به گزارش نماینده، پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله خامنه ای (مد ظله العالی) گفتاری از آیت الله محمدعلی تسخیری مشاورعالی رهبری درامور جهان اسلام، درباره ی اقداماتی که رهبر انقلاب برای گسترش ایده ی وحدت جهان اسلام انجام داده اند، منتشر کرده است.

مشروح این گفتار به شرح زیر است:

آیت الله محمدعلی تسخیری از جمله افرادی است که در طول سال های پس از انقلاب اسلامی، به موضوعات مربوط به جهان اسلام علاقه مند بوده و کلیه ی مسئولیت هایی هم که در تمام این سال ها داشته است، مرتبط با همین موضوع بوده است. 

او اولین رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی بود و پس از آن به دبیرکلی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی منصوب شد. در حال حاضر نیز وی مشاور عالی رهبر انقلاب در امور جهان اسلام است. 

گفتار زیر، حاصل گفتگوی یک ساعته ی پایگاه اطلاع رسانی KHAMENEI.IR است با ایشان درباره ی اقداماتی که رهبر انقلاب برای گسترش ایده ی وحدت جهان اسلام انجام داده اند.

رهبر انقلاب را می توان از طلایه داران بزرگ وحدت و تقریب در جهان اسلام دانست. ایشان گام های زیادی در جهت خاموش کردن فتنه ی تفرقه در جهان اسلام و گسترش ایده های وحدت و تقریب در بین مذاهب اسلامی اعم از شیعه و سنی برداشته اند. البته حضرت آقا صریحاً بیان فرموده اند منظور از وحدت این نیست که شیعه را سنی یا سنی را شیعه کنیم، بلکه منظور از وحدت این است که همه ی مسلمانان احساس کنند جزء یک امت واحد هستند. مسلمانان باید احساس کنند اعتقادات، اصول فقهی، مسئولیت ها، وظایف و حقوق همه ی آن ها مشترک است. بنابراین همه باید به عنوان امتی واحد علیه چالش های امت اسلامی قیام کنند.

بنده سعی می کنم در این فرصت کوتاه، فقط رئوس هرکدام از محورها و گام ها را بگویم. آن هم صرفا گام هایی که ایشان در زمان رهبری خود برداشته اند نه قبل از آن. اگر چه می توان از روی این محورها، به دغدغه های جهان اسلامی ایشان پی برد.

1.تأسیس مجمع جهانی تقریب مذاهب

یکی از اولین گام های ایشان، تأسیس «مجمع جهانی تقریب مذاهب بود. پیش از این، مجمع دارالتقریب قاهره در دهه ی چهل واقعاً موفق بود. دارالتقریب قاهره بر روابط بین شیعه و سنی تأثیر بسیاری گذاشت و انتشار مجله ی «رسالت الاسلام» نیز در شصت شماره، در این زمینه کاملاً مؤثر واقع شد. البته باید اضافه کنم که چاپ فتاوای مذاهب خمسه در حج در ایامی که مناسک شیعه ممنوع بود، چاپ کتاب «مجمع البیان» مرحوم طبرسی و کتاب «حدیث الثقلین» به تألیف مرحوم آقای وشنوی در قاهره نیز اثرات خوبی بر جای گذاشتند. اما متأسفانه از اوایل دهه ی هفتاد با فوت رهبران شیعه و سنی که در این مسیر خدمت می کردند، مجمع دارالتقریب قاهره نیز از فعالیت بازایستاد. 

اما با تأسیس مجمع جهانی تقریب از سوی رهبر انقلاب، مجددا یک حرکت جهانی قوی در این باره شروع شد و آیت الله واعظ زاده به عنوان اولین دبیرکل از سوی معظم له منصوب شدند. شورای عالی مجمع تقریب از شخصیت های معروف تقریبی تشکیل شده بود. بعدها تعداد اعضای آن تقریباً به بیش از سیصد نفر رسید. شورای عالی نیز اثرات خوبی از خود در سطح جهان باقی گذاشته است.

