به گزارش «نماینده»، محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در جریان جلسه علنی نوبت عصر امروز (سه‌شنبه ۲۰ آبان) مجلس شورای اسلامی و در جمع‌بندی دو روز نظارتی مجلس بر اجرای برنامه هفتم توسعه پیشرفت، بیان کرد: ابتدا هم عرض خیرمقدم دارم به ریاست جمهور و وزرای محترم، معاونین و عزیزانی که مهمان ما هستند و مجدداً هم عرض تقدیر و تشکر دارم از یکایک همکارانم که در این دو روز گذشته به صورت جدی در بحث مربوط به عملکرد یک ساله برنامه تلاش کردند.
وی در ادامه اظهار کرد: روز گذشته همکاران و دوستان دولت تلاش کردند و به یک جمع‌بندی در حقیقت رسیدیم که ان‌شاءالله می‌تواند چراغ راهنمای ما برای برنامه سال دوم باشد. در این دو روز، اصحاب رسانه بسیار فعال و حساس موضوعات صحن مجلس را دنبال کردند و شایسته تقدیر هستند.
قالیباف تصریح کرد: اولین نکته‌ای که می‌خواهم به آن اشاره کنم این است که امروز تنها سند بالادستی ما و تنها میثاق ملی ما، برنامه هفتم است. به هر حال سال ۱۴۰۴ پایان برنامه ۲۰ ساله است و این سند قطعی ما خواهد بود.
رئیس مجلس گفت: قانون برنامه هفتم با همکاری دولت و مجلس تهیه شد و هر دو نهاد با هماهنگی خوب این کار را انجام دادند. جناب آقای دکتر پزشکیان رئیس‌جمهور در زمان تنظیم برنامه، خودشان دخیل بودند و مسئولیت کمیته مربوط به حوزه سلامت با ایشان بود.
وی یادآور شد: رئیس جمهور در انتخابات به مردم اعلام کردند که «برنامه من، همین برنامه هفتم است.» برنامه ما در مجلس برنامه هفتم است. این یک اتفاق مبارک است که امروز، همه مسئولان کشور در سطوح مختلف، بر یک برنامه مشترک و منسجم متعهد هستند.
رئیس مجلس بادآور شد: گذشته را به یاد بیاورید که در روزهایی، دولت می‌گفت نوشتن برنامه وظیفه قانونی مجلس نیست و دولت خودش برنامه می‌نویسد. امروز این هماهنگی و همدلی را ببینیم که همه یک‌صدا متعهد به اجرای این برنامه هستیم.
قالیباف بیان کرد: بسیاری از نخبگان و اندیشکده‌ها اذعان دارند در میان ۶ برنامه توسعه گذشته، برنامه هفتم دقیق‌ترین و اجرایی‌ترین برنامه‌ای است که تاکنون تنظیم شده است.
وی افزود: ویژگی مهم دیگر برنامه آن است که در ماده ۱۱۸، با کمک دوستانمان در دولت و مجلس، برای نخستین‌بار در میان برنامه‌های توسعه گذشته، نظارت پسینی پیش‌بینی شده است. یعنی امروز که در اولین سال اجرای برنامه هستیم، همه ما اینجا گرد هم آمده‌ایم تا بررسی کنیم در این یک سال چه کرده‌ایم و چه باید بکنیم. در گذشته، معمولا ۵ یا ۶ سال از اجرای برنامه می‌گذشت و تازه در پایان، یک بررسی کلی صورت می‌گرفت که نه تجربه‌ای منتقل می‌شد و نه عبرتی گرفته می‌شد.
رئیس مجلس اظهار کرد؛ امروز رویکرد متفاوت است؛ دولت و مجلس در کنار هم نشسته‌اند تا گزارش عملکرد را مرور کنند، نتایج را جمع‌بندی کرده و بر اساس همان، مسیر سال آینده را اصلاح نمایند. طبق برنامه، ما جمع‌بندی این نشست را به دولت منتقل می‌کنم و دولت یک ماه فرصت دارد تا در اول دی ماه، لایحه ۱۴۰۵ را بر این اساس ارائه کند تا در سال دوم برنامه، اشکالات را مرتفع کنیم و اجازه ندهیم اشکالات تا انتهای برنامه رود.
