«نماینده» / می‌گوید زود است، مبهم است و تا ۱۴۰۰ وقت بسیار؛ تحلیل خود از آینده سیاسی لاریجانی را نه باز می‌کند و نه می‌بندد، حواله می‌کند. نماینده‌ای «مستقل» است و از حرف گوش‌کنی به اصطلاح مستقلین از رئیس‌مجلس سخن به میان می‌آورد. از اعتراض مراجع تقلید به تصویب CFT در مجلس می‌گوید اما تاکید دارد اگر نظر لاریجانی رد CFT بود، این لایحه کارش تمام می‌شد. به نبود اتاق فکری در مجلس برای مدیریت طرح‌ها و لوایح گله می‌کند و گذری به حرف‌های پوپولیستی امیدی‌های مجلس می‌زند. نوبت که به روحانی می‌رسد، رک و پوست کنده و با گوشه چشمی می‌گوید: رفیق‌بازی روحانی دردسرساز شده! اهل سر و صدا نیست اما تاکید دارد که فریاد بیش از سکوت در مجلس جواب می‌دهد. محکم می‌گوید: شریعتمداری نمی‌تواند و راه آخوندی روشن نیست! و البته به مطهری هم توصیه مهمی دارد ...
این بخش هایی از اظهارات احمد امیرآبادی فراهانی نماینده دوره دهم مجلس شورای اسلامی از حوزه انتخابیه «قم» است. وی عضو هئیت رئیسه مجلس دهم است و هم اکنون در کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور مجلس فعالیت می‌کند. وی در یک عصر پاییزی پس از بازدید از خبرگزاری مهر به گفتگوی تفصیلی با ما نشست که در ادامه آن را می‌خوانید:
به عنوان سوال نخست، از پشت‌پرده تصویب آخرین درخواست FATF یعنی لایحه الحاق دولت ایران به کنوانسیون بین‌المللی مقابله با تامین مالی تروریسم موسوم به CFT در مجلس بگویید. نقوی‌حسینی در مخالفت با تصویب این لایحه بیان کرد که رئیس مجلس شورای اسلامی جلساتی را برای تصویب این لایحه تشکیل داد. آیا این موضوع صحت دارد؟
پس از استفسار تلفنی رئیس مجلس شورای اسلامی نسبت به مخالفت یا عدم مخالفت مقام معظم رهبری با بررسی لوایح چهارگانه و کنوانسیون‌ها در مجلس شورای اسلامی، رهبر انقلاب فرمودند: «آنچه من در دیدار با نمایندگان راجع به لوایح چهارگانه و کنوانسیون‌ها گفتم مربوط به اصل کنوانسیون‌ها بود نه کنوانسیون خاص. لذا با بررسی این لوایح در مجلس مخالفتی ندارم تا مسیر قانونی خود را طی کند». پس از این موضوع، آقای لاریجانی فعالتر شد و چند جلسه‌ای را برای بررسی موضوع FATF در دفترش برگزار کرد و نظرش نسبت به تصویب لایحه الحاق دولت ایران به کنوانسیون بین‌المللی مقابله با تامین مالی تروریسم ( CFT) مثبت بود.
آیا رئیس مجلس شورای اسلامی در آن جلسات از عدم تصویب لایحه مذکور ابراز نگرانی کرد و معتقد بود که این مسئله منجر به تشدید مشکلات اقتصادی کشور می‌شود؟
بله، همین طور است. برای مثال آقای لاریجانی بیان کرد که در سفرهای اخیرش به اروپا، مسئولان برخی از کشورها رسما اعلام کردند که ایران باید خواسته‌های FATF را اجرا کند و در غیر این صورت در مبادلات مالی طرفین مشکلاتی به وجود می‌آید.
با این تفاسیر لاریجانی در تصویب لایحه CFT تاثیر مثبت داشت؟
بله. اگر نظر لاریجانی رد این لایحه بود، حتما رد می‌شد؛ خصوصا به این دلیل که اعضای فراکسیون مستقلین خیلی خوب به حرفش گوش می‌دهند و با او هماهنگ هستند. از قضا تصمیمات مستقلین هم تاثیر زیادی در آرای مجلس دارد و هر جا که طرف فراکسیون ولایی بودند، ولایی‌ها به خواسته خود رسیدند و هرگاه طرف فراکسیون امید رفتند، اصلاح‌طلبان مجلس به هدف خود رسیدند.
