«نماینده» / شناخت بازار بازی‌های رایانه‌ای یکی از مهمترین مقدمات در مسیر سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری‌های کوتاه مدت و بلندمدت در این حوزه است. نکته‌ای که به واسطه پژوهش‌های آماری مرکز تحقیقات بازی‌های دیجیتال(دایرک) در زیرمجموعه بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای تا حدود زیادی موردتوجه قرار گرفته و به نتایج قابل توجهی منتهی شده است.
تازه‌ترین گزارش این مرکز پیرامون وضعیت صنعت گیم ایران در قالب گزاره‌برگ بازی‌های دیجیتال منتشر شده است که در این گزارش به بازخوانی و مرور برخی آمارها و اطلاعات درج شده در این گزاره‌برگ خواهیم پرداخت.
گزاره‌برگ منتشرشده از سوی دایرک در قالب ۱۲۹ گزاره و هفت بخش تدوین شده و داده‌های آماری‌اش مربوط به وضعیت بازار بازی‌های رایانه‌ای ایران در پایان سال ۹۴ است.
تولید؛ بازی‌سازی در ۱۸ استان
نخستین بخش گزاره‌برگ بازی‌های دیجیتال به وضعیت تولید اختصاص دارد و بنابر اطلاعات درج شده در این بخش تا پایان سال ۹۴ در سراسر کشور ۱۱۶ شرکت بازی‌ساز در حوزه تولید فعال بوده‌اند. هزینه مجموع بازی‌های تولیدشده توسط این شرکت‌ها در سال ۹۴ هم معادل ۲ میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان برآورد شده است.
از نظر ژانربندی شرکت‌های بازی‌ساز به ترتیب بیشترین تولید را در سه ژانر اکشن، پازل و ماجرایی داشته‌اند.
نکته جالب در این بخش اما پراکندگی بازی‌سازان در کشور است که بنابر این گزارش ۱۸ استان کشور حداقل یک شرکت بازی‌ساز فعال دارند و پنج قطب اصلی بازی‌سازی کشور به ترتیب شهرهای تهران، شیراز، کرج، قم و مشهد محسوب می‌شوند.
توزیع؛ بازی‌های محبوب گیمرهای ایرانی
در این بخش اطلاعات مرتبط با حوزه توزیع بازی‌های رایانه‌ای درج شده که مهمترین گزاره آن سهم ۷۶ درصدی بازی‌های ایرانی از مجموع بازی‌های موبایلی عرضه شده در بازار دیجیتال است.
از نظر تیراژ مجموع شمارگان بازی‌های غیرموبایلی توزیع‌شده ددر بازار فیزیکی در سال ۹۴ پنج میلیون و دویست هزار نسخه بوده است اما همین آمار درباره شمارگان بازی‌های موبایلی عرضه شده در بازار فیزیکی به رقم ۱۳۴ میلیون و پانصد هزار نسخه رسیده است.
بازی «باقلوا» محبوب‌ترین بازی موبایلی ایرانی در سال ۹۴ بوده است
این فرآیند توزیع بازی در کشور توسط تنها ۱۴ شرکت توزیع و ۱۶ هزار و ۹۰۰ فروشگاه عرضه بازی در سراسر کشور پشتیبانی می‌شود.
نکته جالب در زمینه توزیع سلیقه مخاطبان بازار بازی‌های رایانه‌ای در کشور است. بنابر اطلاعات گزاره‌برگ بازی‌های دیجیتال پنج بازی موبایلی محبوب گیمرهای ایرانی در سال ۹۴ به ترتیب عبارتند از باقلوا، موتوری، آفتابه، جدل بر روی سرعت ۱.۸ و جدولانه.
همین رتبه‌بندی در حوزه بازی‌های خارجی نشان می‌دهد ۵ بازی موبایلی خارجی در سال ۹۴ به ترتیب کلش آو کلنز(Clash of Clans)، کندی کرش(Candy Crush Saga)، ساب‌وی سورفرس(Subway Surfers)، ترافیک ریسر(Traffic Racer) و هیل کلایمب ریسینگ(Hill Climb Racing) بوده است.
کلش آو کلنز همچنان محبوب‌ترین بازی موبایل خارجی در ایران است
نظارت؛ گروه سنی رکورددار
در بخش نظارت گزاره‌های درج شده در گزاره‌برگ بازی‌های دیجیتال با تمرکز بر نظام رده‌بندی سنی بازی‌ها تدوین شده است که بر این مبنا در سال ۹۴ مجموعا ۵ هزار و ۶۷ عنوان بازی، رده‌بندی سنی شده که از این تعداد ۸۹ درصد بازی‌های موبایلی و ۱۱ درصد بازی‌های غیرموبایلی بوده است.
بیشترین گروه سنی رده‌بنی شده را گروه ۳+ سال در بر می‌گیرد.
نکته تازه‌تر درج شده در این گزاره‌برگ این است که از مجموع بازی‌های بازی‌بینی شده تنها ۱۷ درصد از بازی‌های غیرموبایلی نیاز به اصلاحات ویرایشی جهت عرضه به بازار داشته‌اند و باقی بازی‌ها بدون اصلاح موقت به کسب درجه رده‌بندی برای توزیع شده‌اند.
مصرف؛ ۲۳ میلیون گیمر ایرانی
از دیگر بخش‌های جالب گزاره‌برگ بازی‌های دیجیتال به گزارش آماری وضعیت مصرف بازی در ایران اختصاص دارد که نشان می‌دهد در ایران مجموعا ۲۳ میلیون گیمر داریم که از این تعداد و تنها در سال ۹۴ تعداد ۹ میلیون نفر اقدام به بازی آنلاین کرده‌اند.
نکته جالب اینکه برخلاف رده‌بندی ژانرهای محبوب در میان بازی‌سازان که بیشترین توجه را به ژانر «اکشن» داشته‌اند، مخاطبان این بازار به ترتیب طرفدار ژانرهای «رانندگی، مسابقه‌ای»، «سکوبازی، دونده» و «پازل» هستند.
رانندگی محبوب‌ترین ژانر بازی برای گیمرهای ایرانی است
۵۹ درصد از گیمرهای ایرانی هم ترجیح می‌دهند در فاصله زمانی غروب آفتاب تا نیمه شب اقدام به بازی کنند.
به‌رغم تمام اطلاعات درج شده درباره گستره فراگیری بازی‌های رایانه‌ای در کشور مهمترین گزاره درج شده در گزاره‌برگ بازی‌های دیجیتال را می‌توان این گزاره دانست که از کل در آمد بازی‌های رایانه‌ای در سال ۹۴ سهم بازی‌های ایرانی تنها ۵ درصد و حدود ۲۳ میلیارد تومان بوده است.
«آموزش»، «پژوهش» و «جشنواره» سه بخش دیگر گزاره‌برگ بازی‌های دیجیتال هستند که اطلاعات درج شده در این بخش تصویر روشنی از فرآیند تربیت نیروی انسانی برای آینده بازار بازی‌های رایانه‌ای به دست می‌دهد.