به گزارش «نماینده» رئیس مركز مدیریت حوادث و فوریتهای پزشكی كشور از فوت ۱۷ هزار نفر در تصادفات سال گذشته خبر داد و فراهم نبودن زیرساختهای لازم و کمبود نیرو را از جمله موانع پیشروی این سازمان برای ارائه خدمات بهتر به مصدومان در تصادفات بین شهری عنوان کرد.
«امین صابرینیا»، با بیان اینکه مرجع اعلام عدد کشتههای ناشی از تصادفهای رانندگی، پزشکی قانونی است، در گفتوگو با «نماینده» اظهار کرد: «علت وجود تفاوتهای آماری این است که هر حادثه ترافیکی تا ۳۰ روز اگر منجر به مرگ ناشی از آن حوادث شود، دلیل فوت فرد جزو حوادث ترافیکی محسوب میشود. آماری که ممکن است پلیس یا اورژانس آن را نداشته باشد. به عبارتی تجمیع آنها در سازمان پزشکی قانونی است و ملاک ما برای تصمیمگیری در بحثهای مرگ ناشی از حوادث ترافیکی، آماری است که این سازمان اعلام میکند.»
به گفته وی ۵۵درصد فوت افراد در سر صحنه تصادف رخ میدهد و ۴۵درصد نیز در هنگام انتقال به مراکز درمانی اتفاق میافتد. با این وجود تعداد مرگ ناشی از حوادث ترافیکی در کشور ما بالاست. به طور مثال ۱۷ هزار نفر در تصادفات سال گذشته در اثر حوادث ترافیکی رخ داده که عدد بزرگی است، كشته شدهاند.
رئیس مركز مدیریت حوادث و فوریتهای پزشكی كشور به این نکته نیز اشاره کرد که بسیاری از موارد مرگ هنگام انتقال به بیمارستان، فوتیهایی بوده که در اصطلاح ما مرگ قطعی نبودهاند، به این معنا که وقتی تکنيسین به سر صحنه مراجعه میکند، نمیتواند اعلام کند که شخص فوت شده است.
صابرینیا با بیان اینکه مرگ قطعی شامل کنده شدن سر، له شدگی، از هم پاشیدگی بدن، کبودی محلهای خاص و نهایت پوسیدگی و جمود ناشی که از حادثه است، ادامه داد: «اگر فرد حادثه دیده این موارد را نداشته باشد، توصیه میشود فرد حادثه دیده به بیمارستان انتقال یابد تا پزشک در آنجا مرگ قطعی را اعلام کند. بنابراین بسیاری از مواردی که نیروهای اورژانس به بیمارستان منتقل میکنند، شاید افرادی باشند که در سر صحنه فوت کردهاند، اما ما آنها را به عنوان مرگ قطعی در نظر نگرفتهایم.»
وی بیان کرد: «علت بعدی و شایعترین حوادث ترافیکی که منجر به مرگ در ایران میشود، وارد شدن ضربه به سر است. ضربه به سر اگر در حادثه اولیه ایجاد شده باشد ما نمیتوانیم کمکی در زمینه پزشکی به فرد آسیب دیده کنیم، حتی اگر سر صحنه در همان لحظه حضور داشته باشیم، اما در آسیبهای ثانویه میتوان اقدامات امدادی را انجام داد.»
رئیس اورژانس کشور تصریح کرد: «در خونریزیهایی مانند پارگی آئورت ما زمان کوتاهی داریم، زیرا ممکن است در فاصله کوتاهی این مشکل موجب پارگی شریانهای داخلی شکمی شود. در این موارد هم به واقع کمک اورژانس برای نجات فرد بسیار محدود است. با این وجود درحال انجام تحقیقاتی در این زمینه هستیم تا بتوانیم به این افراد کمک بیشتری کنیم.»
