گروه سیاسی نماینده - واکاوای و بازخوانی عملکرد مجلس ششم برای اصلاح طلبان خوشایند نیست چرا که بخش مهمی از کارنامه جریان اصلاحات است، کارنامه ای که حاشیه های فراوانی برای اصلاح طلبان ایجاد کرد و هنوز از یاد و خاطره مردم پاک نشده و نخواهد شد.

تحصن تحریم انتخابات، نامه جام زهر، لوایح خاص و... کارنامه مشارکتی های مجلس ششم است، حزب مشارکت که پس از فتنه ۸۸ توسط دستگاه قضاء منحل شد در انتخابات مجلس در دوره ششم اکثریت کرسی ها را از آن خود کرده بود اما تصویر مجلس اصلاح طلبی ارائه داد که با گذشت سال ها همچنان در افکار عمومی سبب نگرانی های زیادی می شود.

بهروز افخمی کارگردان سینما و تلویزیون که با حمایت حزب مشارکت و دولت اصلاحات توانست وارد مجلس ششم شود وقتی دعوت رامبد جوان برای حضور در برنامه «خندوانه» را پذیرفت به شوخی ها و به گفته خود "مسخره بازی هایی" که در خانه ملت با چند نماینده انجام می داد اشاره کرد و گفت که: نماینده ای نطق پیش از دستور داشت یا درباره لایحه ای حرف های خیلی مهمی می زد اما ما سه، چهار نماینده مجلس با هم بی خودی احسنت می گفتیم، طرف دستپاچه می شد، من که هنوز چیزی نگفتم این ها احسنت می گویند، در این حد مسخره بازی بود.

با این حال، این روزها رسانه های زنجیره ای در جهت تطهیر مجلس حاشیه ساز ششم عمل می کنند، در این پروژه رسانه ای، تلاش می شود این مجلس پرحاشیه و ساختارشکن به عنوان یک مجلس ایده آل با ویژگی های منحصر به فرد معرفی شود!

در همین راستا عبدالله ناصری، مدیرعامل خبرگزاری ایرنا در دوره اصلاحات و عضو شورای راهبردی اصلاح‌طلبان در گفتگو با روزنامه اعتماد در پاسخ به این سوال که مجلس ایده آل اصلاح طلبان چیست؟ به صراحت از مجلس ششم یاد و تاکید می کند که تندروی در مجلس ششم رخ نداده است [!] و مجلس ششم یكی از برجسته‌ترین الگوهای پارلمانی در تاریخ معاصر ایران است!

از سوی دیگر ابراهیم امینی، نماینده مجلس ششم و عضو تأثیرگذار حزب اعتماد ملی نیز به اعتماد می گوید: در انتخابات مجلس ششم كسانی رای آوردند كه از رانتی استفاده نكرده بودند و نمایندگان واقعی و منتخب رای‌دهندگان بودند.

در کنار این دو چهره اصلاح طلب، معصومه ابتکار که پس از پیروزی حسن روحانی در انتخابات سال ۹۲ به عنوان معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست منصوب شد از عملکرد مجلس ششم دفاع کرد و گفت: مجلس ششم هم نقاط مثبت زیادی داشت ولی ممکن است در یک جاهایی از حد فرا رفته باشد ولی در ارزیابی با مجلس های بعدی و مجلس های دیگر یکی از مجلس های سالم بوده چون بر اساس یک اصولی پیش می رفتند. درست است اسمشان اصلاح طلب بوده ولی در جاهایی اصولگرا تر از اصولگرایان عمل کردند.

مواضع این سه چهره اصلاح طلب پیرامون مجلس ششم در حالی بیان می شود که تعدادی از نمایندگان آن دوره، مواضعی متفاوت ارائه می دهند، مواضعی که مُهر تائید بر تندروی و ساختار شکنی مجلس ششم می زند.