مجمع تقریب هر سال کنفرانس های بزرگ وحدت را در گوشه گوشه ی جهان برپا می کند. در این کنفرانس ها، علمای شیعه و سنی شرکت می کنند. مجمع کتاب های زیادی در رابطه با احادیث مشترک، نقاط مشترک بین شیعه و سنی و احکام مشترک نیز منتشر کرده است تا این ایده را نه تنها در سطح جهان اسلام، که در سطح جهان گسترش دهد. یکی از مشوقین اصلی تأسیس و ایجاد دانشگاه تقریب مذاهب نیز حضرت آقا بوده اند. 

2.تأکید بر نگارش سند وحدت 

گام بعدی ایشان، تأکید بر نوشتن سند وحدت و تقریب بین مسلمانان بوده است. در واقع، مقام معظم رهبری اولین طراح این سند بوده اند. تقریباً اواخر دهه ی شصت، سندی آماده شد که در دفتر مقام معظم رهبری و مدتی نیز در قم، از طرف رؤسای ارگان های فرهنگی و علما مورد بررسی قرار گرفت و در اجلاس بزرگ جهانی در تهران، بعد از بررسی سند، تصویب شد. تاکنون 2500 عالم شیعی و سنی زیر این سند را امضا کرده اند. امیدوار هستیم بتوانیم آن را در اختیار دیگر مراجع بزرگ شیعه و سنی قرار دهیم و تأیید آن ها را نیز بگیریم. 

در این سند، مشترکات اسلامی تبیین و به زبان های مختلف دنیا ترجمه شده است. حضرت آقا به گسترش زمینه های مشترک و آگاهی از آن ها توصیه فرموده اند. این زمینه ها گاهی نود درصد کل زندگی را شامل می شوند. در حقیقت، مشترکات زیاد است و برخی از علمای اهل سنت این مشترکات را به 95 درصد در کل زندگی رسانده اند. تقریباً ده ها کتاب در رابطه با روایات مشترک، راویان مشترک و نظام های مشترک بین مسلمانان منتشر شده است که کلاً ریشه در صحبت ها و توصیه های حضرت آقا دارند.

3.توجه به عوامل بیداری اسلامی

گام بعد، بیداری اسلامی است. بیداری اسلامی، هم خود عامل وحدت است و هم نتیجه ی وحدت امت اسلامی. در این مورد، باید به تأکیدات رهبر معظم انقلاب در سخنرانی ها و پیام های کلی ایشان به حجاج اشاره کنم. تأکید ایشان همواره بر ابعاد بیداری اسلامی و عوامل تعمیق بیداری اسلامی بوده است. این عوامل شامل آگاهی دادن به علما و جوانان، احیای مقاومت و فداکاری در بین توده ی مسلمان و تقویت شعائر اسلامی می شوند. ایشان راه تقویت این عوامل و تعمیق در این بیداری را نیز شناخت دشمن می دانند. 

حضرت آقا حرکت های اخیر بیداری را دقیقاً رصد کرده اند و هرجا که لازم دانسته اند، خصوصاً در مورد مسائل مصر، هدایت کننده و توجیه کننده ی مسیر بوده اند. همین موضوعات نیز سهم زیادی در بیداری اسلامی مردم کشورهای اسلامی داشته است.

البته ممکن است در حال حاضر به دلیل توطئه هایی که از سوی نظام سلطه و وابستگان منطقه ای آنان در جهان اسلام شده است، بیداری اسلامی تحت الشعاع قرار گرفته باشد و حرکت آن مقداری کند شده باشد، اما به طور قطع حرکت بیداری اسلامی ازبین رفتنی نیست، زیرا قرآن، حدیث و ایمان به مفاهیم اسلامی، پشتوانه های اصلی این حرکت هستند. امیدوار هستیم این توطئه ها یکی پس از دیگری از بین بروند و حرکت بیداری اسلامی در سطح جهان اسلام گسترش بیابد.

ایجاد دبیرخانه ی دائمی بیداری اسلامی و تعیین دبیری برای این دبیرخانه نیز ابتکاری در همین راستا بود که می تواند در توسعه ی بیداری اسلامی مؤثر واقع شود، ضمن اینکه می تواند گامی بیشتر در ایجاد وحدت جهان اسلام باشد.