نباید از موضع اپوزیسیون سخن بگوییم
وی بیان کرد: من به عنوان یک خدمتگزار کوچک، در کنار دوستان عزیزم در مجلس و نیز برادر گرامی‌ام، آقای دکتر پزشکیان در دولت که مسئولیت ریاست‌جمهوری را بر عهده دارند، می‌گویم که ما نباید از موضع اپوزیسیون سخن بگوییم. امروز همه مسئولیم و حل مشکلات بر عهده است و ما باید متمرکز بر چگونگی انجام کار باشیم. اگر عدالت‌خواه و دغدغه مستضعفان و محرومان را داریم و می‌خواهیم کشور سرافراز و ایران قوی و راه شهدا را رفته و به نسل آینده ظلم نکرده باشیم، باید خروجی کار را تحویل مردم دهیم.
وی بیان کرد: باید بر روی سندی که امروز دست ماست، متمرکز شویم. هرگونه بی توجهی به آن، یعنی بی‌وفایی به انجام این کار؛ چه مجلس، چه دولت، چه بخش خصوصی و چه نخبگان جامعه؛ برنامه هفتم، میثاق ملی ماست.
رئیس مجلس گفت: با چند چالش جدی روبه‌رو هستیم از جمله ناترازی بانک‌ها و بحران آب. در موضوع آب، تولید آن در اختیار ما نیست و نعمتی الهی است اما مصرف آن به دست ماست. در برنامه هفتم، برای مدیریت منابع و مصارف آب، تکالیف روشنی تعیین شده است. اکنون که می‌بینیم بارش‌ها نسبت به سال‌های گذشته حدود سه درصد کاهش یافته، باید از خود بپرسیم آیا در عمل نیز مسیر برنامه را پیش می‌بریم؟ آیا رفتار مصرفی و سیاست‌گذاری‌های ما با همان چارچوبی که در برنامه آمده، منطبق است؟
قالیباف در ادامه گفت: اگر نقد یا اشکالی به برنامه وجود دارد، باید آن را اصلاح کنیم؛ در حوزه فقر، توزیع نامناسب درآمد با کمبود درآمد مواجه ایم اما همین دارایی موجود را به بدترین شکل هزینه می‌کنیم.
رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه تصریح کرد: ما در موضوع ناترازی بودجه، طبیعتاً باید مجلس و دولت هر دو به این مسئله توجه ویژه داشته باشند. همین‌طور در حوزه ناترازی انرژی و ناترازی صندوق‌های بازنشستگی نیز باید تمرکز ویژه‌ای صورت گیرد. در زمینه امنیت غذایی، همچنین در ناکاآمدی ساختاری و فرایندی و به‌ویژه در فقدان بهره‌وری در نظام اداری کشور، واقعاً وضعیت نگران‌کننده است و این موضوع به‌صورت جدی در همه عرصه‌ها آشکار شده است.
وی در ادامه با اشاره به گزارش مجلس شورای اسلامی، تصریح کرد: در جدول صفحه ۲۷ که دیروز برای دوستان قرائت کردم، مشخص شده عواملی که باعث عملکرد نامطلوب در سال اول اجرای برنامه شده‌اند چه بوده است. طبق آن گزارش، کمبود منابع تنها ۲۳ درصد از وزن مشکلات را تشکیل داده است، اما در مقابل، ناهماهنگی‌ها، ضعف ساختاری، ضعف کارکردی و عدم بهره‌وری سهم بسیار بالاتری داشته‌اند. با این حال، ما هر زمان که درباره مشکلات کشور صحبت می‌کنیم، معمولاً فقط از نداشتن منابع می‌گوییم. البته نمی‌گویم منابع ما کافی است، اما واقعیت این است که منابع موجودمان را بد هزینه می کنیم.
