به گزارش "نماینده"، پژوهش عفاف و حجاب با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر شیوع بدحجابی و ارائه راهکارهایی در جهت تحکیم و ارتقای حجاب دختران و زنان به سفارش بسیج جامعه زنان و توسط پژوهشکده مطالعات و تحقیقات بسیج انجام شده است.
با توجه به اثرات جبران‌ناپذیر شیوع بدحجابی از جمله بالا رفتن آمار طلاق، هوس‌مداری، بی‌ثباتی کانون خانوادگی، چشم‌چرانی و مقایسه همسر با دیگران و علی‌رغم اینکه موضوع حجاب هدف تهاجم فرهنگی قرار گرفته است و سال‌هاست که در کشور به عنوان موضوع فرهنگی و اجتماعی با پارادوکس‌هایی مواجه است اما پژوهش‌های اندکی در این زمینه وجود دارد. این پژوهش از روش تحقیق توصیفی و همبستگی استفاده کرده است و جامعه و حجم نمونه مورد مطالعه ۲۸۶۸ نفر از دختران و زنان ۱۵ سال به بالا در سراسر کشور هستند که در دو گروه دارای حجاب و بدحجاب قرار گرفته‌اند.
بر اساس اطلاعات به دست آمده از این پژوهش در خصوص وضعیت حجاب و بدحجابی در بین دختران و زنان کشور می‌توان گفت بر اساس نتایج به دست آمده حدود ۴۱ درصد از شرکت‌کنندگان دارای حجاب برتر، ۲۵ درصد حجاب معمولی و ۳۴ درصد دارای حجاب ضعیف هستند.
۷۵ درصد از زنان به حجاب اسلامی اعتقاد دارند
سؤال دیگری که در این پژوهش به آن پاسخ داده شده است وضعیت نگرش و دیدگاه زنان و دختران کشور نسبت به حجاب است که بر این اساس ۷۵ درصد از زنان به حجاب اسلامی اعتقاد دارند، ۱۳ درصد فاقد نظر هستند و ۱۲ درصد اعتقادی ندارند.
گرایش ۶۲ درصد از دختران و زنان به مد روز
وضعیت گرایش دختران و زنان کشور به بی‌حجابی و بدحجابی سؤال دیگری است که در این پژوهش به آن پاسخ داده شده است و بر اساس اطلاعات به دست آمده پوشش ثابت ۸۰ درصد از زنان همان پوشش فعلی آن‌هاست و قصد تغییر آن را ندارند، وضعیت پوشش در بین حدود ۲۰ درصد از آن‌ها بی‌ثبات است و نکته قابل توجه در گرایش به مد است که حدود ۶۲ درصد از زنان و دختران شرکت‌کننده در این پژوهش از آن تبعیت می‌کنند و به آن گرایش دارند.
رابطه سن افراد و میزان بدحجابی
بر اساس این تحقیق با افزایش سن افراد، قانون‌پذیری، توافق و میزان اضطراب، میزان بدحجابی در افراد کاهش می‌یابد این در حالی است که داشتن تجربه دوستی با جنس مخالف، تمایل به دوستی با جنس مخالف، قانون‌پذیری و رضایت از هویت فردی مهمترین عوامل مؤثر بر تعیین وضعیت حجاب زنان و دختران ایرانی است.
در خصوص عوامل خانوادگی مؤثر بر بدحجابی دختران و زنان کشور به ترتیب تقیدات دینی خانواده، تعارض با خانواده، سطح تحصیلی مادر، تأکید خانواده بر نوع پوشش، هماهنگی حجاب با خانواده، مهمترین عوامل مؤثر بر میزان بدحجابی زنان و دختران ایرانی است.
استفاده از ماهواره و فیس بوک از عوامل مؤثر بر بدحجابی
غرب‌گرایی، گرایش به فیلم‌های مبتذل، استفاده از ماهواره و استفاده از فیس‌بوک از مهمترین عوامل سیاسی و فرهنگی مؤثر بر میزان بدحجابی زنان و دختران ایرانی است که البته نباید از تأثیرات عوامل اقتصادی نیز غافل بود چرا که بر اساس تحقیق انجام شده وضعیت شغلی فرد، رضایت از شرایط اقتصادی، وضعیت شغلی پدر و وضعیت مسکن آمار معناداری در تبیین بدحجابی دختران و زنان ایرانی دارد.