مراجع تقلید قم با تصویب CFT در مجلس و پذیرش شرایط FATF مخالف بودند
گویا جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در تماسی تلفنی با رئیس مجلس شورای اسلامی، مراتب اعتراض شدید خود را نسبت به تلاش وی برای تصویب لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم اعلام کرده و مطالبی را به وی گوشزد کردند، آیا مراجع تقلید هم تذکری به آقای لاریجانی دادند؟
برخی از مراجع تقلید قم با تصویب CFT در مجلس و پذیرش شرایط FATF مخالف بودند اما از پیغامشان به آقای لاریجانی بی‌اطلاعم.
به نظر شما آیا شورای نگهبان لایحه الحاق ایران به CFT را رد می‌کند یا خیر؟
معلوم نیست که شورای نگهبان این لایحه را خلاف شرع و قانون اساسی تشخیص دهد یا خیر. ممکن است شورای نگهبان به این لایحه مثل لوایحی چون مبارزه با پولشویی و پالرمو ایراد بگیرد اما شاید هم ایرادی به آن وارد نداند.
درباره تعامل اعضای هیئت‌رئیسه با رئیس مجلس بگویید. آیا لاریجانی حرف اول و آخر را در جلسات هیات رئیسه می‌زند؟
علی رغم اینکه آیین‌نامه داخلی مجلس اختیارات زیادی به رئیس مجلس داده است اما دیگر اعضای هیئت رئیسه هم مطالبشان را مطرح می‌کنند، نظراتشان را می‌گویند و در نهایت آقای لاریجانی مسائل را جمع‌بندی می‌کند.
تجربه بنده در این دو دوره‌ای که در مجلس بودم، موید آن است که نمایندگانی که پیگیرتر و فعالتر هستند و بعضا هم در صحن سر و صدا راه می‌اندازند، کارشان زودتر پیش می‌رود
برخی از نمایندگان به عملکرد لاریجانی در مجلس انتقاد دارند و می‌گویند رئیس مجلس هر لایحه و طرحی را که بخواهد، در دستور قرار می‌دهد و سوال و استیضاح‌ها هم در صورت خواست وی اعلام وصول می‌شود. آیا واقعا همین طور است؟ شما با این نمایندگان هم نظر هستید؟
بالاخره رئیس مجلس هر فرد دیگری هم باشد، یکسری مصلحت‌اندیشی‌ها را در نظر می‌گیرد اما مواقعی که نمایندگان روی موضوعی اصرار کنند، آقای لاریجانی دیگر نمی‌تواند مقاومت کند. برای مثال زمانی که می‌خواستیم وزیر جهاد کشاورزی را استیضاح کنیم، رئیس مجلس می‌گفت که این استیضاح به صلاح نیست اما وقتی نمایندگان به جایگاه هیئت رئیسه آمدند و با سر و صدا بر این خواسته خود پافشاری کردند، لاریجانی قانع شد و سپس این طرح استیضاح اعلام وصول شد. تجربه بنده در این دو دوره‌ای که در مجلس بودم، موید آن است که نمایندگانی که پیگیرتر و فعالتر هستند و بعضا هم در صحن سر و صدا راه می‌اندازند، کارشان زودتر پیش می‌رود. در واقع این مسئله تبدیل به یک رویه در مجلس شده که نمایندگانی که آیین‌نامه به دست بلند می‌شوند و فریاد می‌زنند، به خواسته خود می‌رسند اما نماینده‌ای که آرام در صحن بنشیند و فریاد نزند، به خواسته‌اش نمی‌رسد.
آینده سیاسی لاریجانی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ به نظر شما در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ وارد می‌شود؟
نمی‌دانم. فعلا معلوم نیست و نمی‌توانم پیش‌بینی کنم که آقای لاریجانی برای آینده سیاسی‌اش چه می‌خواهد کند.
اگر لاریجانی وارد عرصه انتخابات ریاست جمهوری شود، آیا مردم به وی اقبال نشان می‌دهند؟
تا ۱۴۰۰ خیلی مانده و اظهارنظر در این باره بسیار زود است و باید ببینیم جو جامعه در آن زمان چگونه می‌شود.
