«نماینده»؛ میثم مهرپور/ «عباس آخوندی» وزیر راه و شهرسازی انگار قصد ندارد، دست از سر طرح مسکن مهر بردارد و هجمه‌های وی به این طرح بزرگ مسکنی همچنان ادامه دارد. وزیر راه و شهرسازی دولت یازدهم در سال‌های ابتدایی حضورش، مسکن مهر را طرحی مزخرف دانسته بود، سپس به این طرح لقب اقتصاد برانداز داد و در نهایت هم این هفته در اظهار نظری جدید اعلام کرد که «مسکن مهر همه را گرفتار خود کرده است.» این سخنان در شرایطی بر زبان آخوندی جاری شد که وزارتخانة وی در ۳ سال گذشته هیچ برنامه‌ای در حوزة مسکن ارائه نکرده است.
آخوندی و یارانش در وزارت راه ابتدا وعده دادند که دولت یازدهم به جای طرح مسکن مهر قرار است، طرحی به نام مسکن اجتماعی را عملیاتی کند، اما دولتمردان تدبیر و امید نه تنها قدمی بر اجرای این طرح برنداشتند و آن را تنها روی کاغذ نگه داشتند بلکه طرح مسکن مهر را تقریباً به حال خود رها کردند تا متقاضیان مسکن مهر در ۳ سال گذشته بلاتکلیف باقی بمانند. مسئولان وزارت راه و شهرسازی یک روز از وزارت نیرو گله می‌کنند و یک روز اعلام می‌کنند که به دلیل نبود زیرساخت قادر به اتمام طرح مسکن مهر نیستند. از طرف دیگر رکود گسترده‌ای که در بخش مسکن ایجاد شده لطمة جدی را نیز به بخش‌های دیگر اقتصاد كشور زده و بسیاری از شغل‌های وابسته به مسکن با مشكلات اساسی روبه‌رو شده‌اند. در حال حاضر بسیاري از کارخانه‌ها و کارگاه‌های ساختمانی به دلیل بی‌برنامگی دولت و تعطیل شدن طرح مسکن مهر با مشکلات بنیادینی مواجه شده‌اند و برخی از آنها مجبور شدند کسب‌وکار خود را تعطیل کنند.
وزیر راه و شهرسازی هم در ۳ سال گذشته دربارة تمامي موضوعات اظهارنظر می‌کند به جز وظیفة اصلی خود. آخوندی در اکثر همایش‌های غیرمرتبط مانند جشنوارة فیلم فجر یا نشست‌های مربوط به بخش گردشگری، شرکت می‌کند ولی توقع اصلی که مردم از او دارند را به درستی انجام نمی‌دهد. همین مسئله بهانه‌ای شده تا سراغ «مقداد همتی» مشاور وزیر سابق راه و شهرسازی برویم و نظر وی را در این باره جویا شویم:
به نظرتان دولت روحانی چرا مسکن مهر را به اتمام نمی‌رساند؟
مدیریت بسیار ضعیف و ناکارآمد در وزارت راه و شهرسازی دلیل اصلی به ثمر نرسیدن پروژه‌های مسکن مهر است. به طور مثال تمام مدیران ارشد مسکن مهر که حدود ۶سال از ابتدای پروژه همراه آن بودند بعد از روی کارآمدن آقای آخوندی از کار برکنار شدند و افرادی جایگزین شدند که نه با مسکن مهر بلکه با اصول اولیة ساخت‌وساز نیز بیگانه بودند.
به طور مثال در شهر مرند با وجود ۱۰۰هزار واحد مسکونی مهر در حال حاضر کسی مدیرعامل است که لیسانس حسابداری و فوق لیسانس مدیریت دارد، یا در شهر پردیس با ۷۰ هزار واحد مسکن مهر طی ۳ سال، ۳ مدیرعامل عوض کرده است.
دلیل اصلی تناقض گویی‌های آخوندی دربارة مسکن مهر چیست؟ وی یک‌بار این طرح را مزخرف دانسته و در جایی دیگر دولت را متعهد به انجام تعهدات دولت قبل دانسته است؟
آقای آخوندی از ابتدا اشراف کامل به موضوع نداشت و وقتی با گستردگی و عظمت پروژه روبه‌رو شد، به علت نداشتن روحیة اجرایی نتوانست از عهدة کار برآید. اگر دقت کنید آقای آخوندی شأن خود را بالاتر از وزارت راه و شهرسازی در حد یک تئوریسن اقتصاد لیبرال و در حد معاون رئیس‌جمهور می‌داند؛ بنابراین کسی که روحیة کار اجرایی نداشته باشد، نمی‌تواند از پس وزارتخانة راه و شهرسازی برآید.
آخوندی مدعی است مسکن مهر حدود ۴۹ درصد در دولت یازدهم پیشرفت داشته است در حالی كه صاحبان مسکن مهر از عملکرد دولت یازدهم و عدم اهتمام آنها به این طرح گلایه‌مند هستند.
