شناسهٔ خبر: 100012 - سرویس فرهنگ
نسخه قابل چاپ منبع: ایسنا

«قنبرخوانی» کاشانی‌ها در سوگ مولای متقیان

قنبرخواني43 شب‌های قدر که فرا می‌رسند، موسیقی شادی که در مناطق و نواحی ایران به‌مناسبت ماه مبارک رمضان وجود دارد، جای خود را به منقبت‌خوانی‌ها و قنبرخوانی‌ها می‌دهند.

به گزارش نماينده، «قنبرخوانی» یکی از گونه‌های قدیمی آوازی است که ایرانیان مبدع آن بوده‌اند. این سبک آوازی در شب‌های قدر در بخش‌هایی از مناطق ایران از جمله اصفهان کاشان، شاهرود و کرمان اجرا می‌شود.

گفته می‌شود، قنبر غلام با وفای امام علی (ع) بوده است که پس از ضربت خوردن آن حضرت آن‌قدر به شیوه‌ای خاص عزاداری کرد که از هوش رفت. برخی ایرانیان هم با تأکید بر این داستان، سبک «قنبرخوانی» را در ایام عزای مولای متقیان اجرا می‌کنند.

مردم کاشان نیز از سرآمدان قنبرخوانی هستند و نحوه‌ی اجرای آن این‌گونه است که تک‌خوان می‌خواند:

وارد مسجد چه شد آن شاه دین

رفت به گلدسته امام مبین

گفت اذان از سرصدق ویقین

لرزه به ارکان دوعالم رسید

سپس جمع‌خوانان با او همراه می‌شوند و می‌خوانند:

وای علی جانم، علی جانم علی

نادعلیاً علیاً یا علی

تک‌خوان دوباره می‌خواند:

شاه نجف چون به نماز ایستاد

بهر خدا سر به اطاعت نهاد

از ستم سُفِله زجور تو داد

از عقبش زاده‌ی ملجم رسید

جمع‌خوانان باز تکرار می‌کنند:

وای علی جانم، ‌ علی جانم علی

نادعلیاً علیاً یا علی

این اشعار را هنگام «توغ‌کشی (نوعی رجز حماسی)» در این منطقه انجام می‌دهند و پس از نوحه‌خوانی، نخل‌گردانی برای مولا علی (ع) انجام می‌دهند که ابتدا با صدای سازهایی مانند سنج و دهل آغاز می‌شود و با ضرباهنگ ساده‌ی شش هشتم، جمع نخل‌گردان و حاضر در مراسم براساس این ضرباهنگ چنین می‌خوانند:

اِی یا امیرالمومنین، اِی یا امیرالمومنین

یا حضرت شاه نجف، ای یا امیرالمومنین

ای پادشاه لوکَشَف، ای یا امیرالمومنین

ساقی حوض کوثری، ای یا امیرالمومنین

عرض خدا را لنگری‌ ای یا امیرالمومنین

ای وجه رب‌العالمین ‌ای یا امیرالمومنین

ای قبله‌ یا اهل یقین، ای یا امیرالمومنین

تو مستعان ما مستعین، ای یا امیرالمومنین

پی‌نوشت: اشعار «قنبرخوانی» که در گزارش آورده شده، برگرفته از کتاب «موسیقی رمضان در ایران» نوشته‌ی هوشنگ جاوید است.

نظر شما