بگذارید مقداری به تغییرات تیم اقتصادی دولت بپردازیم. آیا با جابه‌جایی وزرا موافقید؟ مثلا شنیده می‌شود که شریعتمداری از وزارت صنعت، معدن و تجارت به وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی می‌رود. آیا نمایندگان به وزرایی که استیضاح یا برکنار شوند، در جایی دیگر رأی اعتماد می‌دهند؟
شاید افراد در وزارتخانه‌های مختلف کارکردهای متفاوتی داشته باشند، اما توانمندی در مدیریت، بحثی عمومی است و کسی که نتواند وزارت صنعت، معدن و تجارت را مدیریت کند، قطعا نمی‌تواند در وزارتخانه عریض و طویل تعاون، کار و رفاه اجتماعی هم موفق باشد.
علت اصرار رئیس‌جمهور برای حفظ شریعتمداری را در چه موضوعی می‌دانید؟
رئیس‌جمهور همان اصراری را دارد که می‌خواهد نوبخت در سازمان برنامه و بودجه بماند؛ همان‌گونه بر وزیر ماندن شریعتمداری پافشاری می‌کند که تا مدت‌های طولانی زیر بار عزل سیف از بانک مرکزی نرفت و در نهایت هم او را به عنوان مشاور پولی و مالی خود منصوب کرد.
رفاقت رئیس‌جمهور با برخی دولتمردان به زمان‌های دور برمی‌گردد و با آنان رودربایستی حزبی و گروهی دارد
منظورتان رودربایستی‌های حزبی و سیاسی است؟
بله همین طور است. رفاقت رئیس‌جمهور با برخی دولتمردان به مدت‌ها قبل و زمانی برمی‌گردد که نماینده مجلس بود و با آنان رودربایستی حزبی و گروهی دارد؛ از سوی دیگر به برخی افراد در زمان انتخابات وعده داده که در دولت به کار گرفته می‌شوند و ریشه برخی انتصاباتش هم در این است که شاید آن آقایان منویاتش را بهتر اجرا می‌کنند. به هر صورت رئیس‌جمهور باید پاسخگو باشد که چرا تا این حد اصرار دارد که این افراد در کابینه باشند و بقیه نباشند!؟
از دیگر گزینه‌های احتمالی دولت برای وزارتخانه‌های اقتصاد، صنعت، راه و کار بگویید. نامزدهای این وزارتخانه‌ها مشخص شده‌اند؟
فرهاد دژپسند گزینه‌ای است که به احتمال زیاد برای وزارت اقتصاد و امور دارایی معرفی می‌شود، رضا رحمانی برای وزارت صنعت، معدن و تجارت و محمد شریعتمداری هم برای وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مطرح هستند. البته اگر قرار به معرفی شریعتمداری برای وزارت کار باشد، وی باید حتما از وزارت صمت استعفا دهد و بعد به مجلس برای وزارت کار معرفی شود.
گزینه احتمالی دولت برای وزارت راه و شهرسازی چه کسی است؟
شنیدیم که ممکن است محمدعلی افشانی، شهردار تهران برای وزارت راه و شهرسازی به مجلس معرفی شود
آقای آخوندی که هنوز تکلیف را روشن نکرده و نمی‌دانیم که بلاخره استعفا می‌دهد یا خیر. اما شنیده‌ها حاکی از آن است که قرار است آخوندی شهردار تهران شود و پیروز حناچی معاون فعلی شهردار تهران برای وزارت راه و شهرسازی به مجلس معرفی شود. همچنین شنیدیم که ممکن است محمدعلی افشانی، شهردار تهران برای وزارت راه و شهرسازی به مجلس معرفی شود چرا که وزرا مشمول قانون منع بکارگیری بازنشستگان نمی‌شوند.
آیا دولت با مجلس برای معرفی گزینه‌های خود رایزنی کرده است؟
حداقل با فراکسیون نمایندگان ولایی مذاکره‌ای نداشته است.
با هیئت رئیسه چطور؟
خیر. با هیئت رئیسه هم در این باره صحبتی نکرده است.
برای اجرای کامل قانون منع به کارگیری بازنشستگان و جلوگیری از دور زدن این قانون، مجلس چه تمهیداتی اندیشیده است؟ تا چه حد به اجرای دقیق این قانون خوشبین هستید؟
قانون منع به کارگیری بازنشستگان بسیار سخت اجرا خواهد شد چرا که بسیاری از مسئولان علاقمند نیستند این قانون را اجرا کنند اما مجلس باید محکم بایستد و نظارت کند تا این قانون به صورت کامل اجرا شود و بازنشستگان پست‌های اجرایی را ترک کنند و به سمت پست‌های نظارتی، تقنینی و مشورتی بروند. پست‌های اجرایی باید به جوانان برسد که توان جسمی، قدرت خلاقیت و ریسک‌پذیری دارند و می‌توانند با فکری نو کشور را اداره کنند. البته برخی افراد تلاش می‌کنند که مشمول این قانون نشوند اما تلاششان کاملا بیهوده است و قانون کاملا شفاف، روشن و جامع نوشته شده است.
