به گزارش نماینده به نقل از عصر خودرو، شیر پیر صنعت خودرو ایران پژو ۴۰۵ است که امسال در صنعت ما ۲۴ ساله شد و همچنان در جمع فرزندانش حضور دارد اما مدت‌هاست حکمرانی را به خانواده‌اش واگذار کرده اما نه زخمی شده و نه محکوم به جدایی از جمع شیر‌ها.
پژو سال ۱۳۷۰ با ۴۰۵ راهی را در ایران آغاز کرد که منجر به کسب حداقل ۵۰ درصد از بازار ایران شد؛ مسیری که با عرضه پژو پارس مستحکم شد و پژو ۲۰۶ طراوت را به آن اضافه کرد. پژو در این مسیر به غیر از مدل‌های ۴۰۵، ۲۰۶ و ۲۰۷i تیری را در طول این ۲۴ سال به خشاب ایران‌خودرو اضافه نکرده و هر آنچه رنگ و بوی پژویی دارد، پروژه‌های ایرانیزه‌شده‌ای مانند روآ، آر دی، وانت جدید کاریا، پژو پارس و... است. ۴۰۵ شیر ماده‌ای بود که در کمال تعجب زاد و ولدش بازار خودرو ایران را متحول کرد. فرزند ایرانی‌اش، سمند هر چند به سمت استقلال از پژو پیش می‌رود اما هر چه هست از نطفه ۴۰۵ متولد شده و تا ابد این آغاز در کارنامه‌اش می‌ماند.
اردیبهشت سال گذشته، یکه‌زارع مدیرعامل ایران‌خودرو پس از ملاقات با مسئولان ارشد پژو بعد از حدود ۴ سال غیبت، خبر از خروج ۴۰۵ از سبد محصولات ایران‌خودرو و جایگزینی آن با محصولی جدید از پژو داد؛ خبری که با تایید هفته‌گذشته مبنی بر ورود پژو با محصولات جدید قوت گرفت و ۳۰۱ به عنوان جانشین ۴۰۵ بعد از ۲۴ سال کوله‌بارش را برای نشستن بر تخت پدربزرگ بست تا به ایران بیاید و ۴۰۵ که مدت‌هاست از استاندارد یک شیر پیر پا را فراتر گذاشته به تنهایی در تاریخ استراحت کند و به دنیایی برود که پیکان سال ۱۳۸۴ به آن کوچ کرد. این خبر و تحکیم مجدد روابط ایران‌خودرو با پژو بعد از سال ۲۰۰۹، این سوال را برمی‌انگیزد که این جانشینی از چه زمانی رخ خواهد داد و ۳۰۱ با چه مشخصاتی برای جایگزینی ۴۰۵ به ایران می‌آید؟ اصلا جانشین ۴۰۵ چه مشخصاتی باید داشته باشد تا بتواند به رهبر جوان گله شیر‌ها در ایران بدل شود؟
خود پژویی‌ها می‌خواهند ۴۰۵ خداحافظی کند!
شاید برای شما هم عجیب باشد که خودروساز ایران تصمیم به خداحافظی یک خودرو آن هم به همین سادگی بگیرد. واقعیت نیز اینگونه است چرا که پژویی‌ها در جدیدترین مذاکرات از ایران‌خودرو خواسته‌اند ۴۰۵ را از خط تولید خارج کند تا ۳۰۱ جایگزین آن شود. یکه‌زارع، مدیرعامل ایران‌خودرو اعلام کرده که در قرار‌داد جدیدشان تاسیس مرکز تحقیق و توسعه مشترک با پژو و سیتروئن نیز لحاظ شده است. شاید تاسیس چنین مرکزی بتواند به توسعه منطقی‌تر سبد محصولات پژو کمک شایانی کند تا دیگر شیر‌های فرانسوی در بازار ایران بیش از سن پیری حکومت نکنند! به عقیده کارشناسان، شاید به نظر برسد تولید پژو ۴۰۵ بعد از ۲۰ سال توجیه اقتصادی دارد و برای ایران‌خودرو به‌صرفه است اما در حقیقت از نظر اصول مهندسی ۴۰۵ هنوز هم محصولی نیست که تولیدش برای ایران‌خودرو اقتصادی و توجیه‌پذیر باشد و در طول این سال‌ها همواره سعی شده تا این خودرو پایش را از مرز ۳۰ میلیون‌تومان فراتر نگذارد وگرنه در حقیقت ۴۰۵ توجیه‌پذیری ارزان‌سازی مشابه پراید را ندارد.