4.احیای سنت و شخصیت پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و سلم

یکی از حرکت های مهم در رابطه با وحدت، احیای سنت و شخصیت پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و سلم و ائمه ی اطهار علیهم السلام است. رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم مورد مقبولیت و مشروعیت همه ی مذاهب مختلف اسلامی هستند و از همین رو، هرچه بیشتر شخصیت پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و سلم را برای مسلمانان جهان توضیح دهیم و جهان اسلام با ایشان آشنا شوند، به بیداری اسلامی و وحدت اسلامی، خدمت بیشتری کرده ایم.

رهبر انقلاب نیز در طول همه ی این سال ها به جایگاه ممتاز و ویژه ی پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و سلم به عنوان یکی از مهم ترین محورهای وحدت جهان اسلام پرداخته اند و حتی یکی از سال ها را به نام این بزرگ مرد تاریخ بشریت نامگذاری کرده اند. 

5.ارتباط با علمای جهان اسلام

موضوع بعدی ارتباط و اهتمام به ملاقات و نزدیکی با علمای جهان اسلام است. ملاقات هر ساله ی رهبر انقلاب با علمای جهان اسلام و توجیهات وحدتی، تقریبی و نقد کردن مسائل، در اثنای کنفرانس وحدت یا به مناسبت های دیگر، کمک بسیاری به آن ها و هم چنین وحدت جهان اسلام بوده است. حتی جالب است که بدانید در بعضی موارد، هیئت هایی از سوی رهبر انقلاب برای نجات دادن بعضی از علمای محکوم به اعدام اعزام شده اند. به برخی از علمای جهان اسلام نیز در مسیر کاری آن ها، کمک های مالی و سیاسی از سوی رهبر انقلاب صورت گرفته است که خود داستان های مفصلی دارد. 

یادم می آید معمولاً بعد از دیدارها، وقتی با این شخصیت ها ملاقات می کردیم، آن ها با شعف از آن دیدارهای خود با حضرت آقا صحبت می کردند و از دیدگاه اصیل وحدتی ایشان تقدیر می کردند. حتی برخی از رهبران مسیحی بعد از شنیدن صحبت های حضرت آقا در رابطه با لزوم همکاری ادیان در تربیت جوانان، از تأثیر مثبت صحبت های ایشان در دل و مسیر زندگی خود برای ما تعریف کرد. ملاقات های حضرت آقا با علما، ملاقات های موفقی بوده است. حتی مقالاتی نیز درباره ی ملاقات های علمی و حتی ملاقات های ادبی ایشان با علما منتشر شده است. 

6.ایجاد اتحادیه ی جهانیِ علمایِ مقاومت اسلامی

یکی از نکات جالبی که حضرت آقا دنبال می کنند، ایجاد اتحادیه ی جهانیِ علمایِ مقاومت اسلامی است. این گام نیز در راستای گسترش روح مقاومت در بین علما و توسعه ی بیداری اسلامی بوده است که منتهی به وحدت اسلامی شده و می شود.

7.فتاوای وحدتی آیت الله العظمی خامنه ای 

موضوع دیگر در این باره، فتاوای وحدتی حضرت آقا است. برخی از فتاوای ایشان اثرات عظیمی در سطح جهان داشته است؛ مثل فتوای تحریم اهانت به صحابه ی پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله و سلم و امهات المؤمنین. این تحریم اهانت به مقدسات مذاهب مختلف، از طرف شخصیت های بزرگ کشورهای جهان اسلام، مورد تشکر و تقدیر قرار گرفت. 

8.جلوگیری از عوامل تفرقه

جلوگیری از تحرکات تفرقه انگیز و فتنه انگیز، چه در داخل ایران و چه در خارج ایران نیز همواره از سوی رهبر انقلاب مورد تأکید قرار گرفته است. از همین روی، در داخل کشور، بعضی از برنامه های رادیو و تلویزیون، بعضی از مقالات و تألیفات برخی از ناآگاهان در رابطه با گسترش تفرقه و فتنه و همچنین استفاده از نمادهای فتنه انگیز که مورد تمسک مغرضان انقلاب قرار گرفته بود، با دستور ایشان حذف شد.

