نماینده - با توجه به اوج گرفتن مذاکرات هستهای انتظار می رود که دولتمردان و سیاست گذاران از اقدامات کاغذی و اسمی برای اقتصاد مقاومتی دست بردارند و در عمل گامی برای تحقق سیاستهای ابلاغی مقام معظم رهبری بردارند! چرا که اقتصاد مقاومتی اقتصادی پویا , تهاجمی و دانش محور است اما مشکل ما این است که منبع مالی ما برای کمک به رشد اقتصادی منوط به نفت است. تجربه در دنیا نشان داده کشورهایی که متکی به منابع طبیعی هستند، رشد اقتصادی خوبی نداشته و اقتصاد متزلزلی دارند؛ زیرا وابسته به قیمت گذاری های جریان های خارجی هستند که به دنبال منافع خود بر روی منابع طبیعی کشورهای وابسته به منابع خود قیمت گذاری می کنند، از همین رو یک دوگانگی در این اقتصادها شکل می گیرد و بخش های دولتی یا سازمان هایی که به نفت نزدیک تر هستند بیشتر رشد پیدا کرده و بخش هایی که با دولت یا منابع نفتی فاصله دارند دچار رکود می شوند. حال آن که امروز ما شاهدیم با تعیین قیمت از طرف سایر کشورها حتی نفت هم دیگر نمی تواند تکیه گاه مطمئنی برای اقتصاد ما باشد در این خصوص پای نقطه نظرات دکتر علی آقامحمدی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و رییس کمیسیون اقتصاد کلان مجمع نشستیم.
*اقتصاد ایران مثل سالها و دهه های قبل وابستگی شدیدی به نفت دارد. در حال حاضر دشمنان از این مساله به عنوان یک حربه استفاده می کنند بطوریکه قبلا با تحریم فروش نفت و حالا با کاهش قیمت نفت باعث شدند که مشکلاتمان بیشتر بشود. چرا زیر ساخت های اقتصادی برای جدایی اقتصاد از نفت طراحی نمی شود و هر راهی ارایه می شود باز به نفت و درآمدهای نفتی ختم می شود؟
- به طبع نفت سریع ترین راه کسب درآمد است چون ارزش افزوده آن خیلی بالاست و با یک سرمایه گذاری کم در خصوص نفت می توان درآمد قابل توجهی بدست آورد و هر فعالیت دیگری طبیعتا نیازمند تلاشی گسترده تر است. از طرفی تعهداتی که ایجاد شده تعهدات پایداری است به گونه ای که بخش پرداخت بودجه دولت به پرسنل و کارکنانش تعهد بلند مدتی بوده که همچنان بر دوش دولت سنگینی می کند و هنوز خیلی ها این ذهنیت را دارند که کارمند دولت شدن راحت است و می بینیم که به صورت مسکن هر از چند گاهی استخدام و یا روشهایی که تعهدات بلند مدت را در مورد کارکنان برای دولت ایجاد می کند دنبال می کنند . وقتی چنین می شود طبیعی است با وجودِ داشتنِ نفت وبا استفاده از مقرارات, سریع از نفت استفاده می شود.
*اما آنچه در اقتصاد مقاومتی بحث شده و درسیاستهای برنامه پنجم هم آمده این است که بایستی وابستگی بودجه به نفت قطع بشود؟
-بله و البته تحریم ها نشان داد چنین کاری ممکن است . چون هم مقدار فروش نفت کاهش پیدا کرد و به کمتر از نصف رسید و هم این که قیمتها سقوط کرد و بدین ترتیب درآمد نفتی یکباره به 25 تا 30 درصد رسید. این نشان می دهد که ما باید از این فرصت حد اکثر استفاده را کرده و وابستگی بودجه به نفت را در همین حد 50 هزار میلیارد تومان نگه داریم که بخشی از این مقدار هم طبق نظر مجلس عمرانی است. بنابراین وابستگی بودجه جاری در حدود 30 هزار میلیارد تومان به نفت وابسته است.
* ما می توانیم از نفت به عنوان یک منبع مالی برای گذر از مشکلات اقتصادی استفاده کنیم؟
- تا کنون هم قصدمان همین بوده اما نفت وقتی می آید همه قواعد را به هم میزند یعنی مثلا بجای این که بخش خصوصی را فعال کنیم تا امکان مالیات گیری هم ایجاد بشود, عملا دولت کار می کند و جلوی زایا بودن منابع و بهره ور شدن فعالیت ها را می گیرد.
* پس ما به راحتی نمی توانیم از وابستگی به درآمدهای نفتی رهایی پیدا کنیم؟
- چرا اما باید اراده سیاسی جمعی مان شکل بگیرد و قواعد بازی را طوری طراحی کنیم که بتوانیم به این رهایی برسیم. البته چون بحث انتخابات و محبوبیتها وجود دارد تصمیم گیرندگان نمی توانند کسانی باشند که در این حوزه فعالیت می کنند و لذا این تصمیمی است که رهبری که فارغ از این موضوعات هستند و اداره بلند مدت نظام را بر عهده دارند باید تصمیم بگیرند که این تصمیم را هم گرفته اند و باید برای اجرایی شدن آن تصمیمات, اقدام کنیم تا انشالله مفاد آن محقق شود.
* دکتر شما به اقتصاد مقاومتی اشاره داشتید اقتصاد مقاومتی از نظر شما تا چه حدی اعمال شده و فکر می کنید دولتی ها و غیر دولتی ها آن را محقق کرده اند؟
- اقتصاد مقاومتی طبیعتا یک تغییرات ساختاری اساسی را دنبال می کند و نمی توان آن را با اقدامات فوری وآنی انجام داد اما در حقیقت اولین قدمی که دولت در همایش های خودش برداشته این بوده که بحث اقتصاد مقاومتی را در سطح ملی مطرح و تقسیم کار کرده و آن را بر مبنای تصمیمات برنامه ششم جمع بندی نموده هر چند جمع بندی نهایی نشده اما از لحاظ حجم کاری که انجام داده و این که نهاد تخصصی شورای اقتصاد را هم برای انجام این کار انتخاب کرده می توان گفت دولت برای این کار عزم دارد. علاوه بر این یکی از مواردی که دولت در اقتصاد مقاومتی آورده ثبات اقصاد کلان است. دولت به دنبال کاهش تورم و مهار آن بوده که این را هم در سال 93 به خوبی انجام داده البته تغییرات ساختاری برای تداوم آن لازم داشت که امیدوارم آنها نیز به سرانجام برسد. ضمن اینکه در راستای به اجرا در آوردن مفاد اقتصاد مقاومتی به عنوان گامی موثر , بودجه 94 را از وابستگی به نفت منفک کرده است.
منبع: قدس آنلاین