به گزارش ماهنامه «نماینده»، امام خمینی(ره) در 6 آبان 1358 و در دیدار با مسئولان جهاد سازندگی قم طی سخنانی تأکید کردند: «آمریکا که دشمن شماره یک ملت ما و بشر است، شاه سابق را پناه داده است، ما از آنها مطالبه میکنیم که باید این را به ما تحویل بدهند، ما از او طلب‌کار هستیم، ما خزاین‌مان پیش اینهاست. بانک‌های خارجی از پول‌های ملت ما ـ‌که به‌وسیلة شخص او و اتباع او ذخیره شده است‌ـ الآن موجود است و ما آنها را لازم داریم و باید برای ملت خودمان اخذ بکنیم.»(1)
یک روز پس از این دیدار، امام خمینی(ره) در دیدار با دانشجویان انجمن اسلامی مدرسة عالی ترجمه مفیدی با اشاره به جنایاتی که آمریکا در حق مردم کشورهای دیگر می‌کند، فرمودند: «شما ببینید که ما با چه موجوداتی مقابل هستیم! با چه موجودات کثیفی در آمریکا ما مواجه هستیم. آمریکا و ـ‌ملت را نمیگویم، دولت را میگویمـ دولت‌های ابرقدرت با ما چه معامله میکنند و ما باز خاضع آنها هستیم! باز برای آنها کار میکنیم.»
امام خمینی(ره) در ادامه با عصبانیت شدید تصریح کردند: «بشکند قلم‌هایی که برای اینها دارد کار می‌کند! و بشکند زبان‌ها و بِبُرَّد زبان‌هایی که به‌نفع اینها دارد صحبت می‌کند و ملت را میخواهد تباه کند!»
بنیان‌گذار انقلاب در ادامه تمامی گرفتاری‌های شرق را از جانب غرب و به‌ویژه آمریکا دانسته و تأکید کردند: «تمام گرفتاری‌های شرق از این اجانب است؛ از این غرب است؛ از این آمریکاست، الآن تمام گرفتاری ما از آمریکاست. تمام گرفتاری مسلمین از آمریکاست. از این آمریکایی است که صهیونیسم را آن‌طور تقویت کرده است و آن‌طور دارد تقویت می‌کند و برادرهای ما را فوج فوج میکُشند.»(2)
9 آبان 1358 نیز مطبوعات اعلام کردند: «در پی سخنان امام خمینی(ره) در محکومیت اقدامات دولت آمریکا علیه انقلاب و ملت ایران قرار است تظاهرات وسیعی همزمان با عید قربان در تهران و دیگر شهرهای کشور برگزار شود.»(3)
آمریکا را مجبور به استرداد شاه جنایت‌کار کنید
امام خمینی(ره) 10 آبان 1358 مصادف با عید قربان و به مناسبت 13آبان سالروز حملة سربازان شاه به دانشگاه تهران و قتل عام دانشجویان طی پیامی خطاب به دانش‌آموزان، دانشگاهیان، طلاب و روحانیون خواستار آن شدند: «دانش‌آموزان، دانشگاهیان و محصلین علوم دینیه است که با قدرت تمام، حملات خود را علیه آمریکا و اسرائیل گسترش داده و آمریکا را وادار به استرداد این شاه مخلوع جنایت‌کار نمایند و این توطئة بزرگ را بار دیگر شدیداً محکوم کنند.»(4)
توطئه علیه نهادهای قانونی از سوی دولت موقت!
درحالی‌که آمریکا در دشمنی با ملت ایران از هیچ جنایتی دریغ نمی‌کرد و نشانه‌های این جنایت از کردستان تا خوزستان ایران دیده می‌شد، مسئولین دولت موقت به فکر مقابله با نهادهای قانونی انقلاب در تهران بودند، آنان تلاش داشتند تا مجلس خبرگان قانون اساسی را منحل کنند و از سوی دیگر نیز با کمیته‌های انقلاب که در برابر آشوب‌گران و ضد انقلاب ایستاده بودند، مقابله می‌کردند.
امام خمینی(ره) در روزهای ابتدایی آبان 1358 نسبت به این دو توطئه واکنش شدید نشان دادند.
1 آبان 1358 امام خمینی(ره) اهالی مسجد ارباب تهران را به حضور پذیرفته و در جمع آنان به توطئة انحلال مجلس خبرگان اشاره کرده و فرمودند: «همین آقایانی که فریاد میزنند که باید دموکراسی باشد، باید آزادی باشد، همین آقایان مینشینند دور هم و یک چیزی پیش خودشان میگویند و میخواهند تحمیل کنند به ملت. مثلاً مجلس خبرگان با اکثریت ملت رفته است و مشغول کار است، حالا میبینیم که یک دستة چند نفری دور هم جمع میشوند و میگویند مجلس خبرگان باید منحل بشود!»
