به گزارش «نماینده»، مجلس ششم بسیار سریع‌تر از مدتی که احتمال آن می‌رفت، از مسیر و برنامه‌های پیش بینی شده منحرف شد و راه دیگری را در پیش گرفت. این دوره از مجلس از ۷ خرداد ۱۳۷۹ کار خود را با پیام رهبر معظم انقلاب آغاز کرد.
چکیدۀ خواستۀ حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای از نمایندگان ملت این بود «خواسته‌های حقیقی مردم را بر مسائل جناحی مقدم بدارید.»
رهبر معظم انقلاب در این پیام هشدار دادند: «در میان گرفتاری‌ها و مشکلات عمومی، شناخت فوریت‌ها و اولویت‌ها، هنر بزرگ مجلس شورای اسلامی است. مشکلات عمومی‌تر، محسوس‌تر، مرارت‌بارتر را باید جست و به رفع آنها همت گماشت، مسئلۀ اشتغال، مسئلۀ ارزش پول ملی، مسئلۀ امنیت، مسئلۀ گرانی و مسائل چند دیگری هست که برای پرداختن به آن از همۀ فرصت‌ها باید بهره جست و زمان نمایندگی را که بسی زودگذر است، برای گشودن این گره‌ها باید مغتنم شمرد. خطای بزرگ آن است که این خواسته‌های حقیقی مردم به دست غفلت سپرده شود و خواسته‌های جناحی و حزبی و شخصی به‌جای مصالح ملی بنشیند.»
گویا رهبر معظم انقلاب می‌دانستند که قاطبۀ نمایندگان مجلس ششم چه سودایی در سر دارند؛ ازاین‌رو بیم دادند که «مجلس شورای اسلامی می‌تواند سرچشمه و مظهر وفاق ملی و آرامش و اعتماد عمومی، و یا خدای‌نخواسته منشأ دودستگی و تشویش و اضطراب دل‌ها و فکرها شود.»۱
با این پیام انتظار می‌رفت که نمایندگان مجلس ششم اولویت‌ها را چنان برگزینند که به حل مشکلات اقتصادی مردم منتهی شود ولی این‌گونه نشد.
افراطیون قدرت‌طلب مجلس ششم تاخت‌وتاز را شروع کردند. احمد بورقانی اولویت مجلس ششم را «تثبیت توسعۀ سیاسی و آزادی مطبوعات» ۲ دانسته و احمد پورنجاتی نیز سه روز پس از افتتاح رسمی مجلس ششم «تأسیس تلویزیون خصوصی» را از برنامه‌های کمیسیون فرهنگی مجلس ششم عنوان کرده بود.
بهزاد نبوی مجلس خوب را چنین توصیف و نمایندگان را چنین هدایت می‌کرد: «مجلس خوب، مجلسی نیست که با طرح کشور را اداره کند. یک عده نماینده نمی‌توانند طرحی را پیشنهاد کنند که کار کارشناسی روی آن انجام شده و با قوانین مرتبط و منطبق باشد!؟ مجلس خوب نباید خودش اموری را برای اداره کشور انشا کند. مجلس خوب، مجلسی است که لوایح دولت را به بهترین شکل بررسی کند و برای کوتاه‌ترین مدت، آنها را تأیید و برای اجرا به دولت ابلاغ کند.»۳
بهزاد نبوی در ادامه هم پیگیری مشکلات مردم را وظیفۀ نمایندگان مردم ندانسته و گفته بود: «حل بسیاری از امور جامعه به‌ویژه مشکلات اجرایی - اقتصادی، اصولاً وظیفۀ دولت است نه مجلس.»۴
این سخنان در حالی ایراد می‌شد که هنوز یک هفته از شروع به کار مجلس ششم نگذشته بود.
آنچه روشن بود؛ اکثریت نمایندگان مجلس ششم برای خود رسالت دیگری تعریف کرده بودند و این رسالت چیزی جز همراهی تمام‌قد با دولت وقت و در کارشکنی علیه نهادهای دیگر نظام نبود، نمایندگان مجلس ششم در مسیر خود به تقابل با «شورای نگهبان»، «قوه قضائیه»، «خطیبان نماز جمعه»، «علما و مراجع تقلید» و ... پرداخته و بسیار زودتر از آنی که انتظار می‌رفت مسیر را به سمت دیگری کج کردند.
