به گزارش «نماینده» غلامرضا نوری قزلجه رئیس کارگروه آب مجمع مجالس آسیایی امروز (پنج‌شنبه، ۳۰ اردیبشهت ماه) در نشست مجازی پارلمان کمیته دائمی امور اقتصادی و توسعه پایدار، گفت: امیدوارم در این نشست در جهت پیگیری و حل مسائل و مشکلات در قاره کهن آسیا، بتوانیم با همفکری و تعامل سازنده به نتایج ارزشمندی در جهت تحقق اهداف APA دست یابیم.

وی ادامه داد: همانطور که مستحضرید، دسترسی به آب سالم از عوامل رشد پایدار محسوب می‌شود و عواقب ناشی از بحران آب می‌تواند عامل عناقشه و بی ثباتی در سطح بین‌المللی باشد. از این رو، اختلاف و درگیری با همکاری و مذاکره بر سر منابع آب و نحوه مدیریت آن بخش جدایی ناپذیر تعقلات کشورها و سیاست خارجی آنها محسوب می‌شود بنابراین ضروری است ملاحظات دولت ها و اقدامات پارلمان‌ها هرچه بیشتر در جهت تهیه و تصویب قوانین و سازوکارهای مدیریت منابع آب گام بردارد و به منظور کاهش تنش ها و منازعات و اجتناب از چالش های جدید، معاهدات مرزی بر مبنای قوانین بین‌المللی و لزوم حفظ روابط دوستانه بین کشورها برای دستیابی به راهکارهای منحصر به فرد و مناسب تر مورد توجه قرار گیرد.

نماینده مردم بستان آباد در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: بر اساس آمارهای سازمان ملل متحده بیش از نیمی از مساحت جهان در محدوده حوضه‌های آبریز مشترک قرار دارد که در قلمرو سرزمینی دو یا چند کشور واقع شده اند. بیش از ۲۶۰ رودخانه بین المللی در دنیا وجود دارد که بین دو یا چند کشور مشترک هستند و تقریبا ۴۰ درصد جمعیت دنیا و ۵۰ درصد مساحت آن در محدوده این حوضه‌های آبریز مشترک قرار گرفته‌اند. بیش از ۱۵۰ رودخانه بزرگ از خاک چند کشور عبور می کند و بیش از نیمی از مناطق مسکونی جهان از آب این رودخانه‌ها برخوردار می‌شوند ۸۰ کشور دارای رودخانه های مشترک با همسایگان خود هستند و بهره برداری در چنین حوضه هایی می تواند اختلاف برانگیز و از عوامل بالقوه تهدید کننده صلح و امنیت بین‌المللی باشد. در این میان انعقاد بیش از ۳۰۰ معاهده حل و فصل مسائل مربوط به آب مشترک، بین کشورهای مختلف جهان و الزام‌آوری بیش از دو هزار معاهده بین‌المللی مربوط به منابع آب ہیانگر درجه حساسیت و اهمیت موضوع آب در جهان است.

نوری قزلجه در تشریح پیشنهادات کارگروه آب در راستای رفع نگرانی کاهش بحران و همچنین انجام اقدامات عملیاتی در این خصوص، یادآور شد: تا با این پیشنهادات بر اهتمام کشورهای آسیایی بر آنها بتوان میزان و شدت بحران آب را کاهش داد؛ ضرورت اطلاع‌رسانی هدفمند، عدم آگاهی و درکی عمیق و صحیح نسبت به این بحران جدی، عامل مهم در تداوم این بحران است. تا زمانی که درک عمیقی نسبت به ارزش و اهمیت این ماده حیائی صورت نگیرد و روند کمبود آب به عنوان خطری جهانی، به طور ملموس مورد توجه قرار گیردر بر دامنه بحران ها و تنش های ناشی از آن افزوده شده و مسیر توسعه بشری با ناهمواری های جدی مواجه خواهد شد.

عضو کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس افزود: افزایش آگاهی افراد نسبت به آب و معضلات ناشی از آن باید به عنوان یکی از اهداف مهم مورد توجه قرار گیرد. آاموزش و تربیت شهروندان و ایجاد شبکه های متعدد و متنوع جوامع مدنی درخصوص اصول نظم و انتظام سیاست های آبی، وضعیت کمی و کیفی آب، شیوه افزایش بهره وری، طرح ها و پروژه‌های آبمحور و ... ضرورت یک اطلاع رسانی هدفمند را ایجاب می کند. این اطلاع رسانی همه جانبه باید جامعه بشری را به این درک محوری رهنمون کند که آب به عنوان مایه حیات عاملی تاثیر گذار در توسعه اجتماعی، رفاه و پیشرفت و عاملی برای صلح و همکاری در شرایط بحران است.

