«نماینده»/ محسن علیزاده - نماینده مجلس: بلاکچین، انقلابی در تکنولوژی با توانایی تبادل و ذخیره‌سازی پیام‌های الکترونیکی در محیطی نامتمرکز است و با استفاده از فناوری رمزنگاری داده‌ای، از قابلیت ذخیره وانجام تراکنش‌های امن برخوردار است و می تواند مسیر توسعه بانکداری و دولت الکترونیک را هموار کند. این ویژگی ها عاملی بود تا بلاکچین بستر تولید و استخراج رمزارزها باشد. بازار رمز ارز بر پایه بلاکچین، پرنوسان ترین و پیچیده ترین بازار موجود جهان است که نقل و انتقال سریع و نسبتا امن دارایی ها از یک سو و سطح بازدهی روز به روز به جذابیت آن اضافه می کند. اما سوال اساسی این است که توجه به بازار رمز ارز حاکی از گسترش نقش آن در اقتصاد به عنوان جایگزین روش های
معمول نقل و انتقال مالی در آینده است؟
در سال های اخیر رمز ارزها بیشتر از آنکه وسیله نقل و انتقال مالی باشند بستری برای دلالی بودند. از سوی دیگر نقش ارزهای دیجیتال به عنوان بازیگر نقل و انتقالات مالی و دارایی ها، بسیار کمرنگ تر از بازار و حجم معاملات آن است به نحوی که ارزش این بازار در سقف قیمتی از دو ونیم تریلیون دلار و معاملات روزانه آن ازحدود ۴۵۰ میلیارد دلار نیز عبور کرد و این در حالی است که حجم خرید و فروش کالا و خدمات با رمز ارزها بسیار محدود است.
طی این سال ها، احراز هویت ناکارآمد، فرار مالیاتی، پولشویی، تامین مالی تروریسم، نرخ بدون پشتوانه و تضمین از دیگر موارد قابل توجه تکنولوژی رمز ارز ها است که حساسیت دولت ها و بانک های مرکزی را به همراه داشته است. سیاست های اقتصادی بسیاری از کشورها در مواجه با رمز ارزها عموما در قالب محدودیت و ممنوعیت و یا انفعال قابل مشاهده است. کشورها بیشتر به دنبال بهره گیری از تکنولوژی بلاکچین و تجربیات موجود برای تولید رمز ارز ملی بر مبنای پول خود هستند و رمز ارزهای فعلی را مقبول نمی دانند.
مشکل دیگر این بازار نوسانات شدید و غیربنیادی آن است. ریزش ها و یا صعودهای چند ده درصدی وچند صد درصدی در یک روز ضمن پر ریسک کردن این بازار، امکان استفاده از رمز ارزها در پرداخت ها را عملا غیر ممکن کرده است. این نوسانات به نحوی بود که ارزش بازار از دو ونیم تریلیون در عرض ۲ ماه به یک وسه دهم تریلیون دلار رسید. ارزش روزانه معاملات نیز از ۴۵۰ میلیارد دلار به ۷۰ میلیارد دلار کاهش یافت. این سطح از نوسان ضمن ایجاد زیان، خروج بسیاری از سرمایه گذاران از این بازار را به همراه داشت.
در این شرایط نمی توان مردم را به حضور در این بازار تشویق کرد و ساماندهی این بازار نیز محل چالش است و به بررسی همه جانبه و ملاحظات بسیاری نیاز دارد. ویژگی های بازار رمز ارز، در سطح جهان نیز سیاست مقابله و سکوت و گاها مجوزمحدود را به همراه داشته و حتی چین به عنوان پرچمدار ارز دیجیتال محدودیت های جدیدی را برای این بازار وضع کرد.
تجربه ایران از بازار رمز ارزها
با ریزش شاخص دو بورس کشور بسیاری از مردم متضرر شدند و این رویداد با رشد بازار رمز ارزها همزمان و بخش قابل توجهی از سرمایه ها از بخش های مختلف از جمله بورس راهی این بازار شد. در آن سو بانک مرکزی در حوزه نقل و انتقال و وزارت صنعت و معدن و تجارت در حوزه استخراج به عنوان متولی بازار رمز ارزها با هدف ارزآوری معرفی شدند، با این حال بخش عظیمی از استخراج کنندگان بدون مجوز و با برق یارانه ای فعالیت خود را آغاز کردند که تبعات آن در خاموشی های
اخیر مشهود است. از طرف دیگر به جای ارز آوری این بازار برای کشور، شاهد خروج ارز هستیم. هدف این بود که رمز ارزهای استخراجی عامل ورود ارز به کشور باشد اما این بازار بستری برای خروج ارز و خرید خانه در سایر کشورها شد.
بلاکچین، بستر رمز ارز ملی
بازار رمزارزها در کل جهان بیش از پیش مورد توجه مردم و دولت ها است. با این حال مشکلات متعدد و خطرناک این بازار، دولت ها را بر آن داشت تا قوانین جدیدی با دقت نظر بسیار بالا برای فعالیت در این بازار شامل داد و ستد
و استخراج تعریف کنند. این محدودیت ها و قوانین در برخی از کشور ها به ممنوعیت کامل داد و ستد و استخراج رمز ارز ها منجر شده است. با این حال بلاکچین و رمز ارزها اما نه به عنوان بازار بلکه به عنوان ابزار نقل و انتقال مالی چشم انداز روشنی دارند. اکنون دولت ها به دنبال راه اندازی رمز ارز ملی در بستر بلاکچین هستند تا ضمن تسهیل نقل وانتقال امن، احراز هویت امکان پذیر و حرکت پول قابل رهگیری باشد.