«نماینده» ؛ محمدحسین فرهنگی*/ برجام توافقی، با ابهام‌ها و تناقض‌های زیاد است؛ از این‌رو برخی نگاه‌های کاملاً منفی و سیاه نسبت به آن شکل گرفته، برخی آن را قراردادی ننگین می‌دانند و در نقطهمقابل برخی مدح و ثنای بی‌دلیل در مورد برجام ارائه می‌دهند. همان‌طور که نگاشته شد «برجام توافقی با ابهام‌ها و تناقض‌های زیاد و ایجادکنندهمشکلات برای کشور به‌ویژه در حوزههسته‌ای است»، اما از طرف دیگر باید به این نکته هم اشاره داشت ما در مقطع تاریخی که مذاکرات در جریان بود، به این جمع‌بندی رسیدیم که لازم است فرآیند گذشته در خصوص مباحث هسته‌ای ولو با پذیرش محدودیت‌هایی با توجه به فضای روانی و فشارهای سیاسی و اقتصادی، متوقف شود. براین اساس می‌توان نتیجه گرفت توافق برجام توافقی تلخ؛ اما اجتناب‌ناپذیر بود.
با مطلب بیان شده این دو پرسش مطرح می‌شود اولاً: «آیا لازم بود ما توافقی با بیش از ۱۰۰ صفحه داشته باشیم؟» پاسخ واقع‌بینانه این است که هیچ ضرورتی در این زمینه وجود نداشت؛ زیرا می‌توانستیم با جمع‌بندی کاملاً شفاف و با در نظرگرفتن تعهد دو طرفه، به طور روشن بیان شود که جمهوری اسلامی ایران چه محدودیت‌هایی را باید اعمال کند و در نقطهمقابل طرف روبه‌رو نیز چه محدودیت‌هایی را در چه بازهزمانی باید بردارد.
ثانیاً: چرا توافق مفصل نگاشته شد؟ باید پاسخ داد علت اینکه توافق مفصل نوشته شد به ترفند طرف مقابل بر می‌گردد، آنها می‌خواستند متنی نوشته شود که دارای ابهام‌هایی باشد و در عین حال مسائلی و مواردی همانند تحریم‌ها و محدودیت‌هایی وجود داشته باشد و ما آن را بپذیریم، بنابراین مقام معظم رهبری در تعابیری که پیرامون توافق برجام بیان کردند، فرمودند: «با خلل و فرج و ابهام‌های متعدد، و با اشکالات قابل تفسیر نوشته شده است. نتیجهاین نگارش این است که اهرم‌های فشار در دستان آنها باقی‌مانده تا در ضمن توافق‌نامه، بتوانند دستاوردهای خود را علیه ما(ایران) به‌کار گیرند و دستاوردهای ما را به حداقل و اگر بتوانند به صفر برسانند.»
فراموش نکردیم مسئولان دولتی بارها تأکید می‌کردند ما هیچ تعهد مهمی را نپذیرفته‌ایم و تحریم‌ها سریعاً لغو و گشایش فوری ایجاد می‌شود اما در جریان توافق به وضوح مشاهده شد «غرب موفق شد که کارهای خود را پیش ببرد و به گفتهخودشان توافقی تاریخی را به نتیجه برسانند و هیچ امتیازی را به طرف ایرانی ندهند و از سوی دیگر می‌بینیم که محدودیت‌های غرب یا به تعبیر خودشان سازمان تحریم هم حفظ شده است.»
نگارنده معتقد است، آیندهبرجام بسته به رفتار و اقدامات طرفین است؛ اگر طرف مقابل مسیری را که نامزدهای فعلی ریاست جمهوری آمریکا در مورد آن صحبت می‌کنند، ادامه دهند ما به‌طور جد، به سمت توسعهفعالیت‌های گذشتهخود خواهیم رفت و زیر بار هیچ تعهدی نمی‌رویم؛ ولی اگر نقطهمقابل را پیش بگیرند و سخنان کاندیداهای آمریکایی فقط مصرف انتخاباتی داشته باشد و مسیر آنها بازگشت به توافق باشد، می‌توان اذعان داشت زمینه به سمت استفادهحداکثری از دستاوردهای هسته‌ای خواهد بود.
نماینده تبریز در مجلس