به گزارش نماینده، انتصاب اعضای جدید هیئت امنا و رئیس کمیته امداد باعث مطرح شدن دوباره نام این نهاد انقلابی در رسانه‌ها شد.
طی این حکم که از سوی مقام معظم رهبری صادر شد، ترکیب هیئت امنای کمیته امداد تغییراتی کرد و مهندس پرویز فتاح نیز به ریاست این نهاد انتخاب شد؛ پرویز فتاح را بیشتر با وزارت نیرو در دولت نهم و کارنامه مثبت وی در آن دولت می‌شناسند.
او در دولت نهم یکی از وزرای موفق بود و پس از اینکه در دولت احمدی نژاد به وزارت نرسید به بنیاد تعاون سپاه رفت و در سال‌ها در آنجا مشغول به خدمت بود. او درباره انگیزه‌اش از فعالیت در بنیاد تعاون سپاه می‌گوید: «من دنبال این بودم که جایی باشم که هم ماهیت عمرانی داشته باشد و هم ماهیت خدمت رسانی. از طرف دیگر برای من خدمت به نیروهای ارزشی خیلی شیرین است.»
به نظر می‌رسد، بر اساس همین انگیزه بوده که وی ریاست کمیته امداد را پذیرفته و در این نهاد نیز به دنبال خدمت‌رسانی به مردم است.
آنچه در این ادامه می‌آید، نکات و پیشنهاداتی جزئی درباره کمیته امداد است که انشاالله مفید واقع شود.
۱- ساختمان اشرافی کمیته امداد در سوهانک
شاید اولین نقدی که به کمیته امداد وارد باشد، قرار گرفتن مجموعه عظیم ستاد مرکزی کمیته امداد در سوهانک تهران و در یکی از مناطق گران‌قیمت این شهر است.
این ساختمان‌ها، مجتمع بسیار بزرگی است که در آن نمازخانه، ساختمان‌های دانشگاه، مجتمع اقتصادی، بخش اداری و باشگاه وجود دارد، البته برخی از مسئولین این سازمان مطرح کرده‌اند که زمین این ساختمان‌ها اهدایی بوده و کمیته فقط هزینه ساخت آن را پرداخت کرده است، اما باید توجه داشت که ساخت چنین ساختمان‌هایی در مناطق مرفه‌نشین و بالای شهر تهران زیبنده کمیته امداد نیست، زیرا هدف اصلی این نهاد طبق اساسنامه آن که «توانمندسازی و شکوفایی استعدادها و تأمین خوداتکایی، تقویت و رشد ایمانی و اعتقادی نیازمندان و محرومان با ارائه خدمات اجتماعی، حمایتی، فرهنگی و معیشتی» [۱] است، در تضاد است و با بیانات امام خمینی (ره) نیز سازگاری ندارد.
حضرت امام (ره) بارها بر کمک به مستضعفین و کوخ‌نشیان تأکید داشتند و درباره کاخ‌نشین‌ها می‌فرمایند: «تزلزلی که در بین کاخ‌نشین‌ها هست در بین کوخ‌نشین‌ها نیست، آرامشی که این طبقه محروم دارند، آن طبقه‌ای که به خیال خودشان در آن بالاها هستند ندارند.»[۲] یا در جای دیگری حضرت امام (ره) می‌فرمایند: «آن روزی که رئیس جمهور ما _ خدای نخواسته _ از آن خوی کوخ‌نشینی بیرون برود و به کاخ‌نشینی توجه بکند، آن روز است که انحطاط برای او و برای کسانی که با او تماس دارند پیدا می‌شود.»[۳] به نظر می‌رسد که این نهاد انقلابی بایستی فکری به حال فروش این ساختمان‌ها بکند و درآمد مربوط به فروش این ساختمان‌ها در راه محرومیت‌زدایی هزینه بکند و برای مدیریت این نهاد از ساختمان‌هایی در پایین یا مرکز شهر استفاده کند، نه ساختمان‌های مجلل در بالای شهر.
۲- شبهاتی درباره بودجه کمیته امداد
بودجه کمیته امداد به طور کلی از سه طریق تأمین می‌شود: بودجه مصوب دولتی، صدقات جمع‌آوری شده در کشور (صدقات منظور نذورات، هدایا، زکوات و ... است) و کمک‌های مردمی. برای مثال، بودجه مصوب این نهاد در سال ۱۳۹۲، ۲۶۸۸ میلیارد تومان از طریق بودجه مصوب دولتی، ۱۸۰ میلیارد تومان صدقات جمع‌آوری شده و ۱۲۰۰ میلیارد تومان نیز از طریق کمک‌های مردمی بوده است. [۴]
این بودجه بیش از ۴۰۰۰ میلیاردی در زمینه‌های مختلفی هزینه شده است: از طرح مددجویی و طرح شهید رجایی (کمک با سالمندان روستایی) گرفته تا حمایت از خانواده زندانیان، پرداخت وام خودکفایی، راه‌اندازی کارگاه‌های آموزشی-تولیدی، احداث و تعمیر مسکن مددجویان و... و. در مجموع باید گفت که بودجه تقریباً بالای کمیته امداد باعث این شبهه شده است که هزینه‌ها به صورت مناسبی در کمیته امداد اختصاص نمی‌یابد، البته طی سالیان گذشته این نهاد گزارش‌های مختلفی درباره هزینه‌ها و درآمدهای خود منتشر کرده است و از طریق سایت این نهاد (اینجا) قابل دسترس است، اما به نظر می‌رسد که بایستی این گزارش‌ها به صورت عمومی و گسترده منتشر شود تا شبهاتی که در این زمینه وجود دارد رفع شود.
