به گزارش «نماینده»، می‌گوید تغییر ساختاری بودجه مطالبه مقام معظم رهبری است اما دولت آن را در بودجه سال آینده در نظر نگرفته است. بودجه ۱۴۰۰ را پوپولیستی می‌داند و تاکیدش بر آن است که مجلس این بودجه را اصلاح می‌کند. گذری به ظرفیت عظیم سرمایه بخش خصوصی می‌زند و از دولت گلایه دارد که چرا در تنظیم بودجه سالانه کشور، توجهی به این ظرفیت ندارد. فرآیند فعلی خصوصی‌سازی را قبول ندارد و بر این باور است که ما به جای خصوصی‌سازی، خصوصی‌فروشی می‌کنیم.
از عملکرد ضعیف سفارتخانه‌های کشور انتقاد می‌کند و می‌گوید که مجلس شورای اسلامی دست به کار شده و به دنبال پیگیری دیپلماسی اقتصادی است تا چهره سفارتخانه‌های ایران اقتصادی شود. به فلسفه تشکیل صندوق توسعه ملی اشاره می‌کند و می‌گوید که اگر صندوق توسعه ملی مورد دستبرد دولت ناکارآمد قرار نمی‌گرفت، می‌توانست پشتوانه عظیمی برای اقتصاد کشور و فعالان اقتصادی باشد.
اعتماد به غرب و گرگ‌های کراواتی را خیانت به مردم می‌داند و تاکیدش بر این است که دولت به جای بالا بردن دستش در مقابل دشمنان، باید برنامه منسجمی برای خنثی کردن تحریم‌ها داشته باشد. مشروح گفتگو با عزت‌الله اکبری تالارپشتی، رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی را در زیر می‌خوانید:
رزیابی شما از لایحه بودجه پیشنهادی دولت برای سال ۱۴۰۰ چیست؟
بودجه ۱۴۰۰ منطبق بر سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و همچنین شرایط جنگ اقتصادی که کشور در آن قرار دارد، نیست. دولت بودجه‌ای سیاسی و حتی می‌توان گفت پوپولیستی برای سال آینده تدوین کرده است. برای مثال، دولت پیشنهاد داده است که حقوق کارمندان در سال آینده ۲۵ درصد افزایش یابد اما منابعی برای تحقق آن در نظر نگرفته است. این گونه بودجه نویسی از سوی دولت برازنده نظام جمهوری اسلامی نیست و به همین دلیل رئیس مجلس جلسات متعددی با رؤسای کمیسیون‌های مجلس و اعضای کمیسیون تلفیق برگزار کرد و نظر همگی این بود که باید کلیات لایحه بودجه سال آینده رد و یا تغییرات اساسی در آن اعمال شود.
یعنی اصلاحات ساختاری در بودجه سال ۱۴۰۰ در نظر گرفته نشده است؟
تغییر ساختاری بودجه مطالبه مقام معظم رهبری است اما دولت آن را در بودجه سال آینده در نظر نگرفته است و می‌توان گفت که این بودجه خیلی پوپولیستی است. مجلس به دنبال آن است که بودجه را از لحاظ ساختاری اصلاح کند. بودجه‌ای که در آن اصلاحات ساختاری اعمال شده باشد، این گونه نیست که هزینه‌های آن ۷۰ درصد و برای مثال بودجه بخش عمرانی ۱۴ درصد باشد.
مجلس شورای اسلامی چه برنامه‌ای برای اصلاح ساختار بودجه دارد؟
مردم از مجلس توقع دارند که دست به کارهای اساسی بزند و مجلس هم تصمیم خودش را گرفته است تا ساختار بودجه را تغییر دهد. اما اصلاح ساختار بودجه ظرف یک سال به اتمام نمی‌رسد و شاید حداقل ۳ سال زمان ببرد تا اصلاح ساختار بودجه به حد مطلوب برسد.
اخیراً مجلس طرح اصلاح ساختار بودجه را به تصویب رساند. آیا در زمان بررسی لایحه بودجه سال آینده، این مصوبه در سند دخل و خرج کشور برای سال ۱۴۰۰ اعمال می‌شود؟
یکی از مأموریت‌های اصلی مجلس به ویژه کمیسیون تلفیق، اصلاح ساختاری بودجه است و قطعاً این اصلاحات در بودجه لحاظ خواهد شد تا آغاز یک دگرگونی در ساختار بودجه ریزی کشور باشد.
