به گزارش نماینده جان کری، وزیر خارجه آمریکا طی در یک کنفرانس ویدئویی در سالن برگزاری نشست خبری روزانه وزارت خارجه به اظهار نظر درباره موضوعات مختلف از جمله مذاکرات هسته‌ای ایران پرداخت.
مشروح اظهارات جان کری بر اساس متن قرار گرفته روی وب‌سایت وزارت خارجه آمریکا تقدیم مخاطبان می‌شود.
* حضور در مذاکرات هسته‌ای به روند گفت‌وگوها در وین بستگی دارد
وزیر خارجه آمریکا در ابتدای این جلسه تصریح کرد طی روزهای آینده، بسته به چگونگی پیشرفت مذاکرات هسته‌ای در وین راهی وین که میزبان این گفت‌وگوها است خواهد شد. کری گفت که هنوز تاریخ دقیق سفر به وین مشخص نیست.
رئیس دستگاه دیپلماسی آمریکا ابراز امیدواری کرد که این سفر برای پایان بخشیدن به مذاکرات مربوط به برنامه هسته‌ای ایران باشد.
«کری» که پس از حادثه شکستن استخوان ران در حادثه دوچرخه‌سواری در پاریس چند هفته‌ای را در بیمارستان سپری کرده بود، در ادامه با بیان اینکه «موضع ما تغییر نکرده است» به گزارش‌ها برخی رسانه‌ها که مدعی تفاهماتی جدید بین مذاکره‌کنندگان در رایزنی‌های هسته‌ای ایران و ۱+۵ شده بودند، واکنش نشان داد.
*موضع ما ذره‌ای تغییر نکرده است
وزیر خارجه آمریکا گفت: «من متوجه برخی فراز و فرودها در روزهای گذشته شده‌ام اما موضع ما در مقایسه با آنچه در برنامه مشترک اقدام اعلام کرده‌ایم و همچنین مصاحبه‌ها و رایزنی‌هایم با افراد طی چند ماه گذشته، ذره‌ای تغییر نکرده است.»
او گفت‌وگوها را «دشوار» و «حساس» خواند و افزود: «همان‌طور که من همواره گفته‌ام، شتابزده توافق نخواهیم کرد که فقط توافق کرده باشیم و توافقی که ما را به مقصود نرساند را هم امضا نخواهیم کرد.»
وزیر خارجه آمریکا پس از بیان این مقدمه به سوالات خبرنگاران پاسخ داد.
«مت لی»، خبرنگار آسوشیتدپرس از «کری» درباره بیاناتش مبنی بر عدم تغییر موضع آمریکا پرسید و گفت وقتی مذاکره عرصه‌ای برای دادن امتیاز و گرفتن آن است چگونه می‌توان عنوان کرد که هیچ امتیازی واگذار نشده و تحرکی در مواضع طرف آمریکایی به ویژه در موضوع تحریم‌ها، ابعاد نظامی احتمالی (PMD) و غیره صورت نگرفته است.
وزیر خارجه آمریکا نظر خبرنگار آسوشیتدپرس درباره داد و ستدهایی که در بافت هر مذاکره انجام می‌شوند را تأیید کرد اما در اظهاراتی که اشاره به توافقات موقت حاصل‌شده بین ایران و ۱+۵ از زمان آغاز مذاکرات داشتند، گفت: «"لوزان"، راه حل‌های بنیادین را تعیین کرد، ضمن آنکه "برنامه مشترک اقدام" آنچه باید حاصل شوند را مشخص کرد.»
اشاره کری از «لوزان» و «برنامه مشترک اقدام» به دو توافقنامه موقتی است که به ترتیب در ۱۳ فرودین ماه سال ۱۳۹۴ در شهر «لوزان» سوئیس و سوم آذرماه سال ۱۳۹۲ در «ژنو» بین ایران و گروه ۱+۵ منعقد شدند.
بیانیه لوزان به مشخص کردن رئوس کلی راه حل‌هایی می‌پردازد که قرار است زیربنای ادامه رایزنی‌های دو طرف تا رسیدن به توافق نهایی بر سر جزئیات در ضرب‌الاجل ۳۰ ژوئن (۱۰ تیرماه) را فراهم آورد.
برنامه مشترک اقدام که به «توافقنامه موقت ژنو» نیز معروف است راهکارهایی کلی و اعتمادساز را مشخص کرد که برخی جنبه‌های برنامه هسته‌ای ایران را در ازای تخفیف‌های تحریمی محدود می‌کرد.
وزیر خارجه آمریکا در ادامه اظهاراتش گفت: «به عنوان مثال، "برنامه مشترک اقدام" به موضوعی مانند ابعاد نظامی احتمالی اشاره می‌کند و می‌گوید که باید در نتیجه نهایی، حل و فصل شود. و این حرف درستی است، چون باید چنین شود. و ما باید مسائل پیرامون آن را به طور جزئی حل و فصل کنیم.»