بر این اساس می‌توان ۱۹ عامل زیر را به عنوان عوامل تأثیرگذار در تبیین بدحجابی دختران و زنان ایرانی دانست.
۱- تجربه دوستی با جنس مخالف ۲- تمایل به دوستی با جنس مخالف ۳- تقیدات مذهبی فرد (پای‌بندی) ۴- مدگرایی ۵- استفاده از ماهواره ۶- غرب‌گرایی ۷- تأکید خانواده بر نوع پوشش ۸- هماهنگی پوشش با خانواده ۹- تعارف با خانواده ۱۰- تحصیلات مادر ۱۱- تقیدات خانواده ۱۲- رعایت قانون ۱۳- ارتباط با دوستان ۱۴- مسافرت به خارج ۱۵- وجدان‌گرایی ۱۶- ارتباط (ساختار خانواده) ۱۷- روانژندگرایی ۱۸- برونگرایی ۱۹- افسردگی
راهکارهای تقویت حجاب در جامعه
شرکت‌کنندگان در این پژوهش راهکارهایی از جمله برطرف کردن مشکلات اقتصادی مردم، کمک به تسهیل ازدواج جوانان، کمک به امر اشتغال بانوان و جوانان، تقویت هویت اسلامی ایرانی، ممنوعیت استفاده از شبکه‌های ماهواره، آموزش به دختران در مدارس درباره حجاب و پوشش، جداسازی دختران و پسران در دانشگاه‌ها، آزاد گذاشتن پوشش، اجباری کردن حجاب در اماکن و محیط‌های اجتماعی و برخورد گشت ارشاد را در تحکیم و تقویت حجاب در میان دختران و زنان کشور مؤثر دانستند.
افراد با حجاب برتر کمتر تجربه داشتن دوست جنس مخالف دارند
بر اساس نتایج به دست آمده زنان و دختران جوان‌تر بیشتر ضعف حجاب دارند و افراد با حجاب برتر نسبت به افراد با حجاب معمولی و ضعیف کمتر تجربه داشتن دوست جنس مخالف را دارند، قوانین را بیشتر رعایت می‌کنند، کمتر با مسئله اعتیاد درگیرند، از هویت خود بیشتر رضایت دارند، افسردگی و اضطراب کمتری دارند و از نظر هیجانی با ثبات‌ترند و افرادی وجدان‌مندتر، برونگراتر و دلپذیرتری هستند.
افراد با حجاب برتر تعارض کمتری با خانواده خود دارند، از خانواده خود رضایت بیشتری دارند و تقیدات دینی در خانواده آن‌ها پررنگ‌تر است.
همچنین این افراد هویت ملی قوی‌تری دارند، نظام را بیشتر قبول دارند، کمتر مد گرا هستند، استفاده بهتری از فضای مجازی دارند، گرایش فمینیستی کمتری دارند و کمتر با رفتارهای پرخطر درگیر هستند.
حجاب نماد قدرت و هویت زن مسلمان است
در نهایت و به عنوان جمع‌بندی پژوهش می‌توان گفت امروزه حجاب به عنوان یک الزام اجتماعی و بخش تفکیک‌ناپذیر هویت اسلامی نه تنها بر عصمت و پاکی دلالت دارد بلکه به عنوان سپر حمایتی از زن و مرد مسلمان و در نهایت کل جامعه در برابر تباهی و فساد جنسی محافظت می‌کند و نماد قدرتمند و نافذ هویت زن مسلمان است.
۳۰ درصد از جامعه در وضعیت بدحجابی به سر می‌برند/هشدار نسبت به گسترش بدحجابی
همانطور که ملاحظه شد و نتایج نشان داد حدود ۳۰ درصد از دختران و زنان کشور در وضعیت بدحجابی به سر می‌برند و آنچه مسلم است با این شرایط کنونی متأسفانه این مقدار رو به افزایش است و افرادی که دارای حجاب معمولی هستند و تحت عنوان وضعیت میانه محسوب می‌شوند با گذر زمان و شرایط کنونی جامعه مستعد گرایش به سمت بدحجابی هستند و می‌توان از آن‌ها به عنوان جامعه در معرض خطر بدحجابی نام برد به این خاطر برنامه‌های پیشگیرانه و مداخلاتی در جهت تقویت و تحکیم حجاب در میان زنان و دختران ایرانی نیازمند توجه و اهمیت بسیار بیشتری از سوی نهادها، مسئولان و دست‌اندرکاران در حوزه‌های مختلف است.
منبع: فارس