به نظر شما برای حل مشکل بودجه‌ای کشور باید به چه ظرفیت‌هایی توجه کرد؟
در تمام قوانین بالادستی ما تاکید شده که به بخش خصوصی توجه شود اما متأسفانه در لایحه بودجه ما به هیچ وجه به این مسئله توجه نمی‌شود. در واقع، سرمایه زیادی در بخش خصوصی وجود دارد که دولت می‌تواند به انحای مختلف سرمایه‌های آنان را به ویژه در حوزه‌های تولید، صنعت و معدن به میدان بیاورد اما دولت به این ظرفیت‌ها توجه نمی‌کند. کشوری که تا این حد معدن دارد، چرا باید شرایط اقتصادی مردمش این گونه باشد؟
پس شما معتقدید که در بودجه به ظرفیت‌های بخش خصوصی توجه نمی‌شود؟
متأسفانه به سرمایه تمام نشدنی بخش خصوصی توجهی نمی‌شود در حالی که باید این سرمایه‌ها را در عمران و آبادانی کشور صرف کنیم و همچنین می‌توان از این ظرفیت‌ها به ویژه در حوزه صنعت، معدن، شرکت‌های دانش بنیان و صادرات استفاده کنیم و باید برای بخش خصوصی مشوق ایجاد شود.
برای مثال الان دولت می‌گوید که برای اکتشاف در معدن، بودجه کافی ندارد در حالی که دولت باید از سرمایه گذاران دفاع کند و ریسک این امور را بپذیرد تا بخش خصوصی با تمام قوا به میدان بیاید. اگر بخش خصوصی به ویژه در حوزه صنعت و معدن وارد کار شوند، قطعاً شرایط کشور را متحول می‌کنند اما دولت از این ظرفیت غافل است و یا آنکه به آن اعتقادی ندارد. دولت توجهی به بخش خصوصی ندارد در حالی که سرمایه بخش خصوصی ظرفیت بسیار خوبی است و دولت باید سازوکارهایی را فراهم کند تا این سرمایه مورد استفاده قرار گیرد.
الان ما فقط شاهد خصوصی فروشی هستیم و فروش اموال با خصوصی‌سازی تفاوت زیادی داردبه نظر شما وضعیت واگذاری‌ها و خصوصی سازی در کشورمان چگونه است؟
ما الان شاهد خصوصی سازی نیستم و به عبارت دقیق‌تر اصلاً خصوصی سازی نداریم بلکه شاهد خصوصی فروشی هستیم. خصوصی سازی به این معنا است که یک واحد به بخش خصوصی واگذار شود تا توسعه یابد و احیا شود اما آیا الان خصوصی سازی های ما این گونه است؟ الان ما فقط شاهد خصوصی فروشی هستیم و فروش اموال با خصوصی سازی تفاوت زیادی دارد و خصوصی سازی انجام نمی‌شود بلکه فقط یکسری اموال به فروش می‌رسد.
بخش خصوصی یک ظرفیت بی انتها است و باید سرمایه بخش خصوصی را به میدان آورد و سوال ما آن است که چرا دولت این ظرفیت را به میدان نمی‌آورد و در قانون بودجه از این ظرفیت برای عمران و آبادانی کشور استفاده نمی‌کند؟ دولت باید ریسک‌ها را بپذیرد تا سرمایه گذاران بخش خصوصی وارد عمل شوند اما این دولت تدبیر، همه امور را به نوعی مخدوش کرده است و به این ظرفیت‌ها توجهی نمی‌کند.
با توجه به اینکه در سال جهش تولید هستیم، آیا دولت از تولید کنندگان به خوبی حمایت می‌کند؟
دولت هیچ اقدامی در این راستا انجام نمی‌دهد و کاملاً امور را رها کرده است.
مجلس برای بهبود وضعیت اقتصادی کشور چه اقداماتی را در دستور کار دارد؟
در حال حاضر مجلس به دنبال پیگیری دیپلماسی اقتصادی است و جلساتی را در این زمینه برگزار کردیم چرا که ما معتقدیم زمانی که جهش تولید اتفاق بیافتد، به این معناست که میزان تولید چندین برابر شده است و در این شرایط باید بازار فروش این محصولات هم مورد توجه قرار گیرد.
دولت باید بازار جهانی و همچنین بازار کشورهای همسایه و منطقه را برای فروش تولیدات ایرانی آماده کند و باید چهره سفارتخانه‌های ایران در خارج از کشور اقتصادی شود اما الان سفارتخانه‌های ما چه خاصیتی دارند؟ آنان هیچ کارکردی ندارند و سوال ما آن است که کارکرد سیاسی و اقتصادی‌شان چیست و چه ارتباطاتی را برقرار کردند؟ آقای ظریف به عنوان وزیر امورخارجه الان کجاست؟ وی کاملاً غایب است و به عبارت بهتر در عرصه دیپلماسی سیاسی و اقتصادی حضور حداقلی دارد.
مجلس به دنبال آن است که هر چه زودتر چهره دیپلماسی ما دگرگون شود و به سمت اقتصادی حرکت کند چرا که وقتی جهش تولید داریم، باید بازار کافی برای فروش محصولات ایرانی وجود داشته باشد. اگر چه مقوله بازار خیلی به وزارت امورخارجه ارتباطی پیدا نمی‌کند اما وزارت خارجه باید تسهیل گری و ارتباط با کشورها و دیپلماسی را در دستور کار خود قرار دهد و بستر آن را فراهم کند و در دولت هیچ اراده‌ای برای این امر وجود ندارد.
