هفته نامه «نماینده» / «سیدحسن حسینی‌شاهرودی» دبیر کمیسیون اقتصادی مجلس دهم است که نمایندگی مردم شاهرود را بر عهده دارد. وی فارغ‌التحصیل مدیریت دولتی و دانشجوی دوره دکتری مهندسی سیستم‌ها است که در دانشگاه نیز تدریس می‌کند.
پس از تأکید مقام معظم رهبری بر عنوان «اقتصاد مقاومتی» برای سال ۹۶ سراغ او رفتیم تا نظراتش پیرامون دلیل اجرا نشدن مطالبات مردم و رهبری در این خصوص و راهکارهای فراروی مسئولان برای توجه بیشتر به تولید و اشتغال را جویا شویم.
* رهبر انقلاب امسال را هم با کلیدواژۀ مهم اقتصاد مقاومتی نامگذاری کردند. برای تحقق واقعی این هدف چه باید کرد؟
سالهاست مقام معظم رهبری شعار محوری «اقتصاد مقاومتی» را به‌عنوان سرلوحۀ امر اقتصاد به مسئولین ابلاغ می‌کنند. سیاست‌های کلان این حوزه هم به قوای سه‌گانه ابلاغ شده و تبدیل به قانون نیز گردیده است.
برای اجرایی شدن اقتصاد مقاومتی باید فرآیندی طی شود که می‌شود آن را به سه مرحله تقسیم کرد. اولین موضوع فرهنگ‌سازی است، سپس ساختارسازی و در نهایت مرحله اقدام و عمل بشمار می‌رود.
می‌شود گفت از سال ۸۸ که این موضوع مطرح شده است و ایشان این استراتژی را برای اقتصاد مملکت رونمایی کردند، سال‌ها طول کشید که این امر فرهنگ‌سازی شود و فهم مشترکی در میان تمام مدیران، مسئولان حوزه‌های اقتصادی و مردم ـ که از اجرای آن منتفع می‌شوند ـ به وجود بیاید که الحمدلله امروز این فهم وجود دارد.
طبیعتاً در مرحله بعد باید به دنبال ساختارسازی می‌رفتیم تا قوانین و مقررات مورد نیاز این نوع اقتصاد فراهم شده و تربیت نیروهای لازم دارای شایستگی برای اجرای آن صورت بگیرد. به نظر من در این مرحله مقداری کوتاهی شده است و نتوانستیم ساختار مناسب را ایجاد کنیم.
* ممکن است همین امر دلیلی برای عدم اجرای درست سیاست‌های اقتصاد مقاومتی باشد؟
احتمالاً دلیل اینکه دولت در سال گذشته نتوانست آنطور که لازم است در این حوزه پرشتاب عمل کند و در نهایت مقام معظم رهبری فرمودند مردم به نوعی از اقدامات دولت گله‌مند هستند، یا جای دیگری فرمودند اقتصاد مقاومتی عملیاتی نشده است، ناشی از این بود که ساختار لازم فراهم نشده است.
* ساختارسازی را کدام نهاد باید انجام دهد؟
برای ساختارسازی باید همه ـ از جمله مجلس، قوه قضائیه، نیروهای مسلح، مردم و بخش خصوصی ـ درگیر موضوع شوند و این کار در انحصار دولت نیست؛ اگر این فهم مشترک در بخش خصوصی بوجود نمی‌آمد نمی‌توانستیم هیچ کاری کنیم.
دولت نمی‌تواند اقتصاد را به‌صورت دستوری سامان بدهد بلکه باید فرهنگ مشترک ایجاد کند که البته ایجاد شده است اما ارادۀ اجرایش کمی ضعیف است؛ البته مقداری مشکلات نیز در حوزه‌های سیاسی در کشور بود، از جمله دیپلماسی خارجی، تحریم‌ها، نقدینگی، امور بانکی.
به نظرم هنوز هم علیرغم داشتن قانون تسهیل فضای کسب‌وکار و قانون رفع موانع تولید، اما گره چندانی از امر تولید نگشوده و مشکل اشتغال را حل نکرده است. در این زمینه قوانین و مقررات خشک و شکننده‌ای وجود دارد که باید اصلاح شود.
* وظیفۀ اصلی برای تحقق این اهداف بر عهدۀ کیست؟
با توجه به اینکه دولت لیدر است باید در این راه حرکت کند. مجلس به تنهایی نمی‌تواند قانونی را بگذراند. ارائۀ لایحه باید از جانب دولت باشد، قوه قضائیه نمی‌تواند به تنهایی کار کند، بلکه برای مبارزه با مفاسد باید از جانب دولت پرونده‌ها ارجاع شوند.
این اراده باید بوجود بیاید تا بقیه دنبال دولت بدوند. در حقیقت دولت باید پیشتاز باشد و دیگران در این مسیر همراهی کنند؛ احساس می‌کنم اینجا مقداری کوتاهی و سهل‌انگاری صورت گرفته است و شاید هم بتوان گفت دغدغه‌های دیگری از جمله موضوعات سیاست خارجی برای دولت بوده است که در بیش از ۳ سال گذشته دولت را به خود مشغول کرده است.
ما دقیقاً در ایام تحریم‌ها بایستی اقتصاد مقاومتی را پایه‌گذاری می‌کردیم، چون این نوع اقتصاد نقطه مقابل تحریم است.
* برای حل مشکلات بخش تولید چه قدمی باید برداشته شود؟
برای این کار باید بگویم ما یک نوع اقدام مصداقی داریم و نوع دیگر هم اقدام علمی است. اقدام علمی این است که تمام قوانین و مقررات مغایر را که سد راه تولیدکنندگان است بشکنیم و متناسب با این نوع اقتصاد، قوانین را برای تولیدکننده‌ها بچینیم. در حوزۀ پولی، بانکی، مالیاتی، تامین اجتماعی، صادرات و واردات قوانینی هستند که می‌توانند مشکل‌گشا باشند.
برای اقدام مصداقی هم باید ببینیم چه باید کنیم که تولیدکنندگان موجود، از تمام ظرفیتشان استفاده کنند تا مشکلات را حل کنند. حدود ۵۰ درصد ظرفیت تولید کشور خالی است و استفاده نمی‌شود. خیل عظیمی از جوانان ما می‌توانند با فعال شدن این بخش سر کار بروند. باید ببینیم چه کاری می‌تواند منجر به فعال شدن کارخانجات غیرفعال یا نیمه‌فعال شود.
به نظر می‌رسد نخستین قدم برای حل مشکل تولید و اشتغال جلوگیری از واردات کالاهای غیرضروری است. همچنین جلو قاچاق کالا را هم باید بگیریم، با همین یک کار می‌شود اقدام بسیار بزرگ و عظیمی در توسعه کارخانجات و تولیداتشان و رونق اقتصادی در بازار کسب و کار داشته باشیم.
نسخه نجات‌بخش کشور ما در حوزۀ اقتصاد برای حفظ اهداف و ارزش‌ها، باید اقتصاد مقاومتی را عملیاتی کنیم و سرلوحۀ کارمان باشد.