*دسترسی‌ها (به اماکن و اشخاص) حیاتی‌اند
جان کری در ادامه به موضوع دسترسی به اماکن و اشخاص (دانشمندان هسته‌ای) ایران که با مخالفت تهران رو به رو شده هم اشاره کرد و گفت: «دسترسی، خیلی خیلی حیاتی است. از روز اول حیاتی بوده و همچنان هم هست. ما آن را در لوزان تعیین کردیم، و آنها به نوعی، رئوس کلی اصلی زیربنایی ما را تشکیل می‌دهند.»
وزیر خارجه آمریکا البته تصریح کرد تمامی مسائل فیمابین به طور تمام و کمال تعیین نشده‌اند و برای توافق بر سر پاره‌ای از مسائل، میزانی از «آزادی عمل» وجود دارد.
او گفت: «در چنین چارچوبی، میزانی از آزادی عمل هم برای مشخص‌تر کردن برخی مسائل معین وجود دارد و البته، مسائلی هم هستند که همان‌طور که مشخصاً به آنها در کنفرانس خبری لوزان اشاره کردم، می‌دانیم هنوز حل نشده‌اند. بنابراین، پر واضح است که این مسائل، انعطاف‌پذیرتر از بقیه‌اند.»
وزیر خارجه آمریکا پاسخ به سوال خبرنگار آسوشیتدپرس را با بیان این اظهارات تکمیلی پایان برد: «اما برخی مسائل بنیادین هستند که پایبندی به آنها جهت یکسان ماندن تعریف ما از توافق خوبی که در لوزان درباره آن سخن گفتیم با توافقی که الان درباره آن حرف می‌زنیم ضروری است. و این چیزی است که تغییر نکرده و نخواهد کرد و قابلیت تغییر هم نخواهد داشت. آنها را باید در راستای خطوط تعریف شده در لوزان حل و فصل کرد.»
«مایکل گوردون»، از روزنامه نیویورک‌تایمز دیگر خبرنگاری بود که سوالش را به مسائل ایران، و موضوع جنجالی ابعاد نظامی احتمالی اختصاص داد. او این سوال را احتمالاً برای تبیین گزارشی مطرح کرد که چند روز پیشتر خبرگزاری آسوشیتدپرس منتشر کرده بود.
آسوشیتدپرس پنج روز پیش از قول مقامات غربی مدعی شده بود گروه موسوم به ۱+۵ حاضر است با عدم حل مسئله ابعاد احتمالی نظامی، در آغاز توافق و موکول کردن آن به بعد موافقت کند. پیشتر مقامات غربی و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی حل این موضوع را پیش‌شرط توافق نهایی با ایران دانسته بودند.
«گوردون» از وزیر خارجه آمریکا پرسید که آیا حل تمام و کمال موضوع PMD بخشی از شروط توافق با ایران و اقدام برای تخفیف یا تعلیق تحریم‌ها علیه این کشور است یا اینکه موضوعی محل مناقشه و قابل مذاکره است؟
«ابعاد نظامی احتمالی» به ادعاهای مربوط به تحقیقات در زمینه چاشنی‌های انفجاری گفته می‌شود که بر پایه اسنادی غیرمستند علیه برنامه هسته‌ای ایران مطرح شده‌اند. مطابق این ادعاها، ایران پیش از سال ۲۰۰۳ دست به انجام این تحقیقات برای دست‌یابی به سلاح‌های اتمی زده است. جمهوری اسلامی ایران هم همواره قویاً این ادعاها را رد کرده است.
«محمد البرادعی»، مدیر کل وقت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در آن زمان در صحت این اسناد ادعایی که به «اسناد لپ‌تاپ» معروفند تردید جدی ابراز کرده است.
*برای حل PMD اصراری بر توضیح فعالیت‌های گذشته ایران نداریم
جان کری در اظهاراتی آغشته به همین ادعاها به سوال خبرنگار روزنامه نیویورک‌تایمز اینطور پاسخ داد: «مایکل، ابعاد نظامی احتمالی، در بحث‌های مربوط به این قضیه قدری تحریف می‌شود، به این خاطر که ما اصراری روی این نداریم که ایران درباره آنچه در یک مقطع زمانی، یا هر زمان دیگر انجام داده توضیح دهد. ما می‌دانیم آنها چه کاری انجام داده‌اند. شکی نداریم. از فعالیت‌های نظامی معینی که آنها مشغول انجام آن بودند، آگاهی کامل داریم. »
وزیر خارجه آمریکا در ادامه افزود: «چیزی که درباره آن نگران هستیم، زمان‌های بعدتر است. برای ما حیاتی است بدانیم که این فعالیت‌ها در زمان‌های بعدتر، متوقف شده‌اند و اینکه بتوانیم به روشی مشروع آن فعالیت‌ها را از بین ببریم.»
رئیس دستگاه دیپلماسی آمریکا تصریح کرد: «این مطمئناً یکی از شرایط ما برای قضاوت درباره آن چیزی است که باید در یک توافقنامه مشروع به دست آید. و ما برای داشتن توافقی که بتواند سرمنشأ هر گونه تخفیف تحریم عمده و اساسی شود، بایستی چنین پاسخ‌هایی را در اختیار داشته باشیم.»
منبع: فارس