قالیباف با اشاره به اینکه در حوزه‌هایی مانند عدم بهره‌وری، نظام آموزشی و فرهنگ، معیشت و سلامت چالش های جدی داریم بیان کرد: این‌ها چالش‌های اصلی ما هستند. من می‌گویم حتی اگر فقط روی همین ۱۰ موضوع کلیدی تمرکز کنیم، و از میان آن‌ها ۳ یا ۴ محور را به‌عنوان اولویت انتخاب نماییم، باز هم بخش بزرگی از مشکلات کشور برطرف می‌شود.
وی در ادامه بیان کرد: اگر ما تنها بر همین موارد مهم و فوری متمرکز شویم، یعنی وقت، منابع مالی و انرژی خود را برای اولویت‌ها بگذاریم، می‌توانیم جهت حرکت کشور را اصلاح کنیم. وقتی می‌گوییم چگونگی انجام کار مهم است، یعنی باید روش کارمان را هم اصلاح کنیم، نه اینکه فقط شعار بدهیم.
رئیس مجلس شورای اسلامی با مرور چند شاخص بیان کرد: در حوزه تورم و شاخص قیمت مصرف‌کننده، از گذشته تا امروز روند به‌روشنی نشان می‌دهد که مسیر درستی نرفته‌ایم.در برنامه پنجم، قیمت مصرف‌کننده ۲.۷ برابر شد.در برنامه ششم، این رقم به ۷ تا ۸ برابر رسید و در مهرماه ۱۴۰۴، نسبت به برنامه ششم، قیمت‌ها ۱۳.۷ برابر شده‌اند. اگر بخواهیم همین مسیر غلط گذشته را ادامه دهیم، باید بدانیم که به چه بیراهه‌ای می‌رویم. پس باید تصمیمات شجاعانه و مدبرانه بگیریم، تصمیماتی که بر پایه خرد جمعی باشد.
وی در ادامه با اشاره به اینکه در سال ۱۳۹۹، حجم نقدینگی کشور ۳۰۰۰ هزار میلیارد تومان (همت) بود؛ بیان کرد: اما امسال این رقم به بیش از ۱۱ هزار همت رسیده است. با این روند، اگر تا پایان برنامه جلو برویم، وضعیتی بسیار نگران‌کننده خواهیم داشت. ما نمی‌توانیم با وسیله‌ها و روش‌های فعلی ادامه دهیم، بلکه باید دقیقاً منطبق با برنامه هفتم حرکت کنیم و اصلاحات را عملیاتی سازیم.
رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه در حال حاضر، ۱۹.۵ درصد نفت و گاز دنیا در اختیار ماست، اما با این وجود، دچار قطع گاز هستیم؛ بیان کرد: اگر با همین روال پیش برویم، در پایان برنامه مجبور خواهیم شد ۱۶ میلیارد دلار فرآورده نفتی وارد کنیم، و بیش از ۱۰ تا ۱۲ میلیارد دلار هم صرف واردات کالاهای اساسی کنیم. این مسیر درستی نیست.
در ادغام وزارت صمت با وزارت بازرگانی، مشکلات نهادی و ساختاری ایجاد شد
قالیباف با اشاره به اینکه وقتی از اشکالات ساختاری حرف می‌زنم، منظورم تصمیمات اشتباهی است که طی سال‌های گذشته گرفته‌ایم؛ بیان کرد: برای مثال، در ادغام وزارت صمت با وزارت بازرگانی، مشکلات نهادی و ساختاری ایجاد شد. این ها را ببینید. روزی استدلال ما این بود که چون وزارت بازرگانی مسئول واردات است، تولید داخلی آسیب می‌بیند، بنابراین آن را با صنعت ادغام کردیم. اما امروز می‌بینیم که در همین وزارتخانه، هیچ ساختار مشخصی برای کنترل بازار وجود ندارد.