چه زمانی ۳۰۱ جایگزین ۴۰۵ می‌شود؟
ایران‌خودرویی‌ها از پایان سال ۹۴ به عنوان زمان این جایگزینی خبر می‌دهند اما حقیقت در صنعت خودرو‌سازی ایران معمولا فاصله زیادی با وعده مسئولان دارد و بر اساس پیش‌بینی‌ها با توجه به زمان مورد نیاز برای خاتمه تولید این محصول و تولید انبوه ۳۰۱ برای تامین تقاضا در زمانی بهتر از سال ۱۳۹۶ محقق نخواهد شد. لذا می‌توان با اطمینان امیدوار بود که اگر همه برنامه‌های ایران‌خودرو و پژو به خوبی پیش برود، در سال ۱۳۹۶ که چندان هم دور نیست، شیر خسته پژو در ۲۶ سالگی از جهان‌خودرو خداحافظی کند و ۳۰۱ زمانی به جانشینی برسد که احتمالا پژو در جهان به دنبال معرفی نسل جدیدش است! این موضوع در حالی است که ایران‌خودرو تازه توانسته ۳۰۱ را روی خط راه بیندازد و بر اساس سنت تلاش نخواهد کرد تا نسل جدید ۳۰۱ را جایگزین این مدل کند و احتمالا باز هم یک پله عقب‌تر از سبد جهانی پژو حرکت خواهیم کرد؛ اتفاقی که در جریان تولید و عرضه پژو ۲۰۶ نیز رخ داد!
به دنیا آمد تا ارزان باشد!
۳۰۱ در تاریخ جهانی پژو جایگاهی ندارد؛ نه جایگزین محصولی از پژو محسوب می‌شود و نه قرار است نسلی جدید بیافریند. نامش وامدار پژو ۳۰۱ افسانه‌ای است که در خلال سال‌های ۱۹۳۲ تا ۱۹۳۶ به تولید رسید و آمده است تا برای اولین بار تعریفی رسمی از پژو برای بازار‌های اقتصادی باشد. نماینده اقتصادی پژو اوایل سال ۲۰۱۲ میلادی رسما معرفی شد و در نمایشگاه وطنی‌اش یعنی پاریس رسما برای ورود به بازار سال ۲۰۱۳ میلادی معرفی شد. ۳۰۱ به سرعت به سایت تولیدی پژو در اسپانیا رفت تا سهمی از تولید آن بر عهده فرانسوی‌ها نیفتد و نیروی کار ارزان‌تر و بستر مناسب برای تولید یک خودرو اقتصادی بهتر فراهم شود.
یک سال بعد تولید ۳۰۱ در چین کلید خورد و به‌تازگی برای پوشش بازار قاره آفریقا، پژو تولید این محصول در بازار نیجریه را نیز آغاز کرده است. سایت‌های تولیدی ۳۰۱ در هیچ یک از محصولات این کمپانی سابقه ندارند و کاملا مشخص است که پژو روی ۳۰۱ سرمایه‌گذاری اقتصادی کرده است تا آن را به کابوس رقبای ارزان‌قیمتش به خصوص رنو(داچیا) تبدیل کند. مشهودترین این بازار‌ها برای ما ایرانیان کشور ترکیه است؛ جایی که ۳۰۱ با قیمت حدود ۴۰ هزار لیره در تلاش است تا بازار سدان‌های اقتصادی را از آن خود کند؛ جایی که رنو لوگان (تندر۹۰) هر چند نمونه صفرش کمیاب است اما قیمتی در همین حدود دارد و برادر هاچ‌بکش یعنی ساندرو در نسل جدید با قیمت ۴۱ هزار لیره‌ای عرضه می‌شود.