فشار از پائین چانه‌زنی از بالا!
نمایندگان اصلاح‌طلب مجلس ششم خود را در مقابل دیگر نهادهای نظام ازجمله دستگاه قضا دیده و تلاش داشتند با همراهی و همگامی دولت پروژۀ فشار از پائین و چانه‌زنی از بالا را به اجرا بگذارند. آنان قوه مجریه و مقننه را در اختیار داشتند و تلاش می‌کردند تا با فشار آوردن به دستگاه قضا و نیز دیگر نهادهای حساس کشور از شورای نگهبان گرفته تا سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و صداوسیما این نهادهای تأثیرگذار را یا در جهت منویات خود مدیریت کنند و یا اگر نمی‌توانند این نهادها را بی‌تأثیر کنند.
پیش از برگزاری انتخابات مجلس ششم کف خیابان‌ها به‌خصوص در فتنۀ ۱۸ تیر ملتهب شده بود، اصلاح‌طلب‌ها گمان می‌کردند که با واردکردن گروهی از مردم در خیابان‌ها خواهند توانست حکومت را تحت‌فشار قرار داده و بتوانند از طریق دو قوه مجریه و مقننه که در اختیار آنها بود یا به‌زودی قرار می‌گرفت دیگر نهادهای نظام از قوه قضائیه گرفته تا شورای نگهبان و ... را تحت‌تأثیر قرار دهند.
با استقرار نمایندگان در مجلس، روند رو به تزاید حمله به نهادهای رسمی کشور از سوی بهارستان‌نشین‌ها فزونی می‌یافت؛ به‌گونه‌ای که حتی نهادهای نظامی و امنیتی که می‌بایست در صورت لزوم نقش سد محکم و استوار تهاجمات بیگانگان باشند نیز از کمند سخنان تند منتخبین رهایی نمی‌یافتند. در جایی که محمدرضا خاتمی اعلام داشته بود: «نمی‌بایست از احتمال نفوذ عوامل ترور حجاریان در ارگان‌ها و نهادهای رسمی غافل شویم.»۵
محمد نعیمی‌پور دیگر برگزیدۀ تهران نیز گزارش اولویت‌های کمیتۀ فرعی امور دفاعی و امنیتی نمایندگان مجلس را این‌گونه اعلام کرده بود: «نظارت دائمی بر دستگاه‌های اطلاعاتی، امنیتی و انتظامی به‌منظور جلوگیری از ورود نیروها به مسائل سیاسی، تخصصی کردن امر انتظامی و اطلاعاتی، انجام چندین تحقیق و تفحص در زمینۀ قتل‌های زنجیره‌ای، کوی دانشگاه، نیروهای نوپو، حل موانع و مشکلات موجود بر سر وحدت فرماندهی در نیروی انتظامی و امنیتی، بررسی قوانین مربوط به سپاه، ارتش و نیروی انتظامی و رفع نواقص آن، بررسی عملکرد شورای عالی امنیت ملی و فعالیت‌های جنبی آن و بررسی وضعیت ضابطان قوه قضائیه.۶
به هر شکل مجلسی که از همان هفته نخست از مسیر منحرف شده بود، در ماه‌های پایانی و به دلیل رد صلاحیت برخی مدعیان اصلاحات به تقابل صریح با نظام اسلامی و تحصن در بهارستان برای تحت‌فشار قرار دادن شورای نگهبان رسید؛ ولی نظام زیر بار این باج‌خواهی‌ها نرفته و انتخابات مجلس هفتم با اتقان و قوت هر چه تمام برگزار شد.
پی‌نوشت‌ها:
۱. پیام رهبر انقلاب به مناسبت گشایش مجلس ششم، ۶ خرداد ۱۳۷۹
۲. روزنامۀ بهار، ۸ خرداد ۷۹
۳. روزنامۀ بهار، ۱۲ خرداد ۷۹
۴. روزنامۀ کیهان، ۱۲ خرداد ۱۳۷۹، صفحه ۳
۵. اولین‌های نه‌چندان مردمی!، روزنامۀ کیهان، ۲۱ فروردین ۱۳۸۵، صفحه ۸
۶. روزنامۀ مشارکت، ۲۰ فروردین ۱۳۷۹