به گزارش «نماینده» سارا فلاحی عضو کیمسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: سازمان همکاری شانگهای در آغاز با هدف حل اختلافات مرزی در قالب شانگهای ۵ و با حضور چین، روسیه، تاجیکستان، قزاقستان و قرقیزستان در سال ۱۹۹۶ تشکیل شد و بعد از نشست های مختلف در فاصله سال های ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۰ که در آلماتی، بیشکک و دوشنبه برگزار شد و با ظهور معضلات امنیتی جدید به سوی اهداف دیگری حرکت کرد.
وی افزود: مبارزه با تهدیدهای امنیتی جدید که به عنوان "سه شر" "تروریسم ، تجزیه طلبی و افراط گرایی" مطرح شدند و تلاش برای ترویج همکاری در زمینه های مختلف سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، علمی،انرژی،حمل و نقل و ... باعث شد تا در سال ۲۰۰۱ و یک ماه بعد از واقعه ۱۱ سپتامبر نشستی در شانگهای چین برگزار شود و با پیوستن ازبکستان به عنوان عضو جدید رسما به سازمان همکاری شانگهای تغییر نام دهد.
فلاحی ادامه داد: ایران در سال ۲۰۰۵ به عضویت ناظر در سازمان همکاری شانگهای درآمد و نهایتا و بعد از ۱۶ سال در تاریخ ۲۶ شهریور ۱۴۰۰ به عضویت رسمی آن درآمد.
این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در ادامه بیان کرد: به این ترتیب پس از امضای تفاهم نامه راهبردی چند بعدی ۲۵ ساله با چین و آماده شدن برای انجام معامله مشابه با روسیه در آینده نزدیک، می توان از پیوستن ایران به سازمان همکاری های شانگهای به عنوان سومین حرکت تعیین کننده در گرایش عمیق تهران به شرق و تکمیل زنجیره مقاومت در برابر یکجانبه گرایی آمریکا نام برد.اما با توجه به این که رئیس دولت سیزدهم توازن در سیاست خارجی را به عنوان اصل مهم سیاست خارجی این دولت مطرح نموده لذا انتظار می رود این دولت برای ایجاد توازن میان شرق و غرب در راستای احیای برجام حرکت کند در این صورت می توان گفت ایران با حضور در شانگهای و برجام به دنبال ایجاد موازنه بین شرق و غرب در سیاست خارجی خود است در غیر این صورت کفه ترازو به سمت شرق سنگینی خواهد کرد.
وی تصریح کرد: هر چند شانگهای در نگاه اول و با نگاهی به اهداف اولیه اعلامی آن یک جامعه کاربردی منطقه ای در تجارت و اقتصاد نیست و در وهله اول برای روسیه و چین بستری برای مدیریت محیط امنیتی پیرامونی خود و خنثی سازی تهدیدهای مشترک علیه امنیت ملی و تمامیت ارضی آنها ناشی از "سه شرارت" مذکور بود اما نقش اقتصادی آن و همکاری های منطقه ای اقتصادی آن غیر قابل کتمان است و می توان گفت با توجه به این که تهدیدهای امنیتی جدید جهان، اقتصاد پایه هستند نقش امنیتی و اقتصادی شانگهای نه تنها منافاتی با همدیگر ندارند بلکه واجد یک رابطه دیالکتیکی و دو طرفه نیز هستند.
نماینده مردم ایلام در مجلس شورای اسلامی در ادامه عنوان کرد: نکته قابل توجه در پیمان شانگهای این است که با پیوستن پاکستان و هند در سال ۲۰۱۷ این سازمان اکنون شامل چهار قدرت هسته ای با برنامه ها و اهداف امنیتی است.هر چند اهداف امنیتی این چهار قدرت در مواردی متفاوت است اما مبارزه آن ها با سه شر تروریسم،افراط گرایی و تجزیه طلبی و تلاش برای تقابل با یکجانبه گرایی آمریکا باعث شده است تا اهداف امنیتی آن ها نیز به سمت اهداف مشترک و همپوشان سوق داده شود.
وی همچنین خاطرنشان کرد: عضویت جمهوری اسلامی در سازمان شانگهای مانند هر سازمان منطقه ای دیگر می تواند به عنوان ابزاری برای دستیابی به منافع استراتژیک ایران مورد استفاده قرا گیرد. مزایای امنیتی و اقتصادی شانگهای برای ایران به گونه ای است که ایران می تواند خود را از زیر فشار تحریم ها و یکجانبه گرایی آمریکا خارج کند.
فلاحی در بخش دیگری از سخنانش خاطرنشان کرد: عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای با رویکرد انتفاع اقتصادی و تقویت همکاری های چند جانبه در زمینه های مختلف اقتصادی از جمله انرژی،حمل و نقل،تجارت،بانک،سرمایه گذاری و ...می تواند رویکرد سیاست خارجی ایران را از حالت امنیتی به اقتصادی تغییر دهد و فرصت های جدید تجاری برای ایران ایجاد کند.
وی بیان کرد: قرار گرفتن ایران در کنار قدرت های موثر جهانی مانند چین و روسیه می تواند منجر به تجدید نظر کشورهای حوزه خلیج فارس در اتخاذ رویکرد تنش زا در مقابل ایران شود. با توجه به این که بخش زیادی از تولید و تجارت جهانی کالا و خدمات در اختیار کشورهای عضو شانگهای است و بیش از ۳ میلیارد از جمعیت جهان متعلق به این کشورهاست لذا عضویت ایران در شانگهای به عنوان عضو رسمی، شرایط ایران را نسبت به دورانی که عضو ناظر بود متفاوت می کند.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در خاتمه خاطرنشان کرد: ایجاد روابط نهادی با سازمان همکاری شانگهای به عنوان یک عضو رسمی مسیر تقویت اقتصاد و تجارت ایران را باز خواهد کرد به شرط آن که در سایه عقلانیت و تدبیر صحیح، زیر ساخت های سخت افزاری و نرم افزاری استفاده بهینه از این عضویت را فراهم نمود و چراغ راه دولتمردان ما منافع ملی ما باشد.