به گزارش نماینده "بهروز کمالوندی" در گفتگو با باشگاه خبرنگاران، پیرامون گزارش اخیر آژانس، گفت: گزارش آژانس گزارش مدیرکل است که به شورای حکام ارائه می‌شود، پیش نویس این گزارش نیز چند وقت پیش به ایران ارسال شده و در آن به مواردی هم اشاره شده بود.
وی ادامه داد: هنگامی که این گزارش ارائه شد نماینده کشورمان در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به طور شفاهی در رابطه با آن توضیحاتی را ارائه کردند و ما هم یک یادداشت توضیحی را بلافاصله بعد از گزارشات مدیر کل ارسال کردیم که به دست آژانس نیز رسید.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی تصریح کرد: آن چه مسلم بوده این است که این گزارش کاملا مشخص کننده صلح آمیز بودن تمام فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران است و بنا به گفته آژانس، این سازمان قادر است راستی‌آزمایی عدم انحراف مواد هسته‌ای تحت پوشش سازمان را در ایران تایید کند. این یعنی ۹۵ درصد این گونه گزارشات برای گرفتن چنین تاییدیه‌ای ارائه می‌شود.
کمالوندی اظهار داشت: نکته بعدی که در رابطه با این مسئله وجود دارد این است که آژانس راستی آزمایی فعالیت‌های هسته‌ای را تحت توافق برنامه اقدام مشترک ادامه می‌دهد و مفهومش این است تمام توافقاتی که ایران با ۱+۵ داشته و قرار بوده آژانس هم نظارت کند به خوبی انجام شده است.
وی افزود: درک سوم از مسائل این است که، ایران با آژانس داوطلبانه توافقاتی را که داشته در غالب گام به گام و مرحله‌ای انجام داده، به طور کلی ۱۸ موضوع مطرح شده بوده که آژانس هم اعلام کرده ۱۶ موضوع آن حل شده، و بر روی دو موضوع دیگر آمانو مانور می‌دهد و خواستار همکاری ایران شده است.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی اظهار داشت: ما می‌خواهیم بگوییم که این دو موضوع از جمله مسائلی هستند که حتما باید آژانس همکاری دقیقی کند تا بتواند حل شود.
وی افزود: یکی از این موضوعات انتقال نوترون است و دیگری بحث انفجارات قوی است که در منطقه مریوان انجام شده است، این دو موضوع در قالب آن چند موضوع مطرح بوده که ما در نشست‌های فنی که با بازرسین داشتیم، معلوم شد که تمامی شواهد و مدارک آنها جعلی و مشکل‌دار است و همکاران ما از آنها شواهد و مدارک خواستند.
کمالوندی با ذکر یک مثال در این خصوص ادامه داد: برای مثال در یکی از این گزارشات به عنوان یک سند اسم افرادی را به کار برده‌اند و در بین آنهااسم "خسین" وجود دارد! و باید در اینجا بگویم که ما در لغاتمان "حسین داریم ولی "خسین" نداریم که اتفاقا همکاران ما معتقد هستند که این مسئله می‌تواند از صهیونیست نشات بگیرد زیرا آنها اصلا نمی‌توانند (ح) را تلفظ کنند احتمالا به همین دلیل خسین نوشته‌اند.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی تصریح کرد: بنابراین ما از آژانس اطلاعات بیشتری خواستیم و گفتیم این مدارکی که شما ارائه می‌دهید ناقص است و بگویید از کجا آمده تا ما بتوانیم بیشتر پاسخ دهیم.
کمالوندی گفت: اقدام دیگری که آقای نجفی انجام داد و البته کار خوبی هم بود این بود که بلافاصله بعد از صحبت‌های مدیرکل موضوع اینکه آژانس می‌گوید ایران همکاری های لازم را ندارد، و همچنین مسئله انفجارها در مریوان را مطرح کرد، و اعلام کرد که مساحت مریوان ۲ هزار کیلومتر مربع است و آن کشوری که این اطلاعات را به شما داده دقیقا مشخص کنید تا ما شما را به آن جا ببریم تا متوجه شوید اطلاعات نامشخصی را به شما داده اند.
وی ادامه داد: پس از این مسئله گزارشی توضیحی و توجیهی پیرامون نکات مختلف گزارش مدیرکل توسط دفتر نمایندگی ما ارائه شد که چند بخش دارد؛ در بخشی از آن به موارد راستی آزمایی در ایران اشاره و مجددا تکرار شده که کشورمان وظایف خود و حتی در مواردی کارهای فراسازمانی که داوطلبانه بوده را نیز انجام داده است.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی افزود: در این گزارش همچنین به همان شانزده مورد اشاره شده و ما در بخش‌هایی دیگر نیز در مورد ۳ و ۴ موضوع ملاحظات خود را اعلام کرده‌ایم، یکی از این موضوعات بحث پروتکل الحاقی است، یعنی پروتکل الحاقی، الحاقی‌اش اجباری نیست و به کار بردن بعضی عبارات مربوط به کشورهایی است که عضو الحاقی را قبول کرده‌اند و مثل این که آژانس در موقعیتی هست یا نیست که فعالیت اعلام نشده کشور را تایید کند و یا نکند، فعالیت‌های اعلام شده نیز برای زمانی است که پروتکل الحاقی را قبول کرده یعنی کشورهایی که فقط تعهدات پادمانی دارند یعنی قرارداد پادمان با آژانس را امضا کرده‌اند و در رابطه با فعالیت‌هایی که اعلام می کنند، است.