** پاسخ نماینده مجلس ششم به اظهارات عبدالله ناصری

غلامرضا عبدالوند نماینده مجلس در دوره های پنجم و ششم در گفتگو با نماینده، مجلس ششم را مجلسی سیاسی و پرحاشیه خواند و در واکنش به اظهار نظر برخی از اصلاح طلبان مبنی بر الگو برداری از مجلس ششم، گفت: افرادی که هم اکنون به دفاع از مجلس ششم می پردازند باید معیارهای مجلس انقلابی و در خط امام و رهبری را مرور کنند و پس از آن نظر ارائه دهند.

وی با بیان اینکه مجلس ششم حاشیه های زیادی داشت، خاطرنشان کرد: بنده از افرادی بودم که در آن دوره(مجلس ششم) با این حاشیه ها مخالفت کردم اما گروهی در درون مجلس به دنبال این حاشیه ها بودند.

نماینده ادوار مجلس خطاب به حامیان مجلس ششم، تاکید کرد: انقلاب اسلامی مبتنی بر اعتقادات و ارزش ها شکل گرفته و ما بابت انقلاب خون های فراوانی داده ایم، بهترین نیروهایمان از رئیس جمهور و نخست وزیر گرفته تا رزمندگان را از دست داده ایم بنابراین باید توجه داشت هر مجلسی که در خط نظام و رهبری حرکت کند و به خون شهدا وفادار باشد موفق خواهد بود.

عبدالوند در پاسخ به این پرسش" آیا مجلس ششم در این راستا حرکت کرد"؟، اظهارداشت: عده ای در مجلس ششم در این دایره قرار نگرفتند و از قطار انقلاب پیاده شدند.

وی با بیان اینکه نمی توان مجلس ششم را به عنوان الگو و یا مجلسی برتر معرفی کرد، به تبیین مجلس انقلابی و برتر پرداخت و افزود:مجلسی برتر است که در چارچوب نظام، اسلام و تحت رهبری ولایت فقیه حرکت و دشمن شاد کن نباشد، کاری نکند ارزش های ما کم رنگ شود و به خاطر یک دستمال قیصریه را به آتش بکشیم، باید مراقب و مواظب موضع گیری ها و رفت و امدهای خود باشند و از خط امام و رهبری هم عبور نکنند. ما هرچه کوتاه بیائیم مخالفت و شیطنت دشمن بیشتر می شود.

این نماینده سابق مجلس با تاکید براینکه مجلس باید به خوبی کنش و واکنش ها را رصد کند، گفت: مجلس باید برآمده از «الله اکبر» باشد، «الله اکبر» برای حفظ نظام و تبعیت ار رهبری انقلاب. مجالس پس از انقلاب را در کنار هم بگذاریم تا متوجه شویم کدام مجلس در خط نظام، جمهوری اسلامی و فرامین رهبری انقلاب حرکت کرد.

عبدالوند تصریح کرد: مجلس ششم باید با معیارهای بیان شده بررسی شود، اگر خروجی آن همین معیارها بود هیچ در غیر این صورت با معیارهای انقلاب فاصله و تعارض دارد.

** احساس می کردم در جبهه حضور دارم

حمید رضا حاجی بایایی هم در مجلس ششم نماینده مردم همدان و عضو فراکسیون اقلیت بود، وی مجلس ششم را آزمایش بسیار بزرگ برای اصولگرایان و اصلاح طلبان خواند و گفت: من در مجلس ششم حس می‌کردم در جبهه ام. در مجلس ششم خیلی‌ها فکر کردند نظام تمام شده این طور حسی بود یعنی چه؟ یعنی دارد نظام تغییر می‌کند.

** سیاست حمله به شورای نگهبان در دستور کار مجلس ششم بود

سیاست حمله و نادیده انگاشتن شورای نگهبان به وضوح در سخنان و موضع گیری های نمایندگان اصلاح طلب دوره ششم بیان می شد.

اواخر فروردین ماه سال ۸۲ شورای نگهبان نامه ای را به مجلس شورای اسلامی ارسال می کند که مجلس ششمی ها انتظار آنرا می کشیدند.