صابرینیا اما درباره موانعی که اورژانس برای خدماترسانی بهتر باید آنها را از سر راه بردارد، نیز اظهار کرد: «چند بعد بسیار مهم در این زمینه وجود دارد، نخست به موضوع زیرساختهاست که از این نظر پایگاههای ما به حد استاندارد نرسیدهاند که بتوانیم خدمات لازم را آن گونه که باید ارائه دهیم، تا به آنجا که در حال حاضر از برنامه در نظر گرفته شده حدود ۸۰۰ پایگاه عقب هستیم. توجه داشته باشید، وقتی پایگاهی در منطقهای ایجاد نشده باشد، پایگاه دورتر امدادرسانی را برعهده دارد. نزدیک به ۲ هزار و ۱۷۵ پایگاه در کشور داریم که باید به آن ۲۹۰۰ تا ۳۰۰۰ پایگاه اضافه شود.»
وی ادامه داد: «دومین نکتهای که در بحث ارائه خدمات ما اهمیت دارد، مدیریت صحنه حادثه است. به عنوان مثال در تمام کشورها این مسئولیت را پلیس بر عهده دارد. حال در مواردی که اورژانس سریعتر به سر صحنه میرسد، این مدیریت سختتر میشود، زیرا مردم و افراد حادثه دیده نگران بوده و منتظر هستند تا پلیس زودتر خود را به محل حادثه رسانده و امنیت را برقرار کند. این یکی از چالشهایی است که البته با حضور فعال پلیس کمتر شده است.»
رئیس اورژانس کشور با بیان اینکه بحث بعدی به دو رفتار متفاوت رهاسازی و انتقال مربوط میشود، بیان کرد: «در بسیاری از کشورها مانند ترکیه این دو مورد برعهده اورژانس است. گاهی آمبولانس به سر صحنه میرسد، اما چون در بحث اورژانس تعریف جداگانهای برای رهاسازی نشده، نمیتواند این اقدام را انجام دهد. بنابراین باید صبر کند تا ارگان مربوط برسد و این اقدام را انجام دهد.»
به گفته صابرینیا رهاسازی در حادثههای ترافیکی شکل ماشین تغییر میکند و گاهی موجب میشود وضعیت مناسب برای خروج فرد یا افراد مصدوم وجود نداشته باشد. در ایران رهاسازی بر عهده هلال احمر و انتقال صحیح و علمی برعهده اورژانس است. این امر موجب میشود تا در مواقعی ما با نبود هماهنگی و مشکلاتی از این قبیل مواجه شویم.
وی کمبود نیروی انسانی و خستگی کارکنان به این دلیل را از دیگر دغدغههای سازمان متبوعش دانست که نیاز به نگاه ویژه سازمانی برای تأمین استاندارد نیروی اورژانس دارد. براساس اظهارات رئیس اورژانس کشور در تعداد نیروی اورژانس جادهای به صورت استاندارد در پایگاه جادهای ۸ نفر و پایگاههای شهری ۱۳نفر است. اما اکنون ما به طور متوسط در هر پایگاه ۶ نفر نیرو داریم که باعث خستگی مفرط پرسنل میشود. البته مجوزهای استخدامی جدیدی به اورژانس ارائه شده است که تا حدودی کمبود نیرو را جبران کرده است.
رئیس مركز مدیریت حوادث و فوریتهای پزشكی كشور در خاتمه تأکید میکند که در حوادث ترافیکی نخست باید فرهنگ برخورد افراد در صحنه تصادف تغییر کند، اینکه باید اجازه دهند تا خودروهای اورژانس به راحتی تردد کرده و با ازدحام برای تماشای ماجرا مسیر را مسدود نکنند. همچین افراد باید از کمک کردن برای بیرون آوردن مصدوم از خودروی آسیب دیده خودداری کنند زیرا ممکن است این اقدام آسیب جدّی به فرد بزند، مگر در شرایطی که امکان انفجار خودرو وجود دارد و جان فرد در معرض تهدید جدّی است.