«نماینده»/مجلس یازدهم در شرایطی آغاز به کار میکند که کشور در شرایط سخت اقتصادی قرار دارد و همین موضوع هم باعث میشود تا انتظارات از مجلس یازدهم که با شعار حل مشکلات اقتصادی روی کار آمده است، افزایش یابد.
انتخاب هیئترئیسه نخستین گامی است که مجلس جدید برمیدارد و درعینحال موردتوجه ناظران اعم از افکار عمومی، رسانهها، نهادهای سیاسی و ... قرار خواهد گرفت.
طبق آییننامه داخلی مجلس، هیئترئیسه مرکب از رئیس، دو نایبرئیس، ۶ دبیر و ۳ ناظر است. انتخاب رئیس با اکثریت مطلق آرای نمایندگان و انتخاب دیگر اعضای هیئترئیسه نیز جداگانه و با رأی اکثریت نسبی نمایندگان صورت میگیرد.
رئیس مجلس کیست؟
از اسفندماه که ترکیب مجلس با اکثریت نیروهای جبهه انقلاب معلوم شد، بسیاری از نگاهها متوجه محمدباقر قالیباف، منتخب اول مردم تهران بوده است. در این میان کاندیداهای دیگری مانند علیرضا زاکانی، علی نیکزاد، حمیدرضا حاجیبابایی، سیدشمسالدین حسینی و حتی مرتضی آقاتهرانی هم کموبیش یا مطرح شدهاند یا خود را مطرح کردهاند؛ اما تا امروز هر چه پیش رفتهایم، شانس قالیباف بیشتر و بیشتر شده است.
از یکطرف فردی چون زاکانی از تلاش برای رسیدن به ریاست منصرف شده و برای وحدت جریان انقلاب کنار کشیده است؛ در سوی دیگر گزینههایی همچون سیدشمسالدین حسینی و مرتضی آقاتهرانی هم رأی کافی و حتی انگیزۀ لازم را برای رقابت با قالیباف ندارند.
در این میان برخی منتخبان مانند علی نیکزاد و حمیدرضا حاجیبابایی که مایل به حضور در رقابت ریاست مجلس هستند، تلاش کردند با طرح موضوعاتی مانند «دوقطبی نمایندگان تهرانی و شهرستانی» یا بحث «نمایندگان زاگرسنشین» و... خود را در زمرۀ گزینههای مهم، مطرح کنند.
حاجیبابایی درعینحال بر تجارب چند دور نمایندگیاش در مجلس و نیز سابقه وزارت آموزشوپرورش در دولت احمدینژاد حساب ویژهای باز کرده و علی نیکزاد نیز که در دولت احمدینژاد وزیر راه و شهرسازی بود، دقیقاً همین افکار حاجیبابایی را در سر میپروراند.
البته از آنجا که کرسی ریاست مجلس یک جایگاه ارشد سیاسی و بینالمللی در کشور به شمار میرود، معمولاً اکثریت نمایندگان مجلس در انتخاب نهایی به گزینهای متمایل میشوند که درجۀ لازم سیاسی را به همراه داشته باشد. موضوعی که حاجیبابایی و نیکزاد در آن شانس بسیار کمی دارند و زمینۀ لازم برای پذیرش چنین گزینههایی در مقام ریاست مجلس دیده نمیشود.
نواب رئیس
نواب رئیس مجلس دو پست بسیار مهم در مجلس هستند که تلاش و رقابت برای رسیدن به این کرسیها هم کم نیست. در حال حاضر رایزنیهای گستردهای برای تعیین گزینههای نهایی این دو کرسی در جریان است و در گمانهزنیهای سیاسی و رسانهای نام افرادی همچون سیدامیرحسین قاضیزادههاشمی، الیاس نادران، احمد امیرآبادیفراهانی، سیدمحمدرضا میرتاجالدینی شنیده میشود.
سیدامیرحسین قاضیزادههاشمی «نماینده مشهد» با سه دور تجربه و سابقه نمایندگی از گزینههای اصلی نایبرئیسی اول مجلس است. او در مجلس دهم دبیر هیئترئیسه بود و تسلط کافی بر آییننامه داخلی مجلس و کار تقنین -که یکی از مهمترین وظایف مجلس شورای اسلامی است- دارد.