کمالوندی با بیان اینکه ایران پروتکل الحاقی اشاره شده را اجر کرد ولی نتیجه ای ندید، گفت: با توجه به ادعاهای آژانس در رابطه با این گونه گزارش‌ها که خواستار اجرای قطعنامه‌های شورای حکام و شورای امنیت است، باید گفت که جمهوری اسلامی ایران دلایل غیرقانونی بودن مستندات را با استدلال‌های حقوقی قوی ارائه کرده، زیرا زمانی یک پرونده می‌تواند از شورای حکام به شورای امنیت برود و مطرح شود که "دایورژن" و یا عدم اجرای تعهدات یا انحراف در ان دیده شده و مستندات آن وجود داشته باشد.
وی ادامه داد: هنگامی این گونه بحث‌های سیاسی نباشد نمی توان پرونده را در شورای امنیت مطرح کرد و چون شورای امنیت مطرح کرده که پروتکل الحاقی باید اجرا شود، از این رو می‌گویند که ما می‌آییم بر اساس همان ادبیات پروتکل الحاقی این جمله را در انتهای هر گزارش می‌آوریم و در موقعیتی نیستید که بگویید فعالیت‌های اعلام نشده الحاقی است یا خیر. این در واقع ایرادهای حقوقی است که ما نسبت به این گزارش‌های آژانس وارد می‌کنیم.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه نکته جدیدی در گزارشات نیست مگر نکته‌ای که در گذشته تکرار می‌شده، تصریح کرد: این نکات دو دسته است: یکی از این نکات این است که در این گزارش‌های آژانس تأکید شده که ایران برنامه‌هایش همیشه صلح‌آمیز است و دیگری این که خواستار اقداماتی شدند که جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده آن ها را انجام نخواهد داد. مثلاً همچنان در این گزارش‌ها بحث تعلیق وجود دارد، این ادبیات همچنان در گزارشات آژانس حفظ شده و به صورت یک عادت درآمده است.
کمالوندی گفت: اما اگر گزارشات آژانس را در یک چارچوب و ذره بین حقوقی ببینیم، آن چیزی را که مشاهده می‌کنیم این است که در این گزارشات چیزی را که نشان‌دهنده‌ی عدم اجرای تعهدات از طرف ایران باشد، وجود ندارد.
وی افزود: اعتراض وارد شده به این گونه گزارشات این است که جمهوری اسلامی ایران خواستار توضیحات بیشتری از آژانس شده که منبع این اطلاعات کجا است تا ما بتوانیم همکاری بیشتری را با آنها انجام دهیم.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی تصریح کرد: مسئله بعدی که در این گزارش به آن اشاره شده است، این که ایران موضوعات جدید را برای گام‌های بعدی تعیین نکرده است، باید گفت که جمهوری اسلامی ایران از گذشته اعلام کرده بود که موضوعات جدید منوط به بسته شدن موضوعات در دست اقدام است و اگر این دو مسئله را انجام دهند ایران نیز در موضوعات جدید وارد خواهد شد.
کمالوندی پیرامون همزمانی ارائه این گزارش با مذاکرات هسته‌ای ایران و ۱+۵ اظهار داشت: با توجه به اینکه تقویم شورای حکام از مدت‌ها قبل مشخص می‌شود، این طور نیست که فقط شورای حکام تصمیم بگیرند، زیرا اعضا باید شرکت کنند و زمان گزارشات از ابتدای سال مشخص است و این که این دو موضوع هم‌زمان می‌شود می‌تواند تصادفی باشد.
وی ادامه داد: ما نمی‌خواهیم اینگونه القاء کنیم که آژانس در یک زمان به خصوص اقدام به ارائه گزارش می‌کند، همچنین اتهامی را نسبت به آنها مایل نیستیم.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی با اشاره به برخی مکانیزم‌های غلطی موجود در آژانس(یک نمونه: اطلاعاتی که راستی‌آزمایی نشده مبنا قرار دادن)، گفت: در گذشته ما این موضوع را مطرح کردیم و در حال حاضر نیز کشورهای زیادی هم به تدریج نسبت به این مسئله معترض می‌شوند که به آن اطلاعات آزاد می‌گویند.
وی ادامه داد: این اطلاعات آزاد باید از طرف کسی که این‌ها را ارائه می‌دهد توام با یک تعهد باشد و با اهداف و اغراض سیاسی نباشد و اگر خلاف آن ثابت شود باید به آن کسی که اطلاعات را ارائه می‌دهد برخورد کنند، در حالی که رویه آژانس اینگونه نبوده و ما از موردها در گذشته بسیار داشتیم که جنجال‌های سیاسی و تبلیغاتی ایجاد و دفاع کرده است که بعداً معلوم شد اقدامات انها دروغ است.
کمالوندی در پایان خاطرنشان کرد: اما هنگامی که دوره اول تبلیغات بود این سر و صداها زیاد نبود و به محض این که حل می‌شد، دیگر تبلیغات نمی‌کردند و این‌ها ایرادی است که به مکانیزم‌های آژانس وارد است و البته رسانه‌های ما باید هوشیار باشند که در این فضای تبلیغاتی قرار نگیرند.