«شورای نگهبان پس از بحث و بررسی درباره لایحه اصلاح قانون انتخابات مصوب مجلس شورای اسلامی را در ۳۹ مورد مغایر قانون اساسی و در ۷ مورد خلاف شرع تشخیص داد» این مضمون نامه شورای نگهبان به مجلس بود.

همانطور که انتظار می رفت مخالفت شورای نگهبان با این لایحه واکنش های تندی را از سوی اصلاح طلبان در پی داشت.

محمد رضا خاتمی دبیرکل حزب مشارکت و نائب رئیس مجلس شورای اسلامی، رفراندوم را تنها گزینه برای خروج از بحران خواند و تاکید کرد که «مجلس به هیچ وجهه از حذف نظارت استصوابی کوتاه نخواهد آمد»

روزنامه یاس نو به مدیر مسئولی محمد نعیمی پور نیز که به عنوان ارگان غیررسمی حزب مشارکت تبدیل شده بود در مطلبی با اشاره به رد لایحه اصلاح قانون انتخابات از سوی شورای نگهبان، نوشت: «مملکت دو راه بیشتر ندارد؛ یا باید دیدگاه های اعمالی حاکمیت، به سمت پذیرش رای آزادانه مردم در انتخابات مجلس هفتم پیش برود که لازمه آن لغو نظارت استصوابی است و یا باید نقطه نظرات خاص شورای نگهبان در ارتباط با رد صلاحیت جامه عمل بپوشاند.»

همچنین تاج زاده عضو ارشد حزب مشارکت نیز با اشاره به لوایح دوقلو از سوی شورای نگهبان، گفته بود، «اگر این دولایحه در نهایت تصویب نشود، بخش هایی از اصلاح طلبان به این نتیجه می رسند که با استعفای خود و عدم پذیرش مسئولیت، در شرایطی که قرار نیست آزادی انتخابات و حق شهروندی رعایت شود، صدای اعتراض خود را بلند خواهند کرد.»

وی ادامه داد: «تصور می کنم ما حتی به سمتی پیش برویم که بخشی از اصلاح طلبان با ارائه پیشنهادهای مشخص به تغییر فصل هایی از قانون اساسی تاکید کنند»

این اظهارات نشان می داد که اصلاح طلبان به این راحتی ها حاضر به پذیرش نظر شورای نگهبان نیستند.

این پایان ماجرا نبود، چرا که پس از مشخص شدن نظر شورای نگهبان درباره لوایح دوقلو حدود ۱۳۰ نفر از نمایندگان مجلس که اکثر آنها عضو فراکسیون مشارکت بودند در نامه ای به رهبر انقلاب که در ادبیات سیاسی کشور به «نامه جام زهر» معروف شد، خواستار اعمال نظر ایشان در موضوع لوایح شدند.

در این نامه ضمن حمله به جایگاه شورای نگهبان آمده بود: «امروز شورای نگهبان به عنوان بزرگترین مانع فراراه مجلس با توسل به تفسیرهایی عجیب و احتجاجاتی غریب، متأسفانه موجبات وهن و بی‌اعتباری شرع و قانون اساسی را فراهم ساخته است مفسران قانون اساسی چنان بی پروا به تفسیر برخی از اصول قانون اساسی می‌پردازند (به عنوان نمونه اختیارات بی حد و حصر برای رهبر) گویی همه شرع و قانون اساسی تنها یک اصل است بی تردید اگر در سال پنجاه و هشت در هنگام رفراندوم، چنین تفسیرهایی از قانون اساسی مطرح می شد، سرنوشت نظام ما چیز دیگری بود. آنچه ما می‌فهمیم این است که مسئولان حاکمیت باید صادقانه از مردم در قبال همه قصورها و سوء تدبیرها پوزش بخواهند و البته این عذرخواهی شکست و عقب‌نشینی از مواضع اصولی نیست، بلکه نشانه فروتنی و بزرگواری است تعظیم به مردم خود سبب جلوگیری از کرنش به بیگانگان می‌شود.
اگر جام زهری باید نوشید قبل از آنکه کیان نظام و مهمتر از آن، استقلال و تمامیت ارضی کشور در مخاطره قرار گیرد باید نوشیده شود و بی تردید این برخورد خردمندانه و متواضعانه، از سوی ملت با همان پاداشی مواجه می شود که امام عزیز راحل روبرو شد»

