به گزارش «نماینده»، همه گردشگران فقط هتلها را برای اقامت نمی پسندند بسیاری از آنها می خواهند اگر به شهر دیگری سفر می کنند با فرهنگ و آداب و رسوم و حتی نحوه زندگی مردمان آن شهر هم آشنا شوند. آنها اقامت در هتلهای ۵ ستاره با همه امکانات رفاهی را کنار گذاشته و می پسندند که در خانه های محلی اقامت کنند؛ خانه هایی که رنگ و بوی سنت از یاد رفته شان را دارد و یا نوعی دیگر از زندگی روستایی و محلی را پیش رویشان می گذارد. این تجربه جدیدی است که بسیاری از گردشگران خواهان انتخابش هستند. به همین دلیل در ایران نیز مانند سایر کشورهای دیگر، اقامتگاههایی ایجاد شده که بومی هستند و به روند فعالیت آنها و انتخاب مهمان برای اقامت در خانه های سنتی بوم گردی می گویند. خانه های بومی را معمولا افرادی راه اندازی می کنند که علاقه ای به پذیرش مهمان دارند و البته شرایط و خصیصه ویژه آن را دارا هستند.
پذیرش مهمان از هر شهر و فرهنگی را هر کسی نمی تواند به خوبی انجام دهد به همین دلیل می بایست شرایط آن را داشته باشد متقاضیان ایجاد اقامتگاههای بومی به سازمان میراث فرهنگی مراجعه می کنند تا در گام اول شرایط شان مورد بررسی قرار گرفته و مجوزشان صادر شود. استان کرمان یکی از استانهایی شناخته شده است که توانسته بیشترین اقامتگاه بوم گردی را در شهرهای گردشگری اش ایجاد کند به نحوی که محمدعلی فیاضی مدیرکل طبیعتگردی سازمان میراث فرهنگی گفته است: استان اصفهان با ۱۲۰ واحد، و کرمان با ۱۰۱ واحد بیشترین اقامتگاه بوم گردی فعال را دارند.
وی با اشاره به اینکه اداره کل میراث فرهنگی استانها باید با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی در ایجاد اقامتگاههای بوم گردی، فعال شوند، بیان کرده است: اقامتگاههای بوم گردی بهترین راه برای رسیدن به توسعه همهجانبه در روستاهاست، چراکه با راهاندازی اینگونه اقامتگاهها، جذب گردشگر، توسعه صنایعدستی، فروش محصولات دامی، لبنی و کشاورزی نیز تأمین میشود.
یکی از مناطقی که به جاذبه گردشگری استان یعنی ارگ راین نزدیک است، منطقه ای به نام خیرآباد است که در آن یک خانواده در روستا خانه قدیمی خود را تجهیز کرده و به محل پذیرایی از مهمانان این استان تبدیل کرده اند. ایمان کریمی از جمله فعالان حوزه بوم گردی است که در روستای ظهرود اقامتگاه بوم گردی راه انداخته است او از ۵ سال پیش به این کار علاقه مند بوده و با کمک نمایندگی میراث فرهنگی راین توانسته در ۵ کیلومتری ارگ راین در جایی که تنها سه خانوار در آن ساکن هستند این اقامتگاه محلی را راه اندازی کند او و همسرش حدود سه ماه است که مهمان می پذیرند اما از یک سال پیش درگیر ساخت و ساز و مرمت خانه قدیمی خودشان بوده اند او به خبرنگار مهر می گوید: این خانه در حال تخریب بود. حیف مان آمد همان طور رهایش کنیم. وام ۵۰ میلیون تومانی از اداره میراث فرهنگی بابت احیای خانه های قدیمی گرفتیم و بوم گردی راه انداختیم آن هم با سود ۵ درصد. خودمان هم حدود ۹۰ میلیون تومان خرج کردیم. در این راه هر چه قدر که میراث فرهنگی راین کمک مان کرد اما بانک در دادن وام مشکل ایجاد می کرد.
کریمی در اقامتگاه ظهرود ۷ اتاق برای پذیرایی از مهمان آماده کرده که هر کدام حدود ۴ تا ۵ نفر ظرفیت دارند هنر همسر کریمی هم به کمکش آمده تا از مهمانان با غذاهای محلی راین ار جمله بز قرمه و بادمجان و کشک و پیاز و شیرینی های خانگی پذیرایی کند. کریمی قصد دارد که از هر گردشگر کمترین مبلغ را بابت اقامت بگیرد تا بتواند مهمانان بیشتری داشته باشد آنچه که او تا کنون برای گردشگران اعلام کرده از این قرار است که هر نفر ۳۰ هزار تومان و برای گروههای زیادتر، هر نفر ۱۸ هزار تومان بابت اقامت پرداخت خواهند کرد.
سید وحید طاهری نماینده میراث فرهنگی در راین می گوید: در شهرستان راین حدود ۷ اقامتگاه راه اندازی شده است و تعدادی دیگر نیز درحال تجهیز شدن هستند. از نظر ما دادن وام بوم گردی هیچ مشکلی ندارد جز بانک. اگر کسی بتواند تمام مدارکی که بانک می خواهد را آماده کند گرفتن وام او ده روز بیشتر زمان نمی گیرد. با این وجود برخی از افراد هستند که سقف صد میلیون تومان وام را نمی خواهند چون به فکر بازپرداخت آن هم هستند بنابراین همه تقاضای وام صد میلیون تومانی نمی کنند.