چرا اقتصادی است؟
در تعریف یک خودرو اقتصادی ویژه بازار‌های کشور‌هایی نظیر ایران، ترکیه و برخی کشور‌های آفریقایی، سهولت در طراحی و تولید قالب‌های بدنه، تامین اقتصادی قطعات فنی و عدم وابستگی به تکنولوژی‌های مدرن می‌توانند یک خودرو را برای مونتاژ اقتصادی کنند. اگر به ظاهر ۳۰۱ توجه کنید متوجه می‌شوید که تمامی قطعات بدنه در عین سادگی، خطوط و یا قوس‌های غیرعادی ندارند و نمای جانبی که بیشترین هزینه‌های قالب‌سازی را نیاز دارد به دور از تجمل در عین سادگی زیبا است.
همین موارد در قدم اول ساخت بدنه ۳۰۱ را اقتصادی می‌کند. در گام دوم پلت‌فرم آن می‌تواند میزبان پیشرانه TU۵ با حجم ۱.۶ لیتر باشد؛ همان موتوری که هم‌اکنون در تیراژ ۵۰۰هزار دستگاهی دوش به دوش موتور EF۷ در حال تولید است و ایران‌خودرو از تمام ظرفیتش برای نصب TU۵ تولیدی‌اش روی محصولاتش نظیر پژو ۲۰۶هاچ‌بک، صندوقدار، رانا، پارس و ۴۰۵ استفاده می‌کند. ۳۰۱ مجبور است از این ظرفیت سهمی بگیرد چرا که عرضه موتور و گیربکسی جدید برای آن می‌تواند به گران‌شدنش در بازار ایران کمک کند و این موضوعی نیست که در بدو ورود مورد پسند مشتریان باشد. تا اینجای کار اگر دور موتور ۱.۶ لیتری یورو۶ پژو را برای نصب روی ۳۰۱ خط بکشیم حدسمان به واقعیت نزدیک است چرا که محتمل‌ترین گزینه فنی برای ۳۰۱ در ایران بر اساس گفته‌های یکه‌زارع همان TU۵های ۱.۶ لیتری یورو۴ (۵ اسب بخار ضعیف‌تر از پیشرانه یورو۶) تولید ایران‌خودرو است که روی رانا، ۲۰۶ و... نیز نصب می‌شود و گیربکس دستی نیز مشابه این محصولات خواهد بود. شنیده‌ها حاکی از آن است که پس از مذاکرات اولیه پژو فرانسه و ایران‌خودرو، مرکز تحقیقات ایران‌خودرو مشغول مطالعات برای تعیین پارامتر‌های فنی ۳۰۱ است و هنوز تصمیم قطعی برای این موضوع اعلام نشده است. تا اینجای کار به قول گزارشگر فوتبال، جواد خیابانی قدرت ۱۱۰ اسب بخار و گشتاور ۱۴۲ نیوتن‌متر را با مداد برای ۳۰۱ یادداشت می‌کنیم و گیربکس ۵ سرعته دستی را در صدر حدسیات به نخستین سری تولیدی از این محصول می‌افزاییم.
۳۰۱ در جهان با چه مشخصات فنی عرضه می‌شود؟
۳۰۱ با ۳ قلب تپنده شامل ۲ نمونه بنزینی و یک نمونه دیزلی در جهان عرضه می‌شود. پیشرانه‌های ۳ سیلندر ۱.۲ و ۴سیلندر ۱.۶ لیتری بنزینی این خودرو به ترتیب توانایی تولید ۷۲ و ۱۱۵ اسب بخار قدرت را دارند و مصرف پیشرانه ۱.۶ لیتری در سیکل ترکیبی تنها ۶.۴ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر است. پژو همچنین برای هر دو مدل این خودرو گیربکس‌های دستی و اتوماتیک را پیشنهاد می‌دهد. پیشرانه ۱.۶ لیتری دیزلی آن نیز هر چند ۹۲ اسب بخار قدرت تولید می‌کند اما مصرفش در کمال تعجب تنها ۴.۱ لیتر گازوئیل در سیکل ترکیبی است.