طبق آمارهای رسمی وزارتخانه، مسکن مهر با متوسط ۷۰ درصد پیشرفت فیزیکی تحویل دولت یازدهم شد اگر تنها ماهی یک درصد این پروژه پیشرفت داشت، تا به حال پروندة آن بسته شده بود. مثال بارز آن پروژه‌های پردیس است که تا به حال ۵۰۰۰ واحد از ۶۰۰۰۰ واحد باقی‌مانده را ۳ مرتبه است نتوانسته‌اند افتتاح کنند. لذا بنده دلیل مهمترین عقب‌ماندگی مسکن مهر را بیشتر بحث مدیریتی می‌دانم. اگرچه که می‌گویند در این حوزه مشکلات مالی وجود دارد اما باید توجه کرد که ما در مسکن مهر اصلاً از بودجة دولتی استفاده نکرده‌ایم، بلکه خط اعتباری بانک مرکزی بود، ۴۵ هزار میلیارد تومان اعطا شد که ۳۹ هزار میلیارد تومان آن تا پایان دولت دهم بود و الان به ۴۹ هزار میلیارد تومان رسیده است، یعنی حدود ۱۲ هزار میلیارد تومان در این دولت خط اعتباری داده شد و الان هم حدود ۱۰ هزار میلیار تومان مردم بازپرداخت مسکن مهر را داشتند. ۱۰هزار میلیارد بازپرداخت اقساط نزد بانک مسکن است فقط کسی نیست بپرسد که بانک مسکن این ۱۰ هزار میلیارد تومان را چه کار کرده و در چه بخش‌هایی هزینه کرده است؟ بنابراین می‌توانیم بگوییم که مشکل مالی نداریم.
راه دیگری برای خانه‌دار شدن اقشار کم‌درآمد وجود دارد؟ نگاه دولت یازدهم به این موضوع چیست و چه عملکردی داشته است؟
تنها راه برای دولت یازدهم تمرکز روی فروش خانه‌های خالی با مکانیسم فروش نقد و اقساط توسط خود مردم و انبوه‌سازان است که یک سال است هنوز نتوانسته‌اند آن را اجرایی کنند؛ یا ۱۰هزارمیلیارد بازپرداخت اقساط مسکن مهر اگر صرف اعطای تسهیلات ساخت ۴۰ تا ۵۰ میلیونی قرض‌الحسنه شده بود، تا به حال ۲۰۰هزار واحد در مرحلة ساخت در بافت‌های فرسوده بودند.
عمده اعتراض متقاضیان مسکن مهر به عملکرد دولت چیست؟
پرهیز از درشت‌گویی مسئولان امر در خصوص مسکن مهر که ناامیدی را در متقاضیان نسبت به تکمیل آن زیاد کرده است، اولین قدم است. قدم بعدی به کارگیری افراد توانمند در مسکن مهر و افزایش تسهیلات مسکن مهر به ۴۰ و ۵۰ میلیون از محل بازپرداخت اقساط مسکن مهرهای تمام شده است.
اتفاقاً جالب است برای شما بگویم یک بحثی که در تجمع اخیر مسکن مهر پردیس بود، این بود که ۲۰ میلیون آورده به ۴۰ میلیون آورده تبدیل شده است یعنی مسکن مهر افزایش قیمت داشته که باید بپرسیم چرا این اتفاق رخ داده است؟ آن زمانی که مسکن مهر پردیس شکل گرفت، تمام هزینه‌های یک واحد حساب شد و آوردة متقاضیان با ۲۰میلیون تومان قطعی شد اما متأسفانه به علت عملکرد نادرست مدیریتی در پردیس، این امر مشمول مرور زمان شد و شما می‌دانید که هر پرژوه‌ای که مشمول مرور زمان بشود قیمت‌هایش با تورم افزایش پیدا می‌کند لذا ۲۰ میلیون تومان هزینه دیگر به جیب مردم تحمیل کردند. نکتة دیگر اینکه در پردیس در طول ۳ سال گذشته ۳ مدیر عوض کرده‌اند دقیقاً مثل مار و پله! تا مدیر می‌خواهد آشنا شود، مجبور به استعفا می‌گردد. نکتة دیگر مدیریتی اینکه یکی از معاونان وزیر، الان ۴۰۰هزار واحد مسکونی تحت مدیریت‌شان است؛ ایشان در دولت قبل مدیرعامل یکی از مجموعه‌های بنیاد مسکن بودند که در آن زمان ۴۰ واحد ساخته بودند و این ۴۰ واحد را نتوانسته بودند بفروشند و مدام تماس می‌گرفتند، می‌گفتند بیایید وام مسکن مهر بدهید تا بتوانیم ما این واحدها را بفروشیم اما الان مدیریت ۴۰۰ هزار واحد مسکونی مهر دست ایشان است و هر دفعه هم یک آماری از واحدهای فاقد متقاضی می‌دهند؛ وقتی یک نفر در مقیاس ۴۰ واحد نمی‌تواند متقاضی پیدا کند، معلوم است که در مقیاس ۴۰۰هزار واحد نمی‌تواند، كاري انجام دهد.
آخوندی مدعی است تعداد قابل توجهی از مسکن مهرها متقاضی ندارند، این مسکن‌ها بیشتر در چه بخشی و کجا هستند؟
بیشتر این واحدها در شهرهای جدیدی است که در دهة ۷۰ توسط آقای آخوندی و همفکران ایشان در دولت جانمایی شد و ناامیدی از اهتمام دولت به تکمیل واحدهای مسکن مهر، واحدهای بدون متقاضی را از ۳۰ هزار به ۱۱۷ هزار واحد رسانده است. باید وزارت راه از محل دارایی‌های هزاران میلیاردی خود.. پروژه به پروژه واحدهای مزبور را تکمیل و با شرایط آسان به متقاضیان واگذار کند.
گفته می‌شود اگر مسکن مهر با همان قوت زمان دولت قبل ادامه می‌یافت، رکود کنونی به این گونه شدید نبود؟ نظر شما چیست؟
رکود در پروژه‌های مسکن مهر حدود یک میلیون نفر را بیکار کرده است. واضح است که با پویایی پروژه بخش اعظمی از رکود برچیده خواهد شد. سؤال اینجاست که اگر اختلاس ۳۰۰۰میلیاردی حکم اعدام دارد... برای کسانی که مسبب بیکاری یک میلیون نفر شده‌اند، چه حکمی باید داد؟