به گزارش «نماینده»، سالیان سال است که بحث تحول در نظام بانکی موردتاکید مسئولان، نمایندگان مجلس شورای اسلامی وکارشناسان بوده اما شاهدآن هستیم که نه تنها هیچ تحول قابل قبولی در این حوزه رخ نداده بلکه اوضاع بانک های کشور رو به وخامت گذاشته است تا جاییکه بسیاری از بانک ها به یکباره با تغییر سیستم حسابداری به سمت استانداردها، زیان ده شده ودرآستانه ورشکستگی قرار گرفته اند.
ایجاد موسسات وبانک ها توسط نهادها، سازمان ها واشخاص در طول دهه های گذشته ناشی از عملکرد ضعیف بانک های موجود در آن مقطع وعملکرد ضعیف بانک مرکزی بوده است، بطوریکه منابع سازمان ها، نهادها ومردم جذب می شد و به نسبت سپرده ها، خدمات در اختیار مدیران وکارکنان وشرکت های زیر مجموعه قرار نمی گرفت.
در نتیجه حجم عظیمی از درخواست ها در راهروهای بانک مرکزی وبدون نظارت مناسب مجوز گرفت، غافل از اینکه نظارت وقوانین مناسب در دسترس نیست ومنابع مردم وسهامداران مورد تهدید قرار گرفت.
در مجموع کلیه این اقدامات در سال های گذشته موجب شد تا در سال ۹۵ بسیاری از بان کها در ورطه ورشکستگی قرار بگیرند.
در راستای روشن تر شدن زوایای این موضوع با حسین محمودی اصل، کارشناس اقتصادی به گفتگو نشسته ایم:
حمایت های بانک مرکزی تا چه حد به جلوگیری از ورشکستگی بانک ها کمک کرده است؟
محمودی اصل:بانک مرکزی موظف است وظیفه نظارتی خود را بیشتر انجام دهد اما این نهاد باتوجه بیش از حد به موسسات مالی که سهمی کمتر از ۲۰ درصد در جذب منابع مالی داشته اند، سهم ۸۰ درصدی موجود بانک ها در حوزه نظارت را به فراموشی سپرده است، بنابراین به یکباره در سال ۹۵ شاهد ورشکستگی بانک ها بر اساس موارد غیر اخلاقی وغیرمالی صورت گرفته در سال ۹۳ و ۹۴ بودیم.
دلیل اصلی ورشکستگی بانک ها چیست؟
محمودی اصل: سودی که بانک ها برای طرح های تولیدی در نظر می گرفتند، غیر کارشناسی و غیر عملی بود وزمانی که نرخ سود تسهیلات بیش از ۳۰ درصد است، تولیدکننده نمی تواند به این میزان سود بانکی برسد، بنابراین این اعدادبا استمهال بدهی ها به دلیل عدم توانایی پرداخت بر روی کاغذ سود نشان می دادند و بدون داشتن نظارت کافی همه ساله این سودها و دیرکردها در حساب های آنها لحاظ می شد، در حالیکه معلوم بود بخش اعظم این سودها مشکوک الوصول ودر مواردی غیر قابل وصول است.
آیا زیان ده بودن بانک ها موجب از بین رفتن سرمایه های بانکی خواهد شد؟
محمودی اصل:بله، در این حالت سهامداران مجبور به پوشش سرمایه بانک ها شده ودر صورتی که این زیان زیادتر شود، سرمایه سهامداران از بین می رود.
ورشکستگی بانک ها چه تبعات اجتماعی در بر دارد؟
محمودی اصل:زیان ده شدن بانک ها اعتماد عمومی را نسبت به بانک ها وساختار دولت از بین می برد وهر لحظه ممکن است با هجوم حجم کوچکی از مردم به بانک ها جهت برداشت منابع وهزینه کرد آن در بخش مسکن وسایر بازارها، بانک ها باکمبود منابع مواجه شوند چراکه منابع سپرده گذاران به دارایی های سمی(مطالبات ودارایی های فیزیکی غیر لمس شونده) تبدیل شده است.
در حال حاضر چند بانک در کشور ورشکسته شده اند؟
محمودی اصل:براساس تعریف بانک ها وموسسات مالی که مشمول ماده ۱۴۱ شوند، ورشکسته هستند واز آنجاییکه به تازگی اطلاعات بانک ها منتشر شده، آمار دقیقی نمی توان اعلام کرد اما بحث ورشکستگی برای تعداد زیادی از بانک ها در سال آینده به صورت جدی مطرح خواهدشد.
دولت چه اقدامی در جهت نجات بانک ها از وضعیت کنونی کرده است؟
محمودی اصل:دولت به بانک های دولتی اعلام می کند تا افزایش سرمایه داده وسهم خود دولت را ازاین افزایش سرمایه، خود بانک بردارد. درمورد بانک های خصوصی هم از طریق تسویه وکم کردن از سهم سپرده بانک ها در نزد بانک مرکزی به کمک آنها خواهد آمد.
نقش صندوق های سرمایه گذاری در زیان دهی بانک ها چیست؟
محمودی اصل:مشکلات بانک ها بزرگ تر از آن است که بتوان تصور کرد زیرا اگر صندوق های سرمایه گذاری بانک ها را بررسی کنیم این صندوق ها بهانه ایست برای جذب منابع مالی با سود بالاتر وباید منابع آنها سرمایه گذاری می شد اما بیش از ۸۰ درصد این منابع در حساب های بانک ها به صورت سپرده سرمایه گذاری می شود به عبارتی صندوق ها بهانه ایست برای پوشش کمبود نقدینگی بانک ها و گهگاه این منابع از برخی صندوق ها در جهت سپرده گذاری به بانک ها که اوضاع نامناسبی دارند بانرخ ۲۷ درصد سپرده گذاری می شودو زمانی که ۱ تا ۲ درصد سود می تواند بانک خصوصی رانجات دهد، این صندوق ها با ۸ درصد سود از طریق کاغذ بازی، ضمن اینکه منافع کشور را به خطر می اندازند، به زمین خوردن اقتصاد کمک کرده وتنها به فکر تامین منافع خود هستند.