمت باشد، همیشه ما نباید با طرد کردن افکار، خلاف صحبت مقام معظم رهبری که فرمودند «جذب حداکثری و دفع حداقل داشته باشید» وارد شویم. تصور می‌کنم افکار دینی و انقلابی و مذهبی وقتی می‌خواهند در صحنه انتخابات وارد شوند فقط یک شعار بدهند؛ بگویند تهمت نمی‌زنیم و غیبت نمی‌کنیم، سلبی عمل نکرده و ایجابی عمل می‌کنیم. همه ما باید خودمان را ثابت کنیم که قابلیت خودمان چیست. اینکه قابلیت رقیب چه بوده و چه خواهد بود را بگذاریم به عهده مردم که قضاوت کنند.

متأسفانه مواقعی بعضی گروه‌های پرمدعا را می‌بینیم که با سنگر گرفتن پشت شعار حمایت از ولایت‌فقیه، شاکله زندگی و هویتی سایر اشخاص را زیر سؤال می‌برند فقط برای اینکه خودشان را به افکار عمومی معرفی کنند. یقین دارم این کارشان با موازین شرعی و اخلاقی سازگار نیست. بهترین راه ایجابی عمل کردن، بجای سلبی عمل کردن است و تصمیم‌گیری نهایی برای صحنه رقابت را به عهده مردم بگذاریم.