وابستگی بودجه ۱۴۰۰ به نفت بسیار زیاد است در حالی که ما ظرفیت‌های زیادی به ویژه در صنعت و معدن داریم. چرا دولت از این ظرفیت در تدوین بودجه غافل است؟
این دولت پرادعا و ناکارآمد است و از تحولات اقتصادی در جهان و کشورهای همسایه غافل است.
میزان برداشت دولت از صندوق توسعه ملی بسیار زیاد است. به نظر شما چرا دولت برای حل مشکلات تا این حد از صندوق توسعه ملی برداشت می‌کند؟
ما در مجلس هشتم به فرمان رهبر معظم انقلاب، طرح ایجاد صندوق توسعه ملی را تصویب کردیم و بر اساس قانون قرار بر این بود که هر سال ۲۰ درصد از درآمد حاصل از صادرات نفت، گاز و میعانات گازی به صندوق توسعه ملی تزریق شود و تا پایان قانون برنامه پنجم توسعه، دولت هیچ برداشتی از صادرات نفت، گاز و میعانات گازی برای هزینه‌های جاری نداشته باشد.
مفهوم این مسئله آن است که دولت باید آنقدر صنعت و تولید را فعال کند تا از محل مالیات و عوارض بتواند خودش را اداره کند اما دولت اینگونه نبوده است. صندوق توسعه ملی اگر مورد دستبرد دولت ناکارآمد قرار نمی‌گرفت می‌توانست پشتوانه عظیمی برای اقتصاد کشور و فعالان اقتصادی باشد.
دولت بعضاً علت مشکلات کشور را به عدم تصویب لوایح FATF و تحریم‌ها نسبت می‌دهد. آیا علت اصلی مشکلات ما چنین موضوعاتی است؟
اشکال کار این است که این دولت و شخص رئیس‌جمهور گرایش شدید به غربی‌ها دارند و هیچ برنامه و اعتقادی به بقیه ظرفیت‌های موجود در دنیا و همسایه‌ها ندارند و فرصت‌های زیادی را نابود کرده‌اند. اعتماد به غرب وحشی و گرگ‌های کراواتی و عدم توجه به ظرفیت‌های فراوان داخلی از نظر بنده خیانت به مردم است.
تا چه حد ضرورت دارد که از ابزارهای نظارتی خود برای مقابله با مشکلات و به ویژه گرانی‌ها استفاده کند؟
از زمانی که مجلس یازدهم روی کار آمده است، دولت خیلی خودش را جمع و جور کرده و بسیاری از مواضع بی ربط خود را کنار گذاشته است. مردم باید قدرت خریدشان افزایش یابد و این مسئله مستلزم آن است که تورم کاهش یابد و قیمت ارز و کالاها تثبیت شود. اما این دولت اعتقاد و کفایت لازم برای انجام این کارها را ندارد.
به نظر شما برای کنترل تورم و رفع گرانی‌ها چه باید کرد؟
کل نقدینگی باید به سمت تولید و خدمات وابسته به تولید اعم از صنعت، معدن و کشاورزی هدایت شود و همچنین باید صادرات محور کار قرار گیرد نه واردات، چرا که واردات بی رویه، مملکت را بدهکار می‌کند. نکته مهم دیگر آن است که بنده معتقدم که دولت خودش با غفلت از ظرفیت مردم و خودتحریمی‌ها به نوعی با کسانی که کشورمان را تحریم می‌کنند، همراهی می‌کند.
دولت نباید دست‌های خود را در برابر تحریم کنندگان بالا ببرد. ما عضو سازمان ملل متحد هستیم و آمریکا هم عضو سازمان ملل متحد است و ما یک رأی و آنان هم یک رأی دارند اما آمریکا قوانین خودش را به کل جهان تسری می‌دهد که این موضوع بر خلاف قوانین بین الملل است و متأسفانه دولت ما هم دستش را در مقابل آنان بالا برده است و برنامه منسجمی برای خنثی کردن تحریم‌ها ندارد و سوال آن است که دولت چه اقداماتی را برای خنثی سازی تحریم‌ها در دستور کار دارد و یا انجام داده است.
مردم از گرانی‌ها و نوسان شدید قیمت کالاها گله دارند. آیا در بودجه سال آینده حمایت از اقشار ضعیف جامعه مورد توجه قرار می‌گیرد؟
ساماندهی امور مردم در اجرا بر عهده دولت است و وقتی که پول داشته باشید اما قدرت خریدتان کم باشد، فایده‌ای ندارد. مجلس در ساماندهی اقتصاد کشور و دفاع از حقوق ملت بسیار جدی است و برنامه‌های لازم در این زمینه دارد اما به نظرم بودجه‌ای که دولت برای سال آینده ارائه کرده است، ایرادات اساسی دارد و خیانت به کشور و ملت است که یک بودجه غیرقابل تحقق به مجلس شورای اسلامی ارائه شود.