وی افزود: همین اتفاق در ادغام وزارت جهاد با وزارت کشاورزی هم افتاد. در حالی که وزارت جهاد کشاورزی باید وزارت تولید و امنیت غذایی باشد، امروز عملاً نقش آن به تجارت کالاهای اساسی محدود شده است. نتیجه این شده که محصولات داخلی ما، مثل جو و گندم، دیگر توان رقابت با ذرت وارداتی ارزان را ندارند و تولید داخلی از بین می‌رود. آیا می خواهیم این مسیر را ادامه دهیم؟
رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه تمام این موارد در برنامه هفتم به‌صورت دقیق و شفاف تعیین تکلیف شده و مشخص است که چه اقداماتی باید صورت گیرد؛ بیان کرد: من معتقدم برنامه هفتم بزرگ‌ترین فرصت ماست تا این چالش‌ها را به فرصت تبدیل کنیم.به‌عنوان یک خدمتگزار، عرض می‌کنم بارها با وزرا، کمیسیون‌ها و شخص رئیس‌جمهور درباره این موضوع گفت‌وگو کرده‌ایم و همه به این باور رسیده‌ایم که برنامه هفتم می‌تواند این چالش‌ها را به فرصت بدل کند؛ به‌شرط آنکه همت کنیم و تصمیم بگیریم.
رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه آقای دکتر پزشکیان بارها در این باره با من صحبت کرده‌اند؛ بیان کرد: شاید ده‌ها بار. حتی همین پریشب درباره واردات بنزین بحث داشتیم. در آن جلسه که خود آقای دکتر هم حضور داشتند، من عرض کردم که ما پنج اقدام مشخص می‌توانستیم انجام دهیم که اگر انجام می‌دادیم، امروز مجبور نبودیم ۱۴.۵ میلیون لیتر بنزین در روز وارد کنیم.
اگر کارت سوخت را به شبکه بانکی متصل می‌کردیم، صرفه‌جویی زیادی می‌شد
وی در ادامه اظهار کرد: برای مثال اگر کارت سوخت را به شبکه بانکی متصل می‌کردیم، صرفه‌جویی زیادی می‌شد. اگر ال‌پی‌جی‌ها را درست مدیریت می‌کردیم، مشکل حل می‌شد. اگر فقط همین برنامه‌ها را طبق پیش‌بینی اجرا می‌کردیم، امروز این بحران وجود نداشت.
رئیس مجلس شورای اسلامی خاطر نشان کرد: در حال حاضر، مصرف CNG نسبت به قبل به‌شدت کاهش یافته است، در حالی که می‌توانست جایگزین مؤثری برای بنزین باشد. اگر همان پنج یا شش اقدام برنامه‌ای انجام می‌شد، به‌راحتی ۱۴.۵ میلیون لیتر صرفه‌جویی روزانه داشتیم و دیگر نیازی به درخواست ۲ تا ۲.۵ میلیارد دلار برای واردات LPG نبود. ما مول داریم اما بد خرج می کنیم.
شهادت می‌دهم شخص رئیس‌جمهور و تیم کارشناسی ایشان با جدیت برای اجرای ماده ۴۶ برنامه هفتم وارد عمل شده‌اند
وی در ادامه با اشاره به اینکه ماده ۴۶ برنامه هفتم در این زمینه بسیار کلیدی است، بیان کرد: من شهادت می‌دهم که شخص رئیس‌جمهور و تیم کارشناسی ایشان با جدیت برای اجرای آن وارد عمل شده‌اند. حتی در سفرم به سمنان دیدم که پایلوت بهینه‌سازی انرژی طبق همین ماده در حال اجراست و بخشی از مشکلات رفع شده بود.
وی در ادامه با اشاره به اینکه اما واقعیت تلخ این است که از بهمن سال گذشته تا امروز، بخش عمده‌ای از این طرح‌ها در چنبره نظام اداری متوقف مانده‌اند، گفت: در حالی که اگر ماده ۴۶ به‌طور کامل اجرا می‌شد، علاوه بر جلوگیری از خسارت‌ها در بخش برق، آب و صنعت، ۵۰ تا ۶۰ میلیارد دلار ظرفیت جدید به کشور اضافه می‌کرد. من بارها گفته‌ام تا اصلاح در حوزه انرژی اتفاق نیفتد، هیچ اصلاح اقتصادی در کشور معنا ندارد.
رئیس مجلس شورای اسلامی تأکید کرد: اما این به معنای افزایش قیمت بنزین نیست. این تفکر غلط است. راه‌حل‌های دیگری هم وجود دارد، از جمله توسعه بازار بهینه‌سازی و گواهی‌های صرفه‌جویی انرژی که اکنون در بورس انرژی در حال اجراست، اما متأسفانه، حتی در همین بازار هم مشکل داریم.
