به گزارش نماینده، سبکی که اهل بیت (ع) برای زندگی توصیه می کنند سبک زندگی جهادی است و این آن حقیقتی است که ما در زیارتنامه آن حضرات (ع) به آن معترف می شویم و همین روحیه است که سبک زندگانی ایشان را در تاریخ بی نظیر کرده است. از این رو، در گفتگوی شبستان را با حجت الاسلام حميدرضا مريديان، مدیر گروه مطالعات اسلامي موسسه نداي فطرت که به بررسی مولفه های این سبک و چیستی آن پرداخته ایم که از نظرتان می گذرد:
اگر سبك زندگي به چگونگي راه و روش زندگي معنی می شود، اسلام و اهل بيت (ع) چه نوع سبكي را توصیه و عرضه می کنند؟
روش زندگي اي كه روايات آن را برترین سبک می دانند، سبك زندگي جهادي است. يكي از آن صفاتي كه در زيارت اهل بيت (ع) را با آن مورد خطاب قرار مي دهيم، جهاد است. در همان ابتداي زيارت به اهل بيت (ع) خطاب مي كنيم"اشهد انك قد اقمت الصلوه و آتيت الزكوه وامرت بالمعروف و نهيت عن المنكر و جاهدت بالله حق جهاده". به اين معنا كه يكي از ويژگي هاي زندگي شما، جهاد بوده است. اين مهم مي تواند مقدمه اي باشد تا ما به اين موضوع برسيم كه سبك زندگي جهادي بالاترين سبك در زندگي حضرات معصومين (ع) است.
نكته دوم اين است كه سبك زندگي ديني آن نوع زندگي اي است كه مطابق با آموزه هاي ديني باشد و تمامي وجوه رفتار، گفتار، انديشه و انگيزه مان را تحت نفوذ خود قرار دهد. به طوري كه حتي سليقه و انتخاب فرد هم با امور ديني صورت مي گيرد.
انطباق سبك زندگي فرد مسلمان در همه ابعاد با امور ديني چه خروجی و نتیجه ای دارد؟
در اين نوع زندگي هميشه انسان در حال پويايي است و انسان ها از آن حالت منفعلانه در زندگي خارج مي شوند و هميشه خود را با آموزه هاي ديني متعادل مي كنند.
سبك زندگي جهادي به چند قسم تقسيم مي شود؟
اهل بيت (ع) به ما ياد داده اند قسمت اعظم زندگي نظام ارزشي و چگونگي نگاه كردن به زندگي و باورهايمان است، براي همين هم وقتي بخواهيم دين را تعريف كنيم، "دين عبارتست از مجموعه اي از قوانين، اخلاق و قواعد حقوقي است كه خداوند براي هدايت بشر تعيين كرده است". بنابراين به اين نتيجه مي رسيم كه ظهور و تجلي دين در زندگي هر فرد به يك صورت خاص و يكسان نيست و شدت و ضعف دارد و از ناحيه مطابقت فعاليت ها با دين زماني مي تواند نتيجه اي حداكثري باشد بگيرد و به سبك زندگي جهادي برسد كه همه رفتارهايش را در رابطه با آداب و دستورات ديني قرار دهد.
سبك زندگي اهل بيت (ع)، سبك زندگي جهادي بوده است بدين خاطر كه هميشه مومنين را به استقامت، جهاد با دشمن دروني و بيروني سفارش مي كرده اند تا در راه حق و عليه باطل اين پويايي را داشته باشند.
نكته مهمي كه بايد در اين بحث مورد توجه قرار دهيم اينكه وقتي سبك زندگي جهادي مطرح مي شود برخي فكر مي كنند اين جهاد با نبرد دشمن بيروني و نزاع است اما اين تفكر اشتباه است بلكه انسان همواره بايد با دشمن دروني و يا همان نفس و هواهاي نفساني مبارزه كند.
از طرف ديگر آنچه در ارتباط با قتال و رويايي با دشمن بيروني آمده است همان قتال است. در آيه قرآن آمده است"كتب عليكم القتال": "بر شما واجب است جنگ و پيكار با دشمن بيروني".
اما در رابطه با جهاد چنين چيزي وجود ندارد جهاد يك معناي عام دارد كه قتال جزئي از آن است.
با این تفاصیل نخستین گام در طراحی و ساخت سبك زندگي جهادي چيست؟
گام اول در سبك زندگي ديني و جهادي، ترسیم الگوي زندگي جهادي براي مومنان است. در قرآن داريم كه حضرت رسول (ص) يك اسوه حسنه هستند كه شما مي توانيد به ايشان نگاه كنيد و بر اساس روش زندگي ایشان، زندگي تان را شكل دهيد. حضرت سيدالشهداء (ع) هم الگوي ديگري هستند زيرا سبك زندگي ايشان هم در بعد بيروني و هم در بعد دروني جهادی بوده است.
گام دوم اين است كه تلاش توام با رنج براي رسيدن به هدف خاص بايد مورد توجه قرار بگيرد. اين را همه بزرگان در زندگي انسان توصيه و سفارش كرده اند. انساني مجاهد است كه همواره در حال كارزار با دشمن باطل باشد و خودش را در حال مبارزه با دشمن دروني و بيروني بداند.
بر همين اساس در روايات از جهاد با نفس، كسب روزي و همسرداري و كسب علم و راز داري" به شئون زندگي يك انسان مومن تعبیر شده و به عنوان جهاد معرفي مي شوند. به عنوان مثال در روايات آمده است: كسيكه براي تامين معاش خود و خانواده اش تلاش كند خداوند همسنگ پاداش مجاهدان و رزمندگان به او پاداش مي دهد. از امام صادق (ع) روايت شده كسي كه براي روزي خانواده اش تلاش مي كند مانند مجاهد در راه خدا است.
در سبك زندگي ديني ما بر اين عقيده ايم كه رفتار انسان برگرفته از درونش است و امام صادق (ص) هم بر اين اساس مي فرمايند: شاكله همان "نيت" است. انگيزه دروني انسان ها تبديل به رفتار مي شود. بنابراين ايمان هر فرد به ميزان باورهاي آن فرد بستگي دارد كه اين باورهاي دروني هم فقط اين نيست كه انسان به يكسري مسائل ديني گرايش داشته باشد بلكه رسيدن و پذيرفتن يك عقيده است كه هيچ موقع از آن عمل جدا نمي شود یعنی همان انگيزه هاي دروني كه ما براساس آن رفتار مي كنيم.
در سبك زندگي جهادي هدف هايمان را چگونه بايد تعيين كنيم؟
آن چيزي كه به عنوان هدف در زندگي جهادي مطرح است اين است كه انسان به يك تحول و دگرگوني در خود و در محيط پيرامونش مي رسد. باید همه آن ساختارهايي كه با آموزه هاي ديني مطابقت ندارد را كنار بزنيم.
يك ضرورت در سبك زندگي جهادي اين است كه انسان در زندگي به يك ساختار برسد و اين موضوع باعث شود تا او از انزوا بيرون رود و يك حركت فعالانه و خودجوش در درون فرد به وجود بياورد تا براساس آن انگيزه هاي دروني اش را به سمت و سويي ببرد كه به رضوان و رضاي الهي برسد و فرد در زندگي همه چيز را براي خداوند بخواهد.