۳- چرایی کمک به محرومان کشورهای خارجی
در گزارش‌هایی که مربوط به کمک‌رسانی کمیته امداد به محرومان و مستضعفان است، قسمتی وجود دارد که مربوط به حمایت از محرومان در خارج از کشور است. به طور مثال در گزارشی که در سایت این نهاد منتشر شده است (اینجا) به کمک این نهاد به محرومان کشورهای لبنان، سوریه، افغانستان، تاجیکستان، عراق و کومور اشاره شده است. درباره این کمک‌ها نیز شبهاتی وجود دارد و مسئولین کمیته امداد پاسخ‌هایی در این باره داده‌اند. به طور مثال، معاون امور بین‌الملل کمیته امداد در این باره می‌گوید: «اساساً درآمدهای کمیته امداد امام خمینی (ره) صرف کمک‌های خارجی نمی‌شود، بلکه از محل ردیف اعتباری خاص که از طریق دولت و با تصویب مجلس شورای اسلامی بودجه اختصاص می‌یابد، اقدام می‌شود. همچنین در شرایط خاص بحران‌هایی مانند سیل پاکستان، با اعلام روز همبستگی ملی با کشور که دچار محنت شده، کمک‌های مردمی ویژه ارسال به خارج از کشور، جمع‌آوری و ارسال می‌شود.»[۵] البته برخی از کمک‌ها نیز به ایرانیان خارج از کشور است که دچار مشکلی شده‌اند. معاون بین‌الملل کمیته امداد در این باره با ذکر مثالی در این باره می‌گوید: «به طور مثال، بانوانی هستند که همسر تبعه خارجی داشته و به همراه همسر خود در خارج از کشور زندگی می‌کنند (به ویژه کشورهای همجوار) و یک قشری از آن‌ها به دلایلی دچار برخی مشکلات و ناامیدی‌هایی می‌شوند و با مراجعه به کنسولگری‌ها و نمایندگان سیاسی ایران در کشورهای مختلف کمیته امداد در جهت فهم مشکل و نیاز آن‌ها و همچنین کاهش آلام این افراد تلاش می‌کند.»[۶] در مجموع باید گفت که درباره این هزینه‌های کمیته امداد شبهاتی وجود دارد و بهتر است که این سازمان این شبهات را در فضای رسانه‌ای پاسخ دهد.
۴- استفاده از توان و نیروهای مردمی
کمیته امداد امام خمینی (ره) از جمله نهادهایی زاییده انقلاب اسلامی است و به نظر می‌رسد که بایستی کمتر در دام فرآیندهای بوروکراتیک و رسمی گیر بیفتد. طبق گزارشی که سایت این نهاد منتشر کرده است (اینجا) ، ۱۴۵۱۳ نفر در این نهاد مشغول به خدمت هستند و هزینه جاری زیادی را بر این نهاد تحمیل می‌کنند. به نظر می‌رسد در این زمینه نیز باید تجدید نظری صورت بگیرد و بیشترین تکیه کمیته امداد بر استفاده از نیروی مردمی فعال در زمینه خدمت به محرومین باشد. به طور مثال، در سال‌های گذشته گروه‌های زیادی به فعالیت‌های داوطلبانه و جهادی در مناطق محروم پرداخته‌اند و کمیته امداد نیز کمک‌ها و هماهنگی‌های با این گروه‌ها داشته است، اما حمایت کاملی از این گروه‌های جهادی انجام نشده است یا فعالیت‌های خیریه‌ای که طی سالیان گذشته در مساجد و محلات به صورت خودجوش انجام شده است، کمتر توسط کمیته حمایت شده است. این حمایت‌ها، هزینه‌های کمیته امداد را بسیار کاهش می‌دهد و روحیه جهادی را نیز به این نهاد تزریق خواهد کرد.
به نظر می‌رسد، انتصاب مهندس فتاح و اعضای جدید هیئت امنای کمیته امداد تا حد زیادی باعث تحول در این نهاد انقلابی شود. مهندس فتاح در طول سال‌های مدیریت خود نشان داده که روحیه‌ای جهادی دارد و تلاش زیادی نیز برای رسیدن به اهداف خود انجام می‌دهد. ایشان در مدتی که وزیر نیرو بود، رابطه بسیار مناسبی با رسانه‌ها داشت و همیشه پاسخگوی سؤالات و شبهات خبرنگاران بود، در کمیته امداد نیز شبهات و مشکلاتی وجود دارد که برخی از مهم‌ترین آن‌ها را در این مطلب ذکر کردیم و انتظار از مهندس فتاح این است که این اشکالات را در زمان مناسب حل کرده و در رسانه‌ها نیز پاسخگوی مسائل مختلف کمیته امداد باشند.
منبع: مشرق
[۱] -http://www.emdad.ir/central/moarefi/asasname.asp
- صحیفه امام، ج ۱۴، ص ۲۶۴.[۲]
- صحیفه امام، ج ۱۷، ص ۲۷۶.[۳]
[۴] -http://khordadnews.ir/news/۱۱۹۱۰۸
[۵] - هفته نامه آسمان، شماره ۲۸
[۶] -http://isna.ir/fa/news/۹۳۱۰۱۳۰۶۳۴۸