۳۰۱ بزرگ‌تر از ۴۰۵ می‌آید
اگر در ذهن شما ۴۰۵ از نظر ابعاد داخلی اتاق یک خودرو ایده‌آل برای خانواده‌هاست، باید اذعان کرد که ۳۰۱ شرایطی بهتر از این خودرو را ارائه می‌کند چرا که در طول، عرض و ارتفاع ۵سانتیمتر ابعاد بیشتر از ۴۰۵ دارد اما فاصله بین دو محور آن مشابه ۴۰۵ حدود ۲.۶ متر است. وزن ۳۰۱ نیز مشابه ۴۰۵ عددی حدود ۱.۱ تن به صورت خالص را نشان می‌دهد که با توجه به شباهت با پژو ۲۰۶ صندوقدار و احتمال بهره‌گیری از مشخصات فنی مشابه این خودرو می‌تواند شتابی حدود ۱۲ ثانیه با گیربکس دستی و ۱۳ ثانیه با گیربکس اتوماتیک داشته باشد. مصرف آن نیز با ثبت عددی حدود ۷.۵ لیتر در سیکل ترکیبی حدود یک لیتر از استاندارد موتور یورو ۶ جهانی‌اش بیشتر خواهد بود.
چه زمانی می‌آید؟
از تمام وعده‌های پژو تاکنون یک دستگاه ۳۰۱ به ایران رسیده است که هم‌اکنون در مرکز تحقیقات ایران‌خودرو به سر می‌برد. پیش‌بینی می‌شود با توجه به آغاز تحقیقات ایران‌خودرو روی این خودرو حداقل طی ۳ ماه نخست سال نخستین خبر‌ها از ورود این محصول به صورت CBU در بازار ایران شنیده شود. واردات کامل ۳۰۱ احتمالا قیمت این خودرو را تا مرز ۸۰میلیون‌تومان برای مدل اتوماتیک افزایش خواهد داد و برای کسب سهم از بازار از دست رفته پژو، این خودرو در ۲ مدل اتوماتیک ۴ سرعته و ۵ سرعته دستی عرضه خواهد شد تا در بهترین حالت طی مدت زمان ۱۲ ماه خط تولید ۳۰۱ در ایران‌خودرو آماده شود و ۳۰۱ پس از ایرانی‌سازی بخش‌هایی مانند تریم داخلی و مشخصات فنی آماده ورود به خطوط تولید شود. ۳۰۱ با این شرایط در خوشبینانه‌ترین حالت از سال ۹۵ وارد فاز تولید انبوه می‌شود و طی یک سال تولید تکلیف خروج ۴۰۵ از سبد محصولات ایران‌خودرو را تعیین می‌کند. در این بین ایران‌خودرو خانواده پارس را همچنان به تولید خواهد رساند و همزمان با اوج گرفتن تولید ۳۰۱، نسخه فیس‌لیفت پارس به بازار معرفی می‌شود تا در کنار محصول لوکس ایران‌خودرو یعنی دنا خط و نشان جدی برای چینی‌های مرز ۵۰ میلیون‌تومان بکشد.
با چه قیمتی می‌آید؟
قیمت پژو ۴۰۵ در طرح فروش نقدی کنونی ایران‌خودرو در مدل GLX عددی حدود ۲۸.۶ میلیون‌تومان است که با توجه به قیمت جهانی ۳۰۱، دستیابی به آن حتی با داخلی‌سازی فراوان برای ایران‌خودرو غیرممکن است لذا برای نسخه پایه این خودرو با گیربکس دستی آن هم به صورت تولیدی نمی‌توان قیمتی کمتر از ۴۰ میلیون‌تومان را متصور بود. ۳۰۱ با این قیمت در بازار ایران نیز می‌تواند مانند بسیاری دیگر از کشور‌ها با رنو لوگان (تندر۹۰) سرشاخ شود و بار دیگر پژو را به بازار روز رقابتی ایران بازگرداند؛ بازگشتی که قطعا مانند اوج فعالیت پژو برای این کمپانی سهمی ۵۰ درصدی از بازار ایران را به ارمغان نخواهد آورد اما حداقل می‌تواند پژو را به همراه ۲ محصول جدید دیگر به سهمی حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد از بازار خودرو‌های سواری نزدیک کند.