وی افزود: در زمستان امسال، قیمت گاز در بورس تا هر متر مکعبی ۱۲.۵ هزار تومان معامله شد، در حالی که در برخی نقاط کشور ۵۰۰۰ تومان دریافت می‌شود، و در عین حال کسانی که گواهی صرفه‌جویی خریدند، در زمان تحویل گاز، گازی به آن‌ها داده نشده است.این یعنی تخریب بازاری که می‌خواهیم آن را توسعه دهیم.
وی در ادامه با تاکید بر اینکه در همه تصمیماتی که می‌گیریم، باید رضایت مردم را جلب کنیم؛ بیان کرد: اولین کسی که از صرفه‌جویی نفع می‌برد، باید همان کسی باشد که صرفه‌جویی کرده است. مردم باید از این صرفه جویی نفع ببرند. به همین دلیل، ما در برنامه هفتم گاز را در اولویت قرار داده‌ایم، چرا که ۷۳ درصد انرژی کشور از گاز تأمین می‌شود، در حالی که بنزین تنها ۹ درصد سهم دارد.
وی در ادامه با اشاره به اینکه باید در سمت مصرف و صرفه‌جویی حرکت کنیم؛ بیان کرد: با این کار، هم مردم از خاموشی نجات می‌یابند و هم صنعت نفع می‌برد، و هم دولت از محل ارزش افزوده و مالیات منتفع می‌شود. من معتقدم مسیر ما کاملاً روشن است و دولت و مجلس باید در این مسیر گام‌به‌گام پیش بروند تا تحقق برنامه ممکن شود. جمع‌بندی این دو روز نشست، تجربه‌ای ارزشمند برای ما بود.
قالیباف خطاب به وزرای دولت بیان کرد: باید بر چند موضوع کلیدی که در اولویت اول کشور هستند تمرکز کنیم؛ سه موضوع بسیار مهم و فوری که اولین آن معیشت مردم به‌ویژه اجرای طرح کالابرگ الکترونیکی. دومین اصلاح ساختار انرژی است و سومین پیشبرد پیشران‌های توسعه در ماده ۴۸.
رئیس مجلس در واکنش به اظهارات سخنگوی دولت در خصوص کالابرگ گفت: در حوزه معیشت، یکی از گام های اساسی ما بحث کالابرگ است که من همین امروز با آقای میدری صحبت کردم. اما گفتند من در جریان نیستم متأسفانه دیشب سخنگوی دولت اعلام کرد که قرار است دوباره همان سیاست قدیمی سبد کالای ۵۰۰ و ۳۵۰ هزار تومانی اجرا شود، که همان مسیر غلط گذشته است. ما ماه‌ها تلاش کردیم تا کالابرگ هوشمند را جایگزین این روش کنیم تا قدرت خرید مردم در برابر تورم حفظ شود. شما بیش از همه زحمت کشیدید و تأمین اعتبار کردید.
وی در ادامه با اشاره به اینکه معیشت مردم سه محور اصلی دارد، بیان کرد: سلامت، مسکن و کالاهای اساسی. در بخش سلامت، پول زیادی در گردش است، اما اگر به‌جای تولید خدمات، سیاست خرید خدمات را دنبال کنیم، هزینه‌ها به‌درستی صرف خواهد شد.
موضوع انرژی از موضوعات اساسی ما است که باید پیش برویم. ۱۰ پیشران اصلی توسعه در ماده ۴۸ باید با جدیت پیگیری شود. در میان این پیشران‌ها، دو محور از همه مهم‌ترند. یکی کریدورهای جنوب-شرق و غرب کشور و دوم اتصال دریایی ایران به اقیانوس هند و توسعه سواحل مکران و عمان.همچنین باید به قوانین دائمی تقویت‌کننده برنامه، مانند قانون تأمین مالی نظام سرمایه‌گذاری توجه کنیم تا پروژه‌های بزرگ کشور به نتیجه برسند.ان‌شاءالله که این مباحث، ما را در مسیر پیشرفت واقعی کشور قرار دهد.