پس از این نامه نیز بیانیه تهدید آمیز مشترکی از سوی حزب مشارکت و سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی منتشر شد که در بخش هایی از آن با اشاره به نامه نمایندگان به رهبری آمده بود: چنانچه نامه ملایم و محترمانه نمایندگان که در آن همه شئون رسمی و متعارف لحاظ شده است، پسند خاطر عده ای قرار نگیرد، ای بسا باید روزی را چشم داشت که قلم های تیزتر برای نگارش عباراتی صریح تر و عاری از ملاحظات مرسوم و متعارف به گردش درآید»

** اعترف به اشنباه

تحصن نمایندگان مجلس ششم سوژه مناسبی برای رسانه های بیگانه و حتی روزنامه های زنجیره ای فراهم کرد. از نهضت آزادی گرفته تا ملی مذهبی ها کارت ورود به مجلس دریافت می کردند تا در تحصن ،اصلاح طلبان مجلس نشین را یاری کنند اما پس از گذشت زمان، الهه کولایی نماینده مردم تهران و سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس ششم نسبت به اشتباه نمایندگان اصلاح طلب برای برگزاری تحصن اعتراف کرد و می گوید: فکر می کنم این اشتباه ما متحصنین بود که وارد مذاکره نشدیم در حالی که این رویکرد درست نبود شاید میشد با مذاکره و گفتگو این روند را به یک وضعیت بهتر منتقل کرد تا این تقابل به این شکل بوجود نمی آمد.

متحصنین مجلس ششم «نه» به انتخابات مجلس هفتم گفتند اما اکنون کولایی ضمن اشتباه گذشته همفکران خود، یادآورشد: در پایان تحصن، تحصن کنندگان باید فهرست نامزدهای خود را به مردم می دادند و افرادی را به جامعه معرفی می کردند.

** استراتژی دوگانه اصلاح طلبان، مجلس پنجم یا مجلس ششم!؟

کارگزارنی ها برخلاف احزاب منحله(مشارکت و مجاهدین انقلاب) از شکل گیری مجلسی همانند مجلس پنجم به عنوان مجلس ایده آل خود سخن می گویند و از ساختار تشکیل مجلسی شبیه مجلس ششم عبور می کنند اما در ارودگاه اصلاح طلبان، تندروها همچنان از مجلس ششم به خوبی یاد  و آن را به عنوان یک پروژه و هدف گذاری انتخاباتی دنبال می کنند. در این فصل می توان به اختلاف کارگزارانی ها با تندروهای اصلاح طلب پی برد، نزدیکان هاشمی از ایده مجلس پنجم دفاع می کنند و نیروهای تندرو و رد صلاحیت شده در انتخابات مجلس هفتم، سناریویی مجلس ششم را مدام مطرح می کنند از سوی دیگر محمد رضا عارف"رئیس بنیاد امید ایرانیان" به پیروزی حداکثری اصلاح طلبان امید بسته است، پیروزی که با این چند صدایی نمی توان به آن امیدی داشت.

پروژه رسیدن به مجلسی همچون مجلس ششم توسط افراطیون اصلاح طلب نشان می دهد که بخش های زیادی از اصلاح طلبان از تندروی در گذشته نه تنها عبرت نگرفته اند بلکه به دنبال پیگیری و تکمیل برخی اقدامات ناقص و برنامه های گذشته خود نیز هستند. پروژه ای که هیچ نتیجه ای در سپهر سیاست ایران نخواهد داشت.