حالا گردشگران داخلی و خارجی که به دیدن ارگ راین می روند می توانند حتی برای استراحت به ظهرود بروند و یا شبی را آنجا سپری کنند به خصوص اینکه در نزدیکی این اقامتگاه یک آبشار زیبا نیز وجود دارد و البته در همین روستا نیز می توان در جاده های درختی قدم برداشت و با طبیعت بکر روستا آشنا شد و خانه های خشتی را دید که خالی از سکنه شده جز دو خانواده دیگر که هنوز به زادگاهشان وفادار مانده اند و خانه شان را ترک نکرده اند.
اما به طورحتم رونق بخشیدن به اقامتگاه ظهرود و رفت و آمد گردشگران موجب خواهد شد تا مردم روستا دوباره به این محل برگردند و روستا پرجمعیت شود و مسجدی که پدر کریمی ساخته پر از نمازگزار. این روستا یک قبرستان تاریخی نیز دارد این را سنگ قبرهای قدیمی آن گواهی می دهد درختان انار و سپیدار و گردو بیشترین نوع درختی است که در این روستا دیده می شود. هنوز هم هستند کسانی که می دانند رود روستا پر آب می ماند و باغ هایشان به امید این آب سبز می ماند. پس دور تا دور باغ شان را دیوارهای خشتی گرفته و دری که صاحبش زمانی از آن رفت و آمد خواهد کرد.
نزدیک یک جاذبه طبیعی مهم استان کرمان یعنی کویر شهداد نیز می توان به دیدن نبکاها و یا همان گلدان های درختی بیابان رفت و از دیدن کلوت های شهداد لذت برد و از آنجایی که دیدن این جاذبه های کویری به زمان نیاز دارد گردشگران به دنبال محلی برای اقامت می گردند چه محلی بهتر از یک اقامتگاه بومی در نزدیکی کلوت های شهداد.
برای رفتن به شهر شهداد و سپس کلوت های شهداد باید از مسیر جاده قدیم کرمان _ بم و سپس جاده سیرچ و پس از آن جاده شهداد رفت این مسیر حدودا ۹۰ کیلومتر است. این شهر اگرچه به کویر نزدیک است اما سرتاسر آن را درختان خرما پوشانده است. این شهر سبز دارای اقامتگاهی به نام گلدان های طبیعی یعنی همان نبکاست که توسط خانواده آقای قاسم زاده اداره می شود. در این مکان خانه ای است که اگرچه معماری بومی ندارد اما با ارائه پذیرایی های بومی سعی دارد تا این نقیصه را جبران کند.
در این خانه اهالی روستا برای پذیرایی از مهمانان به کمک خانواده آقای قاسم زاده می روند. این هم راهی برای ایجاد شغل شده است. از سویی آنها در تلاش هستند تا غذاهای محلی خود را به مهمانانشان معرفی کنند به همین دلیل در این خانه غذاهای محلی پخت می شود و با شیرینی وشربت های محلی پذیرایی می کنند. در ماه محرم این خانه را به محل روضه خوانی تبدیل می کنند حیاط خانه بزرگ است و دورتا دورش را درختان نخل پوشانده و جوی آبی که خانه را دور می زند. در حیاط می توان زیر آلاچیق نشست و از امکانات اقامت در هر اتاق خانه استفاده کرد. فرزندان این خانواده هم خودشان تصمیم گرفته اند که اقامتگاه دیگری اما با ممعاری بومی در جایی دیگری از شهداد ایجاد کنند.
استان کرمان به لحاظ تنوع معماری در شهرهای متعدد می تواند دارای انواع مختلف اقامتگاههای بومی باشد و هر منطقه براساس معماری و سلیقه ساکنانش نوع خاصی از معماری را در این اقامتگاهها وارد کند و یا نمونه ای از آن را برای تبدیل به اقامتگاه در اختیار گردشگران قرار دهد. همانطور که در منطقه قلعه گنج هتل کپری با نمایش گونه ای از معماری بخشی از منظقه ایجاد شده است. هر چند که در این مکان هتل ساخته شده اما می تواند الگویی برای تبدیل کپر به اقامتگاه بومی باشد. از سوی دیگر در برخی از مناطق مانند کویر شهداد اگرچه وجود یک بوم گردی با خصوصیات یک خانه خشتی یا کپر بسیار می تواند جذاب باشد اما برخی از اهالی اقدام به تبدیل منزل مسکونی خود به اقامتگاه بوم گردی کرده اند و نام آن را نیز از نبکا گونه گیاهی کویر شهداد انتخاب کرده اند.
غیر از این در شهرهای گردشگری دیگر کرمان و مناطق طبیعی و میراثی نیز می توان از این نوع اقامتگاه پیدا کرد. مانند اقامتگاهی در باغ ایرانی شازده ماهان و یا اقامتگاههای روستای شفیع آباد که در نوع خود هر کدام از مالکان آنها در تلاشند تا فرهنگ کرمانی ها را در این خانه ها به نمایش بگذارند و نه تنها برای خود بلکه برای مردم روستا و منطقه ای که مستقر هستند ایجاد شغل و درآمد کنند.
اداره کل میراث فرهنگی استان کرمان جشن صدمین بوم گردی استان را چند روز پیش گرفت و دومین استان از لحاظ داشتن اقامتگاههای بوم گردی دارای مجوز شناخته شد اما اکنون این مرز را نیز رد کرده و در حال گسترش اقامتگاههای بومی است این اقامتگاهها در استانی که تعداد هتلهای مطلوبش برای جذب گردشگر زیاد نیست بسیار مثمرثمر بوده و توان اقتصادی بسیاری از کارآفرینان و افرادی که توان پذیرش مسافر را دارند بالا خواهد برد آن هم در استانی که دارای بیشترین تعداد آثار تاریخی و طبیعی است و چندین اثر جهانی از جمله شهر دستکند میمند بیابان لوت باغ ایرانی و ارگ بم را داراست.