دیوان محاسبات از بازنشستگان شاغل به مجلس گزارش می‌دهد
آیا مجلس لیستی را در این باره تهیه کرده است؟
دیوان محاسبات و سازمان بازرسی پیگیر این موضوع هستند و قرار است تعداد، مشاغل و اسامی بازنشستگان را به مجلس گزارش دهند.
پس فعلا در حد پیگیری است و لیست مشخصی از تعداد بازنشستگان درنیامده است؟
البته دیوان محاسبات لیستی را در این باره تهیه کرده و ما از دیوان خواسته‌ایم که این لیست را برای هیئت رئیسه مجلس بفرستند تا در اختیار نمایندگان از حیث نظارتی قرار داده شود. البته علاوه بر دیوان محاسبات و سازمان بازرسی، کمیسیون‌های تخصصی هم به فراخور حوزه‌های خود باید مدیران بازنشسته وزارتخانه‌ها را شناسایی کنند و نگذارند بازنشسته‌ای در پست‌های اجرایی بماند.
شما چندی پیش در توئیتی نوشتید: «جناب آقای دکتر مطهری نایب رئیس مجلس شورای اسلامی فرمودند؛ مجلس خبرگان را چکار به بازار سکه و ارز!! باید به ایشان عرض کنم، جنابتان که عمدتاً دغدغه‌تان خانم رهنورد و آقایان موسوی و کروبی است! حال که خبرگان ناچاراً! به جای شما دغدغه معیشت مردم را دارند، جای تشکر ناراحت هم هستید؟» درباره آن ماجرا توضیح می‌دهید. تعامل شما با آقای مطهری در هیئت رئیسه چگونه است؟
بنده مشکلی با مطهری ندارم و باید در هیئت رئیسه کارهای مجلس را پیش ببریم اما بنده برخی از نظرات وی را قبول ندارم. به همین جهت چندین بار به مطهری گفتم که مردم تهران مشکلات زیادی دارند و برای یک بار هم که شده از حقوق این مردم دفاع کن و چرا دائما دنبال دفاع از حقوق برخی آقایان و رفع حصر آنان هستی؟ آیا یک بار پیگیر کردی که چه کسانی در فتنه ۸۸ بی‌خانمان شدند و فرزندانشان را از دست دادند؟ آیا فقط باید مشکل سران فتنه حل شود؟ از سوی دیگر نمایندگان خبرگان هم نماینده ملت هستند و از مردم رأی گرفتند و باید به مسئولان تاکید کنند که مشکلات مردم را سریعتر حل کنند.
بهتر است مطهری برای یک بار هم که شده به جای دفاع از سران فتنه، از حقوق مردم تهران دفاع کند
برخی از نمایندگان فراکسیون امیدی مسائلی سیاسی را در صحن مطرح می‌کنند که فاصله زیادی با دغدغه‌های زندگی مردم دارد. به نظر شما چرا این افراد فراتر از آنکه به فکر پیگیری مطالبات مردم از دولت باشند، در این مدت همواره هدف خود را بر حمایت بی‌چون و چرا از دولت گذاشتند و در این راه از هیچ اقدامی مضایقه نکردند؟
مطرح کردن مباحث حاشیه‌ای از سوی این افراد صرفا برای فرار از پاسخگویی است اما این افراد چه بخواهند و چه نخواهند، این دولت، دولت اصلاح طلبان است و باید پاسخگوی مردم باشند و نمی‌توانند با ذکر مسائل حاشیه‌ای از پاسخگویی فرار کنند. اصلاح‌طلبان مدام از اصولگرایان می‌خواهند که پاسخگوی عملکرد احمدی‌نژاد باشند که حرفشان درست است چون اصولگرایان از احمدی‌نژاد، ۸ سال حمایت کردند و باید پاسخ دهند اما اصلاح‌طلبان هم باید پاسخگوی عملکرد دولت روحانی باشند. اما با وجود این، برخی از همکاران ما در مجلس یکسری صحبت‌های پوپولیستی و عوام‌فریبانه را مطرح می‌کنند تا از پاسخ‌های اصلی سر باز زنند. موید این مسئله هم آنکه یک روز مسئله رفع حصر را مطرح می‌کنند و روزی دیگر دغدغه ورود زنان به ورزشگاه و ازدواج دختران بدون اذن پدر را پیگیری می کنند.