وی تصریح کرد:  قیمت گذاری آب؛ از جمله حوزه‌های دیگری که نیازمند توجه جدی است. مسئله قیمت گذاری آب است، آب در آسیا همچون بسیاری دیگر از مناطق جهان بر خلاف نفت و گاز، رایگان در نظر گرفته می شود. کارشناسان توصیه می کنند که از قیمت‌های کارآمد و منصفانه برای استفاده پایدار از آب بدون کاهش میزان محصولات استفاده شود. خط مشی قیمت‌گذاری آب به کشاورزان اجازه می‌دهد تا درباره استفاده درست از آن با اتلاف آن تصمیم بگیرند. با این حال، به نظر می‌رسد یارانه‌های دولتی ناکارآمد هستند؛ بنابراین کشاورزان انگیزه زیادی برای استفاده موثر از آب ندارند. بر اساس ارزیابی نهادهای بین‌المللی در این زمینه، تغییر در نظام قیمت گذاری آب ضروری است و بهترین راه حل را معرفی قیمت‌های بازار برای آب معرفی می‌کنیم. این مسئله استفاده موثرتر از آب در فعالیت‌های انسانی را مورد تشویق قرار می دهد.

این نماینده مردم در مجلس یازدهم ادامه داد: دیپلماسی آب مجازی؛ با این همه، امروزه در نتیجه گسترش ابعاد دیپلماسی آب، دیپلماسی آب مجازی نیز به عنوان راهکاری دیگر در حل این بحران ارائه می‌شود که البته این مقوله پیچیدگی‌های بسیاری دارد و برای موفقیت در آن باید بین کشورها اعتماد وجود داشته باشد و از طرف دیگر کشورها از نظام حکمرانی با ثباتی برخوردار باشد. نکته قابل توجه در این خصوص، بهره مندی از یک طرح جامع آمایش سرزمینی است. مدیریت جامع منابع أب، اتکاء به منابع آبی کشور ما و پی‌ریزی عملی شیوه های استفاده مجدد از سیستم آب و فاضلاب است به طوری که در سال ۲۰۱۷ میلادی سازمان ملل متحد توجه جدی به موضوع فاضلاب به عنوان منبع دست نخورده یا پنهان نموده است.

نوری قزلجه افزود: آب شناسان و حتی سیاستمداران کشورهای مختلف جهان یقین دارند که نحوه استفاده از منابع آب دنیا و چگونگی مصرف بهینه و مشترک از منابع آب شیرین موجود در جهان که هم محدود و آسیب‌پذیر و هم عامل اصلی زندگی، توسعه و محیط است، می‌تواند تعیین کننده وضعیت جنگ یا صلح در عصر حاضر باشد. به همین دلیل، این باور وجود دارد که نقش آب برای جامعه بشری بدل به همان نقشی خواهد شد که امروزه نفت در حیات آدمیان ایفا می کند. یعنی عنصری کمیاب، گرانبها و در معرض خطر به اتمام رسیدن، با این تفاوت مهم که به اتمام رسیدن منابع آب به مفهوم گسسته شدن رشته حیات انسان در روی کره زمین است.

نماینده مردم  بستان آباد در مجلس شورای اسلامی یادآور شد: باید پذیرفت که با توجه به شرایط حاکم، تنازع بر سر آب به وجود خواهد آمد، به طوری که موضوع حکمرانی در آب دیر یا زود به یکی از اصلی ترین الگوهای مرسوم نقشه های راه تبدیل می شود. با این وجود، به نظر می رسد که هنوز در منطقه و جهان اراده محکم سیاسی برای حل مشکل کم آبی وجود ندارد و برخلاف سخنان پرطمطراق جامعه بین‌المللی به اندازه کافی به این مسئله توجه نمی‌شود. در این میان آنچه حائز اهمیت به نظر می رسد، توجه به این مسئله است که همه به آب شیرین و پاکیزه نیاز دارند. اما کمبود آن در کشورهای جهان سوم به معنای در خطر بودن جان انسان‌هاست و در این میان آسیا و خاورمیانه یکی از مناطق بحرانی جهان محسوب می‌شود.

عضو کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی  و محیط زیست مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: امیدوارم بتوانیم با استفاده هر چه بیشتر از ظرفیت دیپلماسی پارلمانی در جهت تعمیق روابط و تعاملات سازنده در میان مجالس کشورهای آسیایی بهره‌مند شویم و در این میان، فعالیت‌های کارگروه آب با همکاری میان این کشورها بتواند اهداف و نگرانی‌های مشترک آنها را در خصوص بحران آب مرتفع کند و برآیند اقدامات این کارگروه با همگرایی و هم افزایی میان کشورها به نتایج کارآمد و موثری منتج شود.