احمد امیرآبادیفراهانی نیز که از نمایندگان باسابقۀ قم و عضو فعلی هیئترئیسه مجلس است یکی از گزینههای مطرح برای نایبرئیسی مجلس آینده بشمار میرود؛ البته با دارا بودن روحیۀ انقلابی و تشکیلاتی، چهبسا حاضر شود به نفع یک کاندیدای همسو کنارهگیری کرده و به کسب کرسی دبیری هیئترئیسه یا ریاست کمیسیون برنامهبودجه اکتفا کند.
در این میان به گزینههایی همچون سیدمحمدرضا میرتاجالدینی، نماینده تبریز هم اقبال زیادی نشان داده شده است. میرتاجالدینی دارای سوابق نمایندگی مردم تبریز در مجالس هفتم و هشتم است که در دوره جدید هم از این شهر به مجلس راه یافته است. میرتاجالدینی در مجلس هفتم «نایبرئیس کمیسیون فرهنگی»، در مجلس هشتم «عضو هیئترئیسه مجلس» و در دولت دهم «معاون امور مجلس رئیسجمهور»، «معاون رئیسجمهور در اجرای قانون اساسی» و «مسئولیت امور روحانیت» را بر عهده داشت. این سوابق به اندازهای هست که شانس ممتاز میرتاجالدینی برای تکیه بر کرسی نایبرئیسی مجلس را دو چندان کند. ضمن اینکه انتخاب چنین گزینهای میتواند بر فراگیر شدن ترکیب هیئترئیسه مجلس بیفزاید.
سایر اعضای هیئترئیسه
حسین نوشآبادی، منتخب مردم ورامین در مجلس یازدهم که سابقه نمایندگی دورههای ششم و هفتم مجلس را در کارنامه دارد و از سوابق متعدد سیاسی و دیپلماتیک هم برخودار است، از جمله کسانی است که به محض اعلام پیروزیاش در مجلس نگاهها را به خود جلب کرد.
نوشآبادی دارای تعامل گسترده با جریانات متعدد سیاسی است و در عین پایگاه اصولگراییاش بر همگان آشکار است. او از جمله نمایندگانی است که شانس مسلمی برای قرار گرفتن در ترکیب نهایی هیئترئیسه مجلس را دارد.
علی کریمیفیروزجایی، نماینده بابل هم که تجربه نمایندگی در دوره هشتم مجلس را هم در کارنامه دارد، از جمله نمایندگانی است که شانس بالایی برای قرار گرفتن در ترکیب نهایی هیئترئیسه مجلس دارد. وی که دبیرکلی جامعه اسلامی فرهنگیان را هم بر عهده دارد، میتواند در این حوزه نقش رابط خوبی را بین مجلس و جامعه چند میلیونی فرهنگیان کشور ایفا کند.
محسن پیرهادی و سیدمحسن دهنوی هم دو منتخب جوان مجلس یازدهم هستند که توان خود را برای قرار گرفتن در هیئترئیسه مجلس نشان داده و احتمال بسیار بالا در ترکیب نهایی قرار خواهند گرفت.
در این میان شاید کمفروغ بودن منتخبان زن مجلس نکتهای باشد که باید به آن توجه داشت. البته ترکیب مجالس دهگانه همیشه طوری بوده که زنان کمتر در هیئترئیسه مجلس حضور یافتهاند؛ بااینحال شاید بتوان یکی از منتخبان زن را هم در ترکیب نهایی هیئترئیسه مجلس دید. البته باید ببینیم ظرف مدت باقیمانده تا زمان استقرار مجلس و برگزاری انتخابات هیئترئیسه، کدامیک از زنان انگیزه و توان حضور در ترکیب را از خود نشان میدهند.
گفتنی است گزینههای دیگری همچون حاجیدلیگانی، میرسلیم، زاهدی، فرهنگی، رسولینژاد و... نیز برای عضویت در هیئترئیسه مطرح هستند که به تدریج فعال بودن آنها نمود پیدا خواهد کرد.