آیا تاکنون هیئت رئیسه مجلس جلسه‌ای با رئیس جمهور داشته است؟
خیر. تا این لحظه چنین جلسه‌ای برگزار نشده است.
آیا درخواستی برای برگزاری جلسه با آقای روحانی داشته‌اید؟
چند بار در هیئت رئیسه این بحث مطرح شده که جلساتی با رئیس جمهور و معاون اول وی در جهت تقویت همکاری قوا بگذاریم اما تاکنون که این جلسه تشکیل نشده است.
تاکنون اکثر طرح‌ها و لوایحی که در مجلس تصویب می‌شود، اثری رو سفره مردم نگذاشته است. آیا مجلس نمی‌خواهد یک مقدار دست فرمانش را عوض کند و با رئیس‌جمهور و وزرا جلساتی را بگذارد تا درباره یکسری طرح‌ها و لوایح مهم به اجماع برسند که تغییری در زندگی و معیشت مردم ایجاد کند؟
حتما باید اتاق فکری برای مدیریت طرح‌ها و لوایح وجود داشته باشد که متاسفانه این هماهنگی در مجلس وجود ندارد و در این بخش ضعف داریم.
با توجه به شرایط فعلی اقتصادی، آیا نباید تدبیری شود تا موضوع‌های مهم چون لایحه قاچاق کالا و ارز یا تحقیق و تفحص‌های مهم در اولویت قرار گیرند؟
در هیئت رئیسه مجلس تاکنون شاهد برگزاری جلسه‌ای با دولت برای هماهنگی‌های لازم در حل مشکلات مردم نبوده‌ایم
ما در مجلس طرح‌ها و لوایح را یا بر اساس تاریخ وصول یا بر اساس اولویت که نمایندگان تعیین می‌کنند، در دستور می‌گذاریم. در واقع مجلس چاره‌ای ندارد که ابتدا طرح‌های دارای فوریت را در دستور قرار دهد. اما بنده از زمانی که مسئول سوالات در هیئت رئیسه مجلس شدم، تقریبا تعداد سوالات را به نصف رساندم. مثلا آقایان مطهری و صادقی از سالیان قبل سوالاتی درباره مباحثی چون رفع حصر و عملکرد قوه قضائیه داشتند که طرح نشده بود اما بنده این سوالات را اعلام وصول کردم و در نهایت هم اتفاق خوبی افتاد و آقای مطهری سوالش درباره رفع حصر را به رأی گذاشت و نمایندگان هم به ادامه حصر رأی دادند.
روحانی به نسبت دیگر روسای جمهور بیشترین اختیارات را دارد و در شورای هماهنگی اقتصادی، بعضا قوانین را تعلیق و حتی در جاهایی وضع و تفسیر می‌کند
با توجه به ناهماهنگی‌های موجود در مجلس برای بررسی طرح‌ها و لوایح، آیا برنامه‌ای دارید که مجلس هماهنگ‌تر عمل کند و مسائل مهم‌تر مطرح شود؟
رئیس مجلس هم باید در این زمینه با رئیس جمهور صحبت کند و از دولت بخواهد لوایح مهم را به مجلس ارائه دهند و هیئت رئیسه را هم در این موضوع بازی دهند، چرا که در حال حاضر بیشتر تصمیمات حیاتی صرفا بین سران قوا در شورای عالی هماهنگی اقتصادی اتخاذ می‌شود. مسئله مهم دیگر آن است که از زمان پیروزی انقلاب، آقای روحانی به نسبت دیگر روسای جمهور بیشترین اختیارات را دارد و در شورای هماهنگی اقتصادی هم رئیس است و بعضا قوانین را تعلیق و حتی در جاهایی وضع و تفسیر می‌کند در حالی که مسئولیت قانون‌گذاری به عهده مجلس است. به هرصورت ما در هیئت رئیسه مجلس تاکنون شاهد برگزاری جلسه‌ای با دولت برای هماهنگی‌های لازم در حل مشکلات مردم نبوده‌ایم.
در پایان از شما برای حضور در خبرگزاری مهر و انجام این گفتگو سپاسگزاریم.