بنیان‌گذار انقلاب، دلیل این اصرار را چنین بازگو کردند: «برای چه باید منحل بشود؟... چون گفتند که ولایت فقیه باید باشد، نظارت فقیه باید باشد؟ اینها از نظارت فقیه در امور میترسند... مضایقه ندارند که مثلاً یک قدرتی دست نخست‌وزیر باشد؛ یا قدرتی دست رئیس‌جمهور باشد؛ لکن معمِّم نباشد؛ غربی باشد، هرچه میخواهد باشد! منطق، تقریباً به حسب واقع این است، لکن صورت یک صورت دیگر است.»(5)
12 آبان 1358 نیز امام خمینی(ره) در دیدار با فرماندهان کمیته‌ها و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی خراسان به توطئة انحلال کمیته‌ها اشاره و تصریح کردند: «این کمیته‌ها باید باشد. غلط می‌کند کسی که میگوید کمیته نه. کمیته‌ها اگر نباشد، این پاسدارها اگر نباشند، این دادگاه‌ها اگر نباشند، کی می‌تواند این مملکت را اداره کند؟ این کمیته‌ها باید باشند، این پاسدارها باید باشند، این دادگاه انقلاب باید باشند. دادگستری غلط می‌کند که به اینها حرفی میزند، دادگستری روی موازین خودش برود، آن هم موازین غلطی که باید اصلاح بشود. بعضی از این رؤسای دادگستری از همان طاغوت‌اند که باید گم بشوند بروند سراغ کار خودشان.»(6)
دیدار با مشاور کارتر همزمان با دشمنی آمریکا!
همزمان با دشمنی آمریکا علیه ملت ایران که در پذیرش شاه در این کشور متبلور شده بود، دولت موقت به فکر دیدار و مذاکره با کاخ سفید بود!
12 آبان 1358 خبر دیدار «بازرگان» با «برژینسکی» مشاور کارتر رئیس‌جمهور وقت آمریکا در روزنامه‌ها منتشر شد. براساس خبرهای منتشر شده «هیئت سیاسی ایران به ریاست مهندس مهدی بازرگان نخست‌وزیر که برای شرکت در بیست‌وپنجمین سالگرد انقلاب الجزایر به آن کشور سفر کرده بود، ملاقات‌ها و گفت‌وگوهایی در حاشیة این مراسم با شخصیت‌ها و هیئت‌های نمایندگی دیگر کشورها انجام داد.»
ملاقات بازرگان با برژینسکی مشاور امنیتی کارتر از جملة این دیدارها بود که بازرگان ادعا داشت بنا به‌دعوت برژینسکی صورت گرفته است. براساس گزارش‌های رسیده، مهندس بازرگان یک ملاقات بدون حضور خبرنگاران و عکاسان با برژینسکی مشاور ریاست‌جمهوری آمریکا در امور امنیتی انجام داد که به‌مدت یک ساعت‌ونیم طول کشید.(7)
علی‌رغم ادعای بازرگان مبنی بر آنکه دیدار با درخواست طرف آمریکایی صورت گرفته است، روشنی از اینکه بازرگان از وی تقاضای دیدار کرد، چنین روایت می‌کند: «یک هفته پس از ورود شاه به آمریکا، روز اول نوامبر، من در رأس هیئتی از طرف دولت آمریکا برای شرکت در جشنهای بیست‌وپنجمین سالگرد انقلاب الجزایر به آن کشور رفتم. در جریان این سفر بود که مهدی بازرگان نخست‌وزیر ایران از من تقاضا کرد که دیداری با هم داشته باشیم. من این تقاضا را پذیرفتم... .»(8)
حرکت خودجوش دانشجویان جبران کنندة ناکامی‌ها
همزمان با دشمنی آمریکا علیه ملت ایران، ستاد مرکزی فکر، فرهنگ و سیاست دچار اختلال شدیدی شده بود، مسئولین دولت موقت نمی‌دانستند که چه باید انجام دهند و از کدامین کارها خودداری کنند، تلاش برای انحلال مجلس خبرگان قانون اساسی و دشمنی با نهادهای قانونی از جمله کمیته‌ها که در برابر آشوب‌گران و ضد انقلاب ایستاده بودند و در نهایت دیدار با مشاور امنیتی کارتر درحالی‌که شاه در ایالات‌متحده پذیرفته شده بود، نشانه‌هایی از این اختلال بود.
در چنین شرایطی دانشجویان مسلمان پیرو خط امام علیه دشمن اصلی دست به یک اقدام انقلابی زده و لانة جاسوسی را به تصرف خود درآوردند، اقدام دانشجویان بلافاصله از سوی امام به‌عنوان «انقلاب دوم» مورد تأیید قرار گرفت تا مشخص شود که در نبود «اقدام و عمل مناسب» از سوی سیاستمداران «حرکت خودجوش» دانشجویان مسلمان می‌تواند خلأها را جبران کند.
پی نوشت
- صحیفة امام، جلد 10، صفحه 372
- صحیفة امام، جلد 10، صفحه 388
- اطلاعات ، 9آبان 1358، صفحه2
- صحیفة امام ، جلد 10، صفحه 412
- صحیفة امام ، جلد 10، صفحه 319
- صحیفة امام ، جلد 10، صفحه 458
- اطلاعات ، 12آبان 1358، صفحه 1و2
- سیدروح الله امین‌آبادی(1395)، ایران پس از انقلاب اسلامی، جلد سوم [رخدادهای پائیز 1358]، انتشارات خبرگزاری فارس، چاپ اول1395، صفحه 236