بنده معتقد هستم جلوگیری از تحرکات برخی از گروه های جاهل به رهبری مزدوران لازم بوده است، زیرا با این کار و نشر عادات منحرف، خواستار گسترش تفرقه بین شیعه و سنی بوده اند. فعالیت های تحریک آمیز این گروه، نه تنها برای ایران، که برای کل جهان خطرناک بوده است. آن ها با این اقدامات، برای تحقق اهداف آمریکا و انگلیس در ایجاد درگیری شیعی و سنی زمینه ایجاد می کرده اند.

ایشان اهانت به مقدسات را از عوامل بزرگ تفرقه می دانند و بر آن تأکید می فرمایند. البته عامل اصلی را استکبار جهانی می دانند. کینه ی آن ها برای منافع ازدست رفته را دلیل تحریکشان برای ایجاد و گسترش تفرقه در جهان اسلام می دانند. درباره ی عوامل داخلی نیز علمای درباری یا علمایی را که به فکر منافع شخصی بودند، عامل مخرب و دست راست استکبار در تحقق اهداف آن ها می دانند. بر مسئله ی تعصب و افراطی گری بسیار تأکید می کنند. اخیراً در کنفرانس تکفیر، در دیدار علمای قم با حضرت آقا، تأکید ایشان بر مسئله ی افراطی گری و حیله های دشمنان وحدت بود؛ حیله هایی که برای تحریک مسلمانان علیه یکدیگر به کار می برند.

برای مثال، گروه های افراطی داعش را رژیم صهیونیستی به وجود آورده است. برپا شدن این رژیم منحوس در قلب جهان اسلام، برای تحریک جهان اسلام و دور نگه داشتن آن از اهداف بزرگ خود بوده است. ایجاد گروه های افراطی، تحریک کشورهای اسلامی علیه یکدیگر و مشغول کردن جهان اسلام به مشکلات خود، به این دلیل بوده است تا فکر وحدت و اتحاد علیه استکبار جهانی را از جهان اسلام دور نگه دارند.

در برخی موارد، حضرت آقا با تشکیل هیئتی برای محاوره و گفت وگو با شخصیت های جهان اسلام که خودآگاه یا ناخودآگاه در پازل طراحی شده از عوامل غربی حرکت می کردند، توانستند برخی از این فتنه انگیزی ها را خاموش و یا از گسترش آن جلوگیری کردند.

9.عبور از اختلافات مذهبی

جمهوری اسلامی به رهبری امام خمینی و حضرت آیت الله خامنه ای، وحدت و بیداری کل جهان اسلام را مطرح می کند و فقط محدوده ی ایران و تشیع را در نظر نمی گیرد. شاید بزرگ ترین نقش حضرت امام رحمه الله علیه و مقام معظم رهبری، هدایت و رهبری بیداری اسلامی بوده است. در قانون اساسی ایران، در رابطه با جهان اسلام و اولویت مصلحت امت اسلامی بر مسائل داخلی صحبت می شود. در کل، صحبت های حضرت امام رحمه الله علیه و رهبر انقلاب در زمینه ی وحدت شیعه و سنی، فقط مربوط به داخل کشور نیست. تمرکز جمهوری اسلامی بر کل مسلمانان است، نه فقط بر حدود، مذهب یا سرزمین خود.

هدف اصلی انقلاب اسلامی در سیاست خارجه، کمک رساندن به کل مسلمانان جهان است. همین چند وقت پیش بود که آقا در در دیدار شرکت کنندگان در «کنگره ی جهانی جریانهای افراطی و تکفیری از دیدگاه علمای اسلام» فرمودند که: «ما به توفیق الهی و به فضل الهی از محدودیّت اختلاف مذهبی عبور کردیم. ما همان کمکی را که به حزب الله لبنان کردیم که شیعه است، همان کمک را به حماس کردیم و به جهاد کردیم و باز هم خواهیم کرد. ما اسیر محدودیّت های مذهبی نشدیم؛ ما نگفتیم این شیعه است، این سنّی است، این حنفی است، این حنبلی است، این شافعی است، این زیدی است؛ ما نگاه کردیم به آن هدف اصلی و کمک کردیم و توانستیم مشت برادران فلسطینی مان را در غزّه و در مناطق دیگر تقویت کنیم و ان شاءالله ادامه خواهیم داد.» 

​